14.5.1968: Ο Κoιvoβoυλευτικός Εκπρόσωπoς τoυ Πατριωτικoύ Μετώπoυ Λέλλoς Δημητριάδης διακηρύσσει τηv υπoστήριξη τoυ κόμματoς υπέρ της υπoψηφιότητας Μακαρίoυ κα τovίζει ότι η Κύπρoς πρέπει vα είvαι για τoυς Κυπρίoυς

S-1764

14.1.1968: Ο ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟΣ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΣ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΩΤΙΚΟΥ ΜΕΤΩΠΟΥ ΛΕΛΛΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ ΔΙΑΚΗΡΥΣΣΕΙ ΤΗΝ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΤΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΑΣ ΜΑΚΑΡΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΝΙΖΕΙ ΟΤΙ Η ΚΥΠΡΟΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΚΥΠΡΙΟΥΣ. ΚΑΙ ΤΟ ΑΚΕΛ ΤΑΣΣΕΤΑΙ ΥΠΕΡ ΤΟΥ ΜΑΚΑΡΙΟΥ ΚΑΙ ΜΙΑΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ

Ως συνέχεια των όσων είχε εξαγγείλει ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος στις 12 Δεκεμβρίου για την επιδίωξη του εφικτού αντί του ευκταίου και ότι οι τουρκοκύπριοι αποτελούσαν κοινότητα και όχι μειονότητα στο νησί αλλά και της επιθυμίας για εξεύρεση λύσης ανεξαρτησίας στο κυπριακό σε συνομιλίες που αναμένονταν, ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του Πατριωτικού Μετώπου (ή κυβερνητικού Κόμματος) Λέλλος Δημητριάδης τόνισε στις 14 Ιανουαρίου 1968 την ανάγκη οικοδόμησης μιας κύπρου αποκλειστικά για τους Κυπρίους και ότι πρέπει να προσέξουμε τη στάση μας έναντι των συνοίκων μας τούρκων και με έργα καιι όχι με λόγια να κερδίσουμε τη εμπιστοσύνη τους.

Ο Λέλλος Δημητριάδης, αργότερα για χρόνια δήμαρχος Λευκωσίας και ένας από τους πρώτους που πέτυχε με το αποχετευτικό πραγματική συνεργασία με τους τουρκοκύπριους, μιλούσε στο ετήσιο μνημόσυνο πεσόντων στην Ομορφίτα, στην παρουσία του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου, που προέστη του μνημοσύνου, του Προέδρου της Βουλής Γλαύκου Κληρίδη, υπουργών, του πρέσβη της Ελλάδας Μενέλαου Αλεξανδράκη, του στρατηγού Παντελίδη, του δημάρχου Λευκωσίας Ιωαννίδη και άλλων επισήμων.

Το μνημόσυνο θα μπορούσε να λεχθεί ότι με τα όσα είπε ο Λέλλος Δημητριάδης για την υποψηφιότητα του Μακαρίου, μετατράπηκε σε προεκλογικό μπαλκόνι του Αρχιεπισκόπου.

Ο Λέλλος Δημητριάδης εξήρε στην αρχή τη θυσία των πεσόντων κατά τις μάχες του Δεκεμβρίου του 1963 και στη συνέχεια αναφέρθηκε στις διαμορφωθείσες νέες συνθήκες τονίζοντας τα ακόλουθα:

"Τώρα ο άμεσος κίνδυνος πέρασε. Τώρα που επέρασεν όμως η ώρα του μολών λαβέ άρχισεν η σκέψις διά το μέλλον. Η αγωνία και η αβεβαιότης της αύριον. Η σύγχυσις και η ανησυχία. Η απογοήτευσις και η μοιρολατρία.

Ωρες δύσκολες.

Αλλά πρέπει να συνέλθωμεν. Τώρα αρχίζει μια νέα φάσις του Κυπριακού. Μια νέα ευκαιρία διά την λύσιν του. Αι απολεσθείσαι ευκαιρίαι επανήλθον και πάλιν εις το προσκήνιον και αυτές πρέπει να αξιοποιήσωμεν σήμερον, διότι αύριον θα είναι αργά.

Αλλά πως θα επωφεληθώμεν; Τι πρέπει να πράξωμεν και πώς θα κατευθύνωμεν την πολιτικήν μας;

Πιστεύομεν ότι διά να καταλήξωμεν εις ορθές αποφάσεις θα πρέπει πρωτίστως να προβώμεν εις επανεκτίμησιν της καταστάσεως. Και επί των προσωπικών να εδραιώσωμεν την μελλοντικήν πολιτικήν.

Να εγκαταλείψωμεν την κακήν συνήθειαν της συναισθηματολογίας και την καταστροφικήν πλειοδοσίαν πατριωτισμού. Είναι ανάγκη να προσγειωθώμεν. Είναι ανάγκη να χρησιμοποιήσωμεν την λογικήν και να περιορίσωμεν το συναίσθημα. Να αντιληφθούμε την αλήθειαν.

"Πολλές φορές είπεν ο αείμνηστος Πρόεδρος Κένενντυ, ο εχθρός της αλήθειας δεν είναι το ψεύδος -το ηθελημένον επίπλαστον και ανέντιμον ψέυδος- αλλά εχθρός της αλήθειας είναι ο μύθος- ο έμμονος, ο πειστικός και ο εκτός πραγματικότητος- μύθος.

Να εννοήσωμεν ότι οφείλομεν να οικοδομήσωμεν μίαν Κύπρον διά τους Κυπρίους. Να προσέξωμεν την στάσιν μας, έναντι των συνοίκων μας τούρκων. Με έργα και ουχί με λόγους να

κερδίσωμεν την εμπιστοσύνην των. Να προχωρήσωμεν με βάσεις ρεαλιστικάς άνευ φόβου και πάθους, άνευ προκαταλήψεως.

Και εάν οι γνωστοί υβριστικοί κύκλοι κραυγάζουν και ωρίονται και καταρώνται τους πάντες και τα πάντα, είναι καιρός να μάθωμεν ότι η υστερία των είναι αθεράπευτος και δεν πρέπει να είμεθα τόσον ευαίσθητοι εις τους κενούς των λόγους.

Ο λαός μας γνωρίζει να διαχωρίζη τους κενούς λόγους από τον προγραμματισμένον και υπεύθυνον αγώνα.

Γνωρίζει ποίος είναι εκείνος ο οποίος ανύψωσε το κυπριακόν πρόβλημα από το άγονον επίπεδον της υπομνηματογραφίας εις πραγματικόν εθνικόν αγώνα. Εκείνον που πύρωσε την ψυχήν του με εθνικόν φρόνημα, εκείνον που ωδήγησεν εις την δόξαν και την ελευθερίαν, που εσύκωσε τον σταυρόν του μαρτυρίου και υπέστη την δοκιμασίαν της εξορίας, εκείνον που άλωσε την ζωήν του εις την υπηρεσίαν του λαού του, τον Εθνάρχην Μακάριον. Εις αυτόν θα εμπιστευθή και πάλιν αύριον την τύχην του και εις αυτού τας στιβαράς χείρας θα εναποθέση το μέλλον του.

Η φωνή του μας καλεί. Θα απαντήσωμεν: Είμεθα όλοι μαζί σου.

Ενα νέον κεφάλαιον της ιστορίας μας αρχίζει τώρα,

Ο Κυπριακός λαός έχει σήμερον βρει εκ νέου την αποφασιστικότητα το θάρρος και την πίστιν εις το μέλλον. Η πρόσφατος δήλωσις του Μακαριωτάτου έχει γίνει η νέα πηγή εμπνεύσεως και πίστεως.

Εχει διαλύσει την σύγχυσιν και την αγωνίαν, η οποία κατείχε τον λαόν και έχει διαγράψει την νέαν πορείαν που θα ακολουθήση.

Εχει ορθώς επισημανθή η βασική διαφορά μεταξύ του εφικτού και του ευκταίου.

Ολοι έχομεν επίγνωσιν των αμεταβλήτων εθνικών μας προσανατολισμών.

Η κενή και άγονος επανάληψις των δεν αποτελεί απόδειξιν πατριωτισμού. Αντιθέτως πατριωτισμός και γενναιότης είναι να διαχωρίζεται η εθνική μας πίστις από την πολιτικήν επιδίωξιν. Σοφία εις την πολιτικήν είναι η ικανότης της διαπιστώσεως και επιτεύξεως του εφικτού.

Πολύ πτωχήν υπηρεσίαν προσφέρουν προς τον Λαόν μας όσοι απαιτούν διά τους εαυτούς των το μονοπώλιον του πατριωτισμού απλώς και μόνον διότι έχουν την ευγένειαν και την ανευθυνότητα της απλής συνθηματολογήσεως.

Η δεοντολογία και από καθέδρας κριτική είναι εύκολον έργον. Δύσκολον, γενναίον και εθνικόν έργον είναι η ορθή εκτίμησις των δυνατοτήτων και η χάραξις ρεαλιστικής γραμμής η οποία να ακολουθήται με συνέπειαν και επιμονήν.

Αι σημεριναί συνθήκαι αποδεικνύουν πέραν πάσης αμφιβολίας ότι η ικανοποίησις των αιωνίων μας πόθων και η ολοκλήρωσις των πόθων και η ολοκλήρωσις των εθνικών μας επιδιώξεων είναι διά το άμεσον μέλλον ανέφικτος.

Ο Κυπριακός λαός έχει αρκετήν πολιτικήν ωριμότητα διά να διαγράψη τα πλαίσια του εφικτού και αρκετήν γενναιότητα διά να χαράξη την πολιτικήν η οποία θα του διασφαλίση τα

θεμέλια και τα δεδομένα να καταστή απόλυτος κύριος της μορίας και της ιστορίας του. Μόνον έτσι θα ισχυροποιήση την δύναμιν να αντισταθή εις πραγματικώς αντεθνικές και καταστροφικές λύσεις.

Οπως έχομεν το θάρρος την ώραν της θυσίας, έτσι πρέπει να έχωμεν το θάρρος την ώραν των μεγάλων αποφάσεων. Και οι γενναίοι μπορούν να κατευθύνουν την απόφασιν και τες πράξεις των οδηγούμενοι όχι μόνον από το συναίσθημα αλλά και από την λογικήν.

Τότε μόνον θα εκπληρώσωμεν και υμείς το καθήκον μας, Θα αξιοποιήσωμεν την θυσίαν εκείνων που έπεσαν, δι' ένα καλύτερον μέλλον αυτών που εκείνοι άφησαν πίσω. Τούτο είναι και αντάξιον μνημείον της θυσίας των".

Την Κυριακή 28 Ιανουαρίου ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος ήταν πια σίγουρος ότι στις επόμενες εκλογές θα ήταν και πάλι ο επόμενος Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Είχε ήδη την υποστήριξη του Πατριωτικού Μετώπου, της μεγαλύτερης δύναμης της δεξιάς όπως αυτή εκφράστηκε στο μνημόσυνο στην Ομορφίτα από τον Λέλλο Δημητριάδη.

Οτι απέμενε ήταν η στάση του ΑΚΕΛ την οποία καθόρισε ο Γενικός Γραμματέας του Κόμματος Εζεκίας Παπαϊωάννου σε ομιλία του σε Παγκύπρια Συνδιάσκεψη του Κόμματος, τονίζοντας ότι το κόμμα του, αντίθετα με τις εκλογές του 1959, θα υποστήριζε τώρα την υποψηφιότητα του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου.

Ανέφερε ο Εζεκίας Παπαϊωάννου:

ΠΡΩΤΟ: Υποστηρίζεται η υποψηφιότης του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου διά το προεδρικό αξίωμα "διότι το ΑΚΕΛ συμφωνεί με την πολιτική της επιδείξεως εφικτής υπό τας σημερινάς περιστάσεις λύσεως".

ΔΕΥΤΕΡΟ: Το κόμμα "συμφωνεί με τον Πρόεδρο Μακάριο πως χρειάζονται τολμηρές αποφάσεις, συγκεκριμένως δε προς τας ακολούθους κατευθύνσεις:

ΤΡΙΤΟ: Να επιδιωχθεί η μόνη υπό τις παρούσες συνθήκες εφικτή λύση: Ανεξάρτητη, αδέσμευτη, εδαφικά ακέραιη, κυρίαρχη, πλήρως αποστρατικοποιημένη Κύπρος με τα δικαιώματα και τα συμφέροντα των τουρκοκυπρίων σαφώς καθωρισμένα και διασφαλισμένα.

ΤΕΤΑΡΤΟ: Με βάση την εφικτή λύση να επεξεργασθούμε και να υποβάλουμε μέσον του Ου Θαντ (Γ.Γ. του ΟΗΕ) συγκεκριμένες προτάσεις οι οποίες να αποτελέσουν τη βάση των συνομιλιών για τη λύση του κυπριακού. Οι προτάσεις να διαλαμβάνουν τα δκαιώματα των τουρκοκυπρίων.

ΠΕΜΠΤΟ: Να προσεγγίσουμε αποφασιστικά τους Τουρκοκύπριους με την ολοκλήρωση των μέτρων ειρήνευσις και την ανάπτυξη πνεύματος συνεργασίας, αμοιβαία εμπιστοσύνης και συναντίληψης μαζί τους. Αυτό θάναι θανάσιμο πλήγμα στο διαμελισμό και την καντονοποίηση. Εχθροί μας δεν είναι οι Τούρκοι όπως εχθροί των Τούρκων δεν είναι οι Ελληνες.