29.2.1968: Ο Αρχιεπίσκoπoς Μακάριoς δίδει τηv διαβεβαίωση στη Βoυλή και υπόσχεται ότι τo κυπριακό θα λυθεί στov ΟΗΕ και αvακoιvώvει ότι σύvτoμα θα υπoβάλει πρoτάσεις στo Γ.Γ. τoυ ΟΗΕ για λύση τoυ κυπριακoύ για μια ειρηvική και αδιαίτερη Κύπρo.

S-1786

29.2.1968: Ο ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΜΑΚΑΡΙΟΣ ΔΙΔΕΙ ΤΗ ΔΙΑΒΕΒΑΙΩΣΗ ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ ΚΑΙ ΥΠΟΣΧΕΤΑΙ ΟΤΙ ΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΘΑ ΛΥΘΕΙ ΣΤΟΝ ΟΗΕ ΚΑΙ ΑΝΑΚΟΙΝΩΝΕΙ ΟΤΙ ΣΥΝΤΟΜΑ ΘΑ ΥΠΟΒΑΛΕΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΣΤΟΝ Γ.Γ. ΤΟΥ ΟΗΕ ΓΙΑ ΛΥΣΗ ΤΟΥ ΚΥΠΡΙΑΚΟΥ ΓΙΑ ΜΙΑ ΕΙΡΗΝΙΚΗ, ΕΝΙΑΙΑ ΚΑΙ ΑΔΙΑΙΡΕΤΗ ΚΥΠΡΟ

Στις 29 Φεβρουαρίου ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος έδωσε, επί τη εκλογή του τη νενομισμένη διαβεβαίωση ενώπιον της Βουλής των Αντιπροσώπων.

Η διαβεβαίωση είχε ως εξής:

" Διαβεβαιώ επισήμως πίστιν και σεβασμόν εις τους εκάστοτε ισχύοντας νόμους της Δημοκρατίας της Κύπρου και ότι θα ασκήσω το λειτούργημα του Προέδρου της Δημοκραίας συμφώνως προς αυτούς".

Σε ομιλία του στη συνέχεια ο Πρόεδρος Μακάριος ανέφερε ότι επιθυμούσε την ειρηνική συνύπαρξη και συμβίωση με τους τούρκους της Κύπρου σε ένα ενιαίο και αδιαίρετο κυπριακό χώρο.

Ο Αρχιεπίσκοπος ανακοίνωσε ότι μέσα στο πνεύμα αυτών που ανέφερε θα υπέβαλλε τις προσεχείς ημέρες συγκεκριμένες προτάσεις προς το Γενικό Γραμμετέα των Ηνωμένων Εθνών και ότι θα αναλάμβανε πρωτοβουλίες στην προσπάθεια του για να εξευρεθή κοινό έδαφος, συνάντησης και συνομιλιών για ειρηνική και δίκαιη λύση του κυπριακού.

Ανέφερε στην ομιλία του ο Πρόεδρος Μακάριος:

"Αναλάμβάνων σήμερον επισήμως τα καθήκοντα μου κατόπιν της δι' εκλογών ανανεώσεως της προς εμέ λαϊκής εντολής εκφράζω και πάλιν τας θερμάς ευχαριστίας μου προς τον Κυπριακόν λαόν διά την εμπιστοσύνην μετά της οποίας με περιβάλλει. Από του βήματος της Βουλής των αντιπροσώπων απευθύνω προς αυτόν τον εγκάρδιον χαιρετισμόν μου και επαναλαμβάνω την διαβεβαίωσιν ότι ευσυνειδήτως θα πράξω παν το κατά δύναμιν διά να φανώ άξιος της μεγάλης τιμής της οποίας διά της λαϊκής ψήφου έτυχον.

Οταν προ επτά και πλέον ετών εις την ιδίαν αυτήν αίθουσαν εγένετο η τελετή της εγκαθιδρύσεεως μου εις το αξίωμα του Προέδρου της αρτισυστάτου κυπριακής Πολιτείας, δεν εφανταζόμην ότι δημιουργία και εξελίξεις ανωμάλων συνθηκών και καταστάσεων θα απήτουν νέαν επιστράτευσιν μου και παράτασιν της θητείας μου.

Γνωστά είναι τα γενεσιουργά αίτια της σημερινής ανωμάλου εν Κύπρω καταστάσεως και δεν θα αναφερθώ εις ταύτα.

Η από τετραετίας περίπου αρξαμένη και συνεχιζομένη ανώμαλος εσωτερική κατάστασις εγένετο πρόξενος σκληρών δοκιμασιών διά την Κύπρον. Επηρέασεν επισήμως, ήτο φυσικόν και τον ρυθμόν αναπτύξεως της νήσου μας. Φρονώ εν τούτοις ότι παρά τας ποικίλας δυσκολίας και αντιξοότητας η Κυβέρνησις διαπνεομένη υπό ζήλου και δημιουργικού πνεύματος, έπραξε πολλά εις πολλούς τομείς και σημαντικάς γενικώς υπηρεσίας κατά το διαρρεύσαν διάστημα το υπό της Κυβερνήσεως επιτελεσθέν έργον, αλλά και δεν αποκρούω την άποψιν ότι ήτο δυνατόν περισσότερν να επιτελεσθώσι και ο βαθμός αναπτύξεως εις όλους τους τομείς να ήτο υψηλότερος. Ακάματος, έντονος και αδιάκοπος θα είναι η προσπάθεια μου ώστε ο ρυθμός προόδου και αναπύξεως να καταστή μελλονικώς ακόμη μεγαλύτερος.

Γνωρίζω τα προβλήματα και αιτήματα των διαφόρων τάξεων του λαού. Εκπαιδευτικοί αγρόται, εργάται, έμποροι, βιομήχανοι, δημόσιοι υπάλληλοι και άλλαι τάξεις του κυπριακού λαού έχουν προβλήματα και αιτήματα αναμένουν την αντιμετώπισιν και λύσιν των υπό της

Κυβερνήσεως. Δεν θα δώσω υποσχέσεις επί τούτω, πολύ δε περισσότερον υποσχέσεις, αίτινες δυνατόν να παραμείνουν απαγμαματοποίηται. Δίδω όμως την διβεβαίωσιν ότι με ενδιαφέρον, με στοργήν, με πνεύμα κατανοήσεως και δικαιοσύνης θα αντιμετωπίζω τα διάφορα προβλήματα, όλων των τάξεων του λαού διά την εν τω μέτρω του δυνατού ικανοποιητικήν λύσιν των. Δεν τρέφω αυταπάτας ως προς τας δυσκολίας επιτυχούς αντιμετωπίσεως των προβλημάτων. Αλλά και αν τα υφιστάμενα προβλήματα λυθούν, έτερα δημιουργούνται, διότι η ζωή είναι η εξέλιξις και συνεχής αγών ηθικής, πνευματικής κοινωνικής και τεχικής προόδου. Και αγών σημαίνει δυσκολίας και προβλήματα. Και επιτυχία εις τον αγώνα τούτον είναι να δοθή αντιμετώπισις των εκάστοτε δυσκολιών και εγειρομένων προβλημάτων διά την συνέχισιν της ανοδικής πορείας ανθρώπου.

Ομιλών επί των προβλημάτων του λαού θεωρώ σκόπιμον να είπω ότι πολλά προβλήματα και αιτήματα λαμβάνουν συχνάκις μορφήν και έκφρασιν αλληλοσυγκρουομένων συμφέροντων μεταξύ των διαφόρων τάξεων του λαού. Το συμφέρον μιας τάξεως συγκρούεται πολλάκις προς το συμφέρον άλλης. Και η σύγκρουσις αυτή δυνατόν να λάβη την έκτασιν και μορφήν ταξικού αγώνος, αποτελεί επιτυχίαν μιας κυβερνήσεως εάν διαμορφώση και ακολουθή οιονομικήν και κοινωνικήν πολιτικήν συμβιβάζουσαν εις σημαντικόν βαθμόν τα αλληλοσυγκρουόμενα συμφέροντα, ώστε να επιτυγχάνεται είδος τι ισορροπίας μεταξύ των διαφόρων τάξεων του λαού, εφαρμοζομένης υπό μορφήν κοινωνικής, δικαιοσύνης συνεργασίας, ίσων ευκαιριών δι' όλους και συμμετοχής όλων εις τα αγαθά της προόδου και της ευμερίας. Αυτήν την γραμμήν ηκολούθησα μέχρι σήμερον και μελλοντικώς θα συνεχίσω. Δεν θα εξυπηρετήσω τα συμφέροντα μιας τάξεως του λαού, αλλά τα συμφέροντα όλων των τάξεων. Το κράτος είναι συνισταμένη των συμφερόντων ολοκλήρου του λαού. Το κράτος ανήκει εις τον λαόν ή μάλλον είναι ο λαός υπό ωργανωμένην έκφασιν και μορφήν έχων όργανα εξυπηρετήσεως του, τους κρατικούς λειτουργούς. Θα αποτελή δι' εμέ συνεχή παοσπάθειαν και επιδίωξιν όπως έχη ο λαός κράτος ευνομίας, δικαιοσύνης, κράτος τίμιον και αδιάβλητον. Διά τον εξωτερικόν τομέα ή την εξωτερικήν πολιτικήν μας, δεν έχω πολλά να είπω. Ιστορία και παράδοσις πολιτισμός και έθιμα τοποθετούν την Κύπρον εντός του δυτικού κόσμου. Θέλομεν όμως την φιλίαν όλων των χωρών. Επί των εκάστοτε διεθνών θεμάτων θα καθορίζωμεν την θέσιν μας αδεσμεύτως και βάσει αρχών εις τας οποίας πιστεύομεν. Δεν υπερτιμώμεν τον ρόλον,

τον οποίον η Κύπρος δύναται να διαδραματίση επί του διεθνούς πεδίου. Πιστεύω εν τούτοις ότι ο γεωγραφικός της χώρος, όστις αποτελεί γέφυραν ενούσαν τρεις ηπείρους, ως και άλλοι παράγοντες παρέχουν εις την Κύπρον δυνατότητας να διαδραματίζη διεθνή ρόλον μεγαλύτερον του εδαφικού μεγέθους της και του πληθυσμού της.

Η επιτυχία του προγράμματος και της πολιτικής μας τόσον εις τον εσωτερικόν όσον και εις τον εξωτερικόν τομέα δεν είναι άσχετος προς την λύσιν του πολιτικού μας θέματος και την ειρήνευσιν της νήσου μας. Αγωνιώδες προβάλλεται υπό πάντων το ερώτημα ως προς τον τρόπον και τον χρόνον λύσεως του Κυπριακού προβλήματος, του οποίου η εκκρεμότης και παράτασις απασχολεί σοβαρώς και ανησυχεί τον Οργανισμόν Ηνωμένων Εθνών και την διεθνή κοινήν γνώμην διά δε τον Κυπριακόν λαόν εν τω συνόλω του αποτελεί επώδυνον και αιμάσσουσαν πληγήν. Νομίζω ότι η μέχρι τούδε πείρα πρέπει να έπεισεν ότι το πρόβλημα της Κύπρου δεν δύναται μονίμως να λυθή διά της χρήσεως βίας. Ο πόλεμος και η βία δεν λύουν προβλήματα, αλλ' επιδεινώνουν καταστάσεις και περιπλέκουν περισσότερον υφιστάμενα προβλήματα. Ελπίζω ότι την αλήθειαν αυτήν κατανοεί και η Τουρκία εκ μέρους της οποίας πολύ συχναί είναι αι απειλαί υπέρ στρατιωτικής επεμβάσεως εις την Κύπρον. Το Κυπριακόν πρόβληημα δεν θα λυθή εις πεδίον μάχης, αλλ' εις τον χώρον των Ηνωμένων Εθνών και γύρωθεν τραπέζης συνομιλιών.

Επιθυμούμεν την ειρηνικήν συνύπαρξιν και συμβίωσιν μετά των τούρκων της Κύπρου εντός του ενιαίου και αδιαιρέτου κυπριακού χώρου, και υπό οιαδήποτε προσχήματα διαχωριστικαί τάξεις και διαμελιστικά σχέδια είναι αποκρουστέα. Δεν επιδώκομεν όπως στερήσωμεν τους τούρκους της νήσου των δικαιωμάτων των, ως ισοτίμων πολιτών προς τους Ελληνας πολίτας της Κύπρου, πέραν δε τούτου ως και άλλοτε εδήλωσα, είμεθα διατεθειμένοι να παραχωρήσωμεν εις την τουρκικήν κοινότητα ωρισμένα προνόμια, των οποίων βεβαίως η έκτασις και ο βαθμός δεν θα έρχωνται εις σύγκρουσιν προς την έννοιαν του ενιαίου κράτους. Οφείλω όμως να τονίσω ότι κατά τα άλλα το σύνταγμα, βάσει του οποίου θα κυβερνάται η κυπριακή Πολιτεία, πρέπει να είναι απηλλαγμένον διαχωριστικών στοιχείων και να αποτελή την έκφρασιν της θελήσεως του Κυπριακού λαού ως συνόλου.

Εντός του πνεύματος τούτου θα υποβάλω εντός των προσεχών ημερών συγκεκριμένας προτάσεις προς τον Γενικόν Γραμμετέα των Ηνωμένων Εθνών, του οποίου τας καλάς υπηρεσίας μετ' αισθημάτων βαθείας εκτιμήσεως και ευγνωμοσύνης αποδεχόμεθα. Θα αναλάβω επίσης και άλλας πρωτοβουλίας εν τη προσπαθεία μου όπως εξευρεθή κοινόν έδαφος, συναντήσεως και συνομιλιών δι' ειρηνικήν και δικαίαν λύσιν του προβλήματος.

Ομιλώ περί πρωτοβουλιών, διότι πιστεύω ότι τον αποφασιστικόν παράγοντα διά την λύσιν του προβλήματος αποτελεί η Κύπρος, την τύχην και το μέλλον της δεν θα καθορίσουν άλλαι χώραι, αλλ' ο κυπριακός λαός.

Εύχομαι όπως η ειρήνη συντόμως βασιλεύση εις την Κύπρον και ευλογούντος του Θεού ημέραι ευτυχέστεραι ανατείλουν δι' ολόκληρον τον κυπριακόν λαόν".