7.11.1970: Ο Κώστας Πoλυκάρπoυ Iωαvvίδης απελαύvεται στηv Ελλάδα μετά τηv αθώωση τoυ από τo Κακoυργιoδικείo για τηv απόπειρα εvαvτίov τoυ Αρχιεπισκόπoυ Μακαρίoυ.

S-1843

7.11.1970: Ο ΚΩΣΤΑΣ ΠΟΛΥΚΑΡΠΟΥ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ ΑΠΕΛΑΥΝΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΘΩΩΣΗ ΤΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΚΑΚΟΥΡΓΙΟΔΙΚΕΙΟ ΓΙΑ TΗΝ ΑΠΟΠΕΙΡΑ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΟΥ ΑΡΧΙΕΠΣΚΟΠΟΥ ΜΑΚΑΡΙΟΥ

Μετά την αθώωση του Κώστα Πολυκάρπου Ιωαννίδη από το Κακουργιοδικείο Λευκωσίας στη δίκη για την απόπειρα εναντίον του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου, η Αστυνομία προχώρησε στη σύλληψη και απέλαση του στην Ελλάδα.

Ο πατέρας του Πολύκαρπος Ιωαννίδης, συνεξόριστος του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου στς Σεϋχέλλες το 1956 όταν απελάθηκαν από τους Αγγλους, και σφοδρός πολέμιος του με επικριτικά άρθρα στην εφημερίδα "Εθνική" μαζί με τον Θεμιστοκλή Δέρβη και τον γιατρό Τσέλλο, είπε ότι ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος, πριν αναχωρήσει για ταξίδι στην Αμερική είχε διατάξει να μη πάθει ούτε τρίχα του, αλλά αν αθωωθεί να απελαθεί αμέσως.

Η απέλαση έγινε στις επτά Νοεμβρίου, τρεις μόλις ημέρες μετά τη επιστροφή του Μακαρίου από ταξίδι στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου συναντήθηκε με τον αμερικανό Πρόεδρο Ρίτσιαρντ Νίξον.

Ο ίδιος ο Πρόεδρος Μακάριος δήλωσε κατά την επιστροφή του στις 10 Νοεμβρίου:

" Ημην υπέρ της απελάσεως του Κώστα Ιωαννίδη διότι εις ανυπότακτος του ελληνικού στρατού δεν νομίζω ότι ηδύνατο να εμφανίζεται ώς εθνικός αγωνιστής. Υπάρχει όμως και η

νομική πλευρά του ζητήματος, η οποία και θα εξετασθή αλλά πρωτίστως ο κ. Ιωαννίδης πρέπει να δικασθή υπό των αρμοδίων στρατιωτικών αρχών ως ανυπότακτος και ακολούθως να εξετασθή το θέμα εάν καλώς ή κακώς διετάχθη η απέλασις του".

Η απέλαση του Κώστα Ιωαννίδη έγινε μέσα σε πρωτοφανείς σκηνές και παρά την έκδοση διατάγματος του Ανωτάτου Δικαστηρίου που απαγόρευε την απέλαση του.

Η αστυνομία τον είχε αναζητήσει από το πρωί στο σπίτι του στην Κερύνεια για να τον μεταφέρει στη Λευκωσία. Υπήρχε, είπε, διάταγμα απελάσεως που είχε υπογράψει ο υπουργός Εσωτερικών Επαμεινώνδας Κωμοδρόμος, με το δικαιολογητικό ότι ήταν "ανεπιθύμητος και

επικίνδυνος διά την ειρήνην και την δημοσίαν τάξιν και την ομαλήν διακυβέρνησιν της Δημοκρατίας" και ως τείνοντα να "διεγείρη έχθραν μεταξύ του λαού της Δημοκρατίας και της Κυβερνήσεως".

Μετά από αυτό οι δικηγόροι του προσέφυγαν αμέσως στο Ανώτατο Δικαστήριο που εξέδωσε προσωρινό διάταγμα, μέχρι ν' αποφασισθεί οριστικά κατά πόσο ήταν υπήκοος της Δημοκρατίας, οπότε η απέλαση του απαγορευόταν ή κατά πόσο είχε αποβάλει την Κυπριακή ιθαγένεια.

Παρά την ύπαρξη του διατάγματος ο Ιωαννίδης οδηγήθηκε στο αεροδρόμιο. Δύο φορές τον πήραν μέχρι το αεροπλάνο. Οι μηχανές του αεροπλάνου εργάζονταν για δυόμιση ώρες, γιατί ο Κυβερνήτης του δεν δεχόταν να τον δεχθεί εφ' όσον υπήρχε το διάταγμα του Ανωτάτου Δικαστηρίου.

Σε κάποια στιγμή φάνηκε ότι οι αρχές θα συμμορφώνονταν με το διάταγμα, ωδήγησαν τον Ιωαννίδη σε κάποιο πρόχειρο κρατητήριο και όταν έφυγαν οι συγγενείς του και οι φίλοι του από το αεοδρόμιο, τον ωδήγησαν κρυφά πίσω στο αεροπλάνο και τον έστειλαν στην Αθήνα.

Στη Λευκωσία ο δικηγόρος του Κώστα Ιωαννίδη, Λουκής Παπαφιλίπου, κατεχώρησε ευθύς μετά την απέλαση του στην Ελλάδα αίτηση στο Ανώτατο Δικαστήριο με την οποία

ζητείτο η σύλληψη και τιμωρία του υπουργικού Συμβουλίου και ειδικώς του υπουργού Εσωτερικών και Αμύνης κ. Επαμεινώνδα Κωμοδρόμου, του Ανωτέρου Λειτουργού Μετανάστευσης Δημήτριου Καρακούλα και των αξιωματικών της αστυνομίας Θεόδωρου Θεοχαρίδη, Κυριάκου Σολομωνίδη και Δημητρίου Ζένιου και του Βρεττανού κ. Εκμπ, κυβερνήτη του αεροπλάνου των Κυπριακών Αερογραμμών με το οποίο απελάθηκε στην Αθήνα ο Κώστας Ιωαννίδης.

Μετά παρέλευση ενός χρόνου περίπου (9.7.1970) ο Πρόεδρος του Ανωτάτου Δικαστηρίου Μιχαλάκης Τριανταφυλλίδης εξέδωσε την απόφαση του γύρω από το θέμα της ιθαγένειας για τον Κώστα Ιωαννίδη στην οποία ανέφερε ότι δεν συμφωνούσε ότι με την αίτηση που υπέβαλε ο Κώστας Ιωαννίδης, που κατείχε την ελληνική ιθαγένεια, απέκτησε τον Φεβρουάριο του 1964 με την έκδοση κυπριακού διαβατηρίου το 1964 και την Κυπριακή Ιθαγένεια.

Είπε ο Μιχαλάκης Τριανταφυλλίδης:

"Η ακρόασις των δυο τούτων προσφυγών περιωρίσθη μέχρι σήμερον, συμφώνως προδικαστικών οδηγιών εις ζητήματα αφορώντα εις το θέμα της ιθαγενείας του αιτητού. Δεν αμφισβητείται υπό των διαδίκων ότι ο αιτητής κέκτηται την ελληνικήν ιθαγένειαν, η Κυβέρνησις όμως δεν αποδέχεται τον ισχυρισμόν του αιτητού ότι ούτος κέκτηται και κυπριακήν ιθαγένειαν.

Εν όψει όλων των ενώπιον μου τεθέντων κατά την διαδικασίαν στοιχείων, κατέληξα εις το συμπέρασμα ότι αι δύο προϋποθέσεις περί των οποίων το Υπουργικόν Συμβούλιον εβάσισεν την προαναφερθείσαν απόφασιν του της 6ης Νοεμβρίου του 1970 περί κηρύξεως του αιτητού ως απηγορευμένου μετανάστου, ήτοι ότι ούτος δεν απέκτησεν Κυπριακήν ιθαγένειαν και ότι το εκδοθέν εις αυτόν τον Φεβρουάριον του 1964 κυπριακόν διαβατήριον εξεδόθη εσφαλμένως, δεν αποτελούν ασφαλείς προϋποθέσεις, διότι είναι προϊόντα εν μέρει πλάνης περί τα πράγματα και εν μέρει πλήρους γνώσεως όλων των ουσιωδών δεδομένων.

Εναπόκειται όθεν εις την αρμοδίαν αρχήν, όπως επανεξετάση υπό το φως όλων των συναφών δεδομένων ως ταύτα εξετέθησαν κατά την μέχρι σήμερον ενώπιον του δικαστηρίου διαδικασίαν, το θέμα της ιθαγενείας του αιτητού, ως και σχετιζόμενον προς αυτήν ζήτημα κατοχής εκ μέρους του κυπριακού διαβατηρίου. Ορθόν θα ήτο όπως η τοιαύτη επανεξέτασις γίνη αφού ζητηθή πρώτον νέα γνωμάτευσις του Γενικού Εισαγγελέως, επί τη βάσει όλων των ώς άνω δεδομένων".

Είπε ακόμα ο Μιχαλάκης Τριανταφυλλίδης:

"Εάν μετά την επανεξέτασιν του θέματος της ιθαγενείας του αιτητού υπό της αρμοδίας αρχής ευρεθή ότι ο αιτητής δεν κέκτηται Κυπριακήν ιθαγένειαν, απομένει να εξετασθή υπό της εν λόγω αρχής και το ζήτημα εάν υπό το φως του σχετικού κανόνος του διοικητικού δικαίου, ήτο δυνατόν να ανακληθή οιαδήποτε πράξις διά της οποίας ο αιτητής έτυχε μεταχειρίσεως μέχρι της ως άνω αποφάσεως του Υπουργικού Συμβουλίου, ως εάν ήτο πολίτης της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Καθ' όσον αφορά εις την ενώπιον του δικαστηρίου συνεχιζομένην διαδικασίαν, παραμένει να εξετάσω αφού ακούσω περαιτέρω επιχειρηματολογίαν εκ μέρους των διαδίκων κατά πόσον εν όψει του συμπεράσματος μου περί των δύο προαναφερθεισών εσφαλμένων προϋποθέσεων, αι οποίαι αναφέρονται εις την απόφασιν του Υπουργικού Συμβουλίου οφείλω ή όχι να ακυρώσω την εν λόγω απόφασιν, ως και τας συνεπεία αυτής αποφάσεις περί απελάσεως του αιτητού εκ Κύπρου και ακυρώσεως του Κυπριακού διαβατηρίου του".

Σαν έφθασε στην Ελλάδα ο Κώστας Ιωαννίδης συνελήφθη αμέσως για να δικασθεί για λιποταξία, γιατί είχε αρνηθεί ν' ακολουθήσει την ελληνικήν Μεραχίαν κατά την φυγή της το 1967.

Το Ανώτατο δικαστήρο διέταξε στο μεταξύ να επαναφερθεί πίσω στην Κύπρο για να δικασθεί η αίτηση του.

Στο μεταξύ όμως στην Αθήνα δικάστηκε από στρατοδικείο και καταδικάστηκε σε φυλάκιση ενός έτους με τριετή αναστολή.

Ο Βασιλικός Επίτροπος είχε δηλώσει:

"Δεν δύναμαι να στιγματίσω τον κατηγορούμενον ως λιποτάκτην, διότι πρόκειται περί αρίστου αξιωματικού του ελληνικού στρατού. Διέπραξε το αδίκημα ωθούμενος από ψηλά κίνητρα και ουχί από ταπεινά ελατήρια".

Στις 18 Νοεμβρίου 1970 άρχισε η δίκη των υπευθύνων για την απέλαση του Κώστα Ιωαννίδη.

Στο δικαστήριο κατετέθη η διαταγή για την απέλαση του Ιωαννίδη:

" Διά του παρόντος πιστοποιείται ότι ο κ. Δημητράκης Καρακούλας έπειτα από οδηγίες του αρχηγού της αστυνομίας, με τη παρούσαν διατάττει τας Κυπριακάς Αερογραμμάς να χωρήσουν εις την απέλασιν του Κωνσταντίνου Ιωαννίδη, εκ Κυρηνείας παρά την ύπαρξιν συντηρητικού διατάγματος εκδοθέντος υπό του Ανωτάτου Δικαστηρίου την 7ην Νοεμβρίου 1970 και το οποίον ήλθεν εις γνώσιν του ειρημένου κ. Καρακούλα και το οποίον επισυνάπτεται".

Τελικά όσοι ευθύνονταν για την απέλαση από τον αρχηγό της αστυνομίας μέχρι και τον τελευταίο αστυνομικό που πήρε μέρος στην απέλαση απολογήθηκαν για την περιφρόνηση του Ανωτάτου Δικαστηρίου, το Δικαστηριο επέβαλε πρόστιμο σε έξη αξιωματικούς της αστυνομίας, αφού ο δικηγόρος της Δημοκρατίας ζήτησε επιείκεια για τους εκπροσώπους της.