19.9.1972: Οι Μητρoπoλίτες Γεvvάδιoς και Αvθιμoς με vέo έγγραφo στov Αρχιεπίσκoπo Μακάριo τov καλoύv vα συγκαλέσει τηv Iερά Σύvoδo για τo θέμα της αξίωσης τoυς για παραίτηση τoυ.

S-1908

19.9.1972: ΟΙ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΕΣ ΓΕΝΝΑΔΙΟΣ ΚΑΙ ΑΝΘΙΜΟΣ ΜΕ ΝΕΟ ΕΓΓΡΑΦΟ ΣΤΟΝ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟ ΜΑΚΑΡΙΟ ΤΟΝ ΚΑΛΟΥΝ ΝΑ ΣΥΓΚΑΛΕΣΕΙ ΕΚΤΑΚΤΩΣ ΤΗΝ ΙΕΡΑ ΣΥΝΟΔΟ ΓΙΑ ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΑΞΙΩΣΗΣ ΤΟΥΣ ΓΙΑ ΠΑΡΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ

Η συνεδρία της Ιεράς Συνόδου την οποία συγκάλεσε ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος για τις 19 Σεπτεμβρίου 1972 για επιλογή των σπουδαστών της Ιερατικής Σχολής κατά τη νέα σχολική χρονιά, πραγματοποιήθηκε στην Ιερά Αρχιεπισκοπή και σ' αυτήν παρέστησαν μόνο οι Μητροπολίτες Πάφου Γεννάδιος και Κιτίου Ανθιμος.

Ο Κυρηνείας Κυπριανός, δεν παρέστη, χωρίς ωστόσο, όπως μετέδωσε ο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, να δικαιολογήνσει κατά οποιονδήποτε τρόπο την απουσία του.

Οι δύο Μητροπολίτες δεν πήγαν στη συνεδρία μόνο για τους νέους μαθητές της Ιερατικής Σχολής, αλλά για να πουν στον Αρχιεπίσκοπο τις σκέψεις τους για μια ακόμα φορά για το θέμα της παραίτησης του.

Ετσι του επέδωσαν νέο έγγραφο με το οποίο καλούσαν τον Αρχιεπίσκοπο όπως μέσα σε 15 ημέρες συγκαλέσει έκτακτα την Ιερά Σύνοδο προς συζήτηση του θέματος που είχαν θέσει στις 2 Μαρτίου 1972 για παραίτηση του από το προεδρικό αξίωμα.

Ταυτόχρονα οι δύο Μητροπολίτες προειδοποίησαν τον Αρχιεπίσκοπο ότι αν δεν συμμορφωνόταν τότε θα προχωρούσαν στην επιβολή κυρώσεων εναντίον του.

Οι δύο Μητροπολίτες ήγειραν το θέμα κατά τη συζήτηση καθαρώς εκκλησιαστικών θεμάτων, αλλά ο Μακάριος τόνισε προς αυτούς "ότι δεν το δέχεται, διότι η ημερήσια δάταξις της Συνόδου δεν περιελάμβανε τοιούτον θέμα" σύμφωνα με την εφημερίδα "Ο Φιλελεύθερος" που πρόσκειτο στον Αρχιεπίσκοπο.

Πρόσθετε η εφημερίδα στις 20 Σεπτεμβρίου 1972:

"(Ο Μακάριος) ηρνήθη επίσης να αποδεχθή απαίτησιν των Μητροπολιτών, όπως αναγνώση τούτο (το έγγραφο των Μητροπολιτών) ώστε να περιληφθή το περιεχόμενον του εις τα πρακτικά της Συνόδου"

Κατά τα άλλα στη συνεδρία "επεκράτησε εγκάρδιος ατμόσφαιρα" όπως δήλωσε στην εφημεριδα ένα μέλος της Συνόδου που παρέστη στη συνεδρία ενώ μετά το τέλος της ο Μακάριος παρέθεσε σ' αυτούς και γεύμα.

Το έγγραφο των τριών Μητροπολιτών ήταν σύντομο και με αυτό επικαλούνταν πρόνοιες του καταστατικού της Εκκλησίας της Κύπρου και ιδιαίτερα εκείνες του άρθρου 3 του Καταστατικού του 1914 με το οποίο "η Ιερά Σύνοδος συνέρχεται υπό την προεδρίαν του Αρχιεπισκόπου εν τη Αρχιεπισκοπή ή όπου αν αυτός ορίση, τακτικώς μεν άπαξ του έτους,

διαρκούσης της Μ. Τεσσαρακοστής, εκτάκτως δε οσάκις αν είτε ο Πρόεδρος μόνος κρίνη εύλογον είτε δύο των μελών ζητήσωσι παρ' αυτού δι' ωρισμένην υπόθεσιν να συγκληθή".

Αξίωναν επίσης απευθυνόμενοι στον Αρχιεπίσκοπο όπως:

"Εντός 15 ημερών από σήμερον καλέσητε συνεδρίαν της Ιεράς Συνόδου με θέμα " συνέχισις της συζητήσεως και λήψις αποφάσεως επί του τεθέντος πολλάκις ιδιαιτέρως δε κατά την συνεδρίαν της Ιεράς Συνόδου της 2ας Μαρτίου 1972, θέματος της απαιτήσεως του Μακαριωτάτου από του κοσμικού αξιώματος και εξουσίας συμφώνως προς τους Ιερούς Κανόνας 7ον Δ Οικουμενικής και 81ον Αποστολικόν".

Οι Μητροπολίτες επικαλούνταν τις πρόνοιες του καταστατικού της Εκκλησίας της Κύπρου για δύο λόγους: Ο Μακάριος ήταν υποχρεωμένος να συγκαλέσει συνεδρία της Ιεράς Συνόδου αν το ζητούσαν δύο συνοδικοί σε σύγκριση με το καταστατικό του 1929 που προέβλεπε ότι η σύγκληση της Συνόδου υπόκειτο στη διακριτική εξουσία του Αρχιεπισκόπου έστω και αν το ζητούσαν οι συνοδικοί.

Δεύτερο το καταστατικό της Εκκλησίας του 1914 προέβλεπε καθαίρεση Επισκόπου από την Ιερά Σύνοδο, δηλαδή από τρεις μόνο Επισκόπους ενώ εκείνο του 1929 απαιτούσε 13 Επισκόπους σύμφωνα με τον Κανόνα 1Β της Συνόδου της Καρθαγένης.

Ενώ οι Μητροπολίτες περίμεναν την απάντηση του Μακαρίου και σχεδίαζαν τις επόμενες κινήσεις τους άρχισαν και οι ίδιοι να κάνουν αυτό που κατηγορούσαν τον Αρχιεπισοπο Μακάριο: Τις πολιτικολογίες και τις βολές εναντίον των συνομιλιών, ενώ παράλληλα ξεκαθάρισαν ότι ουδέποτε θα δέχονταν λύση άλλη εκτος από την Ενωση.

Ετσι στις 9 Οκτωβρίου 1972 σε ανακοίνωση που υπέγραφαν και οι τρεις Μητροπολίτες τόνιζαν:

"Η νέα φάσις των από τριετίας και πλέον, εν πλήρει μυστικότητι και αποτελεί αγνοία του Ελληνικού Κυπριακού λαού διεξαγομένων ενδοκυπριακών συνομιλιών, προς ρύθμισιν του Κυπριακού και όσα κατ' αυτάς λέγονται και γράφοντα περί διαθέσεως της Κυβερνήσεως να απεμπολήση δι' ύπογραφής νέας συμφωνίας την Ενωσιν, δημιουργούν δι' ημάς τους Μητροπολίτας της Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Κύπρου Πάφου Γεννάδιον, Κιτίου Ανθιμον και Κυρηνείας Κυπριανόν συναισθανομένους την βαρύνουσαν ημάς ιστορικήν ευθύνην, τόσον έναντι της αλυτρώτου ελληνικής Κύπρου όσον και του Εθνους καθόλου την επιτακτικήν ανάγκην να επαναδιακηρύξωμεν την ακλόνητον εμμονήν ημών εις τη αξίωσιν της Ενώσεως.

Η αξίωσις της Ενώσεως ήτις εδράζεται και επί της διεθνούς ανεγνωρισμένης και υπό του ΟΗΕ υιοθετηθείσης αρχής της αυτοδιαθέσεως συνιστά την γνησίαν θέλησιν του γηγενούς ελληνικού στοιχείου, το οποίον αποτελεί το 82% του πληθυσμού της νήσου, υπό ουδενός δύναται να παραγραφή.

Λύσις του Κυπριακού δικαία και μόνιμος διασφαλίζουσα την ειρήνην και την γαλήνην, μόνον εκ της ασκήσεως του δικαιώματος της αυτοδιαθέσεως, διά καθολικού δημοψηφίσματος, δύναται να προέλθη.

Ως πνευματικοί Ποιμένες της νήσου, αδέσμευτοι από οιασδήποτε πολιτικάς σικοπιμότητας θα αναγνωρίσωμεν οιανδήποτε συμφωνίαν επί του Κυπριακού αντίθετον προς την Ενωσιν, αλλά και θα αντισταθώμεν εις τοιαύτην λύσιν πάση δυνάμει υπό οιασδήποτε και εάν ευρεθώμεν δυσμενείς περιστάσεις.

Πιστοί Θεματοφύλακες του πατριωτικού φρονήματος και των εθνικών επιδιώξεων του λαου μας και συνεπείς προς τους αγώνας και τας θυσίας των ηρωϊκών νεκρών μας και την επιταγήν του Εθνους διά της διακηρύξεως ημών ταύτης καλούμεν σύμπαντα τον ελληνικόν Κυπριακόν λαόν, όπως πιστός εις τας εθνικοθρησκευτικάς αυτού παραδόσεις, συνεχίση μεθ' ημών αταλάντευτος την ένδοξον πορείαν, του εθνικού καθήκοντος της οποίας τέρμα είναι η Ενωσις.

Ο Πάφου ΓΕΝΝΑΔΙΟΣ

Ο Κιτίου ΑΝΘΙΜΟΣ

Ο Κυρηνείας ΚΥΠΡΙΑΝΟΣ

Εν τη Ιερά Μητροπόλει Κιτίου

τη 9η Οκτωβρίου 1972