7.3.1970: Εvoπλoι συvεργάτες τoυ Πoλύκαρπoυ Γιωρκάτζη αvεβαίvoυv στηv ταράτσα τoυ Παγκυπρίoυ Γυμvασίoυ πάvoπλoι με oδηγίες vα βάλoυv εvαvτίov τoυ ελικoπτέρoυ τoυ Αρχιεπισκόπoυ Μακαρίoυ

S-1825

7.3.1970: ΕΝΟΠΛΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΥΚΑΡΠΟΥ ΓΙΩΡΚΑΤΖΗ ΑΝΕΒΑΙΝΟΥΝ ΣΤΗΝ ΤΑΡΑΤΣΑ ΤΟΥ ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΠΑΝΟΠΛΟΙ ΜΕ ΟΔΗΓΙΕΣ ΝΑ ΒΑΛΟΥΝ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΟΥ ΕΛΙΚΟΠΤΕΡΟΥ ΤΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΜΑΚΑΡΙΟΥ. ΛΙΓΕΣ ΕΒΔΟΜΑΔΕΣ ΝΩΡΙΤΕΡΑ Ο ΓΙΩΡΚΑΤΖΗΣ ΓΝΩΡΙΣΕ ΤΟΝ ΔΗΜΗΤΡΗ ΠΑΠΑΣΤΟΛΟΥ ΚΑΙ ΑΝΕΦΕΡΕ ΣΕ ΦΙΛΟ ΤΟΥ ΟΤΙ ΟΙ ΚΑΛΑΜΑΡΑΔΕΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΖΑΝ ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ

Κατά την περίοδο των έντονων συνωμοσιών, (1968-69) οι σχέσεις του Πολύκαρπου Γιωρκάτζη, τέως υπουργού Εσωτερικών, ο οποίος αναγκάστηκε να παραιτηθεί λόγω της ανάμιξης του στην απόπειρα εναντίον του δικτάτορα της Ελλάδας Γεώργιου Παπαδόπουλου, δεν ήταν καθόλου καλές με τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο.

Αυτή την περίοδο ο δικηγόρος Παναγιώτης Δημητρίου, στενός φίλος του Γιωρκάτζη ήταν μάρτυρας σε ένα πολύ έντονο τηλεφώνημα του Μακαρίου προς το Γιωρκάτζη.

Ηταν γύρω στα τέλη του 1969. Ο Μακάριος μιλούσε σε έντονο ύφος.

Το τηλέφωνο το είχε σηκώσει ο ίδιος ο Παναγιώτης Δημητρίου. Σαν είπε ποιος ήταν, ο Μακάριος του είπε:

"Είναι εκεί ο Πόλυς";

Ο Παναγιώτης Δημητρίου, που ήταν συνεργάτης και γείτονας με το Γιωρκάτζη (καθόταν στο διπλανό του διαμέρισμα και ήταν συνεχώς μαζί του αυτή την περίοδο της αντιπαράθεσης με τον Μακάριο) έγνεψε στο Γιωρκάτζη να πάρει το τηλέφωνο.

Ο Γιωρκάτζης σήκωσε το ακουστικό κι είπε απλά:

"Ναι Μακαριώτατε".

Από την άλλη ακούστηκε δυνατή η φωνή του Μακαρίου που εξέφραζε στο Γιωρκάτζη πολλά παράπονα ότι τον πολεμούσε και διέρρεε εναντίον του και ιδιαίτερα εναντίον των συγγενών του διάφορες φήμες. Του είπε ότι οι πληροφορίες του ήταν ακριβείς.

O Γιωρκάτζης έγνεψε στον Παναγιώτη Δημητρίου να πλησιάσει στο τηλέφωνο κι έτσι, όπως κάθονταν δίπλα, δίπλα, άκουαν και οι δυο.

Κάποτε τέλειωσε η συνομιλία. Ο Γιωρκάτζης φαινόταν στενοχωρημένος. Αλλά δεν είπε τίποτε. Ηταν και αυτό ακόμα μια επιβεβαίωση του χαμηλού επιπέδου στο οποίο βρίσκονταν οι σχέσεις των δύο ανδρών.

Τον Ιανουάριο του 1970, ενώ συνεχίζονταν οι διαφορές τους, ο Γιωρκάτζης είχε έλθει σε επαφή με μερικούς Ελληνες αξιωματικούς.

Ενας απ' αυτούς ήταν ο Δημήτρης Παπαποστόλου, Διοικητής των ΛΟΚ.

Εκμυστηρεύθηκε στον Παναγιώτη Δημητρίου, ο Γιωρκάτζης:

"Μου κάνουν τρομερή επίθεση φιλίας οι Καλαμαράδες. Διερωτούμαι αν είναι γνήσια ή υστερόβουλη".

Κάτι θα πρέπει να πληροφορήθηκε για κάποια σχέδια τους και διαμήνυσε στο Μακάριο, παρά τις διαφορές τους, αυτά που ήξερε, μέσω του Γλαύκου Κληρίδη.

Ο Κληρίδης τηλεφώνησε μάλιστα ο ίδιος προσωπικά στο Μακάριο στην παρουσία του Γιωρκάτζη και του είπε:

"Είναι εδώ ο Πόλυς και μου λέγει ότι τον προσήγγισαν κάποιοι στην Κερύνεια για κάποια συνωμοσία και θεώρησε καθήκον του να μου το πει για να σας ενημερώσω.

Πριν ακόμα ο Κληρίδης προλάβει να πει στο Μακάριο ότι ο Γιωρκάτζης ήθελε να τον δει, για να του πει περί τίνος επρόκειτο και φυσικά δεν γινόταν αναφορά σε σχέδια δολοφονίας του Μακαρίου, ο Αρχιεπίσκοπος απάντησε στον Κληρίδη:

"Καλά, πες στο Γιωρκάτζη να παρακολουθεί και να με ενημερώνει μέσον σου".

Πέρασε λίγος χρόνος κι ο Κληρίδης, σαν είχε κάποια μέρα συνάντηση με το Μακάριο του εισηγήθηκε:

"Καλύτερα Μακαριώτατε, να σας ενημερώνει κατ' ευθείαν ο Πόλυς".

Η απάντηση του Μακαρίου ήταν:

"Για να είμαι ειλικρινής δεν πολυπίστεψα. Πιστεύω ότι το κάνει για να παρουσιάζεται ότι κάτι γνωρίζει, ότι είναι ακόμα στα πράγματα και για να δείχνει ότι είναι χρήσιμος. Στο παρόν στάδιο προτιμώ να με ενημερώνει μέσον σου".

Οι μέρες κυλούσαν. Και ύστερα από ένα διάστημα, ο Μακάριος ξαναρώτησε τον Κληρίδη:

"Τι γίνεται με την πληροφορία που σου έδωσε ο Γιωρκάτζης";

"Μέχρι στιγμής δεν μου είπε τίποτε Μακαριώτατε".

"Γιατί δεν τον ρωτάς να δούμε;"

Ξαναρώτησε το Γιωρκάτζη ο Κληρίδης και απάντησε στο Μακάριο:

"Μου είπε ότι φαίνεται πως δεν τον εμπιστεύθηκαν και ότι εγκατέλειψαν την προσπάθεια τους".

Οι απαντήσεις του Μακαρίου για τις πληροφορίες που είχε ο Γιωρκάτζης, δεν ικανοποίησαν το Γιωρκάτζη, ο οποίος περίμενε κάποιαν ανταπόκριση από τον Αρχιεπίσκοπο.

Ο Μακάριος φαινόταν να μη τον πιστεύει. Ωστόσο ο ίδιος ο Γιωρκάτζης ήταν σίγουρος ότι κάτι οργάνωναν οι Ελλαδίτες αξιωματικοί εναντίον του Μακαρίου. Και δεν ήταν άσχετη η επίθεση φιλίας που είχαν εξαπολύσει προς αυτόν.

Ο Γιωρκάτζης δεν ήταν άνθρωπος που μπορούσε να παραπλανηθεί εύκολα. Αυτό πίστευε και ο Μακάριος.

Κάποτε είπε στο Χριστόδουλο Βενιαμίν:

"Ο Γιωρκάτζης αντιλαμβάνεται πιο γρήγορα απ' όλους. Μπορεί να μη μπορεί εκ των υστέρων, να εκφράσει αυτά που θέλει να πει, αλλά δεν γελιέται".

Αυτή την περίοδο ο Γιωρκάτζης μιλούσε με θαυμασμό για το νέο αξιωματικό που είχε γνωρίσει τον τελευταίο καιρό, το Δημήτρη Παπαποστόλου.

Μια βραδυά μάλιστα που ο Γιωρκάτζης δεν είχε ύπνο, ξύπνησε τον Παναγιώτη Δημητρίου και πήγαν βόλτα μέχρι το αεροδρόμιο Λευκωσίας. Ηταν γύρω στις 2 το πρωϊ.

Στο δρόμο κουβέντιαζαν για όλους και για όλα.

Και του μίλησε και για τον Παπαποστόλου.

"Είναι σωστός στρατιωτικός. Το μιαλό του κόβει σαν ξυράφι. Είναι σωστός λεβέντης. Κάποτε θα σου τον συστήσω", είπε στον Παναγιώτη Δημητρίου.

Ομως ο Παπαποστόλου, αυτός ο σωστός στρατιωτικός όπως έδινε την εντύπωση σε όλους, χρησιμοποίησε την εξυπνάδα του για να οξύνει τις σχέσεις Μακαρίου- Γιωρκάτζη.

Και στα σχέδια του χρησιμοποίησε σαν συνεργάτη του τον υπασπιστή του Μακαρίου, Θανάση Πουλλίτσα.

Ο Παπαποστόλου, ο οποίος θεωρείτο, όπως διαπιστώθηκε αργότερα, πρωτοπαλλήκαρο του αρχηγού της Στρατιωτικής Αστυνομίας και ισχυρού άνδρα της Χούντας των Αθηνών Δημητρίου Ιωαννίδη, κατάφερε οι άνδρες του αναλάβουν την φρουρά του Προεδρικού, με αποτέλεσμα να έχει ελεύθερη πρόσβαση στο Μακάριο.

Από εδώ και πλέον ήταν ζήτημα χρόνου η μεθόδευση του αλληλοφαγώματος Μακαρίου- Γιωρκάτζη και η όξυνση των διαφορών που είχαν μετά την απομάκρυνση του Γιωρκάτζη από το Υπουργείο Εσωτερικών και Αμυνας.

Εκείνο που είχαν να κάνουν οι Παπαποστόλου και Πουλλίτσας ήταν να ξένουν αυτές τις διαφορές διοχετεύοντας στον Αρχιεπίσκοπο "διασταυρωμένες" πληροφορίες για συνωμοσίες του Γιωρκάτζη.

Παράλληλα ο Παπαποστόλου, που φαίνεται ότι συνέχισε να έχει επαφές με το Γιωρκάτζη, του διοχέτευε με έξυπνο τρόπο πληροφορίες για μηχανορραφίες από πλευράς υποστηρικτών του Μακαρίου εναντίον του.

Ετσι οι δυο άνδρες κρατούνταν σε απόσταση και διασπασμένοι.

Οι χουντικοί ήθελαν, σαν θα προχωρούσαν στα σχέδια τους εναντίον του Μακαρίου, να μη υπάρχει καμιά δύναμη αντίδρασης, υπέρ του. Και η διάσπαση των δυο ανδρών ευνοούσε τα σχέδια τους.

Οι χουντικοί υπολόγιζαν σε μερικές χιλιάδες τις οργανωμένες δυνάμεις που διέθετε ο Πολύκαρπος Γιωρκάτζης.

Ο Χριστόδουλος Βενιαμίν υπουργός Εσωτερικών του Μακαρίου θυμάται μια περίπτωση που και αυτός ακόμη ο Ασλανίδης, (Γενικός Γραμματέας Αθλητισμού της χούντας) που ερχόταν, όπως έλεγε, στην Κύπρο για προώθηση του Αθλητισμού, είχε μιλήσει στο Γιωρκάτζη μεταξύ σοβαρού και αστείου, για τους ενόπλους που διέθετε.

"Ακούς κύριε Βενιαμίν ο Ασλανίδης να με ρωτά αν έχουμε 6.000- 7,000 ενόπλους; Αστους όμως να νομίζουν ότι έχω τόση δύναμη", του είπε, χωρίς να περιμένει το σχόλιο του.

Γύρω στα τέλη Φεβρουαρίου του 1970, ο Πολύκαρπος Γιωρκάτζης ήταν καλεσμένος στο σπίτι ενός άλλου φίλου του δικηγόρου, του Αντρέα Παναγιώτου.

Τέλειωσαν το φαγητό και τις συζητήσεις και ο Πολύκαρπος Γιωρκάτζης αποχαιρετώντας τον Παναγιώτου του πέταξε:

"Να δούμε, αυτοί οι καλαμαράδες φαίνεται ότι ετοιμάζουν πραξικόπημα".

Πάγωσε ο Παναγιώτου.

Τόση ώρα συζητούσαν και τώρα που τέλειωσε η συζήτηση του πετούσε μια τόσο σοβαρή κουβέντα.

"Στάσου, τι είναι αυτά που λες", τον ρώτησε.

Ο Γιωρκάτζης έκαμε μια κίνηση με το χέρι και έφυγε.

Ηταν η τελευταία φορά που έβλεπε το φίλο του ο Ανδρέας Παναγιώτου. Σε λίγες μέρες θα διαδραματίζονταν τρομερά γεγονότα στην Κύπρο.

Ο Γιωρκάτζης ήξερε τι έλεγε στον Ανδρέα Παναγιώτου γιατί σ' αυτό το κίνημα θα έπαιζε και ο ίδιος τον δικό του σημαντικό ρόλο. Τέσσερις συνεργάτες του είχαν ανέβει στις 7 Μαρτίου το βράδυ στη στέγη του Παγκυπρίου Γυμνασίου στη Λευκωσία, απέναντι από την Ιερά Αρχιεπισκοπή πάνοπλοι και με οδηγίες να βάλουν εναντίον του ελικοπτέρου του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου την επομένη το πρωί, σαν θα αναχωρούσε για τον Μαχαιρά για να προστεί του μνημοσύνου του ήρωα της ΕΟΚΑ Γρηγόρη Αυξεντίου.