28.1.1968: Ο Αλέκoς Παvαγoύλης αvαχωρεί από τηv Κύπρo με διαβατήριo πoυ τoυ παρεχώρησε o Πoλύκαρπoς Γιωρκάτζης για τηv Βηρυτό και τη Γαλλία όπoυ αρχίζει η oργάvωση τoυ αvτιχoυvτικoύ αγώvα

S-1795

28.1.1968: Ο ΑΛΕΚΟΣ ΠΑΝΑΓΟΥΛΗΣ ΑΝΑΧΩΡΕΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΜΕ ΔΙΑΒΑΤΗΡΙΟ ΠΟΥ ΤΟΥ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕ Ο ΠΟΛΥΚΑΡΠΟΣ ΓΙΩΡΚΑΤΖΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΗΡΥΤΟ ΚΑΙ ΤΗ ΓΑΛΛΙΑ ΟΠΟΥ ΑΡΧΙΖΕΙ Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΑΝΤΙΧΟΥΤΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ. Ο ΓΙΩΡΚΑΤΖΗΣ ΓΙΝΕΤΑΙ ΤΡΟΦΟΔΟΤΗΣ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΟΔΟΤΗΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΧΟΥΝΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΣΥΝΑΝΤΑΤΑΙ ΜΥΣΤΙΚΑ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΑΝΑΓΟΥΛΗ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΣΤΕΛΕΧΗ ΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ

Υστερα από επαφή του βουλευτή Βάσου Λυσσαρίδη με τον Πρόεδρο Μακάριο, ο τελευταίος έδωσε όδηγίες στον υπουργό του των Εσωτερικών Πολύκαρπο Γιωρκάτζη να δώσει "λεσσέ πασέ", αντί διαβατήριο, στον κααζητούμενο ελλαδίτη στρατιωτικό Αλέκο Παναγούλη, για ένα ταξίδι στο εξωτερικό, ώστε να δαφύγει από την Κύπρο.

Ο Λυσσαρίδης ειδοποίησε τους Τάκη Χατζηδημητρίου και Ανδρέα Χριστοδουλίδη, που ήσαν μέλη της Επτροπής για την Αποκατάσαση της Δημοκρατίας στην Ελλάδα και οι οποίοι βρίσκονταν σε επαφή με τον Παναγούλη.

Την επομένη ο Τάκης Χατζηδημητρίου συνόδευσε τον Παναγούλη στο υπουργείο Εσωτερικών όπου σε λίγο συναντήθηκαν με τον υπουργό.

Αργότερα ο Παναγούλης αφηγήθηκε πως στη συνάντηση τους αυτή έγινε ο πιο κάτω διάλογος:

Ο Γιωρκάτζης είπε:

- Ωστε εσύ είσαι ο Παναγούλης;

Στην αρχή ο Γιωρκάτζης παρουσιάστηκε δύστροπος:

- Εγώ δεν μπορώ να σου επιτρέψω να φύγεις.

- Μου είπαν ότι ο Μακαριώτατος σας είπε για μένα.

- Ναι, αλλά τώρα σκέπτομαι τις περιπλοκές. Στην Ελλάδα σε κυνηγούν. Με το Λίβανο δεν έχουμε σύμβαση, χρειάζεται διαβατήριο κι αν αποκαλυφθεί ότι στο δώσαμε, θα έχουμε μπερδέματα με την Αθήνα. Πού έχεις σκοπό να πας τελικά;

Από το Λίβανο στη Γαλλία.

- Αλλά σου επαναλαμβάνω, δεν μπορώ.

Ο Παναγούλης εκράγηκε με τις δυστροπίες του Γιωρκάτζη:

- Τότε λοιπόν στείλτε με πίσω και παραδώστε με στη χούντα. Σκεφτείτε όμως, κι εσέις όπως σκεφτόsαστε όταν είσαστε στην παρανομία (το 1955).

Αυτή η πρόκληση του στο Γιωρκάτζη φαίνεται ότι τον συγκλόνισε, γιατί εκείνος του απάντησε:

- Λοιπόν άκουσε, θα σου δώσω κανονικό διαβατήριο.

Μετά άρχισαν να μιλούν ήρεμα με φιλικό τόνο, σαν να γνωρίζονταν από χρόνια.

Πρόσθεσε ο Παναγούλης γι' αυτή τη στιγμή της συνάντησης του με τον Γιωρκάτζη αργότερα:

"Στην αρχή δεν ήξερε ποιος ήμουν. Οταn άκουσε το όνομά του, το όνομα του ανθρώπου τον οποίο οι υπηρεσίες του καταδίωκαν μάταια, έμεινε έκπληκτος:

" Ωστε συ είσα μου είπε. Και για πες μου, πού κρυβόσουνα τόσον καιρό και δεν σε βρίσκαμε;"

-Του το είπατε;

- Δεν υπήρχε λόγος να του το πω. Πάντως όταν του φώναξα "τι κάθεσαι, λοιπόν, γιατί δεν με παραδίδεις στη χούντα; Σκέψου όμως όπως σκεπτόσουν όταν ήσουν κι' συ στην παρανoμία φαίνεται πως θυμούμενος τα παλιά του συγκλονίστηκε. Από τη στιγμή εκείνη γίναμε φίλοι εγκάρδιοι. Και συνεργάτες για ένα σκοπό. Ο Γιωρκάτζης έγινε αντιστασιακός.

- Και σας βοήθησε;

- Πάρα πολυ και ειλικρινώς κατά τη γνώμη μου. Μου πρόσφερε κάθε κάλυψη και δυνατότητα δράσεως.

Καθώς ο Παναγούλης ήθελε να μεταβεί στη Γαλλία ο Γιωρκάτζης έστειλε στον υπεύθυνο της ΚΥΠ Ανδρέα Ρήγα μια ιδιόχειρη σημείωση στην οποία τόνιζε:

" Παρακαλώ να φροντίσεις όπως εκδοθεί διαβατήριον εις τον καταζητούμενον Αλέξ. Παναγούλην, τον οποίον θα σου στείλει εις το γραφείον σου ο γιατρός Λυσσαρίδης. Εδωσε προς τούτο οδηγίες ο Μακαριώτατος, ο οποίος επέμενε παρ' όλον ότι του εξήγησα περί τινος προσώπου πρόκειται. Ισχυρίζεται ότι διά του τρόπου τούτου θα τον ξεφορτωθούμε".

Ο Πέτρος Πετρίδης, ένας από τους ελάχιστους κυπρίους δημοσιογράφους που ασχολήθηκεν με αυτή την πτυχή της ζωής του Αλέκου Παναγούλη στην Κύπρο έγραψε στην Ιστορική Εγκυκλοπαίδεια της Κύπρου, τόμος Α, περίοδος 1960-73, σελ. 279:

"Σε λίγο ο Ρήγας ήλθε στο γραφείο του Γιωρκάτζη με το διαβατήριο του Παναγούλη. Είχε τον αριθμό Α.Ο.1402 και την φωτογραφία του Παναγούλη, αλλά στη θέση του ονόματος είχε γραφτεί το όνομα Μάριος Ανδρέου και καταγωγή η Λευκωσία.

Με το διαβατήριο στο χέρι ο Παναγούλης αποφάσισε να φύγει την επομένη, 28 Ιανουαρίου 1968 για τη Βηρυτό. Παρ' όλο που το διαβατήριο ήταν κανονικό, υπήρχε το ενδεχόμενο ο υπάλληλος στο αεροδρόμιο ν' αναγνωρίσει τον Παναγούλη από τη φωτογραφία που είχε στις καρτέλλες του. Ο Παναγιώτου (Ανδρέας Παναγιώτου συνεργάτης του και φίλος του Γιωρκάτζη) δεν θα πήγαινε μαζί του για να μη κινηθούν υποψίες. Ο ίδιος ο Γιωρκάτζης έδωσε τη λύση: Θα πήγαινε ο ίδιος στο αεροδρόμιο για να παρακολουθήσει την αναχώρηση του και να επέμβει αν συνέβαινε οποιοδήποτε απρόοπτο.

Το πρωί της Κυριακής ο Παναγούλης αποχαιρέτισε τον Παναγιώτου και έφυγε για το αεροδρόμιο.

Ο Γιωρκάτζης παρακολουθούσε από κοντά. Η εμφάνιση του στο αεροδρόμιο, αν και ασυνήθιστη επειδή ήταν Κυριακή και για τους πολλούς δεν υπήρχε κανένας ειδικός λόγος να βρίσκεται εκεί, δεν προκάλεσε ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Αλλωστε οι αστυνομικοί στο τμήμα αλλοδαπών, όλοι άνθρωποι δικοί του, ήταν συνηθισμένοι να τον βλέπουν σε ασυνήθιστες ώρες στους πιο απίθανους τόπους, χωρίς να παραξενεύονται. Η παρουσία του θεωρήθηκε σαν μια συνηθισμένη επίσκεψη.

Οπωσδήποτε, τίποτε δεν συνέβη και ο Παναγούλης πέρασε από τον έλεγχο των διαβατηρίων και σε λίγο το αεροπλάνο απογειωνόταν για τη Βηρυτό,

Ο Παναγούλης δεν έμεινε για πολύ στη Βηρυτό. Μόνο όσο χρόνο χρειαζόταν για να βρει αεροπλάνο για τη Ρώμη, όπου βρισκόταν ο αδελφός του Στάθης. Εκεί άρχισε τη σοβαρή εργασία με το Νικόλαο Νικολαϊδη, δικηγόρο και αρχηγό της ΕΔΗΝ, οργάνωσης νεολαίας της Ενωσης Κέντρου πριν από το πραξικόπημα και άλλα στελέχη του είχαν διαφύγει από την Ελλάδα.

Από τις πρώτες συσκέψεις τους διαπίστωσαν ότι τους έλειπαν τα πάντα και κυρίως η συνωμοτική πείρα και οργάνωση, για άλλη μια φορά στράφηκαν στην Κύπρο.

Στις αρχές Φεβρουαρίου 1968 ο Ανδρέας Παναγιώτου έπαιρνε από τη Ρώμη ένα αεροπορικό εισιτήριο και μια επιστολή, με την οποία ο Παναγούλης τον καλούσε να τον επισκεφθεί. Είχε πείσει τους συνεργάτες του ότι ο Παναγιώτου θα μπορούσε να τους βοηθήσει.

Του είπαν τι ακριβώς ήθελαν: Χρειάζονταν εκρηκτικά όπλα, χρήματα, εκπαίδευση και τις απόψεις του για τη μορφή του κινήματος που ωργάνωναν.

Οι ίδιοι εξέφρασαν αρκετές σκέψεις για σχέδια μεγαλεπήβολα, αλλά στην πράξη ανεφάρμοστα, ένα από αυτά ήταν να οργανώσουν αντί κίνημα παρενοχλήσεως, μια πραγματική επανάσταση και λαϊκή εξέγερση, εγκατέλειψαν το σχέδιο όταν διαπίστωσαν πως σε καμμιά περίπτωση δεν θα μπορούσε να επιτύχει, γιατί ένα ανοικτό κίνημα θα εξουδετερωνόταν σε ελάχιστο χρόνο.

Ετσι τελικά πήραν την απόφαση να οργανώσουν ένα κίνημα παρενοχλήσεως της χούντας στα πρότυπα της ΕΟΚΑ που με εκρήξεις και σαμποτάζ θα δημιουργούσε ένα αίσθημα ανασφάλειας και αναταραχής και θα κρατούσε το δεθνές ενδιαφέρο για την Ελλάδα αδιάπτωτο.

Σε συσκέψεις που κράτησαν μερόνυκτα έγινε το πρώτο σχέδιο για τη συγκρότηση των πυρήνων αντιστάσεως και τη στελέχωση τους από ανθρώπους στο εξωτερικό και στην Ελλάδα και χρονοδιάγραμμα για την εξέλιξη της δράσης της οργανώσεως.

Με βάση τις απόψεις που διατυπώθηκαν, ο Παναγούλης προχώρησε τη διάρθρωση της οργανώσεως Ελληνική Αντίσταση. Η οργάνωση θα έχει τέσσερα σκέλη:

1. ΕΔΑΣ: Εθνικός Απελευθερωτικός Στρατός.

2. ΛΑΟΣ: Λαϊκές Αντιστασιακές Ομάδες Σαμποτάζ.

3. ΜΟΝ: Μαχητικές Ομάδες Νεολαίας.

4. ΠΑΛΜΟΣ: Πανελλήνια Λαϊκή Μαζική Οργάνωση Συμπαραστάσεως.

Συντονιστής όλων των κλιμακίων θα ήταν ο Παναγούλης με το ψευδώνυμο ΑΝΙΚΗΤΟΣ και αρχηγός των ΛΑΟΣ ο Ιωάννης Κλωνιζάκης.

Ο Παναγιώτου γύρισε στην Κύπρο και προσπάθησε να τους βοηθήσει από εδώ όπως μπορούσε, τους διαβίβαζε τις εμπειρίες του από τη δράση του στην ΕΟΚΑ, τους έστελλε διαφωτιστικό και προπαγανδιστικό υλικό. Ο σοβαρώτερος ρόλος του όμως ήταν εκείνος του συνδέσμου και του συντονιστή μεταξύ Λευκωσίας- Ρώμης- Αθηνών. Επαιρνε επιστολές σε Ταχυδρομικό Κιβώτιο στη Λευκωσία και διαβίβαζε τις δικές του με ειδικό σύνδεσμο. Ομως η προετοιμασία δεν προχωρούσε, το μεγάλο πρόβλημα ήταν τα υλικά για τη δράση της οργανώσεως.

Για άλλη μια φορά κατέφυγε στον Πολύκαρπο Γιωρκάτζη, σ' όλο το διάστημα που έχει μεσολαβήσει από τη φυγή του Παναγούλη από την Κύπρο μέχρι τη νέα επαφή ο Γιωρκάτζης ήταν απασχολημένος με τις προεδρικές εκλογές.

Οταν ο Παναγιώτου μίλησε στον Γιωρκάτζη για τις ανάγκες του Παναγούλη με κάποια έκπληξη διαπίστωσε ότι ο πρώην ομαδάρχης του στον ΕΟΚΑ δεν θύμωσε αυτή τη φορά.

Πολύ απλά του απάντησε:

- Ενταξει, Ανδρέα, θα σας βοηθήσω.

Και του εξήγησε ότι είχε συμπαθήσει τον Παναγούλη και τον σκοπό του. Γιατί όμως ο Γιωρκάτζης από φίλος του Παπαδόπουλου (ο Παπαδόπουλος ήταν ο άνθρωπος που είχε εκπαιδεύσει τα πρώτα μέλη της Κυπριακής ΚΥΠ με την ανακήρυξη της Κυπριακής Δημοκρατίας) έγινε εχθρός του; Η εξήγηση είναι απλή:

Καταλάβαινε ότι όπως είχε πει, μόλις η χούντα πήρε την εξουσία πως "δεν θα τα πάμε καλά με τούτους". Συχνά έλεγε στους συνεργάτες του: Αηδίασα αυτούς τους καλαμαράδες...".

Επιβεβαίωση για τους φόβους του είχε πολλές φορές.

Αρχικά ή άγρια πολεμική που είχε εξαπολύσει η χούντα εναντίον ηγετικών παραγόντων που αποτελούσαν το περιβάλλον του Μακαρίου.

Η ύπαρξη ανάμεσα στα στελέχη της χούντας πολλών αξιωματικών που ο ίδιος είχε διώξει από την Κύπρο για ενέργειες εναντίον του Προέδρου Μακαρίου, δικαιολογημένα τον ανησυχούσε. Ηταν βέβαιος ότι ζητούσαν απλώς την ευκαιρία να τον βγάλουν από τη μέση. Και δεν έπεσε έξω στους συλλογισμούς του.

Εκείνο όμως που μετέβαλε οριστικά τη στάση του έναντι της χούντας ήταν η ενέργεια της να αποσύρει από την Κύπρο την Μεραρχία, που την θεωρούσε σαν προδοσία.

Η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι ήταν οι δηλώσεις του Παπαδόπουλου στην τουρκική εφημερίδα Μιλλιέτ στις 21.6.1968 με τις οποίες παρομοίαζε την Κύπρο με πόρνη:

"Δυνατόν πάντοτε να υπάρχουν διαφοραί μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας. Αλλ' εάν πράγματι πιστεύουν εις την φιλίαν των δύνανται να διευθετήσουν τας διαφοράς των, εάν το αντικείμενον της αντιδικείας μεταξύ δύο ανδρών, πιστευόντων εις την φιλίαν των, είναι μία γυναίκα, δύνανται να γίνουν επί τι διάστημα από κοινού φίλοι με αυτήν την γυναίκα, αλλ' ουδείς εξ αυτών θα εκθέτει περισσότερον σημαίνουσα. Και διότι διά της φιλίας των προφυλάσσουν αυτήν την γυναίκα από του να καταστρέψει την φιλίαν των και δεν την οδηγούν εις τα χαρέμια των".

Ο Παναγούλης συζητώντας κατά τις συνομιλίες του με τον Γιωρκάτζη είπε ειδικά γι' αυτό το θέμα:

"Είχε μεγάλη εκτίμηση για τις ικανότητες του Παπαδόπουλου στην αρχή, αλλά απογοητεύθηκε. Ιδίως, μετά τη δημοσίευση των δηλώσεων του Παπαδόπουλου σε τουρκικές εφημερίδες με τις οποίες παρομοίαζε την Κύπρο ως μια γυναίκα και έλεγε ότι δεν άξιζε η Τουρκία και η Ελλάδα να τσακώνωνται για μια γυναίκα αφού μπορούσαν να την μοιράζωνται. Ο Γιωρκάτζης μου έλεγε: "Κρίμα που έπεσε τόσο χαμηλά".

Είχε λοιπόν λόγους ο Γιωρκάτζης να στραφεί εναντίον της χούντας. Πόσο όμως ήταν ειλικρινής στις ενέργειες του;

Υποστηρίζεται ότι κινήθηκε καιροσκοπικά, για να έχει μετοχές σε περίπτωση πυυ θα έπεφτε η χούντα.

Ασφαλώς θα είχε μετοχές αν έπεφτε η χούντα. Οσο για τα κίνητρά του ο λόγος ανήκει στον αρμοδιώτερο να τα κρίνει, στον Αλέξανδρο Παναγούλη:

"Ο Γιωρκάτζης ενσυνείδητα μας βοηθούσε και εργαζόταν εναντίον της χούντας γιατί ήξερε τα κακά που περίμεναν την Κύπρο. Δεν τον έγνοιαζε για τις συνέπειες. Οπως στην περίπτωση του διπλωματικού σάκκου. Για μένα ο Γιωρκάτζης υπήρξε ειλιρινής μέχρι τέλους και απόλυτα συνεπής. Πιστεύω ότι μπήκε στην αντίσταση γιατί πίστευε ότι η δικτατορία στην Ελλάδα ήταν κίνδυνος και για την Κύπρο. Γι' αυτό πίστευε ότι έπρεπε να πέσει με κάθε τροπο".

Ο Παναγούλης ήταν πεπεισμένος πως η βοήθεια του Γιωρκάτζη δεν ηταν τυχαία και συμπτωματική. Δεν ήταν απλώς η αποστολή εκρηκτικών και όπλων. Ο ΠανΑγούλης ζήτησε να μετατεθούν στην Ελλάδα αξιωματικοί που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην ανατροπή της χούντας. Ο Γιωρκάτζης με τη σειρά του ζητούσε τη μετάθεση τους σαν προσωπική χάρη είιτε από τον Παπαδόπουλο, είτε από τον αρχηγό της ΚΥΠ Χατζηπέτρου.

Τον τελευταίο τον "ψάρευε" κανονικά και έπαιρνε πληροφορίες που τις διαβίβαζε στον Παναγούλη.

Πριν ακόμα αρχίσει συστηματική συνεργασία μαζί του, ο Παναγούλης του μιλούσε για τα σχέδια του και προσπαθούσε να τον πείσει.

Ο Γιωρκάτζης απαντούσε:

- Δεν θέλω να μου πεις τίποτε, Θα σας βοηθήσω.

Και βοήθησε όχι με ένα, αλλά με πολλούς τρόπους.

Οταν ο Παναγιώτου, ο ΑΡΗΣ στην οργάνωση Ελληνική Αντίσταση, σύνδεσμος, συντονιστής και τροφοδότης του Παναγούλη, διαβίβασε την παράκληση στον Γιωρκάτζη να βοηθήσει διαπίστωσε με έκπληξη ότι ο Γιωρκάτζης ήταν παραπάνω από πρόθυμος.

Ενώ ο Παναγούλης βρισκόταν στην Ρώμη διευθέτησε με τον Γιωρκάτζη να συναντηθούν στο Παρίσι σε λίγο καιρό. Ο Παναγούλης ταξίδευε τακτικά μεταξύ Ρώμης και Παρισιού, είτε μόνος είτε με τον Νικολαϊδη για συνεργασία με τον Ανδρέα Παναγιώτου.

Στις 8 Μαϊου 1968 ο Παναγούλης πήγε για άλλη μια φορά στο Παρίσι.

Μια μέρα προηγουμένως είχε αναχωρήσει για το Παρίσι με τη γυναίκα του και ο Πολύκαρπος Γιωρκάτζης, για ιδιωτική επίσκεψη στη Γαλλία και στο Λονδίνο.

Στη γαλλική πρωτεύουα είχαν την πρώτη τους συνάντηση μετά την αναχώρηση του Παναγούλη τον Ιανουάριο. Εκεί έβαλαν τις βάσεις για τη συνεργασία τους κατά της χούντας. Ο Παναγούλης ζήτησε χρήματα, εκρηκτικές ύλες και όπλα. Ο Γιωρκάτζης του το υποσχεθηκε. Κανόνισαν ακόμα πως θα στελλόταν το πολεμικό υλικό στην Ελλάδα.

Μετά ο Παναγούλης γύρισε στη Ρώμη και από εκεί έφθασε στη Ρόδο, στις 14 Μαϊου, ενώ ο Γιωρκάτζης πήγε στο Λονδίνο, σε λίγες μέρες είχαν και πάλι συνάντηση στην Αθήνα. Ο Παναγούλης έφθασε εκεί στις 15 Μαϊου και γύρω στις 20 Μαϊου έφθασε και ο Γιωρκάτζης.

Την επομένη ο Παναγούλης και ο Γιωρκάτζης είχαν την πρώτη τους συνάντηση εκεί.

Ο Παναγούλης, ντυμένος με στολήν ανθυπολοχαγού, εκείνη του αδελφού του Γιώργου, πήγε με τον πολιτικό μηχανικό Ιωάννη Κλωνιζάκη στον Προφήτη Ηλία στο Παγκράτι. Γύρω στις 7 το βράδυ έφθασε με ταξί και ο Γιωρκάτζης με τη γυναίκα του. Από εκεί ο Παναγούλης, ο Κλωνιζάκης και ο Γιωρκάτζης πήγαν στο σπίτι του Κλωνιζάκη, στην οδό Κουρμούλη αρ, 44 και συζήτησαν με περισσότερες λεπτομέρειες το θέμα της αποστολής των όπλων.

Κατάληξαν ότι ο πιο ασφαλισμένος τρόπος αποστολής τους, τουλάχιστο των εκρηκτικών υλών, θα ήταν μέσω του διπλωματικού σάκκου του υπουργείου Εξωτερικών. Ο Γιωρκάτζης ανέλαβε να το διευθετήσει με τον Μίκη Μιχαηλίδη, που εργαζόταν στο υπουργείο Εξωτερικών (και ήταν υπέυθυνος για τον διπλωματικό σάκκο). Για τα όπλα θα έβλεπαν αργότερα.

Χρειάζονταν όμως ακόμα πληροφορίες για τις σκέψεις και τις προθέσεις της χούντας, για τα μέτρα ασφαλείας που έπαιρνε για πληροφορίες ή υποψίες που είχε για τις μυστικές οργανώσεις. Και πάλι ο Γιωρκάτζης ανέλαβε να τις εξασφαλίσει και μάλιστα από την πηγή τους, τον αρχηγό της ΚΥΠ στρατηγό Χατζηπέτρο.

Ο Γιωρκάτζης "συνεργαζόταν" στενά με τις μυστικές υπηρεσίες της χούντας. Είναι γνωστό γεγονός ότι οι μυστικές υπηρεσίες του Υπουργείου Εσωτερικών είχαν απόλυτη συνεργασία με τις ελληνικές, από τα πρώτα βήματα της Δημοκρατίας. Προσποιούμενος ο Γιωρκάτζης ότι συνεργαζόταν ολόψυχα είχε κατορθώσει να μπει ο ίδιος στις μυστικές υπηρεσίες της χούντας σε μεγαλύτερο βαθμό.

Ο Γιωρκάτζης είχε προσωπική επαφή με τους σκληρούς της, κυρίως τον Λαδά και συνεργαζόταν απ' ευθείας με τον Χατζηπέτρο.

Από αυτόν θα έπαιρνε τις πληροφορίες που ήθελε ο Παναγούλης. Για πολλή ώρα συζητούσε με τον Παναγούλη τις ερωτήσεις που θα του έκαμνε για να πάρουν τις απαντήσεις που ήθελαν.

Ο Γιωρκάτζης κανόνισε συνάντηση με τον Χαζηπέτρο, που πήγε προσωπικά και τον πήρε από το ξενοδοχείο "Εσπέρια", στο σπίτι του. Κι' ενώ συζητούσαν και ο Γιωρκάτζης έκαμνε τις καίριες ερωτήσεις, ένα μικροσκοπικό μαγνητόφωνο στην τζέπη του κατέγραφε τη συνομιλία.

Είπε ο Παναγούλης:

" Ηρθε την άλλη μέρα και με βρήκε. Βάλαμε το μαγνητόφωνο και ακούαμε ξανά τη συνομιλία. Είχα τις πληροφορίες που ήθελα. Ο Γιωρκάτζης έκανε σαν μικρό παιδί, όταν έφερε το μαγνητόφωνο... Ηταν μάνα στο συνωμοτισμό... Πραγματικά.,.,. ήταν ένας εξαίρετος αντιστασιακός".

Από τον Χατζηπέτρο ο Γιωρκάτζης είχε ζητήσει να μεταθέσει στην Αθήνα ωρισμένους αξιωματικούς που είχαν υπηρετήσει νωρίτερα στην Κύπρο και μπορούσε να ξέρει ότι θα ήταν διατεθειμένοι να εργασθούν εναντίον της χούντας.

Οι μεταθέσεις έγιναν και ο Παναγούλης ήρθε σε επαφή μαζί τους. Το ότι δεν έδρασαν, είπε ο Παναγούλης μετά την αποτυχία της απόπειρας, οφείλεται στο ότι βιάστηκε η ίδια η οργάνωση του να δράσει.

Η ΚΥΠ του Χατζηπέτρου δεν κοιμόταν εντελώς. Είχε ωρισμένες πληροφορίες ότι κάποιοι κινούνταν μέσα και έξω από την Ελλάδα. Παρ' όλο που ο Γιωρκάτζης ήταν φίλος, οι υπηρεσίες της χούντας τον παρακολουθούσαν, όπως άλλωστε συνέβαινε όλους τους ξένους επισήμους που πήγαιναν στην Ελλάδα.

Ετσι και τον Γιωρκάτζη τον παρακολουθούσαν συνεχώς οι πράκτορες της χούντας. Ηταν όμως κατά τον Παναγούλη, μάνα στον συνωμοτισμό, κατάφερνε να τους ξεγελάσει και να συναντάται με τον πιο καταζητούμενο εχθρό του καθεστώτος χωρίς να γίνεται αντιληπτός. Ενας από εκείνους που τον παρακολουθούσαν δήλωσε:

"Ξαφνιαστήκαμε όταν μάθαμε μετά την απόπειρα, ότι ο Γιωρκάτζης είχε συναντήσεις μέσα στην Αθήνα με τον Παναγούλη. Τον παρακολουθούσαμε χωρίς φυσικά να υποψιαζόμαστε, όπως κάναμε με όλους τους ξένους. Και όταν τον παρακολουθούσαμε ήταν πάντα εν τάξει. Τον ακολουθούσε ένα περιπολικό της αστυνομίας και δεν κίνησε καμμιά φορά τη υποψία, Και όμως μας ξέφευγε κι εμάς και της αστυνομίας".

Η παρακολούθηση δεν γινόταν συστηματικά, αλλά στην τύχη και κατά διαστήματα. Ο Γιωρκάτζης γνώριζε αυτή τη ρουτίνα ή μάθαινε πότε θα τον παρακολουθούσαν. Και όταν ήξερε ότι το πεδίο ήταν ελεύθερο πήγαινε στον Παναγούλη.

Αυτό έγινε και στη δεύτερη συνάντηση τους στις 22 Μαϊου 1968.

Ξέφυγε ο Γιωρκάτζης από την παρακολούθηση και πρίν στη διασταύρωση των οδών Αχαρνών και Νιρβάνα. Από εκεί τον παρέλαβε στις 3.30 το απόγευμα και πάλι ο Κλωνιζάκης και τον μετέφερε στο σπίτι του, όπου βρισκόταν και ο Παναγούλης.

Εκεί άκουαν τη μαγνητοφωνημένη συνομιλία με τον Χατζηπέτρο, ρύθμισαν ωρισμένες λεπτομέρειες για τη συνεργασία τους και κανόνισαν να συναντηθούν και την επομένη, αν προέκυπτε κάτι καινούργιο. Τίποτε όμως δεν συνέβη κι έτσι ο Γιωρκάτζης γύρισε στις 23 Μαϊου στην Κύπρο.

Για τις επαφές του Πολύκαρπου Γιωρκάτζη με τον Αλέκο Παναγούλη και τους συνεργάτες του στην Αθήνα, μίλησε αργότερα στο δικαστήριο των Αθηνών, σαν συνελήφθη, ο Ιωάννης Κλωνιζάκης (Πολύκαρπος Γιωρκάτζης, οι τελευταίες του στιγμές, Παναγιώτη Παπαδημήτρη- Αντρέα Νεοφύτου, Λευκωσία 1994, σελίδα 83):

"Κατά το Μάιο του 1968 είχαμε με τον Παναγούλη μια συνάντηση.

Στη συνάντησα αυτή μου είπε να πάμε στον Προφήτη Ηλία Παγκρατίου, όπου είχε ένα ραντεβού, στο οποίο ήταν πολύ σημαντικό.

Πήγαμε όντως. Ηταν η ώρα 6-6.30, δεν θυμούμαι ακριβώς.

Περιμέναμε λίγο και μετά έφθασε ο Γιωρκάτζης. Οταν κατέβηκε από το ταξί μέσα στο αυτοκίνητο είχε και μια κοπέλα,

Εφυγε το ταξί, κάναμε μια βόλτα επί τόπου, μπήκαμε στο αυτοκίνητο μου και πήγαμε στο σπίτι μου ο Παναγούλης, ο Γιωρκάτζης κι εγώ.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ: Και η κυρία που ήταν στο ταξί;

ΚΛΩΝΙΖΑΚΗΣ: Δεν ξέρω, αν ήταν κυρία. Αυτή έφυγε. Οι τρεις μας πήγαμε. Μπήκαμε στο σπίτι μου και δεν ξέρω τι συζήτησαν ακριβώς οι δυο τους,

- Και τι έγινε μετά;

- Οταν ήθελε να φύγει ο Γιωρκάτζης τον επήρα εγώ σπίτι μου και τον άφησα έξω από το σταθμό Κάτω Πατησίων και απ' εκεί δεν ξέρω τι έκαμε.

Γύρισα στο σπίτι μου και με ρώτησε ο Παναγούλης τι έγινε. Ο Γιωρκάτζης, του είπα, δεν είναι αυτός; Στην αρχή δεν μου απαντούσε, αλλά στο τέλος μου είπε.

- Πως ξέρετε ότι ήταν ο Γιωρκάτζης;

- Εχω την εντύπωση δεν είχα καμιά αμφιβολία, ότι ήταν αυτός, διότι ήταν ο υπουργός στην Κύπρο.

Την επομένη παρέλαβα το Γιωρκάτζη από τη γωνία Νιρβάνα και Αχαρνών περίπου στις 3.30.

- Και τον πήγατε πού;

- Στο σπίτι μου.

- Και τον περίμενε εκεί;

- Ο Παναγούλης. Τον άφησα κι έφυγα.

Κατόπιν υποδείξεως τινος πήρες τον Γιωρκάτζη και τον πήγες σπίτι σου;

- Είχα κλείσει ραντεβού εγώ την προηγουμένη με τον ίδιο όταν τον άφησα στο σταθμό.

Σε άλλες ερωτήσεις του Προέδρου του Δικαστηρίου, ο Κλωνιζάκης ανέφερε ότι ο Παναγούλης του είχε πει ότι μετά από τα πιο πάνω ραντεβού με το Γιωρκάτζη, ο κύπριος υπουργός του υποσχέθηκε ότι θα του παρέχει οικονομική ενίσχυση μέχρι του ποσού του ενός εκατομμυρίου δραχμών το μήνα και ότι θα βοηθήσει στην αποστολή πυρομαχικών, τα οποία θα στέλλονται στην Ελλάδα με το διπλωματικό σάκκο.

Συνέχισε ο Κλωνιζάκης:

"Αρχισα να υποψιάζομαι στο σημείο αυτό ότι Αρχηγός κατά τη γνώμη μου της οργάνωσης αυτής θα ήταν ο Γιωρκάτζης ή ότι θα ήταν ένας απ' αυτούς που θα έπαιζαν σπουδαιότατο ρόλο στην οργάνωση.

Μετά ο Παναγούλης μου περιέγραψε πως πήγε στην Κύπρο λέγοντας μου:

- Εκεί συνάντησα το Γιωρκάτζη, ο οποίος μου συμπεριφέρθηκε πολύ καλά,

Ο Κλωνιζάκης ανέφερε ακόμα στο δικαστήριο ότι ο Παναγούλης του έδωσε μετά τις συναντήσεις με το Γιωρκάτζη κώδικα τον οποίο συνέταξε με το Γιωρκάτζη και ο οποίος ήταν κώδικας συνεννόησης μεταξύ της Κύπρου και του Κλωνιζάκη.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Πώς μάθατε το ψευδώνυμο του Γιωρκάτζη;

- Μου είχε πει ότι είναι το ψευδώνυμο Ακρίτας.

- Ποιος σου το είπε;

- Μου το είπε ο Λεκανίδης στη συνάντηση που είχαν στις 14 Αυγούστου στο Σκαραμαγκά. Δεν θυμούμαι καλά αν μου το είχε πει κι' ο Παναγούλης. Για το Λεκανίδη θυμούμαι απόλυτα.

Ενας Αρης ποιος ήταν;

- Ο συνδετικός κρίκος μεταξύ της Κύπρου κι' εμένα, διότι είχε κώδικα. Και όπως ενθυμούμαι καλά, μου είπε ότι δεν μπορούσε να γράψουμε κατ' ευθείαν στον Υπουργό. Θα γράφουμε στον Αρη.

Ο Παναγούλης μου σύστησε το Γιωρκάτζη με το ψευδώνυμο Νικηφόρος, ενώ ο Λεκανίδης τον γνώριζε ως Ακρίτα.