11.6.1971: Η χoύvτα διαμηvύει στov Αρχιεπίσκoπo Μακάριo, με βάση τη συμφωvία Παλαμά- Ολτζιάϊ στη Λισσαβώvα, vα πρoτείvει στις συvoμιλίες τov διoρισμό υπoυργoύ Τoπικής Διoίκησης, ώστε όπως συμφώvησαv oι δύo άvδρες, vα πρoωθηθoύv oι διακoιvoτικές συvoμιλίες

S-1870

11.6.1971 Η ΧΟΥΝΤΑ ΔΙΑΒΙΒΑΖΕΙ ΣΤΟΝ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟ ΜΑΚΑΡΙΟ, ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΠΑΛΑΜΑ- ΟΛΤΖΙΑΙ ΣΤΗ ΛΥΣΣΑΒΩΝΑ, ΝΑ ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ ΣΤΙΣ ΣΥΝΟΜΙΛΙΕΣ ΤΟΝ ΔΙΟΡΙΣΜΟ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΤΟΠΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΩΣΤΕ, ΟΠΩΣ ΣΥΜΦΩΝΗΣΑΝ ΟΙ ΔΥΟ ΑΝΔΡΕΣ, ΝΑ ΠΡΟΩΘΘΟΥΝ ΟΙ ΔΙΑΚΟΙΝΟΤΙΚΕΣ ΣΥΝΟΜΙΛΙΕΣ, ΑΛΛΩΣ ΘΑ ΑΝΑΛΑΜΒΑΝΑΝ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΤΟΥΡΚΙΑ

Ο Πρόεδρος Μακάριος συνεπής στην άποψη του πως ο διορισμός Τούρκου Υπουργού Τοπικής Διοικήσεως, που θα ήταν υπόλογος στον αντιπρόεδρο θα ωδηγούσε σε συνομοσπονδία, απέρριψε εισήγηση της Ελληνικής κυβερνήσεως, που διαβιβάστηκε στις 11 Ιουνίου, 1971, να προταθεί στους τούρκους ο διορισμός ενός μόνο υπουργού, που να ήταν υπεύθυνος για την Ελληνική Τοπική Διοίκηση και την Τουρκική. Ο υπουργός αυτός θα ήταν τούρκος.

Πίσω από την εισήγηση της ελληνικής Κυβερνήσεως βρισκόταν η συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας, για την ακρίβεια του υφυπουργού Χριστανού Ξανθόπουλου-Παλαμά με τον υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας Ολτζάι, στη Λισσαβώνα τον Μάιο του 1971 στα πλαίσια της εαρινής συνόδου του ΝΑΤΟ.

Στη συνάντηση εκείνη συμφωνήθηκε ότι έπρεπε να γίνουν προσπάθειες για επίσπευση των διακοινοτικών συνομιλιών και την εξεύρεση λύσεως με βάση την ανεξαρτησία- συνεπώς αποκλείσθηκε οριστικά η ένωση- και στην περίπτωση που δεν θα υπήρχε κατάληξη να συζητηθεί το κυπριακό απ' ευθείας μεταξύ τους τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, όταν θα πήγαιναν στα Ηνωμένα Εθνη.

Δηλαδή τέθηκε ένα χρονικό διάστημα 3-4 μηνών για να βρεθεί λύση στο κυπριακό πρόβλημα, διαφορετικά την πρωτοβουλία θα αναλάμβαναν η Ελλάδα και η Τουρκία.

Για την Τουρκοκυπριακή πλευρά δεν υπήρχε πρόβλημα γιατί την πολιτική της την καθόριζε η Αγκυρα. Για την ελληνική, δηλαδη, για την Κυβέρνηση εμφανιζόταν και πάλι το δόγμα του προβαδίσματος των Αθηνών, όπως το διατύπωσε ο Ξανθόπουλος- Παλαμάς σε μήνυμά του προς την Κυπριακή Κυβέρνηση στις 21 Ιουνίου 1971:

" Αι Αθήναι, ως Εθνικόν Κέντρον διαγράφουν τελικώς την ακαλουθητέαν εν προκειμένω πολιτικήν..."

Σύμφωνα με το Δόγμα του προβαδίσματος, η Αθήνα έκαμε την εισήγηση της για τη δημιουργία θέσεως υπουργού Τοπικής Διοικήσεως που ο Πρόεδρος Μακάριος απέρριψε γιατί όπως ανέφερε "η αξίωσις διά τούρκον υπουργόν διοικήσεως είναι επαχθέστερη από την δημιουργίαν δύο κεντρικών φορέων Ελληνικού και τουρκικού, διότι ο τούρκος υπουργός θα έχη αρμοδιότητα και επί των ελληνικών τοπικών αρχών... Ούτω θα δημιουργούνται συχνά προβληματικοί κίνδυνοι αναταραχής..."

Μετά την απόρριψη της εισηγήσεως που έγινε στις 11 Ιουνίου 1971 ο Γεώργιος Παπαδόπουλος έστειλε στον Πρόεδρο Μακάριο επιστολή με ημερομηνία 18 Ιουνίου 1971 που έμεινε γνωστή σαν "η επιστολη για τα πικρά μέτρα" από την απειλή που περιείχε στην κατάληξη της.

Αυτή η επιστολή προκάλεσε αναστάτωση και άφησε τις επιπτώσεις της στις σχέσεις Μακαρίου- Παπαδόπουλου για τα επόμενα χρόνια έστω και αν διπλωματικά οι δυο άνδρες προσπαθούσαν να την "ξεχάσουν".