14.1.1968: Η αvτιπoλίτευση ζητά διά τoυ εκφραστικoύ της oργάvoυ, της "Πατρίδας" δημoψήφισμα και όχι πρoεδρικές εκλoγές.

S-1766

14.1.1968: Η ΑΝΤΙΠΟΛΙΤΕΥΣΗ ΖΗΤΑ ΔΙΑ ΤΟΥ ΕΚΦΡΑΣΤΙΚΟΥ ΤΗΣ ΟΡΓΑΝΟΥ, ΤΗΣ "ΠΑΤΡΙΔΟΣ" ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ ΚΑΙ ΟΧΙ ΠΡΟΕΔΡΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ

Στις 14 Ιανουαρίου 1968, μόλις η αντιπολίτευση συνειδητοποίησε την απόφαση του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου για προκήρυξη προεδρικών εκλογών και καθώς στις τάξεις της άρχισαν συζητήσεις γύρω από το όλο θέμα και χωρίς να έχουν αποκρυσταλλωθεί κάποιες απόψεις, η "Πατρίς", το ημερήσιο όργανο της αντιπολίτευσης σε άρθρο του ζητούσε δημοψήφισμα και όχι εκλογές.

Εγραφε η εφημερίδα κάτω παό τον τιτλο " Δημοψήφισμα και όχι εκλογές":

"Είναι γενική η πεποίθησις ότι ο Μακάριος επέλεξε την πλέον κατάληλον στιγμήν διά να πραγματοποιήση το πολιτικόν επιχείρημα του, το οποίον βεβαίως είναι και εις τους μείρακας φανερόν ότι δεν είναι τώρα, λόγω των προσφάτων εξελίξεων που απεφασίσθη, αλλά είχεν οργανωθή πολύ παλαιότερον. Η ατμόσφαιρα είνα πλέον πλήρως εκκαθαρισμένη ώστε ελευθέρως να δύναται ο Μακάριος να προχωρήση εις τα σχέδια του, εις τα οποία κατά το παρελθόν απετέλουν ανασχετικόν φραγμόν το ενδιαφέρον της επισήμου Ελλάδος, η εν Κύπρω παρουσία Ελληνικού στρατού και η ακλόνητος εμμονή του Διγενή εις μόνην την Ενωσιν.

Ηδη τα "εμπόδια" με καταπληκτικήν πολιτικήν μαεστρίαν έχουν υπερπηδηθή, ας μη προσποιήται δε ο Μακάριος οδύνην διά την αποξένωσιν της Ελλάδος και την αποχώρησιν του Ελληνικού Στρατού. Αμφότερα μετά πάθους και από πολλού χρόνου επεδίωκεν. Λοιπόν, να μένη η υποκρισία.

Από τας ευθύνας του και την ενοχήν του δεν θα δυνηθή ποτέ να ξεφύγη ο Μακάριος, ό,τι και αν μηχανευθή, διότι είναι πασίδηλοι οι σκοποί του, αποκαλύπτεται ότι επιθυμεί υπό οιασδήποτε συνθήκας να συνεχίση κατέχων την εξουσίαν. Αι κλασσικαί ασυνέπειαι του έχουν και αυτοί καταχωρηθή εις την Ιστορίαν.

Την 27ην Ιουλίου 1968, η πολλούς δεσμούς μετά του Μακαρίου διατηρούσα αθηναϊκή εφημερίς " Ελεύθερος Κόσμος" εδημοσίευσε μίαν συνέντευξιν του υπό τον εντυπωσιακόν τίτλον "ο Μακάριος θα παραιτηθή". Μεταξύ άλλων είχεν υποβληθή και η ακόλουθος ερώτησις: "Εάν εξ αντικειμενικών λόγων δεν καταστή επί του παρόντος δυνατή η Ενωσις, επιτευχθή όμως πλήρης ανεξαρτησία της Κύπρου, θα εξακολουθούσατε να ασκήτε τα καθήκοντα αρχηγού κράτους και πρωθυπουργού ή μήπως έχετε την πρόθεσιν να αποσυρθήτε της πολιτικής ζωής, αφοσιωνόμενος αποκλειστικώς εις το εκκλησιαστικόν σας έργον;"

Επί της ανωτέρω ερωτήσεως, ο Πρόεδρος Μακάριος απήντησε διά των ακολούθων:" Αυτή είναι η πρόθεσις μου, πολύ δε περισσότερον, εάν δεν καταστή δυνατή εις το εγγύς μέλλον η πραγματοποίησις της ενώσεως. Ουδέποτε θα παύσω ενδιαφερόμενος διά την πρόοδον και ευημερίαν της Κύπρου και αγωνιζόμενος δια την Ενωσιν της μετά της Ελλάδος, ουχί όμως από της θέσεως προέδρου ή πρωθυπουργού της Κύπρου. Παρά το γεγονός ότι η σημερινή μου θεσις ως προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, αποτελεί απλώς προσφοράν υπηρεσιών και ουχί ικανοποίησιν προσωπικής φιλοδοξίας, δεν δύναμαι να συνεχίσω επί μακρόν την τοιαύτην προσφοράν, διότι, εκτός άλλων λόγων, δυνατόν να παρεξηγθώ ότι τρέφω πολιτικάς φιλοδοξίας. Και μετά πικρίας ήκουσα ήδη τοιαύτης φύσεως κατηγορίας, δεν υπάρχει τρόπος αντικρούσεως των και αποδείξεως περί του εναντίου ειμή διά της παραιτήσεως μου".

Ποίον είναι το νόημα των ανωτέρω; Εμφανίζουν ακριβώς την ανακολουθίαν του Μακαρίου, διότι, συμφώνως προς την δήλωσιν του, θα έπρεπε να είχεν οριστικώς αποσυρθή της πολιτικής, εφ' όσον η Ενωσις, ιδική του κυρίως υπαιτιότητι, φαίνεται απομακρυνθείσα, αλλά βεβαίως δεν μας εσυνήθισεν εις κανενός είδους συνέπειαν και ευθιξίαν ο Μακάριος.

Εις τας προχθεσινάς δηλώσεις του ο Μακάριος έδειξεν "δισταγμόν" να διατυπώση σχόλια επί των ευθυνών της παρούσης Ελληνικής Κυβερνήσεως. Η εξήγησις είναι ότι η συνενοχή τον ημπόδιζεν εις τούτο. Εις παλαιοτέρας περιόδους όταν αι ευθύναι της ελλαδικής πλευράς ήσαν ανύπαρκτοι ή επουσιώδεις εύρισκε το θάρρος ο Μακάριος να ομιλή και να καταγγέλλη.

Ενθυμούμεθα την 25ην Ιουλίου 1952 κατηγόρησεν από ραδιοφώνου προς τον Ελληνικόν λαόν και την ελληνικήν Κυβέρνησιν και την αντιπολίτευσιν ως μη ακολουθούσαν την ορθήν επί του Κυπριακού γραμμήν. Συγκεκριμένως είχεν είπη μεταξύ άλλων, απευθυνόμενος προς τον λαόν της ελευθέρας πατρίδος: "Ποία η θέλησις σου διά τον χειρισμόν του Κυπριακού ζητήματος εξεφράσθη ήδη σαφώς: Η προσφυγή εις τα Ηνωμένα Εθνη. Ακολουθεί όμως η ηγεσία πολυδαίδαλον δρόμον, υψηλής διπλωματίας και δημιουργεί βασίμους φόβους ότι το ζήτημα δεν θα εύρη την ευθείαν οδόν προς τα Ηνωμένα Εθνη. Είμαι υποχρεωμένος να σου ομιλήσω, την γλώσσαν της αληθείας και να σου καταγγείλω και την Κυβέρνησιν και την αντιπολίτευσιν. Κυβέρνησις και Αντιπολίτευσις δεν ήρθησαν εις το ύψος των περιστάεσων. Δεν έδειξαν ούτε τόλμην, ούτε θάρρος". Εύρισκε τότε την δύναμιν. Τώρα δεν την έχει.

Οσάκις ο Μακάριος αποφασίζει μόνος να συνθηκολογήση και υποκύψη, καταφεύγει εις τας ιδίας δικαιολογίας. Προχθές μας ωμίλησε διά την νέαν πορείαν, "την οποίαν δεοντολογικώς υπαγορεύουν αι δημιουργηθείσαι σήμερον συνθήκαι". Το 1959 προσεπάθησε να μας πείση διά την υπάρχουσαν, δήθεν, "αδήριτον ανάγκην". Το 1956 όταν επρόκειτο να δεχθή

αυτοκυβέρνησιν έγραφε: "Η εξέλιξις των διεθνών πραγμάτων και αι διαμορφωθείσαι εν Κύπρω συνθήκαι, δημιουργούν κατάστασιν την οποίαν δεν δυνάμεθα να υποτιμήσωμεν και πολύ ολιγώτερον να παρίδωμεν". Αυτή είναι η τακτική του.

Διά την ύπαρξιν και λειτουργίαν ενός ανεξαρτήτου και ενιαίου κράτους. Ο Μακάριος δέχεται σήμερον την ομοσπονδοποίησιν, εις την οποίαν όμως, "αντετάχθη" το 1963 και ωδήγησε την Κύπρον και την Ελλάδα εις την συμερινήν δεινήν θέσιν διότι ήθελε να παρουσιάζεται και εις τα στρατιωτικά ως... μεγαλοφυϊα, ως άλλος Μέγας Ναπολέων.

Πρέπει να επισημανθή ιδιαιτέρως η θέσις την οποίαν τηρεί ο Μακάριος όσον αφορά τα "μέτρα ειρηνεύσεως". Είναι αδιανόητος η εμμονή του να προβή εις την εφαρμογήν του, ερχόμενος εις αντίθεσιν προς τας προσφάτους δηλώσεις του Ου Θάντ, την βοήθειαν του οποίου επικαλείται. Ο Γ.Γ. του ΟΗΕ είχε δηλώσει ότι η ίδρυσης της τουρκοκυπριακής "διοικήσεως" παρεμβάλλει εμπόδια εις την προσφοράν των καλών υπηρεσιών του και εις τα ειρηνευτικά μέτρα της κυπριακής κυβερνήσεως, δηλαδή ο Ου Θαντ εδικαιολόγει ότι δεν έπρεπε να προχωρήσωμεν ούτε ημείς εις τα "μέτρα" ούτε εκείνος εις την προσφοράν των καλών υπηρεσιών του μέχρις ότου διευθετηθή υπέρ των απόψεων των Ελλήνων το θέμα της τουρκοκυπριακής "διοικήσεως". Επείγεται, όμως ο Μακάριος. Πρέπει να ομιλήση και να είπη διατί επιδιώκει σήμερον λύσιν του Κυπριακού.

Ο Μακάριος επιδιώκει τώρα υφαρπαγήν της ψήφου του Κυπριακού λαού, Θέλει να εκλεγή πρόεδρος τώρα διά να επιβάλη βραδύτερον την επιδιωκομένην υπ' αυτού λύσιν του της ομοσπονδοποιήσεως, ισχυριζόμενος ότι εφ' όσον ο κυπριακός λάος τον εξέλεξε. Πρόεδρον και μάλιστα με την "εντολήν περαιτέρω χειρισμού του κυπριακού ζητήματος, την λύσιν αυτήν εγκρίνει και ο κυπριακός λαός.

Πονηράν επιδίωξιν μαρτυρούν αι προεδρικαί εκλογαί. Οφείλει ο Μακάριος αντί προεδρικών εκλογών να προκηρύξη δημοψήφισμα διά να απαρνηθή ο κυπριακός λαός επί της προσφάτου συμφωνίας μεταξύ της χούντας και της Τουρκίας, την οποίαν ο Μακάριος εδέχθη και επί οιασδήποτε λύσεως, την οποίαν ούτος επιδιώκει. Αυτή είναι η καθαρά γραμμή την οποίαν και οφείλει να ακολουθή. Οι Ελληνες της Κύπρου επιιθυμούν να γνωρίζουν τι τεκταίνεται εις βάρος της εθνικής των υποθέσεως και ποίον μέλλον επιφυλάσσει εις αυτούς και εις την εθνικήν των υπόθεσιν.

Και άλλλο χρέος έχει ο Μακάριος. Οφείλει να απαρνηθή την ώραν εκ των δύο ιδιοτήτων του. Και αι δύο είναι ασυμβίβαστοι. 'Η Ιεράρχης είναι ή κομματάρχης και πολιτικός, είτε να

παραιτηθή από την θέσιν του Αρχιεπισκόπου και να επιδοθή εις την πολιτικήν, είτε να παραιτηθή από την θέσιν του Προέδρου διά να επιδοθή εις τα εκκλησιαστικά του καθήκοντα.

Ο Μακάριος ως Πρόεδρος της "Δημοκρατίας" απέτυχε παταγωδώς. Ημείς τον κατηγορούμεν ότι εγκατέλειψε την Ενωσιν, οι δε άλλοι ότι δεν ηδυνήθη να εξασφαλίση την ανεξαρτησίαν. Ως εκ τούτου η μόνη υπηρεσία την οποίαν δύναται και οφείλει να προσφέρη εις τον κυπριακόν λαόν είναι να παρατηθή. Να φύγη ανεπιστρεπτί.