16.8.1974: Πέραν των 80 νεκρών και αγνοουμένων είχε η ΕΛΔΥΚ κατά τις δύο φάσεις της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο.

S-2284

16.8.1974: ΠΕΡΑΝ ΤΩΝ 80 ΝΕΚΡΩΝ ΚΑΙ ΑΓΝΟΟΥΜΕΝΩΝ ΕΙΧΕ Η ΕΛΔΥΚ ΚΑΤΑ ΤΙΣ ΔΥΟ ΦΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΚΗΣ ΕΙΣΒΟΛΗΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ. ΤΟ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΟ ΤΗΣ ΚΟΝΤΑ ΣΤΗ ΛΕΥΚΩΣΙΑ ΕΓΙΝΕ ΣΤΟΧΟΣ ΤΩΝ ΕΙΣΒΟΛΕΩΝ ΜΕΧΡΙ ΠΟΥ ΚΑΤΕΛΗΦΘΗ ΕΝΩ ΕΝΑΣ ΛΟΧΟΣ ΤΗΣ ΠΟΛΕΜΗΣΕ ΔΙΠΛΑ ΣΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΦΡΟΥΡΑ ΣΤΙΣ ΜΑΧΕΣ ΤΟΥ ΚΑΡΑΒΑ ΚΑΙ ΤΗΣ ΛΑΠΗΘΟΥ

Πολύ μεγάλες ήταν οι απώλειες της ΕΛΔΥΚ κατά τις δυο φάσεις της τουρκικής εισβολής -ιδιαίτερα κατά τη δεύτερη.

Ενας λόχος της πολέμησε στις 6 Αυγούστου στο πλευρό της Εθνικής Φρουράς στις μάχες της Λαπήθου και του Καραβά.

Οι υπόλοιποι άνδρες της κυρίως πολέμησαν τον εισβολέα στο στρατόπεδο τους στα κράσπεδα της Λευκωσίας παρά το αεροδρόμιο της πόλης.

Εκεί έδωσε σκληρές μάχες και οι άνδρες της έδωσαν σκληρές μάχες στήθος με στήθος.

Η 900 άνδρες της ΕΛΔΥΚ που ήταν στην Κύπρο με βάση τις συμφωνίες Ζυρίχης- Λονδίνου ήταν ενισχυμένοι με 500 άλλους άνδρες.

Αυτό συνέβη γιατί οι 500 επιπλέον άνδρες της δύναμης έφθασαν στο νησί ως εξής: Λίγο πριν αρχίσει η εισβολή έγινε ανταλλαγή μεγάλου τμήματος της ΕΛΔΥΚ. Οι επιστρέφοντες στην Ελλάδα Ελδυκάριοι με το πλοίο "Λεσβος" διατάχθηκαν να επανέλθουν στο νησί και έτσι η δύναμη της ΕΛΔΥΚ έφθασε γύρω στους 1,500 αξιωματικούς και άνδρες.

Στην πρώτη φάση της εισβολης άνδρες της Δύναμης είχαν προωθηθεί μέχρι το τουρκοκυπριακό χωριό Κιόνελι, μερικά χιλιόμετρα βόρεια του στρατοπέδου τους αλλά αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις προσπάθειες τους επανειλημμένα ύστερα από οδηγίες που τους δόθηκαν.

Στη δεύτερη φάση της τουρκικής εισβολής οι άνδρες της ΕΛΔΥΚ συνέχιζαν να να κατέχουν το στρατόπεδο τους στα βορειοδυτικά κράσπεδα της Λευκωσίας.

Ακόμα ένας λόχος της ΕΛΔΥΚ στάληκε για ενίσχυση των μαχομένων στην περιοχή Καραβά- Λαπήθου και στις 6 Αυγούστου, σαν ξέσπασε η τουρκική προέλαση προς τα δύο χωριά έδωσε σκληρές μάχες μαζί με ελληνοκύπριους Εθνοφρουρούς των ταγμάτων 256 και 321.

Σαν ξέσπασε η δεύτερη φάση της τουρκικής εισβολής οι τούρκοι εξαπέλυσαν σκληρή επίθεση εναντίον του στρατοπέδου της ΕΛΔΥΚ που βρισκόταν στο άκρο δύο άλλων ελληνκυπριακών ταγμάτων, του 336 και 216.

Η επίθεση επαναλήφθηκε και στις 15 με μεγαλύτερη ένταση. Οι τούρκοι επιδίωκαν την εκδίωξη της ΕΛΔΥΚ και την κατάληψη του στρατοπέδου γιατί ήταν στρατηγικής σημασίας μια και βρισκόταν μερικές εκατοντάδες μέτρα από το αεροδρόμιο της Λευκωσίας.

Οι άνδρες της ΕΛΔΥΚ έμειναν στις θέσεις τους μέχρι την τελευταία στιγμή. Ο λοχίας Σάκης Πλέσσας ανέφερε στο περιοδικό " στρατιωτική Ιστορία (τεύχος 95 Ιούλιος 2004):

"Ο Λοχαγός Σταυριανάκος θυμάμαι ότι μας είπε κάποια στιγμή: "Εμείς θα μείνουμε εδώ. Είμαστε Ελληνες. Ακόμα και αν τα τανκς περάσουν, θα περάσουν από πάνω μας και εμείς θα κτυπήσουμε το πεζικό που θάρχεται από πίσω". Ηταν και η τελευταία συζήτηση που είχα με τον λοχαγό μου".

Στις 16 το μεσημέρι η ΕΛΔΥΚ χάνει τον λοχαγό Σωτήρη Σταυριανάκο, ο οποίος σηκώθηκε από το όρυγμά του και κατευθύνθηκε προς το προπορευόμενο άρμα που τον είχε πλησιάσει στα 10-15 μέτρα.

Ο στρατιώτης Μάριος Βολακάκης, που σκοτώθηκε στη μάχη αυτή πρόλαβε να πει στους συναδέλφους του σύμφωνα με το ίδιο περιοδικό:

" Ο Σ. Σταυριανάκος φονεύθηκε στην προσπάθειά του να αναχαιτίσει το εχθρικό άρμα είτε ρίχνοντας χειροβομβίδα είτε προσπαθώντας να φονεύσει με το πιστόλι του τον αρχηγό πληρώματος ο οποίος βρισκόταν στον Πύργο. Δεν προλαβε να κάνει τίποτα απ'όλα αυτά διότι κτυπήθηκε από τα όπλα του άρματος".

Η πίεση των τούρκων ήταν πολύ έντονη και στο τέλος ύστερα από σκληρές μάχες σώμα με σώμα το Στρατόπεδο καταλήφθηκε ενώ οι άνδρες της ΕΛΔΥΚ αναγκάστηκαν να αλλάξουν θέσεις.

Ενας άλλος στρατιώτης της ΕΛΔΥΚ αφηγήθηκε τις τελεταίες στιγμές που πέρασε στο στρατόπεδο:

"Φεύγοντας βλέπω τον λοχαγό Σταυριανάκο σκοτωμένο και τον τηλεφωνητή του Μάριο Βολακάκη πεσμένο κάτω. Τον σήκωσα και είδα ένα όρθιο μέσα στο όρυγμα, τον Δημήτρη Λούρμπα, ο οποίος φέρεται σήμερα ως αγνοούμενος. Του φώναξα μόλις τον είδα: Δημήτρη δεν υπάρχει άλλος, είμαι ο τελευταίος, φεύγουμε".

Ο δεκανέας Λούρμπας αρνήθηκε να ακολουθήσει τους συναδέλφους του. Εμεινε όρθιος στο όρυγμα του και συνέχισε να βάλλει κατά των τουρκων. Είχε συγκεντρώσει μπροστά του τέσσερα τυφέκια από νεκρούς συναδέλφους του και έβαλλε πότε με το ένα και πότε με το άλλο. Σήμερα είναι αγνοούμενος".

Ακόμα αναφέρεται η περίπτωση του ανθυπασπιστή Κέντρα Κωνσταντίνου που βρίσκεται στον κατάλογο των Αγνοουμένων. Αναφέρεται, χωρίς να έχει επιβεβαιωθεί πλήρως ότι είχε τραυματισθεί κρίσιμα και κατά την υποχώρηση παρακάλεσε τους στρατιώτες να του δώσουν τις χειροβομβίδες τους τις οποίες και απασφάλισε και τοποθέτησε κάτω από το κορμί του και παγιδεύοντας τον εαυτό του. Κάλυψε τους συναδέλφους του καθώς υποχωρούσαν και ξαφνικά σε κάποιο στάδιο, σαν έφθασαν οι τούρκοι ακούστηκε μια ισχυρή έκρηξη...

Τα ονόματα μερικών από τους νεκρούς της ΕΛΔΥΚ είναι:

ΛΟΧΑΓΟΙ

1. Σταυριανάκος Σωτήρης,

2. Σταμπουλής Βασίλης

3. Τσώνος Σωτήρης, υπολοχαγός

ΑΡΧΙΛΟΧΙΕΣ

1. Κούρλιος Κώστας,

2. Σκαμπαρδώνης Χρίστος,

3. Κώστας Κόκκας,

4. Μπιονάκης Γιώργος

ΛΟΧΙΕΣ

1. Αθανασίου Νίκος,

2. Ελευθερόπουλος Θεμιστοκλής

3. Ζαχαράτος Μανώλης,

4. Μπαγιώργος Παναγιώτης,

5. Τσιπνιάς Βασίλης,

6. Ζάρκος Χρίστος,

7. Αντωνόπουλος Κώστας

ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ

1. Μασούρας Θεόωρος, από την Καλαμάτα.

ΑΓΝΟΟΥΜΕΝΟΙ

Συνολικά οι αγνοούμενοι αξιωματικοί και άντρες της ΕΛΔΥΚ ανέρχονται στους 31. Τα ονόματα τους έχουν αναρτηθεί σε δυο στήλες στο στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ.

ΠΡΩΤΗ ΣΤΗΛΗ

1. Κέντρας Κωνσταντίνος, Ανθυπασπιστής,

2. Γιαννακόπουλος Νικολ. Αρχιλοχίας, από την Καρδίτσα.

ΛΟΧΙΕΣ

1. Βάης Ιάκωβος, από την Αθήνα,

2. Γλαρέντζος Χαράλαμπος, απόπ την Αθήνα,

3. Ιγνατιάδης Ιωάννης,

4. Κουκουλάρης Χρίστος,

5. Κρητικός Νικόλαος,

ΔΕΚΑΝΕΙΣ

1. Θανόπουλος Δημήτριος,

2. Μιχ. Αθανασόπουλος, Δημήτρ.

3. Γιαννάκης Μάριος,

4. Γρίβας Χρίστος.

ΣΤΡΑΤΙΩΤΕΣ

1. Αυλωνίτης Σπυρίδων

2. Γερόντης Σπυρίδων,

3. Παφιώλης Κωνσταντίνος,

4. Χούνταλας Προκόπιος,

5. Ανθής Ελευθέριος,

6. Ανεμάς Δημήτριος,

7. Αναλυτής Γεώργιος,

8. Ανδριτσόπουλος Ελευθ.

9. Βελωνάς Δημήτριος,

10. Δεδεβέσης Δημήτριος,

11. Ζαχαρέας Ευάγγελος,

12. Ζερβομανώλης Γώργιος

13. Ηλιόπουλος Παναγιώτης,

14. Καραγκούνης Χαράλαμπ.,

15. Κατρακάκης Θεοχάρης,

16. Κωνσταντίνου Ευάγγελος,

17. Κουρτούλης Στέφανος,

18. Κωνσταντακόπουλος Ιωάννης,

19. Κρατημένος Αναστάσιος, από την Αρκαδία,

20. Καράγιωργας Αθανάσιος

ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΤΗΛΗ

1. Παπαλάμπρου Βασίλειος, Ανθυπασπιστής, από τη Λάγγα Καστοριάς.

ΛΟΧΙΕΣ

2. Οικονόμου Ηλίας, από τα Τκρίκαλα,

3. Παυλούδης Παύλος, από τη Χαλκιδική,

4. Πατσανάς Κωνσταντίνος, από τη Μυτιλήνη

5. Χαραλαμπίδης Θεόδωρος,

6. Χαμμουριωτάκης Γεώργ.

7. Χαιρετάκης Μιχαήλ, από τα Χανιά

ΔΕΚΑΝΕΙΣ

1. Μανάχος Βασίλειος,

2. Μουρίκης Αθανάσιος,

3. Νικητόπουλος Λάμπρος,

4. Τζωνής Ηλίας,

5. Λούρμπας Δημήτριος

ΣΤΡΑΤΙΩΤΕΣ

1. Λίγγος Θωμάς,

2. Μπουρέκας Ασημάκης,

3. Μπροδήμος Κωνσταντίνος,

4. Ξένος Θεόδωρος,

5. Ξυδιάς Ιωάννης,

6. Παπαδόπουλος Ιωάννης

7. Παπατζανής Αθανάσης,

8. Ρουσσής Σεραφείμ,

9. Σινής Αργυρός,

10. Σμυρλής Βασίλειος, από την Αργολίδα

11. Σιουρλάς Κωνσταντίνος, από τα Τρίκαλα Ημαθίας

12. Σταματόπουλος Κωνστ.,

13. Σταθόπουλος Ανδρέας,

14. Σκουρλής Δημήτριος,

15. Τσιτιρίδης Κωνσταντίνος,

16. Τριανταφυλλίδης Μαν.,

17. Τριάντης Βασίλειος,

18. Χατζησταυρής Νικόλαος