26/7.6.1889: Η Πρεσβεία φθάvει στo Λovδίvo και στρώvεται στη δoυλειά. Οι πρώτες αvταπoκρίσεις από τηv άφιξη της και oι πρώτες επαφές στηv αγγλική πρωτεύoυσα.

S-184

26/7.6.1889: Η ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΦΘΑΝΕΙ ΣΤΟ ΛΟΝΔΙΝΟ ΚΑΙ ΣΤΡΩΝΕΤΑΙ ΣΤΗ ΔΟΥΛΕΙΑ. ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΦΙΞΗ ΤΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΕΠΑΦΕΣ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΑΓΓΛΙΚΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ

Το πλοίο "Γιρόντης" που μετέφερε τα μέλη της πρεσβείας των χριστιανών, Αρχιεπίσκοπο Σωφρόνιο, Θ. Περιστιάνη, Π. Κωνσταντινιδη και Α. Λιασίδη κατευθύνθηκε αρχικά στη Βηρυτό όπου της επιφυλάχθηκε θερμή υποδοχή.

Σύμφωνα με την εφημερίδα " Σάλπιγξ" της 13ης Μαϊου 1889 "σύμπας ο ιερός κλήρος μετά σταυρών και θυμιατών κατήλθον προς υποδοχήν του Αρχιεπισκόπου ως και ο Πρόξενος της Ρωσίας εν λαμπρά τελετή".

Από τη Βηρυτό η πρεσβεία κατέληξε στην Αλεξάνδρεια όπου όμως είχε φθάσει πολύ πρωί κι έτσι δεν έγιναν οι υποδοχές που προγραμματίζονταν.

Εγραφε σχετικά η "Σάλπιγξ" στην ίδια έκδοση της (Μεταγλώττιση):

Η Α. Μακαριότης με την πρεσβεία αποβιβάστηκε πολύ πρωί στην Αλεξάνδρεια, γι' αυτό δεν έγινε η υποδοχή όπως μελετάτο, ο δε γεραρός Πατριάρχης Αλεξανδρείας λυπήθηκε πολύ διότι η Μακ. του εξήλθε τόσο πρωί και δεν μπόρεσε να στείλει τον κλήρο προς υποδοχή. Εν τούτοις όμως πολλοί πάλι Κύπριοι παραυρέθηκαν προς υποδοχή του, προσφώνησε δε την πρεσβεία ο Γραμματέας της Κυπριακης Αδελφότητας ελλόγιμος κ. Ν. Γεωργιάδης προς τον οποίο απάντησε με λίγα λόγια ο Αρχιεπίσκοπος. Την Α. Μακαριότητα φιλοξένησε ο κ. Ν. Γρόλλος στην έπαυλη του Μαχμουδία παρά τη διώρυγα.

Με λύπη πληροφορούμαστε ότι η Α. Μακαριότης κατερχόμενος από την οικία του κ. Γρόλλου έπεσε από την κλίμακα και μωλωπίστηκε λίγο στο χέρι και το πρόσωπο. Ο κ. Γ. Γούσιος προσκάλεσε σε γεύμα την Κυπριακή πρεσβεία".

Η ίδια εφημερίδα στην έκδοση της της 27ης Μαϊου πρόσθετε (μεταγλώτιση);

"Καθ' α γράφουσιν ημίν εξ Αλεξαδρείας το εν μέλος της πρεσβείας τον κ. Αχ. Λιασίδη νόμισαν ως αντιπρόσωπο των Οθωμανών γι' αυτό και πολλοί απέτειναν προς αυτόν την ομιλία στα τούρκικα. Φέρει ο κύριος αυτός λαμπρό ψηλό φέσι Χαμιδιέ, ώστε βεβαίως δεν ήταν δυνατό να μας φαντάζονται οι κύπριοι ή ξένοι στην αλλοδαπή ότι εμείς, που ζητούσαμε επί

τουρκοκρατίας το καπέλο, σήμερα, επί αγγλοκρατίας φέρομεν φέσι. Αλλά ο κύριος Λιασίδης φαίνεται ότι από σκοπού φέρει το φέσι. Είδε ότι το φέσι τιμάται περισσότερο από τους Αγγλους και θεώρησε καλό να μεταχειρισθεί αυτή την αδυναμία των Αγγλων υπέρ του καλού της πατρίδας".

Η πρεσβεία έφθασε στο Λονδίνο στις αρχές Ιουνίου ύστερα από ένα μακρινό και κοπιαστικό ταξίδι και τα μέλη της στρώθηκαν αμέσως στη δουλειά.

Με την άφιξη της πρεσβείας άρχισαν να πέφτουν παράλληλα βροχή οι προσκλήσεις από τους διάφορους παράγοντες της βρετανικής πρωτέυουσας.

Ανάμεσ σ'αυτούς που είχαν τα μέλη της πρεσβείας από την αρχή ήταν και ο πρεσβευτής της Ελλάδας Γεννάδιος, ο οποίος όμως τους διευκρίνισε ότι δεν ενεργούσε ως πρεσβευτής, αλλά ως άτομο, μη παίρνοντας επίσημα θέση στις ενέργειες τους, παρά το γεγονός ότι τους ενθάρρυνε

Η εφημερίδα "Αλήθεια" της Λεμεσού σε ανταπόκριση της από το Λονδίνο ανέφερε (διατηρείται το αρχικό κείμενο):

" Γράφουσιν ημίν εκ Λονδίνου ότι η Κυπριακή πρεσβεία αφίκετο εκεί την 26/7 Ιουνίου, άμα δε γενομένης γνωστής διά την εφημερίδων του Λονδίνου της αφίξεως ο Λόρδος Υπουργός των Αποικιών, ανώτεροι υπάλληλοι τούτου και έτεροι λόρδοι και στρατηγοί έπεμψαν εις τα μέλη της ημετέρας πρεσβείας τα επισκεπτήρια των, ο δε Αρχιεπίσκοπος της Καντερβουρίας προσεκάλεσεν εις γεύμαν τον ημέτερον Αρχιεπίσκοπον, συγχαρείς προηγουμένως αυτώ επί τη αισία εις Λονδίνον αφίξει του διά δύο ανωτέρων υπαλλήλων του ελθόντων προς επίσκεψιν της Α. Μακαριότητος εκ μέρους του Αγγλου Αρχιεπισκόπου.

Η επιτροπή της εν Λονδίνω Ελλην. Κοινότητας, ελθούσα παρά τω ημετ. Αρχιεπισκόπω προσεκάλεσεν αυτόν να ιερουργήση και παραστή κατά την δοξολογίαν, ήτις θα ετελείτο εν τω ναώ της Αγίας Σοφίας, επί τη ευκαιρία των εν Πετρουπόλει γάμων της βασιλόπαιδος Αλεξάνδρας, μετά του Μεγ. Δουκός Παύλου, η δ' Α. Μακαρ. προθύμως απεδέξατο την ευγενή πρόσκλησιν της Ελλην. Κοινότητος. Περί του Κυπριακού ζητήματος και των ενεργειών της ημετέρας πρεσβείας θεωρούμεν καλόν επί του παρόντος ν' απόσχωμεν πάσης δημοσιεύσεως, έχοντες μόνον ότι οι ημετ. συμπατριώται, πρέπει να ελπίζωσιν εις τας φιλοπάτριδας ενεργείας της πρεσβείας και εις την δικαιοσύνην των Αγγλων πολιτευομένων.

Εξ ετέρας επιστολής εκ Λονδίνου αρυόμεθα τα εξής:

Οι εκ των μελών της πρεσβείας κ.κ. Περιστιάνης και Πασχάλης επεσκέφθησαν τον κ. Γεννάδιον πρεσβευτήν της Ελλάδος όστις ως φίλος υπεδέχθη αυτούς καλώς επεδοκίμασε τας ενεργείας και την εις Λονδίνον μετάβασιν των, έδωκεν αυτοίς ελπίδας κλπ. πάντοτε όμως ως άτομον και ουχί ως πρέσβυς. Οι αυτοί επεσκέφθησαν αυθημερόν τον υφυπουργόν των Αποικιών και τον κ. Φαίρφιλντ προς ους ανήγγειλαν την άφιξιν της πρεσβείας και ούτοι φιλοφρόνως υπεδέχθησαν αυτούς ο υφυπουργός τοις υπεσχέθη ότι θ'αναγγείλη την άφιξιν των εις τον εν εξοχή διαμένοντα υπουργόν μετά 4 ημέρας ο υπουργός έπεμψε τη πρεσβεία το

επισκεπτήριον του, ωσαύτως ο κ Φαίρφιλντ και άλλοι λόρδοι έτι δε και ο διευθυντής της αγγλοαιγυπτια. τραπέζης πολλοί δε εν οις και ο κ. Γενάδιος επεσκέφθησαν την ημετέραν πρεσβείαν αυτοπροσώπως.

Ο Αρχιεπ. Καντερβουρίας έστειλε δύο ιερείς προς επίσκεψιν του Αρχιεπισκόπου ημών, οίτινες συγχρόνως προσεκάλεσαν αυτόν εις δείπνον, έτερον προσκλητήριον διά γεύμα επεδόθη εις τα λοιπά μέλη δι' άλλην ημέραν, καθ' ην θα ήναι προσκεκλημένοι και όλα τα μέλη της συσταθείσης επιτροπής διά το εν Κύπρω νοσοκομείον Ο Αρχιεπ. ημών προσεκλήθη να λειτουργήση εις τον ελλην. λαόν μετά των Ελλήνων και Ρώσσων ιερέων και να τελέση δοξολογίαν διά τους γάμους της βασιλόπαιδος Αλεξάνδρας.

Θα ήναι δε παρόντες Ελληνες και Ρώσσοι, εν οις και οι πρέσβεις Ρωσσίας και Ελλάδος προμηνύεται δε μεγάλη συρροή και εξ Αγγλων.

Ο διευθυντής της αγγλοαιγυπτ. Τραπέζης εν Λονδίνω συνέστησε την πρεσβείαν προς λόρδον τινά μέτοχον της τραπέζης, έχοντα σχέσεις με τον υπουργόν, ο λόρδος υπσχέθη να συνεργήση υπέρ του κυπριακού ζητήματος πέμψας και το επισκεπτήριον του και μηνύσας ότι θα τοις βοηθήση εις ότι έχουσιν ανάγκην.

Τελευταίον προύκειτο εις τας 2/14 Ιουν. να επισκεφθώσι τον υπουργόν των Αποικ. και να ζητήσωσι συνέντευξιν προς έναρξιν της υποθέσεως των".

Εκτός από τις επίσημες επαφές και την υποβολή υπομνημάτων ο Αρχιεπίσκοπος και τα μέλη της πρεσβείας είχαν κάμει διάφορες άλλες κοσμικές εμφανίσεις στο Λονδίνο, ενώ σε μια τουλάχιστον είχαν αναγκασθεί τόσο ο Αρχιεπίσκοπος όσο και τα μελη της πρεσβείας να προμηθευτούν στολές Ιπποτών και να ζωσθή σπαθιά για να γίνουν δεκτοί, όπως απαιτούσε το πρωτόκολλο, από τον πρίγκιπα της Ουαλλίας

Η "Σάλπιγξ" έγραφε στην έκδοση της 24ης Ιουλίου 1889:

"Μεγάλων τιμών περιποιήσεων έτυχεν εν Λονδίνω η Πρεσβεία μας εκ μέρους της υψηλής αγγλικής αριστοκρατίας. Εν τη κατά την 4 Ιουνίου τελεσθείση εν την Αγία Σοφία δοξολογία επί τη ευκαιρία των γάμων της Αλεξάνδρας η Α. Μακαριότης, ο Αρχιεπίσκοπος χοροστατών τη προσκλήσει της ελληνικής κοινότητος, ήτο κέντρο θαυμασμού επί τη ιεροπρεπεία και κοσμιότητι. Εξέπληξε πάντα ο ερυθρός μανδύας και το βασιλικόν σκήπτρον του.

Καθ' εκάστην σχεδόν προσκαλούνται εξ αριστοκρατικών οίκων εις γεύματα και εσπερίδας. Την 5/17 Ιουνίου προσεκλήθησαν υπό της βαρωνίδος Μπαρτέρ Γκουττς, ήτις είνε μία των πλησιωτέρων κυριών του Λονδίνου και έχει τον ωραιότατον κήπον της Αγγλίας.

Ητο εκεί όλη η υψηλή αριστοκρατία της Αγγλίας το απέραντον δάσος της ήτο πλήρες τραπεζίων επί των οποίων ήσαν όλα τα είδη των καρπών όσα παράγει η γη, οίνοι διάφοροι και εκλεκτά φαγητά. Ο κήπος της βαρωνίδος είχε μετατραπεί εις ωραίας αιθούσας διά σκηνών μεγαλοπρεπών εστολισμένας διά σπανίων επίπλων εκλεκτή βασιλική μουσική επαιάνιζε τα εκλεκτότερα τεμάχια εκεί έμενεν ο περί τας 3 ώρας υπολογίζεται ότι η βαρωνίς δαπάνησε πλέον των 1.500 λιρών.

Την 7/19 Ιουνίου εσπέρας προσεκλήθησαν υπό της Μαρκησίας Σαλισβουρή, συζύγου του Πρωθυπουργού, ένθα έμενον μέχρι του μεσονυκτίου. Η υποδοχή ήτο επίσημος έφερον όλοι τα παράσημά των. Οι προσκληθέντες ήσαν αναρίθμητοι.

Την 11/23 Ιουνίου ήσαν προσκεκλημένοι εις το υπουργείον των Αποικιών υπό της συζύγου του υφυπουργού τρεις δι' άλλας προσκλήσεις είχον διά τας επιούσας ημέρας υπό του Αρχιεπισκόπου Καντερβουρίας ενός εκ των δύο μεγάλων ιεραρχών της Αγγλίας.

Το υπόμνημα δοθέν εις τον υπουργόν έμελλε να αναγνωσθή την 11/23 Ιουνίου διερμηνεύς της πρεσβείας είναι ο καλός και αξιαγάπητος νέος συμπολίτης ημών κ. Γιάγκος Καρύδης, αποκατασταθείς εσχάτως εν Λονδίνω άριστα ειδώς την αγγλικήν γλώσσαν.

Εις την Μακαριότητα του τον Αρχιεπίσκοπον απενεμήθη υπό του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης δίπλωμα διδάκτορος της Θεολογίας. Τα πλείστα των αγγλικών φύλων του τε συντηρητικού και φιλελευθέρου κόμματος έγραψαν ευμενώς υπέρ της πρεσβείας".

Στην έκδοση της 1ης Ιουλίου 1889 η ίδια εφημερίδα παρέθετε και τις πιο κάτω πληροφορίες:

Λονδίνον 13/25 Ιουνίου.

"Αι προσκλήσεις της υψηλής αγγλικής δε αριστοκρατίας δεν αφήνουν ουδ' επί στιγμήν την πρεσβείαν ήσυχον. Το Σάββατον 10/22 Ιουνίου διήλθεν αύτη το μεγαλύτερον μέρος της νυκτός παρά τη ευγενεστάτη συζύγω του υπουργού των Αποικιών. Οι προσκεκλημένοι ήσαν περί τους χιλίους αι κυρίαι ήστραπτον καθ' αυτό από αδάμαντας και μαργαρίτας. Εκάστη έφερε κοσμήματα πλέον των 5-6 χιλ. λιρών (Σ.Σ. Αυτά ήρκουν να αγορασθή η Κύπρος και να βελτιωθή η τύχη 180 χιλιάδων λαών). Ο υπουργός, η κυρία του και θυγάτηρ του περιποιήθησαν την πρεσβείαν μέχρις στενοχωρίας της. Η Α. Μακαριότης ήτο το αντικείμενον της γενικής περιεργείας ήτο αυτολεξεί το χαϊδεμένο παιδί των αγγλίδων, αίτινες ανά πάσαν στιγμήν περιστοίχιζον αυτόν Μεγάλαι ελπίδες παρέχονται ότι το ταξίδι τούτο θα ωφελήση την πατρίδα.

Την 11/23 ισταμένου ο Αρχιεπίσκοπος επήγεν εις την αγγλικανικήν εκκλησίαν προσκλήσει του Αγγλου ιερέως επιμένοντος να ευλογηθή το αγγλικόν ποίμνιον του υπό της Α. Μακαριότητος. Με πόσην ευλάβειαν αι αγγλίδες με τα τέκνα των προσήρχοντο και εγονυπέτουν προ του Αρχιεπισκόπου δεχόμενοι τας ευλογίας του. Τω έφερον σταυρούς τους οποίους ηυλόγησε και τους οποίους αι κυρίαι ελάμβανον οπίσω μετ' ανεκφράστου ευλαβείας κι' ευχαριστήσεως".

Στην έκδοση της στις 17/25 Ιουνίου ο ανταποκριτής της Σάλπιγγος" μετέδιδε από το Λονδίνο και τα εξής:

"Μαθαύριον (η πρεσβεία) θα παρουσιασθή εις τον πρίγκιπα της Ουαλλίας διάδοχον του αγγλικού θρόνου. Η εθιμοτυπία επιβάλλει να φέρωσι κόκκινον παντελόνι, αύρας και μεταξωτάς κάλτσας, φθανούσας μέχρι των γονάτων, όπου θα φθάνωσι και το παντελόνι, και καπέλλον τρικέρατον και με σπαθί εις την μέση του Αρχιεπισκόπου τα ενδύματα είναι στενά και κομβωμένα αυτά όλα τα επρομήθευσεν αυτοίς ο εκ των ανωτέρων υπαλλήλων του υπουργείου Φαίρφιλντ".

Στην ιδια έκδοση η ίδια εφημερίδα παρέθετε τις πιο κάτω πληροφορίες γύρω από τη στολή των μελών της πρεσβείας:

" Ο πρίγκιπας της Ουαλλίας προσεκάλεσε παρ' αυτώ την πρεσβείαν ήτις ηναγκάσθη να προμηθευθή ενδυμασίας των αρχαίων ιπποτών, χρυσοϋφάντους με περισκελίδας ερυθράς και κοντάς, με πίλους τρικέρους και με σπάθην εις την μέσην. Αναμένουσιν ήδη τον Φαίρφιλτ να τους οδηγήση παρά τω Πρίγκηπι.Φαντάζομαι την εντύπωσιν ην θα έκαμνεν εάν ηξιούσθε να ίδητε την πρεσβείαν μας εντός των γραφικών εκείνων μεσαιωνικών ενδυάτων".

Η πρεσβεία εθώρησε αναγκαίο να συναντηθεί και με τον ηγέτη των Φιλελευθέρων Γλάδστωνα, ο οποίος θεωρείτο πολύ φιλέλληνας και είχε επικρίνει πολύ έντονα τον τρόπο κατάληψης της Κύπρου από τους Αγγλους, ενώ υποσχόταν πολλά στους Κυπρίους, πράγμα ωστόσο που δεν έκαμε σαν είχε έλθει στην εξουσία.

Ο Γλάδστων μόλις είχε έλθει στην εξουσία είχε κάμει εκείνο που είχε πει ο Ντισραέλι ότι "άλλο ανεύθυνη αντιπολίτευση και άλλο υπεύθυνη Κυβέρνηση".

Αλλά τα μέλη της πρεσβείας θεωρούσαν ότι δεν θα εξεπλήρωναν την αποστολή τους αν δεν έβλεπαν τον Γλάδστωνα.

Ο γηραιός πολιτικός στην αρχή διαμήνυσε στα μέλη της πρεσβείας ότι λόγω ασχολιών δεν μοορούσε να τους δει, αλλά τελικά δέχθηκε να τους συναντήσει για λίγο στις 13/25 Ιουλίου, αλλά αρνήθηκε να συζητήσει τα προβλήματα των Κυπρίων.

Ο Γλάδστων δέχθηκε τον Αρχιεπίσκοπο και τον προσφώνησε μάλιστα στα ελληνικά λέγοντας ότι ότι ήταν μεγάλη η χαρά του που τον υποδεχόταν.

Εγραφε σχετικά η "Σάλπιγξ" της Λεμεσού στις 29 Ιουλίου 1889:

" Γνωστόν ότι ο κ. Γλάδστων παρακληθείς να δεχθή την πρεσβείαν εις ακρόασιν απεποιήθη διά το πολυάσχολον ζητήσας να τω υποβληθώσιν εγγράφως τα αιτήματά μας, αλλά τη μεσολαβήσει φίλου συγκατατέθη να δεχθή την Α. Μακαριότητα, ήτις την 13/25 Ιουλίου μετέβη παρά αυτώ μετά του Θ. Περιστιάνη εκτελούντος χρέη διερμηνέως. Ο ευσεβέστατος γέρων επιμόνως ησπάσατο την δεξιάν της Α. Μακαριότητος, ειπών τω κ. Περιστιάνη γαλλιστί τα εξής:

" Ημείς οι βάρβαροι προφέρομεν κάκιστα την ωραίαν ελληνικήν γλώσσαν, εφ' ω και αποφεύγω να ομιλήσω ελληνιστί φοβούμενος μη αποβώ ακατάληπτος εν τοιούτοις παρακαλώ τη Μακαριότητα του να μοι επιτρέψη ίνα διά μεγάλου αγώνος αποπειραθώ να είπω λέξεις τινάς".

Τότε είπε τα εξής κατά την ημετέραν προφοράν: "Χάρμα εμοί ιδείν την Α. Μακαριότητα τον Αρχιεπίσκοπον της Αρχαίας Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Κύπρου."

Κατόπιν η συνδιάλεξις εξηκολούθησε γαλλιστί

Η υποδοχή παρά του κ. και της κυρίας Γλάδστωνος υπήρξεν εγκαρδιωτάτη φιλοφρονεστάτη, αλλά δυστυχώς κατέστη τη πρεσβεία καταληπτόν ότι δεν ήτο διατεθειμένος ο σεβάσμιος γέρων να ακούση αυτούς περί του ενδιαφέροντος ημάς κυπριακού ζητήματος, διότι και μετά λύπης περιωρίσθησαν να επιδώσωσιν αυτώ εν αντίτυπον του φυλλαδίου προσθέντες ότι ήλπιζον ότι ήθελε τιμήση τούτο διά του συνήθους υπέρ των δικαίων αγώνων ενδιαφέροντος του.

Την ημέραν εκείνην συνέπεσε να εορτάζη τους χρυσούς γάμους του ήτοι την παντηκονταετηρίδα αυτών διότι και είπε τω κ. Περιστιάνη ότι ευγωμόνει τω υψίστω διότι εδείχθη

αυτώ πάντοτε αγαθώτατος. Τότε ο Αρχιεπίσκοπος είπεν αυτώ τον μικρόν ψαλμόν "δώη σοι Κύριος κατά την καρδίαν σου και πάσαν την Βουλήν σου πληρώσοι", ο δε κ. Περιστιάνης ηυχήθη αυτώ να εορτάση και άλλην τοιαύτην πεντηκονταετηρίδα προς ευτυχίαν της εν γένει ανθρωπότητος ήτις διεκδικεί αυτόν ως ανήκοντα αυτή και ουχί αποκλειστικώς την Αγγλίαν και ότι την ευχήν ταύτην από καρδίας εκπέμπει πας Ελλην, διότι δικαίως κατέστη το είδωλον του όλου ελληνισμού".

Κατηυχαριστήθη ο γέρων και λαβών την χείρα του κ. Περιστιάνη έσφιγξεν αυτήν περιπαθώς αφού δεν έδειξεν αυτοίς τα σταλέντα αυτώ δώρα υπό του πρίγκιπος και της πριγκιπίσσης της Ουαλλίας παρέθηκεν ότι ελυπείτο διότι ώφειλε να μεταβή εις την Βουλήν απεχώρησαν λοιπόν ενθυμούμενοι ότι "δεν είνε εύκολαις οι θύραις, όταν η χρεία τοις κουρταλή".