25.8.1965: Ο Γεvικός Εισαγγελέας Κρίτωv Τoρvαρίτης σε γvωμoδότηση τoυ για τo δίκαιo της αvάγκης απoφαίvεται ότι η Κυβέρvηση της Δημoκρατίας είvαι vόμιμη, σύμφωvα με τo δίκαιo πoυ ισχύει. Επιστoλή τoυ Ζήvωvα Ρωσσίδη στov Ου Θαvτ για τoυς εκλoγικoύς vόμoυς.

S-1694

25.8.1965: Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ ΚΡΙΤΩΝ ΤΟΡΝΑΡΙΤΗΣ ΣΕ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ ΤΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΗΣ ΑΝΑΓΚΗΣ ΑΠΟΦΑΙΝΕΤΑΙ ΟΤΙ Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΕΙΝΑΙ ΝΟΜΙΜΗ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΠΟΥ ΙΣΧΥΕΙ. ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΖΗΝΩΝΑ ΡΩΣΣΙΔΗ ΣΤΟΝ ΟΥ ΘΑΝΤ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΚΛΟΓΙΚΟΥΣ ΝΟΜΟΥΣ

Μετά την έγκριση του ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας στις 10 Αυγούστου 1965, με το οποίο επανεβεβαιωνόταν το ψήφισμα της 4ης Μαρτίου 1964 (η απόφαση είχε εκδοθεί ύστερα από προσφυγή της Τουρκίας και αντιπροσφυγή της Κύπρου για τους εκλογικούς Νόμους για παράταση της θητείας του Προέδρου Μακαρίου και της Βουλής των Αντιπροσώπων) ο Γενικός Εισαγγελέας Κρίτων Τορναρίτης εξέδωσε γνωμοδότηση με την οποία απαντούσε στις αμφισβητήσεις της Τουρκίας κατά πόσον η Κυπριακή Κυβέρνηση ήταν "ντε γιούρε" ή "ντε φάκτο".

Η γνωμοδότηση δημοσιεύθηκε στο περιοδικό "Η Κύπρος Σήμερα" (Αναδημοσίευση από εφημερίδα ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ 25.8.1965) και σ' αυτήν ο Κρίτων Τορναρίτης υπογράμμιζε ότι η "παρούσα Κυβέρνησις εγκαθιδρύθηκε συμφώνως προς το τότε τελούν εν ισχύει δίκαιον και συνταγματικήν διαδικασίαν, εξακολουθεί δε να λειτουργή συμφώνως προς το δίκαιον το νυν εν ισχύει.

Πρόσθετε:

"(Η κυβέρνησις) ασκεί τον αποτελεσματικόν διοικητικόν έλεγχον επί ολοκλήρου σχεδόν του εδάφους της Δημοκρατίας μη υπαρχούσης οιασδήποτε άλλης Κυβερνήσεως και αναγνωρίζεται υπό της συντριπτικής πλειοψηφίας του Κυπριακού λαού. Εκπληροί ως εκ τούτου τας τρεις προϋποθέσεις τας απαιτουμένας διά την ύπαρξιν ντε γιούρε Κυβερνήσεως ήτοι την κανονικήν εγκαθίδρυσιν τον αποτελεσματικόν διοικητικόν έλεγχον και την αποκλειστικότητα. Περαιτέρω από της απόψεως του Διεθνούς Δικαίου αναγνωρίζεται ως νόμιμος Κυβέρνησις καθ' ότι όλοι οι διπλωματικοί αντιπρόσωποι εξακολουθούν να είναι διαπιστευμένοι παρά τω Προέδρω της Δημοκρατίας, η δε Δημοκρατία εις όλας τας εξωτερικάς αυτής σχέσεις αντιπροσωπεύεται υπό της παρούσης Κυβερνήσεως".

Για το θέμα της συνέχισης της νομιμότητας της Κυβέρνησης και μετά την λήξη της θητείας της αναφερόταν στο δίκαιο της ανάγκης "το οποίον αποτελεί τώρα χαρακτηριστικόν γνώρισμα του νομικού μας συστήματος" και προσθέτει:

Ο προσφάτως θεσπισθείς υπό της Βουλής των αντιπροσώπων νόμος δυνάμει του οποίου παρετάθη επί εν έτος η θητεία της παρούσης Κυβερνήσεως άνκαι ούτος

δεν ήτο αυστηρώς αναγκαίος εν τούτοις εκκαθαρίζει πλήρως το θέμα συμφώνως προς τα συνταγματικά θέσμια, τα ακολουθούντα αλλαχού ως συνέβη εν Αγγλία κατά την διάρκειαν του τελευταίου πολέμου διά την περί Προστασίας της Βουλής Νόμων 1940-1944 και εν Γαλλία κατά την διάρκειαν του Α Παγκοσμίου Πολέμου διά του Νόμου της 31ης Δεκεμβρίου 1917.

Αλλά και ο Ζήνων Ρωσσίδης, μόνιμος αντιπρόσωπος της Κύπρου στον ΟΗΕ με μια μακρά επιστολή του στο Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών αναφερόμενος στο τελευταίο ψήφισμα της 10ης Αυγούστου τόνισε ότι με αυτό αποκλειόταν κάθε επέμβαση την Κύπρο από ξένη χώρα.

Ανέφερε ο Ρωσσίδης στην επιστολή του που δόθηκε στη δημοσιότητα στις 26 Αυγούστου 1965:

"Εξοχώτατε,

Επιθυμώ να αναφερθώ εις το πρόσφατον ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας διά την Κύπρον, το οποίον δεόντως συμμορφούμενον προς το Αρθρον 2 παράγραφος 7 του Καταστατικού Χάρτου, αποκλείει οιανδήποτε επέμβασιν εις την εκλογικήν νομοθεσίαν ή άλλα ζητήματα αφορώντα την εσωτερικήν διάρθρωσιν της Κύπρου και εμπίπτοντα εντός της

εσωτερικής δικαιοδοσίας της. Ταυτοχρόνως το εν λόγω ψήφισμα διά της επαναβεβαιώσεως του ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας της 4ης Μαρτίου 1964 απετέλει εν τη πραγματικότητι επανεβαβίωσιν της υπ' αυτού αναγνωρίσεως της Κυβερνήσεως της Κύπρου και της ανεξαρτησίας, κυριαρχικότητος και εδαφικής ακεραιότητος της Δημοκρατίας και ανανέωσε την σύστασιν του Συμβουλίου δι' ειρηνικήν λύσιν συμφώνως προς τας αρχάς των Ηνωμένων Εθνών, ως προνοείται εις την παράγραφον 7 του ειρημένου ψηφίσματος της 4ης Μαρτίου 1964 μέσω του Μεσολαβητού του διορισθέντος συμφώνως προς το εν λόγω ψήφισμα.

Είναι λυπηρόν το ότι η Τουρκία επιμένουσα επί μιάς απέλπιδος διαμελιστικής πολιτικής, αγωνίζεται να διατηρήση την διαίρεσιν εν Κύπρω και ενεργεί κατά τρόπον παρεμβάλλοντα τα προσκόμματα εις οιανδήποτε πρόοδον προς δικαίαν λύσιν εντός του πλαισίου του χάρτου ή των κανόνων της Δημοκρατίας, ήτις λύσις, συνεπώς δεν θα ενηρμονίζετο προς τους διαμελιστικούς της σκοπούς. Εν τω πνεύματι τούτω απέρριψε την εποικοδμητικήν έκθεσιν του Μεσολαβητού δρος Γκάλο Πλάζα ως και αυτόν τούτον τον μεσολαβητήν, αδιαφορούσα τελείως διά την πλήρη εγκρισιν του έργου του υπό του γενικού γραμματέως και την ανανέωσιν της εντολής του.

Εν τούτοις η ως άνω αναφερομένη επαναβεβαίωσις του ψηφίσματος της 4ης Μαρτίου 1964 ελθούσα μετά την δημοσίευσιν της εκθέσεως του μεσολαβητού και τας αντιδράσεις των ενδιαφερομένων μερών, αποτελεί σημαντικήν κλήσιν προς τους ενδιαφερομένους υπέρ της συνεχίσεως της μεσολαβήσεως. Ως εκ τούτου η ως άνω επαναβεβαίωσις επιβάλλει εις την Τουρκίαν να αναθεωρήση την αρνητικήν στάσιν της έναντι της μεσολαβήσεως του δρος Γκάλο Πλάζα και της εποικοδομητικής εκθέσεως του ήτις υπήρξε το αποτέλεσμα προσεκτικής και αντικειμενικής εργασίας και ήτις πρέπει να χρησιμεύση ως υγιής βάσις διά περαιτέρω πρόοδον.

Η Κυβέρνησις της Κύπρου έχει παράσχει την πλήρη αυτής υποστήριξιν προς το μεσολαβητικόν έργον του δρος Πλάζα προς την έκθεσιν του και προς την συνέχισιν της μεσολαβήσεως του. Εχει ωσαύτως δείξει δι' έργων, διά της μονομερούς κατεδαφίσεως οχυρωματικών έργων και άλλων μέτρων, την απόφασιν της να επιφέρη ειρήνευσιν και επάνοδον εις ομαλάς συνθήκας ζωής εν Κύπρω εν συνεργασία μετά της ειρηνευτικής δυνάμεως των Ηνωμένων Εθνών , παρά την έλλειψιν συνεργασίας και την κωλυσιεργόν τακτικήν της τουρκικής εξστρεμιστικής ηγεσίας.

Η Κυβερνησις μου είναι αποφασισμένη να να εξακολουθήση ενεργούσα επί των θετικών αυτών γραμμών. Ταυτοχρόνως είναι εξ ίσου αποφασισμένη να υπερασπισθή δι' όλων των μέσων την ανεξαρτησίαν, κυραρχικότητα και εδαφικήν ακεραιότητα της Κύπρου εναντίον οιωνδήποτε αποπειρών επεμβάσεως και την εσωτερικήν δικαιοδοσίαν της και να υποστηρίξη όπως η παρούσα επιστολή κυκλοφορήση ως έγγραφον του Συμβουλιου Ασφαλείας".