Πρώτη Ηλεκτρονική Ιστορία της Κύπρου

image

Δωρεάν προσφορά σε ερευνητές, μελετητές, φοιτητές, μαθητές και δημοσιογράφους.

Από την Κύπρο στην αρχαιότητα, μέχρι την Κύπρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η αγγλοκρατία, η ΕΟΚΑ, το πραξικόπημα, το σχέδιο Ανάν, η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αρχείο Παναγιώτη Παπαδημήτρη

papademetris-pΜοναδικό αρχείο στο οποίο μπορείτε να προστρέξετε και να αναζητήσετε εύκολα και γρήγορα αυτό που θέλετε για μια περίοδο 8.000 ετών για την Ιστορία της Κύπρου.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

18.2.1968: Πρoεκλoγική εκστρατεία μέσω τoυ τύπoυ της συμπoλίτευσης και της αvτιπoλίτευσης. Τρία άρθρα τoυ "Φιλελεύθερoυ", της "Εθvικής" και της "Κύπρoυ".

S-1778

18.2.1968: ΠΡΟΕΚΛΟΓΙΚΗ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΤΗΣ ΣΥΜΠΟΛΙΤΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΝΤΙΠΟΛΙΤΕΥΣΗΣ. ΤΡΙΑ ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ "ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΥ", ΤΗΣ "ΕΘΝΙΚΗΣ" ΚΑΙ ΤΗΣ "ΚΥΠΡΟΥ"

Το ψηφοδέλτιο της αναμέτρησης Μακαρίου-Ευδόκα

Ενώ πλησίαζε η ημέρα των εκλογών η πραγματική "μάχη" για τις εκλογές δεν δινόταν από τα μπαλκόνια, αλλά από τις στήλες των εφημερίδων της συμπολίτευσης και της αντιπολίτευσης.

Ο Φιλελεύθερος στις 18 Φεβρουαρίου εξυμνούσε σε πρωτοσέλιδο άρθρο του το έργο του Προέδρου Μακαρίου κάτω από τον τίτλο "Η πρόοδος υπό τον Μακάριον":

"Εγένετο απόπειρα υπό της αντιπολιτεύσεως να επικριθή το έργον της Κυβερνήσεως Μακαρίου εις τον εσωτερικόν τομέα και να παρουσιασθούν αποτυχίαι όταν αυτή αύτη η ζωή βοά διά την επιτελεσθείσαν πρόοδον εις όλους τους τομείς, πρόοδος η οποία εξησφάλισεν όχι μόνον την αναγνώρισιν διεθνών εμπερογνωμόνων αλλά και τους ειλικρινείς επαίνους των. Οταν θα ληφθή υπόψιν ότι η οικονομική μας ευρωστία συνεχίζεται μέσα εις συνθήκας πολεμικάς, ως είναι εκείναι των τελευταίων τεσσάρων ετών, τότε ο καθείς πρέπει να αποκαλύφθή ενώπιον του μεγάλου έργου το οποίον συνετελέσθη εις τον εσωτερικόν τομέα.

Δεν ισχυριζόμεθα ότι δεν παρουσιάζονται ελλείψεις και λάθη, αλλά ελλείψεις και λάθη παρουσιάζονται ΕΚΕΙΝΟΣ Ο ΟΠΟΙΟΣ ΕΡΓΑΖΕΤΑΙ. Εκείνος που απρακτεί ένα μόνον λάθος διαπράττει: Το ότι απρακτεί.

Τα επτά έτη της ανακηρύξεως της Δημοκρατίας είναι ελάχιστον ποσοστόν χρόνου μέσα εις τον ατελείωτον ρουν της ιστορίας. Τα επτά πρώτα αυτά έτη ήσαν απλώς το ξεκίνημα. Και ήσαν τα πλέον δύσκολα. Ηκολούθουν το τέρμα ενός αιματηρού αγώνος διά την ελευθερίαν. Και απήτουν εν πρώτοις ενημέρωσιν. Μελέτην των Κυπριακών οικονομικών και άλλων δεδομένων. Να μη λησμονήται ότι σημαντικός χρόνος ηναλώθη διά την μελέτην υπό ειδικών κυπρίων όσον και εκ του εξωτερικού σωρείας προβλημάτων και πτυχών της οικονομικής, δημοσιονομικής και διοικητικής ζωής της νήσου διά να κατορθωθή η σύνταξις του πρώτου Πενταετούς σχεδίου αναπτύξεως του οποίου οι στόχοι εξεπληρώθησαν εις ικανοποιητικόν βαθμόν.

Η πρόοδος εις όλους τους τομείς της εσωτερικής δραστηριότητος είναι εμφανείς, την διακηρύττουν αι εκθέσεις διεθνών οργανώσεων ανηκουσών εις τον Οργανισμόν των Ηνωμένων Εθνών, την βλέπουν όλοι όσοι επισκέπτονται τώρα την Κύπρον και ομιλούν δι' αυτήν επαινετικώς, την πρόοδον την ζη ο λαός καθημερινώς. Την ζη και δι' αυτο "δεν πιάνει η άγονος, η αρνητική προπαγάνδα της αντιπολιτεύεως".

Δεν είναι υπερβολή να λεχθή ότι κατά τα πρώτα επτά έτη της Κυπριακής ανεξαρτησίας έγιναν τόσα έργα, όσα δεν έγιναν εντός 30 ετών, ξένης κατοχής.

Οσοι αμφιβάλλουν θα πραβάλουν τας ετησίας εκθέσεις οιουδήποτε κυπριακού Υπουργείου και Κυπριακού τμήματος με τας εκθέσεις των αντιστοίχων τμημάτων κατά το τελευταίον έτος της βρεττανικής διακυβερνήσεως της νήσου, Θα μείνουν έκπληκτοι. Και αν είναι τίμιοι άνθρωποι, όχι μόνον θα τερματίσουν την άγονον, την αρνητικήν των κριτικήν, αλλά και θα παραδεχθούν την πραγματικότητα.

Δεν είναι δυνατόν εις τον περιωρισμένον χώρον του άρθρου να γίνη έστω και παλή παράθεσις του έργου της Κυβερνήσεως εις τον τομέα της οικονομικοκοινωνικής δραστηριότητος.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ 14 2 1968

Τούτο όμως πρέπει να λεχθή: Με βάσιν το ό,τι εποικοδομητικόν επετελέσθη κατά τα τελευταία επτά πρώτα, δύσκολα έτη, οι οιωνοί προμηνύονται άριστοι δια το μέλλον. Η τελευταία επταετία αποτελεί απόδειξιν της ικανότητος της Κυβερνήσεως Μακαρίου να επιληφθή όλων των προβλημάτων με ενδιαφέρον, προσοχή και στοργή έναντι του λαού. Η τελευταία επταετία αποτελεί εγγύησιν, ότι το μέλλον θα είναι πολύ καλύτερον, οι δε ρυθμοί προόδου τώρα, ότε ετέθησαν αι βάσεις, θα είναι ταχύτεροι.

Μια επταετία δεν είναι δυνατόν να καλύψη τα κενά και να επουλώση πληγάς ας οποίας εδημιούργησαν αιώνες ξένης κατοχής. Αλλ' υπό την καθοδήγησιν του Μακαρίου η επταετία υπήρξε περίοδος προόδου και κυρίως περίοδος θεμελιώσεως του μέλλοντος επί στερεών βάσεων.

Δεν υπάρχει άλλος πλέον ικανός διά να συνεχίση την πρόοδον από εκείνον, ο οποίος την ενεκαινίασε. Και αυτός Ο ΛΑΟΦΙΛΗΣ ΗΓΕΤΗΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΜΑΚΑΡΙΟΣ τον οποίον ο λαός θα αναδείξη κατά τον πλέον επιβλητικόν και θριαμβευτικόν τρόπον νέον Πρόεδρον της Δημοκρατίας, ακριβώς διά να δώση εις τον λαόν του πλέον ολοκληρωμένον το έργον του, διά να συνεχισθή η αρξαμένη πρόοδος με ταχύτερον ρυθμόν και μεγαλύτερα άλματα.

ΑΡΘΡΟ "ΕΘΝΙΚΗΣ"

Την επομένη 19.2.1968 ο Θεμιστοκλής Δέρβης σε άρθρο του στην εφημερίδα της αντιπολίτευσης "ΕΘΝΙΚΗ" έγραφε:

" Από των αρχαιοτάτων χρόνων η Αθηναϊκή Δημοκρατία εθέσπιζε το καθήκον του πολίτου διά τα κοινά, ο δε Σόλων δι' ειδικού νόμου εστιγμάτιζεν ως άτιμον τον", μηδετέρας μερίδος γενόμενον" κατά τας περιπτώσεις οιασδήποτε εσωτερικής διενέξεως.

Ο Περικλής εις τον επιτάφιον του τονίζει ότι οι καλοί Αθηναίοι πολίται δεν θεωρούν απλώς αδιάφορον τον μη παρακολουθούντα την πολιτικήν της Πατρίδος του, αλλά τον θεωρούν αχρείον δηλαδή άχρηστον πολίτην.

Ο Κυπριακός λαός εκλήθη, καίτοι παρανόμως, εις τας κάλπας διά να δώση συγχωροχάρτι εις τον δικτάτορα του. Βεβαίως δεν αναμένομεν ενστερνισμόν των αρχών από τους σημερινούς δωσιλόγους της εθνικής μας ατιμώσεως, οι οποίοι παρέδωσαν δέσμιον την Κύπρον εις τους τούρκους δυνάμει της επαισχύντου συμφωνίας Ζυρίχης-Λονδίνου, η οποία υπεγράφη ερήμην του Κυπριακού Λαού, διότι δυστυχώς ο λαός αυτός είχε την αφέλειαν να πιστεύση εις τον ρασοφόρον ηγέτην του, ο οποίος ωρκίσθη εις την Φανερωμένην ότι μέχρι θανάτου θα ενέμενεν εις την ένωσιν ως μόνην λύσιν. Οι πλόκαμοι όμως του καλογηρικού συγκροτήματος εξηπλώθησαν παντού και ως συσφιγκτήρες βόαι τον κρατούν δέσμιον του. Και τώρα... αυτοί παπάδες αυτοί τατάδες.

Είναι και εις τους φυφλούς φανερόν ότι η αιφνιδία απόφασις του Μακαρίου να προκηρύξη προεδρικάς εκλογάς στηρίζεται εις την υστερόβουλον επιθυμίαν του να πάρη το αναγκαίον συγχωροχάρτι διά την συνέχισιν της προοπτικής πολιτικής του εφικτού, δηλαδή της διά παντός θεμιτού ή αθεμίτου μέσου πραγματοποιήσεως της ανεξαρτησίας, αντί ουουδήποτε ανταλλάγματος το οποίον θα εζήτει η Τουρκία, τα σημεία των καιρών δεν είναι ότι οι Τούρκοι στηριζόμενοι εις την μυστικήν συμφωνίαν μεταξύ αυτού και της Τουρκίας επιτευχθείσαν τη

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ 15 2 1968

μεσολαβήσει του δαιμονίου Τούρκου βουλευτού κ. Γκιουλέκ, ο οποίος κατ' αυτάς εποίει τας διατριβάς του εν Αθήναις, θα επιβάλουν την θέλησιν των διά της ομσοσπονδίας και τελικώς διά του διαμελισμού. Ο δε Μακάριος, πιστόν και πειθήνιον όργανον, θα υπακούση ως ταπεινός ραγιάς και θα δικαιολογηθή ότι έχων την δεδηλωμένην του κυπριακού λαού καλώς επροχώρησε εις όσα επροχώρησε, συμφώνως και προς τας απαγορεύσεις της αλαθήτου "μεγαλοφυϊας" του.

Πρό των εκλογών όμως, τελευταίως υπεσχέθη ότι θα εξέθετε το πρόγραμμα του και θα εκαλείτο ο λαός διά δημοψηφίσματος να εγκρίνη ή να απορρίψη οιανδήποτε ληφθησομένην απόφασιν του, ενόμιζεν ο Μακάριος και ήλπιζεν ότι παρ' όλας τας προηγηθείσας εκ Λευκωσίας τηλεγραφικάς πιέσεις εκ Νέας Υόρκης (γνωρίζει αυτός) ότι θα αποφεύγετο η ανθυποψηφιότης, ερωτώμεν: Τι ήτο εκείνον το οποίον επανικόβαλλε κυριολεκτικώς τον Μακάριον και τους ανθρώπους ώστε να εξευτελίζωνται εκλιπαρούντες όπως αποφευχθή η εκλογική αναμέτρησις με την "μικράν αντιπολιτευτική ομάδα" των 5%; Μέσα εις την μέθην της αμαρτωλής παντοδυναμίας του ο Μακάριος έχει και στιγμάς νηφαλιότητος και κατ' αυτάς ορθώς κρίνει ότι η διαμάχη δεν γίνεται και δεν σταθμίζεται διά του αριθμού των ψήφων αλλά διά των ελληνικών διακηρύξεων και των ενωτικών προθέσεων. Εξ αυτού δε ο πανικός, του. Γνωρίζει ο Μακάριος και το διασθάνεται ότι όσον και αν η αρχομανία του τον εθωράκισε με τοιαύτην πολιτικήν παχυδερμίαν, ώστε αντί να προτιμά την ένωσιν να γίνεται τουρκοπροσκυνημένος, δεν θα του είναι ευχάριστον να εισέλθη εις την Ιστορίαν με τον βέβαιον χαιρετισμόν του ανθρωπιστικού και ανθέλληνος, επιόρκου δε Εθνάρχου και Ιεράχου. Και επίσης γνωρίζει ότι και ως κομμουνστικοπρόβλητος θα παραμείνη εις τας επομένας γενεάς, διότι τουλάχιστον το 50% των ψήφων που θα λάβη θα προέρχονται από τους Κομμουνιστάς και τους συνοδοιπόρους των, οι οποίοι πειθαρχούντες εις τα κελεύσματα της Μόσχας απαιτούν όπως καταφηφισθή οιοσδήποτε ενωτικός αντίπαλος του Μακαρίου. Εν αντιθεσει προς αυτόν ο αντίπαλος του κ. Τάκης Ευδόκας κατέρχεται με μοναδικόν πρόγραμμα την αυτοδιάθεσιν του Κυπριακού λαού και την Ενωσιν.

Και βεβαίως όσα διατυπώσαμεν ανωτέρω αίρονται αυτομάτως αφ' ης στιγμής ο Μακάριος αναλάβη την υποχρέωσιν, προτού ο λαός προσέλθη εις τας κάλπας ότι δεν θα δεχθή να υπογράψη οιανδήποτε συμφωνίαν, η οποία αποκλείει την ένωσιν, ούτε εις το παρόν ούτε εις το μέλλον και ότι θα μεταβάλη την Κύπρον εις δεύτερον Αρκάδι, εάν ήθελον οι τούρκοι να περιβάλουν τας θελήσεις των.

Χάριν του γοήτρου του ελληνικού Κυπριακού Λαού, η ενωτική Παράταξις έθεσε δι' εγρράφου της προς τον Μακάριον όρους αδιαβλήτων εκλογών διά σχηματισμού υπρεσιακής κυβερνήσεως, η οποία να επιτρέψη επί ίσοις όροις την χρησιμοποίησιν του ραδιοφώνου και της τηλεοράσεως και η οποία να εγγυηθή την ασφάλειαν των υποψηφίων και των αντιπροσώπων των εις τας κάλπας και γενικώς να λάβη τοιαύτα μέτρα ώστε να αποτραπή οιαδήποτε καλπονόθευσις. Ο Μακάριος όμως ουδεμιάς απαντήσεως ηξίωσε την αντιπολίτευσιν αποδείξας ότι όχι μόνον στοιχειώδους πολιτικής ευθιξίας στερείται αλλά και ότι είναι "χώρκατος με τα ούλλα του" και ότι κυριολεκτείται δι' αυτόν η λαϊκή παροιμία "ο μάντης ρήγας τζι αν γενή, πάντα μαντιές μυρίζει".

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ 25 2 1968

Εκβιάζων ο Μακάριος τους γονείς των απαγχονισθεντων και πεσόντων να εισηγηθούν και υποστηρίξουν την υποψηφιότητα του, εγνώριζεν ότι ούτοι δεν θα ηρνούντο διότι θα τους εστέρει τα οικονομικά μέσα συντηρήσεως των. Και θα γνωρίζουν οι δυστυχείς γονείς τι σημαίνει καλογηρική εκδικητικότης. Ελησμόνησαν μόνον ότι οι ήρωες υιοί των ανήλθον το ικρίωμα της αγχόνης άδοντες τον Εθνικόν Υμνον και τωρα θα τρίζουν τα κόκκαλα των εις τον τάφον των εναντίον των γεννητόρων των, διότι σηνήνεσαν να υπογράψουν εγγραφον διά του οποιου η αίγλη της θυσίας των παιδιών των εχρησιμοποιήθη διά την υποστήριξιν ενός καθαρώς ανθενωτικού υποψηφίου.

Το πλέον εξοργιστικόν μέτρον προς κομματικήν εκμετάλλευσιν το οποίον καταβιβάζει τον Ιεράρχην εις την θέσιν ενός αστέρος του κινηματογράφου είναι ότι διά νόμου επιβάλλεται όπως εις τα ψηφοδέλτια υπάρχουν αι φωτογραφίαι των υποψηφίων και τούτο πάλιν με την καλογηρικήν υστεροβουλίαν να δίδεται αφορμή εις τας γυναίκας, τους αγραμμάτους και τους λοιπούς θρησκολήπτους, να σταυροκοποιούνται προτού ψηφίσουν και να ψηφίζουν αγεληδόν τον... άγιον του Θεού. Δεν παρέλκει ίσως να παρατεθή εδώ εν ανέκδοτον αυτών των ημερών το οποίον έχει ως πηγήν πραγματικόν συμβάν και το οποίον αναφέρει τα εξής: Αγράμματος και θρησκόληπτος αγρότισσα κατελθούσα εις Λευκωσίαν προς πώλησιν των πουλερικών της, ηκούσθη λέγουσα με τόνον πικρίας και διαμαρτυρίας: "Μα εν αλήθκεια ότι θέλουν να βκάλουν τον Μακάριον που Αρχιεπίσκοπον τζιαι να βάλουν εις τον τόπον του έναν παντρεμένον με δκυό μωρά..." Και να σκεφθή κανείς ότι οι γυναίκες ψηφοφόροι υπερτερούν όπως και κατά το 1959 κατά χιλιάδας των αρρένων εκλογέων...

Εις ουδέν κράτος του κόσμου, ούτε εις αυτά τα ολοκληρωτικά κράτη από της εποχής του Στάλιν και του Χίτλερ, συνέβη κάτι το παρόμοιον, να εικονίζωνται δηλαδή επί των ψηφοδελτίων οι υποψήφιοι.

Το καθήκον λοιπόν των ψηροφόρων παρ' όλον ότι το αποτέλεσμα της παρανόμου εκλογής θα καταγγελθή προς ακύρωσιν ενώπιον του συνταγματικού δικαστηρίου, ως άλλωστε το εδηλώσαμεν ευθύς εξ αρχής, είναι να προσέλθουν εις τας κάλπας και να ψηφίσουν τον εθνικόν και ενωτικόν υποψήφιον, διότι αυτό, απαιτεί η τιμή της ελληνικής Κύπρου. Να αποδείξουν οφείλουν οι πραγματικοί Ελληνες εκ των Κυπρίων, ότι δεν είναι δούλοι καίτοι δεν θέλουν να παραμείνουν υποζύγια της καλογηροκρατίας, η οποία κατόρθωσε σχεδόν να καταστρέψη και την Ελλάδα και την Κύπρον".

ΑΡΘΡΟ ΤΗΣ "ΚΥΠΡΟΥ"

Στις 19 Φεβρουαρίου η ανεξάρτητη εβδομαδιαία εφημερίδα "Κύπρος" με αρχισυντάκτη τον Χριστάκη Κατσαμπά, πρώην στέλεχος της Αριστεράς και μετέπειτα βουλευτή του ΔΗΣΥ και για μερικές ημέρες προεδρεύοντα της Δημοκρατίας επί προεδρίας Γλαύκου Κληρίδη (1993-2003) λόγω ηλικίας, έγραφε με τίτλο "οι δυο υποψήφιοι":

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ 18 2 1968

"Αι στήλαι αυταί δεν θα προσβληθούν υπό προεκλογικού πυρετού διά να πέσουν εις παραλήρημα. Θα αντικρύσουν όσον τους είναι δυνατόν αντικειμενικώς τα προ των εκλογών πράγματα και θα φροντίσουν να συμβάλουν διά τον ορθόν προσανατολισμόν, εν τη επιγνώσει ότι αι εκλογαί δεν αποτελούν το κύριον πρόβλημα του τόπου, δεδομένου ότι παραμένει ανοικτή ως αιμάσσουσα πληγή το πολιτικόν θέμα, άνευ της λύσεως του οποίου είναι αδύνατος ή επίτευξις παγίας προόδου.

Ο λαός, όμως, εις την προκειμένην περίπτωσιν καλείται να εκλέξη τον νέον Πρόεδρον της χώρας, έχων ενώπιον του δύο υποψηφιότητας: Εκείνην του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου και εκείνην του ιατρού κ. Τάκη Ευδόκα, Θα εκλέξη εκείνον, ο οποίος περισσότερον εκφράζει τας δυνατότητας δημιορυγίας ενός καλυτέρου μέλλοντος.

Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος δεν παρουσίασε προεκλογικόν πρόγραμμα και είναι τούτο μεγάλον μειονέκτημα. Πρωτον διότι δεν δίδεται εις τον λαόν η βάσις διά να δύναται να ασκή έλεγχον εις το μέλλον και δεύτερον, διότι δι' αυτού του τρόπου προσωποποιείται το θέμα της εκλογής και δεν βοηθείται ο τόπος εις την ανάπτυξιν σημαντικής εις αριθμόν και ποιότητα πολιτικής ηγεσίας, δυνατόν να είπη της ότι το παρελθόν αποτελεί αφ' εαυτού τον σκελετόν του προγράμματος διά το μέλλον. Αλλά το παρελθόν δεν είναι καθαρόν και απηλλαγμένον λαθών, διά προεκλογικού προγράμματος θα καθίστατο δυνατή η άσκησις αυτοκριτικής και η παροχή της υποσχέσεως ότι τα λάθη και αι αδυναμίαι του παρελθόντος να αποφευχθούν κατά το δυνατόν.

Είναι εν τούτοις θετικόν στοιχείον το γεγονός ότι ως πρόγραμμα δράσεως του Μακαρίου- τουλάχιστον εις την αντίκρυσιν του πολιτικού θέματος- δύναται να ληφθή η δήλωσις του, διά της οποίας ανήγγγελλε την απόφασιν του να ζητήση την προς αυτόν ανανέωσιν της λαϊκής εντολής, Θα ήτο βεβαίως προτιμότερον να υπάρχη πρόγραμμα, γενικόν βέβαια, τόσον επί του πολιτικού θέματος, όσον και επί των εσωτερικών κοινωνικών, οικονομικών, εκπαιδευτικών και άλλων προβλημάτων.

Παρά ταύτα η άνευ προγράμματος πολιτική του Μακαρίου δεν είναι άγνωστος τουλάχιστον εις τας πλειοφηφίας του ελληνικού Κυπριακού λαού γεγονός το οποίον προδικάζει την επανεκλογήν του Αρχιεπισκόπου εις το Προεδρικόν αξίωμα.

Και τώρα ως προς τον υποψήφιον της αντιπολιτεύσεως ιατρόν κ. Τάκην Ευδόκαν, ο οποίος παρουσίασε πρόγραμμα διά των δηλώσεων του της παρελθούσης εβδομάδος, δεν είμεθα εκείνοι που της θα αρνηθώμεν εις οιονδήποτε να εκφράση την γνώμην του επί του κυπριακού και να διεκδικήση η ηγεσίαν του λαού. Ομολογούμεν ότι αι προγραμματικαί δηλώσεις του κ. Ευδόκα, καίτοι αποφεύγουν να θίξουν τα θέματα της εξωτερικής πολιτικής και εκφράζουν γενικώς ένα δεξιόν συντηρητισμόν, εξέπληξαν τουλάχιστον διά την ηπιότητα με την οποίαν δετυπώθησαν, η δήλωσις του ότι δεν αναμένει νίκην και ότι κατέρχεται εις τον εκλογικόν στίβον εις μίαν προσπάθειαν δημιουργίας πολιτικής ζωής ηκούσθη με συμπάθειαν, διότι ο λαός εκουράσθη να βλέπη την αποτελμάτωσιν.

Αλλά δεν πρέπει να παραγνωρίζεται ότι ο κ. Ευδόκας εκπροσωπεί και υποστηρίζεται από τον σωβινιστικόν φανατισμόν, ο οποίος προ των εκλογών- όταν δεν παρίστατο ανάγκη εξασφαλίσεως της λαϊκής υποστηρίξεωως- ωμίλει βιαίως διά πάντας τους αντιπάλους του και αντιφρονούντας προς αυτόν και έδιδε την εντύπωσιν ότι αν περνούσαν από το χέρι του, ούτε να ζουν θα επέτρεπεν, όσοι ετόλμων να διαφωνήσουν προς αυτόν.

Ο κ. Ευδόκας όσον συμπαθής και αν είναι ως άνθρωπος, δεν παύει να εκπροσωπή και να υποστηρίζεται από εκείνας τας δυνάμεις που κάθε αντιφρονούντα απεκάλουν "κάθαρμα", "προδότην", και τον κυπριακόν λαόν συλλήβδην "ζοππόβορτον". Δεν παύει ο κ. Ευδόκας να εκπροσωπή και να υπερασπίζεται από τους παράγοντες εκείνους, οι οποίοι με τας φωνασκίας ενόμιζον ότι προωθούν τον εθνικόν αγώνα από τους παράγοντας εκείνους που ηκολούθησαν στείραν πολιτικήν και είναι, οι βασικώς υπεύθυνοι διά το χαντάκωμα της εθνικής μας υποθέσεως, όχι διότι αυτοί εκυβέρνων, αλλά διότι κατώρθωνον με τα όσα διελάλουν να επηρεάζουν την πολιτικήν της κυπριακής κυβερνήσεως, η οποία εις πολλάς περιπτώσεις εφήρμοζεν άλλα εκείνων τα οποία επίστευεν.

Ο κ. Ευδόκας εκπροσωπεί και υποστηρίζεται από ανθρώπους, οι οποίοι δεν σέβονται την δημοκρατίαν, ότι δεν ανέχωνται τας διαφωνίας προς την πολιτικήν των γραμμήν, ότι δεν τρέφουν εμπιστοσύνην εις τον Κυπριακόν λαόν, διότι την κρίσιν του ουδέποτε εσεβάσθησαν, διότι ήθελον πάντοτε να σκέπτετα και να ενεργή εκ μέρους του το "εθνικόν κέντρον, δηλαδή αι εκάστοτε Ελληνικαί κυβερνήσεις ως αποδεικνύεται περιτράνως εκ της επικρατούσης σήμερον καταστάσεως, που είναι η κρίσις της νήσου.

Ούτω πως τίθενται ενώπιον του λαού μας τα πράγματα κατά τας ημέρας αυτάς τας προεκλογικάς. Και δι' αυτό μετά βεβαιότητος, προδιαγράφουν την επανεκλογήν του

Αρχιεπισκόπου Μακαρίου εις το προεδρικόν αξίωμα".