22.1.1968: Ο Τάκης Ευδόκας τα βάζει με τηv Εκκλησία της Κύπρoυ και μιλά για τηv επικίvδυvη φθoρά της Κυπριακής Εκκλησίας και κατηγoρεί τov Αρχιεπίσκoπo Μακάριo ότι έγιvε σύμβoλo διχασμoύ και διάσπασης.

S-1769

22.1.168: Ο ΤΑΚΗΣ ΕΥΔΟΚΑΣ ΤΑ ΒΑΖΕΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΚΑΙ ΜΙΛΑ ΓΙΑ ΤΗΝ "ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟ ΦΘΟΡΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ" ΚΑΙ ΚΑΤΗΓΟΡΕΙ ΤΟΝ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟ ΜΑΚΑΡΙΟ ΟΤΙ ΕΓΝΕ ΣΥΜΝΒΟΛΟ ΔΙΧΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΔΙΑΣΠΑΣΗΣ

Ενας από τα ανερχόμενα αστέρια της αντιπολίτευσης ήταν ο ψυχίατρος Τάκης Ευδόκας, το όνομα του οποίου άρχισε να αναφέρεται δειλά, δειλά, για ανθυποψήφιος του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου στις προεδρικές εκλογές του 1968.

Σε ένα άρθρο του ο Τάκης Ευδόκας στην "Εθνική" στις 22 Ιανουαρίου 1968 έβαλλε εναντίον της Κυπριακής Εκκλησίας και κατάγγελλε ότι οι Ορθόδοξοι Ελληνες Κύπριοι και ιδιαίτερα η νεολαία απομακρύνονταν από την Εκκλησία.

Ανέφερε ακόμη ότι" ο ηγέτης της Εκκλησίας, ο Αρχιεπίσκοπος, από σύμβολο ενότητος και ειρήνης κατέστη το σύμβολο του διχασμού και της διασπάσεως".

Ανέφερε:

"Το θέμα είναι τόσο πολύπλευρο, ώστε να μη εξαντλείται σ' ένα μονάχα άρθρο. Απλώς θα το θίξουμε με γενικές γραμμές για να καταδείξουμε την φθορά που υπέστη η Εκκλησία μας μέχρι τώρα και τους κινδύνους που εγκυμονεί η φθορά αυτή.

Η φθορά αυτή άρχισε με την ανακήρυξη της Κυπριακής Δημοκρατίας το 1960. Η Κυπριακή Εκκλησία πολύ συνέτεινε στη διατήρηση της εθνικής φλόγας άσβεστης, ως εθναρχούσα εκκλησία, αλλά και κατά τον αγώνα της ΕΟΚΑ, συνέβαλε η Εκκλησία (Ιερείς, θρησκευτικά σωματεία κλπ) στο να ελευθερωθή η Κύπρος από τους Αγγλους, αλλά το προϊόν του απελευθερωτικού αυτού αγώνος αποτέλεσε και την απαρχή της πορείας προς την φθορά και τη σήψη. Και ασφαλώς η βασική αιτία για το φανόμενο αυτό είναι η ενεργός ανάμιξη της εκκλησίας στην πολιτική.

Θα παραθέσουμε μερικές εκδηλώσεις της σήψεως αυτής, σε θέματα συναλλαγών η εκκλησία (Μοναστήρια, Αρχιεπισκοπή, κληρικοί κλπ) αποτελεί το κυριώτερο επιχειρηματικό και οικονομικό παράγοντα. Και τι δεν έχει γίνει ώστε να ευνοηθούν οι ημέτεροι". Η Λευκωσία σχεδόν διευθύνεται οικονομικώς από εκκλησιαστικούς οργανισμούς ή κληρικούς και ιδίως στον τομέα των οικοπέδων της γης και των οικοδομών, είναι συνηθισμένη στη Λευκωσία, η εικόνα του κληρικού που με το μαύρο σακκούλι γυρίζει να εισπράξη ενοίκια.

Στον τομέα του θρησκευτικού κηρύγματος έχουμε πάθει καθίζηση, το κήρυγμα είναι αόριστο και υποτονικό. Τι να ψέξη ο ιεροκήρυκας της Κύπρου και αυτό να μην αποτελεί αρρώστεια πρώτα της εκκλησίας; Και τότε πως μπορεί να έχει αποτελεσματικότητα ένα κήρυγμα όταν αρχίζει από αυτοκριτική και το αυτοκατηγορώ της Εκκλησίας; Τολμά ο Θεολόγος να πη την αλήθεια; Βλέπει κενείς Θεολόγους να τους λυπάται για το κατάντημά τους; Βλέπει κανείς επιστήμονας πρώην στελέχη χριστιανικών οργανώσεων και με πόνο ψυχής διαπιστώνει την πνευματικήν τους καθίζηση και ανεντιμότητα. Βλέπει κανείς ακόμα ηγετικούς θρησκευτικούς παράγοντας και λυπάται γιατί επέτρεψαν στον εαυτό τους να μετατραπούν σε κομματαρχίσκους

προσωπολάτρες ή σατράπες. Η έκπτωση του θρησκευτικού ανθρώπου που είχε πνευματικό περιεχόμενο στη ζωή του και Ιστορία αγώνων αποτελεί φαινόμενο τραγικό.

Τι να πει κανείς για τις εκκλησίες που άδειασαν; Ακριβώς πριν ένα χρόνο γράφαμε πως "όσο πιο πολλούς οπαδούς αποκτά ο Αρχιεπίσκοπος και όσο το λαΖϊκό του έρεισμα αυξάνεται, τόσο και πιο πολύ αδειάζουν οι εκκλησίες από εκκλησίασμα. Τα δύο αυτά φαινόμενα επενεργούν κατά τρόπον αντιστρόφως ανάλογον.

Στον τομέα του εθνικού κηρύγματος τάκανε θάλασσα. Γι' αυτό χειάζονται μελέτες πολλών σελίδων και έτσι αφίνουμε τη φθορά αυτή άθικτη. Απλώς αναφέρουμε πως όλοι μας μεγαλώσαμε με τον άμβωνα σαν επίκεντρο της εθνικής μας αγωγής. Ολοι οι προ του 1960 θυμώμαστε έντονα πως ρίγη εθνικής συγκινήσεως μας πλημμύριζαν την ψυχή όταν ακούγαμε της καμπάνες την Κυριακή. Αυτόματα ασυναίσθητα συνδέαμε μέσα μας την παρουσία του ιεροκήρυκα με την Ελλάδα και την Ενωση. Τουλάχιστον και σαν ανάμνηση συγκλονιτική να μας παραμείνη. Είναι πιθανό τέτοιες αναμνήσεις να αποτελέσουν, καμμιά φορά, εκρηκτικό ηφαίστειο σωτήριας εθνικής αναγεννήσεως και λυτρωμού.

Τι να πη κανείς για τα ιδανικά της νεολαίας μας, από απόψεως θρησκευτικής; Δεν πλησιάζει την εκκλησία η νεολαία. Και όπου το κάνει αυτό οφείλεται στην αγνή δράση κάποιου λευίτη ή κάποιου φωτισμένου θεολόγου, απομεινάρια ακόμα της παλαιάς καλής εποχής. Φυσικά η νεολαία είναι η μόνη που δεν φταίει. Ο νέος κουράστηκε από λόγια, θέλει παράδειγμα προς μίμηση. Και τέτοιο παράδειγμα δυστυχώς δεν προσφέρει η εκκλησία μας. Ισως θα έπρεπε η νέα γενιά μας να εγείρη το κατηγορητήριο εναντίον της αμαρτανούσης εκκλησίας μας. Και αν αυτό γίνη θα αφυπνισθή άραγε; Φυσικά και ο σεβασμός, όχι μονάχα της νεολαίας αλλά και του κοινού γενικώτερα, προς την εκκλησία και τα σύμβολα της έχει μειωθή για να μη πω ότι έχει εξαφανισθεί.

Μιλώντας για τη νεολαία θα πρέπει να αναφερθούμε και στις πρόσφατες μαθητικές συγκρούσεις μεταξύ Μακαριακών και αντιμακαριακών. Ο ηγέτης της Εκκλησίας, ο Αρχιεπίσκοπος, από σύμβολο ενότητος και ειρήνης κατέστη το σύμβολο του διχασμού και της διασπάσεως. Η θρησκευτική του ιδιότης μας είναι αδιάφορη (ενδιαφέρει μονάχα τον ίδιο γιατί αποτελεί τον κυριώτερο λόγο για το λαϊκό του έρεισμα) εφόσον ο ίδιος εμφανίζεται ως πολιτικός ηγέτης. Και την αφορμή συγκρούσεεως είναι η πολιτική και η κομματική του ανάμιξη που την προκαλεί.

Το βράδυ της 12ης Ιανουαρίου λίγα λεπτά μετά την ανακοίνωση του ότι εκλογές και βάζει, υποψηφιότητα Προέδρου, ένας κληρικός επικεφαλής ομάδος διαδηλωτών επετέθη ξανά με λιβοβολισμούς στα γραφεία της "Πατρίδος" και πλήγωσαν μερικούς συντάκτες, άλλες εποχές, όταν ο χριστιανισμός συνεκλονίζετο από το ηρωϊκό στοιχείο των μαρτύρων, μερικοί πραγματικοί κήρυκες του Ιησού έπαθαν το αντίθετο, λιθοβολισμό για την πίστη τους, σήμερα οι εκπρόσωποι

του Ιησού λιθοβολούν, εν ονόματι του Αρχιεπισκόπου, όσους διαφωνούν μαζί τους. Οσους διαφωνούν όχι σε θέματα θρησκείας, αλλά στην πολιτική. Μα δεν υπάρχει θεός; Δεν υπάρχουν επιτέλους αντιπρόσωποι Του εδώ που να μπορούν να αντιδράσουν;

Θα μπορούσαμε πολλά να αναφέρουμε. Κλείνουμε με μια σκέψη, ίσως και υπόδειξη μαζί: Οταν το θρησκευτικό συναίσθημα ξυπνήση από τη νάρκη του την οποία οι ίδιοι οι θρησκευτικοί ηγέτες έχουν προκαλέσει είναι δύσκολο να στεφθή στα όρια του ελέγχου. Η αφύπνηση αυτή μπορεί να οδηγήση σε φανατισμό με απροσδόκητα αποτελέσματα. Ηδη ο διχασμός άρχισε. Αρχίζει να παίρνει ομαδικώς μορφή. Και δεν θ' αργήση να εξαπλωθή όσο και αν καταστέλλεται.

Νομίζουμε πως οι Μητροπολίτες θα μπορούσαν πολλά να κάνουν. Αν οι ίδιοι συναισθάνωνται την ευθύνη τους απέναντι του Θεού και δεν λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα τότε ασφαλώς αμαρτάνουν. Αποτελούν και αυτοί συνεργούς της φθοράς.

Ο υπαίτιος της φθοράς αυτής θα καταδικασθή όχι μονάχα από το Θεό, αλλά και από τους ανθρώπους. Οι συνυπεύθυνοι του, διά της αδρανείας και της ατολμίας των, ασφαλώς θα καταδικασθούν τουλάχιστον από το Θεό".