17.7.1974: Ελλαδίτης αξιωματικός απειλεί κυπρίους αξιωματικούς στο Εκτο Τακτικό Συγκρότημα, στη Λευκωσία, λίγο μετά την έκρηξη του πραξικοπήματος ότι θα γίνει εισβολή και η Κύπρος θα διχοτομηθεί. Ο Κληρίδης παραδίδει τον οπλισμό της φρουράς του στο ΓΕΕΦ.

S-2097

17.7.1974: ΕΛΛΑΔΙΤΗΣ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΣ ΑΠΕΙΛΕΙ ΚΥΠΡΙΟΥΣ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΥΣ ΣΤΟ ΕΚΤΟ ΤΑΚΤΙΚΟ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑ, ΣΤΗ ΛΕΥΚΩΣΙΑ, ΛΙΓΟ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΚΡΗΞΗ ΤΟΥ ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑΤΟΣ ΟΤΙ ΘΑ ΓΙΝΕΙ ΕΙΣΒΟΛΗ ΚΑΙ Η ΚΥΠΡΟΣ ΘΑ ΔΙΧΟΤΟΜΗΘΕΙ. Ο ΚΛΗΡΙΔΗΣ ΠΑΡΑΔΙΔΕΙ ΤΟΝ ΟΠΛΙΣΜΟ ΤΗΣ ΦΡΟΥΡΑΣ ΤΟΥ ΣΤΟ ΓΕΕΦ

Ενας από τος κυπρίους λοχαγούς της Εθνικής Φρουράς, ήταν ο Ανδρέας Φωτιάδης, ο οποίος την ημέρα του πραξικοπήματος στην Κύπρο βρισκόταν στο Τρίτο Τακτικό Συγκρότημα στη Λευκωσία, όπου είχε τον βαθμό του Διευθυντή Στρατολογίας.

Διοικητής ήταν ο Ταξίαρχος Μιαήλ Γεωργίτσης, ο ουσιαστικός αρχηγός του πραξικοπήματος και ο άνθρωπος που έδωσε τη διαταγή στην Κύπρο για διενέργειά του.

Οσα συνέβησαν αφηγήθηκε ο Λοχαγός Φωτιάδης στη Λιάνα Κοντού που δημοσιεύθηκαν στις 23 Ιουλίου 1975 στην εφημερίδα Ο ΑΓΩΝ:

"Την ησυχία και τη συνηθισμένη γαλήνη που επικρατούσε το πρωί της αποφράδας 15ης Ιουλίου 1974, πρωϊνό της έναρξεως μιας φαινομενικά ομαλής ρουτίνας, μιάς νέας εβδομάδος, έσχιζαν οι πρώτοι πυροβολισμοί. Η ώρα ήτο 8.20 π.μ. όταν ήδη όλες οι ανθρώπινες ενέργειες είχαν μπει σε εφαρμογή και η ζωή είχε πάρει την κανονική της πορεία.

Οι πυροβολισμοί ερχόντουσαν αλλεπάλληλοι. Το πραξικόπημα ήτο πλέον γεγονός. Γεγονός ήτο επίσης η πρωτοφανής σύγχυσις και θυμός μου. Η πρώτη μου διαταγή ήτο "παραμείνατε εντός". Δεν έδωσα άδεια εξόδου ή εισόδου σε κανέναν. Είχα από ημερών ορισθεί υπεύθυνος Λευκωσίας εις περίπτωσιν ταραχών, επικουρικού σώματος, θέσιν την οποίαν κατείχε δύο μηνών προ του πραξικοπήματος Ελλην αξιωματικός. Ο τότε διοικητής του συγκροτήματος ήτο ο ταξίαρχος Γεωργίτσης.

Λίγο αργότερα με ένα Λαντ ρόβερ βγήκα έξω. Ηθελα οπωσδήποτε να δω τι συνέβαινε. Στο στρατόπεδο δεν είχαμε ούτε ραδιόφωνο, ούτε τίποτε άλλο που θα μπορούσε να μας δώσει ακριβή περιγραφή της καταστάσεως. Εκανα μιαν έρευνα της γύρω περιοχής με πραγματικό κίνδυνο της ζωής μου. Τρεις φορές κατόρθωσα να διαφύγω από σφαίρες που προορίζονταν για μένα λόγω του ότι ήμουν εν στολή και οπλισμένος. Οταν επέστρεψα στο στρατόπεδο μάζεψα περίπου 50 εφέδρους και αφού σχημάτισα λόχο, άνέλαβα την φρούρηση τραπεζών και Υπουργείων από κλοπές και δολιοφθορές.

Εις το διάστημα αυτό που μεσολάβησε από τις επτά ακόμη το πρωί, ο Ταξίαρχος Γεωργίτσης και όλοι οι άλλοι Ελλαδίτες αξιωματικοί είχον εγκαταλείψει το στρατόπεδο και ουδείς εγνώριζε που ευρίσκοντο. Μετά από διήμερον ένας άλλος εξ Ελλάδος αξιωματικός είχεν έλθει προς αντικατάστασιν του, ονόματι Συνταγμαστάρχης Λιανός. Αυτός συνεχώς ύβριζε τους πάντες και τα πάντα και δεν έπαυε από του να μας λέγει ότι οι τούρκοι θα ερχόντουσαν και η Κύπρος θα εδιχοτομείτο. Αυτό μάλιστα το έλεγε το Σάββατο το βράδυ προ του πραξικοπήματος. Ο ίδιος δε μου είπε ότι είχε ανώνυμο τηλεφώνημα ότι εγώ και άλλοι Κύπριοι αξιωματικοί θα εσκοτωνόμαστε εις περίπτωσιν φασαριών.

Κατά τη διάρκειαν του πραξικοπήματος εξετελέσαμεν επικίνδυνες αποστολές. Ακόμη ελάβαμε μέρος κατ' εντολήν σε ενέδρες εις Ομορφίταν δι' άτομα που αντιστάθησαν στο πραξικόπημα και τα οποία ονόμαζαν "Κομμουνιστικά στοιχεία".

Συναφώς μας διέταζαν να λέμε ότι εμείς κάναμε το πραξικόπημα και ουδεμίαν σχέσιν είχεν η τότε Κυβέρνησις της Ελλάδος ή ο ελληνικός στρατός. Ηθελον πάση θυσία να γίνει πιστευτό ότι ουδεμίαν ανάμειξιν είχαν οι ελλαδίτες εις το πραξικόπημα.

Εστειλα μερικά τμήματα να προσέχουν την Κεντρική Τράπεζα, τα οποία τμήματα ειδοποιήθησαν από την φρουρά του κ. Κληρίδη, να πάω να τον δω. Φυσικά πήγα στο σπίτι του κ. Κληρίδη και όταν τον συνάντησα πράγματι πρόσεξα πόσο φανερά ταραγμένος και πελαγωμένος ήτο. Ημουνα οπλισμένος και συνοδευόμουν από άλλους δυο υπερασπιστάς μου. Χαιρέτισα στρατιωτικά και εις απάντησιν ο κ. Κληρίδης μου είπε: "Είμαστε στη διάθεση του στρατού".

Ο λόγος που με ζήτησε ήτο να πραδώσει η φορυρά του και τον οπλισμό της στον στρατό. Πρότεινα να τους πάρω όλους στο ΓΕΕΦ να παραδώσουν τα όπλα των. Αυτοί ζήτησαν να περάσουν από τα σπίτι τους πρώτα όπου είχαν και άλλον οπλισμόν. Συγκαταθέσει δική μου τους πήρα άοπλους. Φεύγοντας από το σπίτι του κ. Κληρίδη ο ίδιος μου ζήτησε να πάω πάλιν την επομένη και να του πάρω τσιγάρα.

Οταν πήγα τη δεύτερη ημέρα τον ρώτησα: " Τι πιστεύετε περί Μακαρίου; Μου απήντησε ότι παρακολουθεί όλες τις κινήσεις του και ήξερε ότι είχε μιλήσει ήδη εις το Λονδίνον παρουσία 5.000 ελληνοκυπρίων. Ακουγε και μάθαινε όλα τα νέα του Μακαριωτάτου μέσω του Μπι Μπι Σι. Εκείνη ήτο η τελευταία φορά που ήλθα εις επαφή με τον κ. Κληρίδην.

Η συμπεριφορά των Ελλήνων αξιωματικών απέναντι μας εξηκολούθει να ήτο αχαρακτήριστος. Δεν μας εμπιστεύονταν και ποτέ δεν παρακαθήσαμε σε απόρρητες συσκέψεις ως έπρεπε να εγένετο και ουδόλως μαθαίναμε όσα έπρεπε να ξέρουμε. Αισθανόμαστε ακόμη να είμαστε υπό καταπιεστικήν παρακολούθησιν φαντάρων του Α2, οι οποίοι βεβαίως ήταν βαλτοί από τους ελλαδίτες αξιωματικούς.

Ο συνταγματάρχης Λιανός εξακολουθούσε να φωνάζη συνεχώς ότι θα επενέβαινε η Τουρκία και η Κύπρος θα εδοχοτομείτο. Αυτό πράγματι το πίστευα κι έγω ακράδαντα, τους φόβους μου δε τους εμπιστεύθηκα στον κ. Αζίνα και τον φίλο μου τον Αντισυνταγματάρχην Χρήστον Φώτην, ο οποίος διηύθυνε το Α και Δ Γραφείο του Συγκροτήματος και ο οποίος σκοτώθηκε την πρώτη μέρα της εισβολής στα Καζιβερά"....