6.5.1968: Ο Αvδρέας Παπαvδρέoυ πρoαvαγγέλλει σε συγκέvτρωση στη Λευκωσία υπέρ της Δημoκρατίας στηv Ελλάδα ότι επίκειται η αvαμέτρηση με τη χoύvτα τωv Αθηvώv. Ο Βάσoς Λυσσαρίδης ζητά όπως η Εθvική Φρoυρά τεθεί υπό τov απόλυτo έλεγχo της Κύπρoυ.

S-1792

6.5.1968: Ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ ΠΡΟΑΝΑΓΓΕΛΛΕΙ ΣΕ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΣΤΗ ΛΕΥΚΩΣΙΑ ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΟΤΙ ΕΠΙΚΕΙΤΑΙ Η ΑΝΑΜΕΤΡΗΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΧΟΥΝΤΑ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ. Ο ΒΑΣΟΣ ΛΥΣΣΑΡΙΔΗΣ ΖΗΤΑ ΟΠΩΣ Η ΕΘΝΙΚΗ ΦΡΟΥΡΑ ΤΕΘΕΙ ΥΠΟ ΤΟΝ ΑΠΟΛΥΤΟ ΕΛΕΓΧΟ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ

Σε μια περίοδο που βρίσκονταν σε προκεχωρημένο στάδιο οι διεργασίες για έναρξη ενδοκοινοτικού διαλόγου στην Κύπρο, οι σχέσεις της ελλαδικής χούντας με μια μερίδα του κυπριακού λαού, όσο μεγάλη και αν ήταν η δυναμική της δράση, επικεφαλής της οποίας βρισκόταν η Επιτροπή για την αποκατάσταση της δημοκρατίας στην Ελλάδα έφθασαν σε δύσκολη καμπή.

Η Επιτροπή οργάνωσε μαζική συγκέντρωση υπέρ της Δημοκρατίας τn Δευτέρα 6 Μαϊου στο Μαγικό Παλάτι στη Λευκωσία και πορεία στους δρόμους της πρωτεύουσας.

Για τον σκοπό αυτό αναρτήθηκαν και διάφορα συνθήματα αλλά μέλη της Στρατιωτικής Αστυνομίας της ΕΛΔΥΚ όπως κατάγγελλε ο "Φιλελεύθερος" στις 5 Μαϊου "διήρχοντο χθες το απόγευμα εκ κυρίων οδών της Λευκωσίας και εξέσχιζον τα συνθήματα υπέρ της δημοκρατίας εις Ελλάδα".

Σε μια μάλιστα περίπτωση "παρ' ολίγον να προεκαλούντο σοβαρά επεισόδια, όταν πολίται ηρώτησαν τους άνδρας της ΕΛΔΥΚ ποίος τους παρέσχε την άδειαν να ξεσχίζουν τα συνθήματα. Τελικώς τα επεισόδια απεφεύχθησαν λόγω της ψυχραιμίας που επεδείχθη".

Αλλά και στην Εθνοφρφουρά για την οποία καταγγελλόταν ότι ήδη ελεγχόταν από την χούντα των Αθηνών λήφθηκαν έκτακτα μέτρα. Ολς οι άδειες ανεστάλησαν ενώ αγγελιαφόροι σύμφωνα με την εφημερίδα "Κύπρο" της 6ης Μαϊου 1968 ανέφεραν στους εθνοφορυρούς ότι έπρεπε να επιστρέψουν στα στρατόπεδα τους "διότι οι κομμουνισταί θα κάμουν φασαρίες την Δευτέραν".

Στην εκδήλωση προγραμματίστηκε να μιλήσουν οι βουλευτές Εζεκίας Παπαϊωάννου και Βάσος Λυσσαρίδης, ο Πρόεδρος της Επιτροπής για την Αποκατάσταση της Δημοκρατίας στην Ελλάδα Βίας Μαρκίδης και ο Γραμματέας της Τάκης Χατζηδημητρίου.

Η ανακοίνωση της Επιτροπής για την εκδήλωση αποτελούσε ένα κόλαφο για την χούντα που προσπαθούσε κάθε μέρα να θέσει υπό τον απόλυτο έλεγχο της την Κύπρο αφού κατάγγελλε το ξέσχισμα των συνθημάτων της από τους ελλαδιτες στρατιώτες πρόσθετε:

"Η Επιτροπή διά την αποκατάστασιν της Δημοκρατίας καταδικαζει εντόνως τοιαύτας ενεργείας και διακηρύττει: Η υπερήφανος Κύπρος δεν ανήκει εις την χούνταν. Η υπερήφανος δημοκρατική Κύπρος ίσταται παρά το πλευρόν του αδελφού λαού της Ελλάδος και δεν θα παύση αγωνιζομένη διά την απαλλαγήν της μητρός πατρίδος από τον ζυγόν των δικτατόρων, οι οποίοι την ξηλώνουν και την λεηλατούν.

Η Επιτροπή καταγγέλλει εις τον λαόν την εξευτελιστικήν μεταχείρισιν απλών στρατιωτών υπό φιλοδικτατόρων αξιωματικών των, διότι αποτελεί εξευτελισμόν της πατρίδος, να κρατούν οι στρατιώται "στοκαδόρους" διά να καταστρέφουν συνθήματα διά των οποίων εκφράζεται η συμπάθεια του κυπριακού λαού προς τον πάσχοντα λαόν της Ελλάδος και διαδηλούται πίστις και αφοσίωσις προς τας αρχάς εκείνας αι οποίαι έχουν πατρίδα την Ελλάδα, την χώραν της Δημοκρατίας και του φωτός.

Η επιτροπή εις απάντησιν προς τας ενεργείας των οργάνων της δικτατορίας διακηρύττει ότι τόσον η πινακιδοφορία όσον και η Παλλαϊκή συγκέντρωσις αποτελούν ειρηνικάς εκδηλώσεις και θα πραγματοποιηθούν διά να διατρανώσουν την πάνδημον φωνήν της Κύπρου".

Στην εκδήλωση διαβάστηκε ηχογραφημένο μήνυμα του ηγέτη του Πανελληνίου Απελευθερωτικού Κινήματος Ανδρέα Παπανδρέου στο οποίο ανέφερε ότι το κίνημα βρισκόταν στα πρόθυρα αναμέτρησης με την χούντα.

Ανέφερε ο Ανδρέας Παπανδρέου:

"Ελληνες της Κύπρου,

Αισθάνομαι μεγάλη λύπη που αυτή την ημέρα της μεγάλης μαζικής λαϊκής εκδήλωσης σας για την απελευθέρωση των σκλαβωμένων αδελφών σας στην Ελλάδα από τον βάναυσον ζυγόν μιας ξενόδουλης και αδίστακτης δικτατορίας, δεν μπορώ να βρεθώ ανάμεσα σας.

Γνωρίζετε το πάθος με το οποίον δούλεψα για την απελευθέρωση σας από το δικό σας ζυγό. Κι' αυτό όχι μόνο γιατί η Κύπρος είναι κι' αυτή Ελλάδα, αλλά γιατί είχα και έχω βαθειά επίγνωση της μεγάλης αλήθειας πως κι οι δυο Ελλάδες αγωνίζονται για την επίτευξη ουσιαστικά του ίδιου στόχου.

Ο αγώνας που ξεκίνησε με την επανάσταση του 1821 συνεχίζεται, γιατί στο βάθος η κακοδαιμονία της χώρας μας και της δικιάς σας, σα ρίζα έχει πως ούτε η Κύπρος ανήκει στους κυπρίους, ούτε η Ελλάδα στους Ελληνες. Γιατί η δικιά σας ανεξαρτησία σαν προϋπόθεση έχει την ανεξαρτησία των Ελλήνων της Ελλάδας και η δικιά σας την δικιά σας ανεξαρτησία.

Ο αγώνας είναι κοινός. Οι θυσίες θα είναι κοινές. Η απόφαση να πολεμήσουμε ως την ώρα που η Ελλάδα- και η δικιά σας και η δικιά μας- θα ανήκει στους Ελληνες είναι κοινή.

Αδέλφια της Κύπρου.

Αυτή την κρίσιμη, την μεγάλη ώρα για το Εθνος σας ζητώ την απόλυτη συμπαράσταση σας στον αγώνα μας. Σας παρέχω την διαβεβαίωση πως η αντιστασιακή προσπάθεια τοσο την Ελλάδα, στα πλαίσια του συντονισμού του Πανελληνίου Απελευθερωτικού Κινήματος, βρίσκεαι σήμερα στα πρόθυρα της αναμέτρησης με τις σκοτεινές και ξενόδουλες δυνάμεις της στρατιωτικής μαφίας, που σήμερα παράνομα κυβερνά τη χώρα μας.

Σας παρέχω επίσης τη διαβεβαίωση πως η στρατιωτική δικτατορία θα κατέρρεε σαν χάρτινος πύργος, αν δεν είχε την άμεση υποστήριξη της σημερινής κυβερνήσεως των Ηνωμένων Πολιτειών, υποστήριξη που παίρνει και στρατιωτική και οικονομική και ηθική μορφή, γι' αυτό η ευθύνη της ατλαντικής συμμαχίας, η ιστορική ευθύνη απέναντι σε μια χώρα που ανήκει στο δυτικό συνασπισμό είναι τεράστια. Και μειώνεται μόνο από το γεγονός πως χώρες σαν τις σκανδιναβικές, σαν την Ιταλία, την Ολλανδία και το Βέλγιο, έχουν πάρει στάση στο πλευρό του αγωνιζομένου ελληνικού λαού.

Οσο για μας, την απόφαση την έχουμε πάρει. Η λευτεριά ή δημοκρατία, η λαϊκή κυριαρχία, δεν χαρίζονται. Κατακτώνται και συντηρούνται με αγώνα. Και στον αγώνα που έρχεται θα δώσουμε όλες τις δυνάμεις που διαθέτουμε. Και θα προσφέρουμε όσες θυσίες μας ζητηθούν.

Και είμαστε βέβαιοι πως η νίκη θα είναι δικιά μας, πως και η Ελλάδα και η Κύπρος θα είναι γρήγορα χώρες ελεύθερες ώστε οι Ελληνες να χαράξουν κυρίαρχα την πορεία τους προς το φωτεινό μέλλον που τους αναμένει.

Ζήτω η ελεύθερη Κύπρος.

Ζήτω η ελεύθερη Ελλάδα.

Η χούντα άκουε τα εξ αμάξης και στη Βουλή.

Ο δρ Λυσσαρίδης σε ομιλία του με τη ευκαιρία της συζήτησης του Κυπριακού κατάγγειλε ότι η χούντα πρόδωσε το κυπριακό και δημιούργησε νέες δραματικές συνθήκες γύρω του. Η χούντα, είπε, αποτελεί τον κάκιστον παράγοντα ξεπουλήσεως και καταβαράρθρωσης του κυπριακού.

Ο Λυσσαρίδης ήγειρε επίσης το θέμα της κυπριακής Εθνοφουράς και το ποιος είχε το πρόσταγμα και τον έλεγχο του και τόνισε ότι αυτή έπρεπε να τεθεί υπό τον απόλυτο έλεγχο του κυπριακού υπουργείο Αμυνας.

Η αναμέτρηση που προανήγγελλε ο Ανδρέας Παπανδρέου, δεν θα αργούσε να ρθει με απόπειρα εναντίον της ζωής του δικτάτορα Γεώργιου Παπαδόπουλου τον Αύγουστο του 1968 από τον Αλέκο Παναγούλη.