8.2.1968: Η αvτιπoλίτευση (Εvωτική Παράταξη) αvακoιvώvει ότι αvθυπoψήφιoς τoυ Μακαρίoυ στις εκλoγές θα είvαι o Ψυχίατρoς Τάκης Ευδόκας.

S-1772

8.2.1968: Η ΑΝΤΙΠΟΛΙΤΕΥΣΗ (ΕΝΩΤΙΚΗ ΠΑΡΑΤΑΞΗ) ΑΝΑΚΟΙΝΩΝΕΙ ΟΤΙ ΑΝΘΥΠΟΨΗΦΙΟΣ ΤΟΥ ΜΑΚΑΡΙΟΥ ΣΤΙΣ ΕΚΛΟΓΕΣ ΘΑ ΕΙΝΑΙ Ο ΨΥΧΙΑΤΡΟΣ ΤΑΚΗΣ ΕΥΔΟΚΑΣ

Την Κυριακή 4 Φεβρουαρίου 1968 συγκροτήθηκε ευρεία σύσκεψη 250 παραγόντων της αντιπολίτευσης για μελέτη της κατάστασης και ιδιαίτερα για το θέμα της προβολής ανθυποψηφίου του Μακαρίου.

Η σύσκεψη έγινε στο Χίλτον και το προεδρείο της σύσκεψης αποτελούσαν οι Θεμιστολής Δέρβης, Σωκράτης Ηλιάδης, Ρένος Κυριακίδης, Ρένος Χριστοδουλίδης, Τάκης Αρισείδου, Πολύκαρπος Πετρίδης, Πλατάκης Αντωνιάδης και Γ. Κάϊζερ.

Το προεδρείο εκλέγηκε ύστερα από εισηγητική ομιλία του Ρένου Κυριακίδη.

Στη συνέχεια μίλησαν οι Ρένος Χριστοδουλίδης, Τάκης Ευδόκας, Πανίκος Σωτηρίου, ο Γ. Κάϊζερ και ο Θεμιστοκλής Δέρβης.

Η σύσκεψη ενέκρινε ψήφισμα προς τον Πρόεδρο Μακάριο και το Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, αλλά, όπως παρατηρούσε συντάκτης της εφημερίδας "Κύπρος" (5.2.1968) που παρίστατο στη σύσκεψη "εις το σημείον αυτό ο κ. Δέρβης εφώναξε: "Και εις τας πρεσβείας και εις τας πρεσβείας".

Η εισήγηση του έγινε αποδεκτή, ενώ ένας άλλος από τους παρισταμένους είπε: "Και προς τον Στρατηγόν Γρίβα", ενώ ένας τρίτος είπε "και προς τον βασιλέα Κωνσταντίνον".

Πρόσθετε ο συντάκτης της εφημερίδας:

"Εδώ ο κ. Ρένος Κυριακίδης απήντησε: "Οχι, διά να μη δημιουργούμε θέματα".

Ο κ. Δώρος Πουλλής παρατήρησε τότε: "Μα αφού αναγνωρίζει τον Βασιλέα η Ελληνική Κυβέρνησις".

ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ: Ας την αφήσουμε καλύτερα κ. Πουλλή.

Με το ψήφισμα διαδηλωνόταν μεταξύ άλλων η πίστη στην Ενωση και προστίθετο: "Ιεράν αγανάκτησιν αισθανόμεθα διά το δήθεν ρεαλιστικά κηρύγματα περί λύσεως εφικτής... Οι τραμπουκισμοί, αι απειλαί και αι διώξεις δεν πρόκειται να μας κάμψουν...

Μετά τη σύσκεψη ο Ρένος Κυριακίδης έσπευσε στην Κερύνεια για να ενημερώσει τον αδελφό του Μητροπολίτη Κερύνειας ενώ τον Κιτίου ενημέρωσε ο Θεμιστοκλής Δέρβης.

Ο Κιτίου παρουσιαζόταν πολύ έντονος σε επικρίσεις εναντίον του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου. Από την προηγουμένη (3.2.68) όταν ρωτήθηκε απο δημοσιογράφους ότι υπήρχαν πληροφορίες ότι θα εκφωνούσε πολιτικό λόγο κατά τη διάρκεια της θείας λειτουργίας την επομένη (Κυριακή 4 Φεβρουαρίου) απάντησε:

"Πολιτικούς λόγους εκφωνούν όσοι φιλοδοξούν να καταλάβουν κοσμικά αξιώματα. Εγώ δεν τρέφω τοιαύτην φιλοδοξίαν. Θα τελέσω απλώς την θείαν λειτουργίαν και θα εκφωνήσω θρησκευτικόν λόγον με βάσιν την αλήθειαν του Ευαγγελίου".

Ωστόσο την επομένη δεν άντεξε στον πειρασμό και ξεπερνώντας "την αλήθεια του Ευαγελίου" ανέφερε:

"Οι λύκοι έθεσαν τους δηλητηριώδεις πλοκάμους των εις την κατωτέραν και ανωτέραν Παιδείαν. Εθεσαν υπό τον έλεγχο των τον Τύπον, το Ραδιόφωνον, την Τηλέορασιν και το Γραφείον Δημοσίων Πληροφοριών. Κατέλαβον υψηλάς και επικαίρους θέσεις εις την Κυβέρνησιν και κατόρθωσαν δι' εντέχνου προπαγάνδας, να αποκοιμίσουν ή και να νεκρώσουν ακόμη τας θρησκευτικάς πεποιθήσεις και τη εθνικήν συνείδησιν αυτού του λαού, ενώπιον αυτής της φοβεράς διαπιστώσεως δεν επιτρέπεται να παραμείνωμεν απαθείς ή να αναμένωμεν μοιρολατρικώς την συνέχισιν της εθνοκτόνου δράσεως του διεθνούς Κομμουνισμού.

Με το σκήπτρον ανά χείρας και τον επί του στήθους ανηρτημένον σταυρόν θα συνεχίσωμεν την πορείαν μας, την οποίαν επιβάλλει εις ημάς ο αρχιερατικός όρκος τον οποίον εδώσαμεν ενώπιον Θεού και ανθρώπων, όταν η χειρ του θεού μας καθίστα ποιμένας".

Είπε ακόμα ότι στις συσκέψεις των Μητροπολίτων τους απασχόλησαν τα ακόλουθα θεματα:

ΠΡΩΤΟ: Οι εξελίξεις του Κυπριακού και κυρίως η απόφαση του Προέδρου Μακαρίου να υποβάλει προτάσεις προς επίλυση του.

ΔΕΥΤΕΡΟ: Ο Κομμουνισμός, διότι είπε, οι λύκοι με ένδυμα προβάτου στην αυλή του Κυρίου θα κατασπαράξουν τα πρόβατα.

Μετά την εκλογή της Συντονιστικής Επιτροπής ακολούθησε νέα σύσκεψη στις 5 Φεβρουαρίου μετά από την οποία ο Θεμιστοκλής Δέρβης δήλωσε:

"Απεφασίσαμεν... Θα εκδώσωμεν αύριον ανακοίνωσιν".

Εστω και αν ο Δέρβης δεν θέλησε να ανακοινώσει το όνομα του υποψηφίου, η τάση ήταν όπως ανθυποψήφιος του Μακαρίου είναι ο Τάκης Ευδόκας, δεδομένου ότι κανένας άλλος υποψήφιος δεν αποδεχόταν.

Ο Μακάριος θα πρέπει να αισθανόταν περισσότερο ευτυχής με τον Τάκη Ευδόκα παρά με τον Δέρβη λόγω παλαιότερων δεσμών που είχαν, έστω και αν τώρα βρίσκονταν σε αντίπαλα στρατόπεδα.

Ο Τάκης Ευδόκας δεν διέψευσε ότι η τάση ήταν να υποβάλει ο ίδιος υποψηφιότητα.

Στις 7 του μήνα, παραμονή της τελικής συνεδρίας της Συντονιστικής Επιτροπής της Ενωτικής Παράταξης, όπως χαρακτήριζε η αντιπολίτευση τον εαυτό της, ο Τάκης Ευδόκας ερωτηθείς από δημοσιογράφο αν ήταν αλήθεια ότι ο ίδιος και ο Ρένος Κυριακίδης ήταν μεταξύ των υπψηφίων απέφυγε να δηλώσει ο,τιδήποτε για τον εαυτό του, ενώ για το Ρένο Κυριακίδη είπε ότι δεν υπήρξε ποτέ θέμα να είναι υποψήφιος.

Στις 8 Φεβρουαρίου αργά το βράδυ ο υπουργός Εσωτερικών Πολύκαρπος Γιωρκάτζης, που παρακολουθούσε τα τεκταινόμενα με την ΚΥΠ και το δικό τους τρόπο που εκείνοι γνώριζαν, γνώριζε κάθε λεπτομέρεια της σύσκεψης και ακόμα ήταν σε θέση πολύ νωρίς να ειδοποιήσει τον Μακάριο ότι οριστικά ο ανθυποψήφιος του θα ήταν ο Ψυχίατρος Τάκης Ευδόκας.

Αυτό έγινε πολύ πριν ανακοινωθούν οι αποφάσεις της σύσκεψης που έγινε και πάλι στο σπίτι του Δέρβη, κοντά στο στρατόπεδο της Εθνικής Φρουράς, παρά το Χίλτον και κράτησε μέχρι τα μεσάνυκτα της 8ης Φεβρουαρίου.

Οι παρευρεθέντες διχάστηκαν ουσιαστικά και άλλοι υποστήριζαν την κάθοδο στις εκλογές και άλλοι όχι ενώ όπως παρατηρούσε ο "Φιλελεύθερος" "διεξήχθη ζωηρά συζήτησις και κατά περιόδους αι φωναί των δώδεκα (μελών της Συντονιστικής) ηκούοντο ευκρινώς μέχρι της θέσεως που ευρίσκεται ο σκοπός παρακειμένου στρατοπέδου".

Τελικά το θέμα τέθηκε σε ψηφοφορία και εναντίον της καθόδου τις εκλογές τάχθηκαν οι Θεμιστοκλής Δέρβης, Σωκράτης Ηλιάδης, Πανίκος Σωτηρίου και Κ. Τσέλλος.

Υπέρ τάχθηκαν οι υπόλοιποι δηλαδή οι Τάκης Ευδόκας, Τ. Ζεμπύλας, Ρ. Κυριακίδης, Αχ. Γεωργιάδης, Γ. Τζιρκώτης, Ρ. Χριστοδουλίδης, Γ. Κάϊζερ και Τ. Αριστείδου.

Οι σκηνές που ξετυλίχθηκαν έξω από το σπίτι του Δέρβη είχαν την ιδιαιτερότητα τους όπως έγραφε ο "Φιλελεύθερος" (9.2.1968):

"Οι νεαρώτεροι των δώδεκα εφαίνοντο εύχαρις και προθύμως απήντων εις ερωτήσεις συντακτών του που ανέμενον έξωθι της οικίας του κ. Δέρβη.

Πρώτος ωμίλησε προς τους συντάκτες μας ο κ. Τάκης Ζεμπύλας. Εδήλωσε:

- Για ένα να είστε βέβαιοι. Εκλογαί θα γίνουν.

- Ποιος είναι ο ανθυποψήφιος;

- Δεν δύναμαι να είπω.

- Αφού είναι πλέον γεγονός.

- Θα μέθετε αργά απόψε ή αύριον.

Εις το ίδιον αυτοκίνητον εισήλθαν οι κ.κ. Τάκης Ευδόκας, Τάκης Ζεμπύλας και Γ. Κάϊζερ. Εις την θέσιν του οδηγού εκάθησαν ο κ. Ζεμπύλας. Πλησίον αυτού ο κ. Κάϊζερ, Και εις το οπίσθιον κάθισμα ο κ. Ευδόκας.

Οι συντάκται μας εγνώριζον ήδη από πρόσωπο που παρεκάθησεν εις την σύσκεψιν ότι υποψήφιος εχρίσθη ο κ. Τάκης Ευδόκας και παρετηρήθη:

- Κύριε Ευδόκα, η θέσις εις το οπίσθιον κάθισμα υποδηλοί μήπως ότι είσθε πλέον υποψήφιος Πρόεδρος;

Ο κ. ευδόκας απεκρθη με μειδίαμα και δεν ωμίλησεν. Την ιδίαν στιγμήν λέγει ο κ. Ζεμπύλας:

- Και εγώ τι είμαι; Ο Γιακουμής; (Γιακουμής ήταν ο οδηγός- αδελφός του Μακαρίου).

- Κύριε Ευδόκα πληροφορούμεθα ότι θα υποβάλετε υποψηφιότητα. Είναι αληθές;

- Δεν το διαψεύδω.

Και το αυτοκίνητον ανεχώρησε με μειδιάματα και κουνήματα των χειρών: Προεκλογική περίοδος.

Απεχώρησαν σχεδόν όλοι. Εις την οικίαν του δρος Δέρβη παρέμειναν, εκτός αυτού οι κ.κ. Σωκράτης Ηλιάδης, Πανίκος Σωτηρίου και Κ. Γ. Τσέλλος δηλαδή η ομάς που ετάχθη κατά της καθόδου εις τας εκλογάς.

ΕΡ: Κύριε Δέρβη, ποία τα αποτελέσματα της συσκέψεως; Θα γίνουν εκλογαί;

ΑΠ: Υστερα σιόρ. Υστερα. Αύριον θα σας πούμεν. Εν έσιει τίποτε.

ΕΡ: Κύριε Ηλιάδη εσείς τι έχετε να μας πείτε;

ΑΠ: Καρτερούμεν απάντησιν που τον Μακάριον. Υποβάλαμεν του έναν υπόμνημα. Να απαντήση σιόρ, γιατί εν απαντά. Να μας πει. Δέχεται τζείνα που του λαλούμεν οξά εν δέχεται; Να ξέρουμεν σιόρ, ίνταν πον να κάμουμεν".

Αυτό που εννοούσε ο Σωκράτης Ηλιάδης ήταν το υπόμνημα που στάληκε στο Μακάριο στις 4 Φεβρουαρίου με το οποιο καλείτο να ξεκαθαρίσει το θέμα της Ενωσης.