5.9.1927: Ο Κυπριακός λαός εκφράζει τις ευχαριστίες τoυ πρoς τov Ρόvαλvτ Στoρρς για τov τερματισμό τoυ Υπoτελικoύ Φόρoυ.

S-440

5.9.1927: Ο ΚΥΠΡΙΑΚΟΣ ΛΑΟΣ ΕΚΦΡΑΖΕΙ ΤΙΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ ΤΟΥ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΡΟΝΑΛΝΤ ΣΤΟΡΡΣ ΓΙΑ ΤΕΡΜΑΤΙΣΜΟ ΤΟΥ ΥΠΟΤΕΛΙΚΟΥ ΦΟΡΟΥ

Εγραφαν στον Στορρς στις 5 Σεπτεμβρίου 1927:

"Εξοχώτατε,

Ημείς, τα αιρετά μέλη του Νομοθετικού Συμβουλίου της Κύπρου, ηκούσαμεν μεθ' υπερτάτης ικανοποιήσεως την συμπαθητικήν ομιλίαν, την οποίαν η Υμετέρα Εξοχότης ευηρεστήθη να μας κάμη την 31 ην Αυγούστου.

Είμεθα τα μέγιστα ευγνώμονες προς την Υμετέραν Εξοχότητα διά την μεγάλην φροντίδα και το ενδιαφέρον όπερ προυκάλεσε την έκκλησιν σας προς απαλλαγήν της Κύπρου από το βαρύ φορτίον της διά το Τουρκικόν χρέος επιβαρύνσεως. Η ευτυχής απάντησις της Αυτοκρατορικής Κυβερνήσεως επλήρωσε τους Κυπριακούς πόθους εν σχέσει προς το φορτίον τούτο, και κατά την επιτυχή έκφρασιν της Υμετέρας Εξοχότητος η άνοιξις αληθώς απεδόθη εις το έτος.

Ενθέρμως επιθυμούμεν όπως η Υμετέρα Εξοχότης ευαρεστηθή να διαβιβάση την νομιμόφρονα ευγνωμοσύνη μας προς την Κυβέρνησιν της Α. Μεγαλειότητος και προς τον έντιμον υπουργόν των Αποικιών διά την αναθεώρησιν της καταστάσεως και διά την μνημειώδη απόφασιν ήτις ήδη ελήφθη.

Προθυμότατα δεχόμεθα τους όρους τους αναφερομένους εις την ανακοίνωσιν του εντίμου Υπουργού και είμεθα έτοιμοι να συνεργασθώμεν διά την έγκαιρον επιψήφισιν της αναγκαίας νομοθεσίας διά την επικύρωσιν της αποφάσεως.

Εν τέλει εξαιτούμεθα την άδειαν να διαβεβαιώσωμεν εκ νέου την Υμετέραν Εξοχότητα περί της προθυμίας ημών όπως πάντοτε συνεργαζώμεθα εις τα μέτρα εκείνα άτινα θα εξυπηρετήσουν την αληθή ευτυχίαν και ευδαιμονίαν της Αποικίας.

Εχομεν την τιμήν να διατελώμεν της Υμετέρας Εξοχότητος πειθηνώτατοι θεράποντες (Επονται αι υπογραφαί των βουλευτών)

Προς την Α. Εξοχότητα

τον Σερ Ρόναλντ Στορρς Κυβερνήτην

της Αποικίας της Κύπρου

(Μεταγλώττιση)

"Εξοχότατε,

Εμείς, τα αιρετά μέλη του Νομοθετικού Συμβουλίου της Κύπρου, ακούσαμε με μεγάλή ικανοποίηση τη συμπαθητική ομιλία, την οποία η Εξοχότητά Σας ευαρεστήθηκε να μας κάμει στις 31 Αυγούστου.

Είμαστε πολύ ευγνώμονες προς την Εξοχότητα Σας για τη μεγάλη φροντίδα και το ενδιαφέρο το οποίο προκάλεσε την έκκληση σας προς απαλλαγή της Κύπρου από το βαρύ φορτίο της για το Τουρκικό χρέος επιβάρυνσης. Η ευτυχής απάντηση της Αυτοκρατορικής Κυβέρνησης πλήρωσε τους κυπριακούς πόθους σε σχέση προς το φορτίο αυτό, και κατά την επιτυχή έκφραση της Εξοχότητάς σας η άνοιξη αποδόθηκε αληθινά στο έτος.

Ενθερμα επιθυμούμε όπως η Εξοχότητά Σας ευαρεστηθεί να διαβιβάσει τη νομιμόφρονη ευγνωμοσύνη μας προς την Κυβέρνηση της Α. Μεγαλειότητας και προς τον έντιμο υπουργό των Αποικιών για την αναθεώρηση της κατάστασης και για τη μνημειώδη απόφαση η οποία λήφθηκε ήδη.

Τέλος ζητούμε την άδεια να διαβεβαιώσουμε εκ νέου την Εξοχότητα Σας για την προθυμία μας όπως πάντοτε συνεργαζόμαστε στα μέτρα εκείνα τα οπολία θα εξυπηρετήσουν την αληθή ευτυχία και ευδαιμονία της Αποικίας.

Ικανοποίηση για την απόφαση εξέφρασε και ο Αρχιεπίσκοπος Κύριλλος με επιστολή του στον Κυβερνήτη στις 9 Σεπτεμβρίου που απέστειλε στο Τρόοδος, όπου το καλοκαίρι μετακόμιζε, η Κυβέρνηση, λόγω της ζέστης:

"Εξοχώτατε,

Επιτρέψατέ μοι όπως ευλαβώς υποβάλω τας τε εμάς και του χριστεπωνύμου πληρώματος της Νήσου θερμάς ευχαριστίας και την βαθυτάτην ευγνωμοσύνη προς τε την Υμ. εξοχότητα, τον Εντιμον Υπουργόν και την αγγλικήν Κυβέρνησιν επί τη απαλλαγή από βάρους το οποίον από πεντηκονταετίας θανασίμως επίεζε την νήσον και το οποίον πάνυ ευστόχως και χαρακτηριστικώς η Υμ. Εξοχότης παρέβαλε προς εφιάλτην ανακόπτοντα και μεταιούντα πάσαν πρόοδον και ευημερίαν του τόπου.

Και ευγνωμόνως μεν αναμνησκόμεθα και ομολογούμεν τας κατά καιρούς προς κατάργησιν του φόρου Υποτελείας ευγενείς, και φιλοδικαίας ενεργείας Αγγλων και άλλων, αλλ' αληθώς το καίριον κατ' αυτού πλήγμα κατήνεγκεν η Υμ. Εξοχότης δι' όσων περί αυτού εξέθηκε προς την αγγλικήν Κυβέρνησιν.

Διό και η προς την Υμ. εξοχότητα ευγνωμοσύνη του Κυπριακού λαού θα είναι αϊδιος. Ούτως αδρομερώς ήρξαντο πληρούμεναι αι άμα τη αφίξει της Υμ. Εξοχότητος στηριχθείσαι επ' αυτήν αγαθαί ελπίδες του τόπου. Δεν αμφιβάλλομεν δε ότι "αρχής γενομένης και το τέλος έσται κάλλιστον" ως άλλως τε και η Υμ. Εξοχότης εν τω διαγγέλματι Αυτής περί της καταργήσεως του φόρου της υποτελείας σαφώς παρεδήλωσεν.

Ούτω δε εν τω αυτώ αγαθώ θερμουργώ ζήλω και ενδιαφέροντι υπέρ της εν γένει προαγωγής και ευημερίας του τόπου του εις την πεφωτισμένην μέριμναν Αυτής εμπεπιστευμένου χωρούσα η Υμ. Εξοχότης, θέλει πραγματοποιήσει όσα υπεσχέθη μεν η Αγγλική Κυβέρνησις άμα τη καταλήψει της Νήσου, περί προτύπου δηλαδή αγαθής διοικήσεως, δεν εξεπλήρωσε δε διά λόγους, ένα, τον κύριον, των οποίων απετέλει ο άδικος φόρος της υποτελείας, ού την κατάργησιν κατώρθωσεν η Υμ. Εξοχότης.

Δεόντως εκτιμώντες την ουτωσί προσγινομένην μεγάλην ευεργεσίαν και διερμηνεύοντες του Ελληνικού λαού την εγκάρδιον ευγνωμοσύνην ευέλπιδες απεκδεχόμεθα παρά της μεγαθυμίας του φιλελευθέρου Αγγλικού Εθνους και της σεβαστής Αγγλικής Κυβερνήσεως, την πλήρη επίσκεψιν των δικαίων αυτού.

Και επί τούτους διατελούμεν

Εν περιορεία Καρπασίας 6 Σεπτεμβρίου 1927

Τη Α. Εξοχότητι τω Κυβερνήτη της Κύπρου Σερ Ρόναλδ Στορς Εις Τρόοδος

(Μεταγλώττιση)

"Εξοχότατε,

Επιτρέψατέ μου όπως υποβάλω ευλαβώς τις θερμές ευχαριστίες μας και του χριστεπώνυμου πληρώματος της Νήσου και την βαθύτατη ευγνωμοσύνη προς την Εξοχότητα Σας και τον Εντιμο Υπουργό και την Αγγλική Κυβέρνηση για την απαλλαγή από βάρος το οποίο από πενήντα χρόνια πίεζε θανάσιμα τη νήσο και το οποίο πολύ εύστοχα και χαρακτηριστικά η Εξοχότητά Σας παρέβαλε προς εφιάλτη που ανακόπτει και ματαιώνει κάθε πρόοδο και ευημερία του τόπου.

Και ευγνώμονα μεν αναμνισκόμαστε και ομολογούμε τις κατά καιρούς ευγενείς προς κατάργηση του φόρου Υποτελείας, και φιλοδίκαιες ενέργειες Αγγλων και άλλων, αλλά αληθώς το καίριο κατ' αυτού πλήγμα κατάφερε η Υμ. Εξοχότητα για όσα γι' αυτό εξέθεσε προς την αγγλική Κυβέρνηση.

Γι' αυτό και η ευγνωμοσύνη του Κυπριακού λαού προς την Εξοχότητα σας θα είναι παντοτεινή. Ετσι αδρομερώς άρχισαν να ικανοποιούνται οι μετά την άφιξη της Υμ. Εξοχότητας στηριχθείσες σ' αυτήν αγαθές ελπίδες του τόπου. Δεν αμφιβάλλομεν δε ότι "με το να γίνει η αρχή το τέλος θα είναι καλύτερο" όπως άλλως τε και η Εξοχότητά Σας στο διάγγελμα Της για την κατάργηση του φόρου της υποτελείας σαφώς παρεδήλωσε.

Ετσι δε χάρις στον αγαθό θερμουργό ζήλο και ενδιαφέρον, η Εξοχότητα σας προχωρώντας υπέρ της παραγωγής γενικά και της ευημερίας του τόπου η μέριμνα του οποίου σας ανατέθηκε, θα πραγματοποιήσει όσα υποσχέθηκε μεν η Αγγλική Κυβέρνηση ευθύς μετά την κατάληψη της Νήσου, για πρότυπη δηλαδή αγαθή διοίκηση, αλλά δεν εκπλήρωσε για λόγους, ένας, ο κύριος των οποίων ήταν ο άδικος φόρος της υποτελείας, την κατάργηση του οποίου κατόρθωσε η Εξοχότητά Σας.

Εκτιμώντας την προσγινόμενη μεγάλη ευεργεσία και διερμηνεύοντας την εγκάρδια ευγνωμοσύνη του ελληνικού λαού αποδεχόμαστε με ελπίδες από τη μεγαθυμία του

φιλελεύθερου Αγγλικού Εθνους και της σεβαστής Αγγλικής Κυβέρνησης την πλήρη επίσκεψη των δικαίων του".

Απηχώντας εξ άλλου τις απόψεις του Κυπριακού λαού ο Ιωάννης Κληρίδης (Ι.Κ. όπως υπέγραψε τα

άρθρα του) έγραφε στην "Ελευθερία" για την απόφαση

της Αγγλικής Κυβέρνησης στις 3 Σεπτεμβρίου 1927:

"Μετά μεγάλης χαράς εδέχθη το Παγκύπριον την υπό του Κυβερνήτου αναγγελθείσαν εις το Νομοθετικόν Συμβούλιον απόφασιν της Μεγάλης Βρεττανίας περί απαλλαγής της Κύπρου από την επιβάρυνσιν διά μεριδίου εις το τουρκικόν χρέος.

Επί τέλους το δίκαιον του Κυπριακού λαού ως προς το σημείον τούτο ανεγνωρίσθη καίτοι αργά, ούτω δε αι δημόσιαι πρόσοδοι θα απαλλαγώσιν μιας επιβαρύνσεως διά σκοπούς αλλοτρίους προς τον Κυπριακόν λαόν και θα ελευθερωθή χρήμα το οποίον έπρεπε να δαπανάται υπέρ των αναγκών του τόπου.

Λόγω της προ εικοσαετίας περίπου γενομένης διευθετήσεως η πραγματική επιβάρυνσις της νήσου διά του υποτελικού τότε λεγομένου φόρου είχε περιορισθή εις 42,000 λίρας περίπου και με το ποσόν τούτο επεβαρύνοντο έκτοτε αι δημόσιαι πρόσοδοι,

ήδη δε απαλλαττόμεθα τελείως της επιβαρύνσεως ταύτης και κατ' αυτής επιβαρυνόμεθα διά ποσού δέκα χιλιάδων λιρών ετησίως χάριν της αυτοκρατορικής άμυνας.

Εν άλλαις λέξεσιν η Κύπρος διά της τελευταίας αποφάσεως της Μεγάλης Βρεττανίας κερδίζει τριάκοντα δύο χιλιάδας λιρών ετησίως. Το ποσόν τούτο βέβαια δεν είναι ευκαταφρόνητον, αρκεί να γίνη καλή χρήσις τούτου και να μη απορροφηθή ως συνήθως εις ασκόπους δαπάνας ή να καταφαγωθή με την απεριόριστον σπατάλην, η οποία ως τώρα χαρακτηρίζει κατά κανόνα τας Κυβερνητικάς δαπάνας.

Οταν προ εικοσαετίας η Αγγλία ανέλαβε να συνεισφέρει εις την Κύπρον πεντήκοντα χιλιάδας λιρών ως βοήθημα διά τον υποτελικόν φόρον δεν το έπραξε διότι ανεγνώρισεν ότι η Κύπρος αδικείται. Ητο υποχρεωμένη, λόγω των ετησίων ελλειμμάτων, τα οποία παρουσίαζεν ο κυπριακός προϋπολογισμός, να ψηφίζη κατ' έτος εν τη Βουλή των κοινοτήτων το αναγκαίον ποσόν διά να καλυφθή το έλλειμμα του προϋπολογισμού μας. Διά να απαλλαγή δε της ετησίας ταύτης ενοχλήσεως απεφάσισεν άπαξ να παγιώση την ετησίαν συνεισφοράν της εις 50,000 λίρας.

Και εις την σημερινήν περίπτωσιν προβλέπεται έλλειμμα εις τον κυπριακόν προϋπολογισμόν παρ' όλην την αυξηθείσαν φορολογίαν και την επιβολην δασμών επί ειδών τα οποία μέχρι προ μικρού έμενον αφορολόγητα. Θέλομεν, όμως, να πιστεύωμεν ότι η Μεγάλη Βρεττανία προέβη εις την τελευταίαν της απόφασιν όχι διά να καλύψη τα προβλεπόμενα ελλείμματα του κυριακού προϋπολογισμού, αλλά διότι ανεγνώρισε το δίκαιον του Κυπριακού λαού.

Εν όμως σημείον της τελευταίας Βρεττανικής αποφάσεως δεν βλέπομεν με πολλήν ευχαρίστησιν και το δεχόμεθα με όλην την επιφύλαξιν, το ότι μας επιβαρύνει διά ποσού δέκα χιλιάδων λιρών υπέρ της Αυτοκρατορικής Αμύνης. Βεβαίως εις τας κολοσσιαίας δαπάνας τα οποίας απαιτεί η άμυνα της Βρετανικής Αυτοκρατορίας η τοιαύτη συνεισφορά της Κύπρου αποτελεί ασήμαντον ποσόν. Οσονδήποτε όμως ασήμαντον και αν είναι το ποσόν δεν προέρχεται εξ αυτού του λαού ως εθελουσία συνεισφορά αλλ' επιβάλλεται ως υποχρεωτική επιβάρυνσις.

Δεν πρέπει να λησμονηθή ότι η Κύπρος καίτοι αποτελεί σήμερον μέρος της Βρεττανικής Αυτοκρατορίας, δεν είναι θεληματικώς, αλλ' υποχρεωτικώς Βρεττανική

Τα εθνικά και πολιτικά ιδανικά της Κύπρου δεν έχουν κανένα φυσικόν δεσμόν μετά της Βεττανικής Αυτοκρατορίας, ώστε ο Κυπριακός λαός να συνεισφέρη υπέρ της αμύνης της. Τουναντίον η Μεγάλη Βρεττανία έχει πολλαπλά συμφέροντα, εμπορικά, πολιτικά και πολεμικά να κρατή την Κύπρον, αυτά δε τα φυσικά πλεονεκτήματα τα οποία η θέσις της νήσου παρέχουν εις την άμυναν της Βεττανικής αυτοκρατορίας έπρεπε να θεωρηθούν υπεραρκετά, να μη επιβαρυνθή δε ο πτωχός κυπριακός λαός δι'οιουδήποτε ποσού, διά την τοιαύτην άμυναν.

να μας δοθή η ευκαιρία να συγχαρώμεν ολοψύχως τον Κυβερνήτην εάν φροντίση όπως το κέρδος το οποίον προσπορίζει εις την Νήσον η απαλλαγή της εκ του τουρκικού χρέους, μη απορροφηθή εις ασκόπους και ανωφελείς δαπάνας, αλλά χρησιμοποιηθή μετά περισκέψεως υπέρ της προόδου και της ευημερίας της νήσου".