Πρώτη Ηλεκτρονική Ιστορία της Κύπρου

image

Δωρεάν προσφορά σε ερευνητές, μελετητές, φοιτητές, μαθητές και δημοσιογράφους.

Από την Κύπρο στην αρχαιότητα, μέχρι την Κύπρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η αγγλοκρατία, η ΕΟΚΑ, το πραξικόπημα, το σχέδιο Ανάν, η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αρχείο Παναγιώτη Παπαδημήτρη

papademetris-pΜοναδικό αρχείο στο οποίο μπορείτε να προστρέξετε και να αναζητήσετε εύκολα και γρήγορα αυτό που θέλετε για μια περίοδο 8.000 ετών για την Ιστορία της Κύπρου.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

4.3.1964: Η Κύπρoς θεωρεί ότι τo ψήφισμα τoυ Συμβoυλίoυ Ασφαλείας για τηv ΟΥΝΦIΚΥΠ αvoίγει τηv oδό για περαιτέρω εvέργειες πρoς διασφάλιση τωv δικαιωμάτωv τoυ κυπριακoύ λαoύ και τo πρώτo πλήγμα εvαvτίov της Συμφωvίας Εγγύησης.

S-1561

4.3.1964: Η ΚΥΠΡOΣ ΘΕΩΡΕΙ ΟΤΙ ΤΟ ΨΗΦΙΣΜΑ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΥΝΦΙΚΥΠ ΑΝΟΙΓΕΙ ΤΗΝ ΟΔΟ ΓΙΑ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΠΡΟΣ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΚΥΠΡΙΑΚΟΥ ΛΑΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΠΛΗΓΜΑ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΗΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ ΕΓΓΥΗΣΕΩΣ

Ο υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου Σπύρος Κυπριανού με τον αμερικνό Πρόεδρο Λύντον Τζόνσον (δεξιά) στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών. Στο κέντρο ιστάμενος ο αντιπρόσωπος της Κύπρου στον ΟΗΕ Ζήνων Ρωσσίδης

Η Κυπριακή Κυβέρνηση ήταν απόλυτα ικανοποιημένη από το ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας και ιδιαίτερα για το γεγονός ότι αναγνωριζόταν η κυριαρχία της, ανατρέπονταν ή αναστέλλονταν τα σχέδια της Τουρκίας για επέμβαση στην Κύπρο, ενώ η Διεθνής Δύναμη ερχόταν στην Κύπρο με τη συγκατάθεση της, πράγμα που την αναγνώριζε ως τη νόμιμη Κυβέρνηση και όχι όπως επιδίωκε η Τουρκία να την παρουσιάσει ως κυβέρνηση των Ελληνοκυπρίων που δεν αντιπροσώπευε καθόλου τους Τουρκοκύπριους.

Οι θέσεις της Κυπριακής Κυβέρνησης καθορίστηκαν σε δύο έγγραφά της στις 3 και στις 4 Μαρτίου 1964.

Το ένα δόθηκε στη δημοσιότητα υπό τη μορφή επισήμων δηλώσεων εκπροσώπου, αλλά και επισήμου σχολίου που εκδόθηκε από το Γραφείο Δημοσίων Πληροφοριών πάνω σε λευκό χαρτί για ενημέρωση του Κυπριακού λαού.

Στην πρώτη περίπτωση (3.4.64) ο επίσημος εκπρόσωπος ανασκοπώντας το ψήφισμα επεσήμανε τα πλεονεκτήματα του ως εξής:

ΠΡΩΤΟ: Στην παράγραφο 1 το ψήφισμα καλεί όλα τα κράτη- μέλη να απέχουν από κάθε ενέργεια ή απειλή ενέργειας η οποία ενδέχεται να επιδεινώση την κατάσταση στην κυρίαρχη Δημοκρατία της Κύπρου. Η λέξη "κυρίαρχη Δημοκρατία" είναι υψίστης σημασίας πολύ περισσότερο γιατί η παράγραφος αυτή δεν τίθεται στο κενό ως απλή επανάληψη του σχετικού άρθρου του Χάρτη του ΟΗΕ, αλλά ως επιβεβαίωση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας, παρά τα όσα εχθρικώς προς την Κύπρο διακείμενοι αντιπρόσωποι αντέταξαν προς τα δικαιώματα αυτά, επιλούμενοι τη Συνθήκη Εγγυήσεως.

ΔΕΥΤΕΡΟ: Η σπουδή της Τουρκίας να ερμηνεύσει την πρόνοια αυτή του ψηφίσματος ότι αναστέλλει μόνο για τρίμηνο τα επεμβατικά της προνόμια οφείλεται αποκλειστικά, σε σκοπούς εσωτερικής κατανάλωσης. Η τρίμηνη διάρκεια αφορά μόνο το έργο της Διεθνούς Ειρηνευτικής Δύναμης, ενώ η αναστολή του προνομίου εξωτερικών επεμβάσεων ισχύει εις το διηνεκές.

ΤΡΙΤΟ: Στην παράγραφο 2 του διατακτικού του μέρους το ψήφισμα καλεί την Κυβέρνηση της Κύπρου, η οποία έχει την ευθύνη για τη διατήρηση και αποκατάσταση του νόμου και της τάξεως όπως λάβει όλα τα επιπρόσθετα μέτρα για τον τερματισμό της βίας και της αιματοχυσίας στην Κύπρο. Για πρώτη φορά από της ενάρξεως των επεισοδίων αναγνωρίζεται ρητά και απερίφραστα ότι την ευθύνη για την αποκατάσταση του Νόμου και της τάξεως έχει η Κυβέρνηση της Κύπρου και οι νόμιμες δυνάμεις του κράτους.

ΤΕΤΑΡΤΟ: Η παράγραφος 4 του ψηφίσματος καθιστά σαφές ότι η διεθνής αστυνομική δύναμη, θα είναι δύναμη των Ηνωμένων Εθνών, που θα δημιουργηθεί με τη συγκατάθεση της Κυβέρνησης της Κύπρου.

Νικήτα Κρούστσεφ, ηγέτης της Σοβιετικής Ενωσης. Ο αντιπρόσωπος του στον ΟΗΕ Νικολάι Φεντορένκο στάθηκε σαν πραγματικός φίλος της Κύπρου στον ΟΗΕ

ΠΕΜΠΤΟ: Η παράγραφος 5 αποσαφηνίζει πλήρως ότι η διεθνής αστυνομική δύναμη θα ενεργεί ενισχυτικά μόνο προς τις προσπάθειες της Κυπριακής Κυβέρνησης για την αποκατάσταση της τάξεως και ανάλογα με την ανάγκη θα συνδράμει την Κυβέρνηση στη διατήρηση και αποκατάσταση του νόμου και της τάξεως και την επάνοδο σε συνθήκες ομαλότητας. Αυτό κατοχυρώνει την αρμοδιότητα του κυπριακού κράτος όπως θέσει τέρμα στη βίαιη προσφυγοποίηση των Τούρκων και καθώς και στις απόπειρες τους για ίδρυση χωριστού κράτους.

ΕΚΤΟ: Οσον αφορά το Μεσολαβητή αποδίδεται ιδιαίτερη σημασία στην πρόνοια του ψηφίσματος όπως η πολιτική λύση του Κυπριακού πρέπει να είνα σύμφωνη με τον χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.

ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΣΧΟΛΙΟ ΤΗΣ 4ης ΜΑΡΤΙΟΥ:

Στις 4 Μαρτίου 1964 καθώς αναμενόταν η έγκριση του σχετικού ψηφίσματος για τη συγκρότηση της ΟΥΝΦΙΚΥΠ από το Συμβούλιο Ασφαλείας στη Λευκωσία δόθηκε επίσημα αναλυτικό σχόλιο για όλο το παρασκήνιο των όσων διαδραματίστηκαν και του τι επιδίωκε η Κυπριακή Κυβέρνηση.

Ανάμεσα στα θετικά στοιχεία του ψηφίσματος επισημαίνονταν τα εξής: "Αναγνωρίζεται η Κυβέρνησις της Κύπρου διασφαλίζεται η Κύπρος εκ της απειλής επεμβάσεως, ιδρύεται διεθνής δήναμις αυτών τούτων των Ηνωμένων Εθνών, δίδεται εις την Κυβέρνησιν της Κύπρου το απόλυτον δικαίωμα να δεχθή ή να απορρίψη την δύναμιν ταύτην, αναγνωρίζεται η ευθύνη της Κυβερνήσεως και νομίμων δυνάμεων του κράτους να επιβάλουν τον νόμον και την τάξιν και την επιστροφήν εις την ομαλότητα, καθορίζεται ότι η δύναμις αύτη θα συνδράμη την Κυβέρνησιν και ο μεσολαβητής καλείται να εξεύρη λύσιν συμφώνως προς τον Καταστατικόν Χάρτην των Ηνωμένων Εθνών".

Γενικά, τονιζόταν "το ψήφισμα αποτελεί δικαίωσιν της Κύπρου, ανοίγει την οδόν διά περαιτέρω ενεργείας προς διασφάλισιν των δικαιωμάτων του Κυπριακού Λαού και το πρώτον πλήγμα κατά της Συμφωνίας Εγγυήσεως. Δίνει εις την Κυβέρνησιν του τόπου την ευχέρειαν να λάβη τα δέοντα μέτρα διά την επιστροφήν εις την ομαλότητα και αφαιρεί από τα βρεττανικά στρατεύματα την πρωτοβουλίαν πολλών ενεργειών αι οποίαι αποβαίνουν εις βάρος του ελληνισμού της Κύπρου ενώ ταυτοχρόνως απομακρύνει θετικώς την μόνιμον απειλήν τουρκικής επεμβάσεως".

Αναφερόταν αναλυτικότερα στο πολυσέλιδο έγγραφο που απηχούσε, λέξη προς λέξη, τις απόψεις της Κυπριακής Κυβέρνησης:

"Από δεκαπέντε και πλέον ημερών συζητείται η Κυπριακή προσφυγή εις το Συμβούλιον Ασφαλείας. Ηδη σήμερον η συζήτησις έχει σχεδόν τερματισθή και έχει φθάσει το στάδιον της υποβολής ψηφισμάτων αι διεξαγωγής ψηφοφορίας επί τούτων υπό των κρατών μελών.

Ως εγνώσθη τα πέντε μη μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας ήτοι η Βραζιλία, η Βολιβία, η Ακτή του Ελεφαντόδοντος, το Μαρόκον και η Νορβηγία, έχουν συμφωνήσει επί σχεδίου ψηφίσματος, το οποίον έχουν υποβάλει κατά την συνεδρία της 2.3.1964 εις το Συμβούλιον Ασφαλείας. Είναι πιθανόν ότι η ψηφηφοφρία επί του εν λόγω ψηφίσματος θα διεξαχθή κατά την αποψινήν συνεδρίαν του Συμβουλίου Ασφαλείας. Κατόπιν προσπαθειών της Κυπριακής αντιπροσωπείας επενέχθησαν ωρισμέναι τροποποιήσεις το αρχικόν προσχέδιον του ψηφίσματος. Τελικώς όμως τα πέντε μη μόνιμα μέλη του Συμβουλίου κατέστησαν σαφές ότι η τελικώς διατυπωθείσα μορφή του ψηφίσματος, δεν επιδέχεται περαιτέρω τροποποιήσεις και ότι όλαι αι χώραι των προετίθεντο εν πάση περιπτώσει να επιμείνουν εις την διεξαγωγήν ψηφοφορίας επί του υπ' αυτών κατατεθέντος ψηφίσματος, άνευ περαιτέρω τροποποιήσεων.

Σουηδοί ειρηνευτές

Το πλήρες κείμενον του ψηφίσματος έχει ήδη δοθή εις τη δημοσιότητα. Καλώς πληροφορημένοι κύκλοι εξέφραζον σήμερον την γνώμην ότι το ψήφισμα θεωρείται ως προσκείμενον εις την άποψιν της κυπριακής αντιπροσωπείας διάφοροι δε δημοσιογραφικαί πληροφορίαι εχαρακτήρισαν τούτο ως δικαίωσιν της μέχρι τούδε πιέσεως της κυπριακής Κυβερνήσεως.

Η έγκυρος αγγλική εφημερίδα Μάντσιεστερ Γκάρτιαν εχαρακτήρισε το ψήφισμα ως "επιβολήν των απόψεων της ελληνοκυπριακής πλευράς", ραδιοφωνικός δε σταθμός των Ηνωμένων Πολιτειών εχαρακτήρισε τούτο ως θρίαμβον της Κυπριακής αντιπροσωπείας.

Εξ άλλου ο Πρωθυπουργός της Ελλάδος κ. Παπανδρέου εις σημερινάς δηλώσεις του εχαιρέτησε το ψήφισμα, ως ένδειξιν καλής θελήσεως και διεβίβασε προς την Κυπριακήν Κυβέρνησιν ένθερμον σύστασιν υπέρ αποδοχής του εν λόγω ψηφίσματος.

Ο Μακαριώτατος Πρόεδρος της Δημοκρατίας διεξήγαγεν επανειλημμένως επαφάς μετ' αντιπροσωπευτικών παραγόντων εξ όλης της Κύπρου όλων των τάξεων και πολιτικών τοποθετήσεων του λαού ως και μετ' ευρείας αντιπροσωπείας των αγωνιστών. Η γενική διαπίστωσις εκ των εν λόγω επαφών υπήρξεν ότι παρά τας ωρισμένας επιφυλάξεις το ψήφισμα εις το σύνολον του απετέλει δικαίωσιν και επιτυχίαν της ελληνοκυπριακής θέσεως και ως εκ τούτου έπρεπε να γίνη αποδεκτόν υπό της Κυβερνήσεως.

Η έγκρισις του ψηφίσματος τούτου αποτελεί το πρώτον βήμα προς μίαν δικαίαν λύσιν του Κυπριακού συμφώνως της θελήσεως του Κυπριακού λαού.

Προς εκτίμησιν της σημασίας του εν λόγω ψηφίσματος πρέπει να ληφθούν υπ' όψιν οι εξής παράγοντες:

1. Τι επεδίωκεν η Κυπριακή Κυβέρνησις προσφεύγουσα εις το Συμβούλιον Ασφαλείας.

β. Ποίαι απόψεις διετυπώθησαν υπό διαφόρων κρατών τόσον κατά την διάρκειαν της συζητήσεως εις το Συμβούλιον Ασφαλείας όσον και εις διαφόρους παρασκηνιακάς επαφάς, και

γ. Ποίαι προοπτικαί υπάρχουν λήψεως αποφάσεως ή άλλων μέτρων εκ μέρους του Συμβουλίου Ασφαλείας.

Προσφεύγουσα η Κύπρος εις το Συμβούλιον Ασφαλείας επεδίωκε την εξασφάλισιν ψηφίσματος εκ μέρους του Συμβουλίου Ασφαλείας το οποίον ψήφισμα θα εκάλει όλας τας χώρας- μέλη όπως απόσχουν πάσης επιδρομικής ενεργείας κατά της Κύπρου ή απειλής χρησιμοποιήσεως βίας κατά της Κύπρου.

Δεύτερον, εάν τελικώς το Συμβούλιον Ασφαλείας ήθελεν αποφασίσει ότι επεβάλλετο η αποστολή διεθνούς αστυνομικής δυνάμεως εις Κύπρον, όπως τοιαύτη δήναμις τεθή υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών και δη του Συμβουλίου Ασφαλείας και όπως οι όροι εντολής της δυνάμεως ταύτης είναι τοιούτοι ώστε να καθίσταται δυνατόν διά την Κυβέρνησιν Κύπρου να επιβάλη τον νόμον και την τάξιν και τη επιστροφήν εις την ομαλότητα.

Είναι γνσταί ήδη αι πιέσεις αι οποίαι εξησκήθησαν επί της ελληνοκυπριακής ηγεσίας όπως αύτη αποδεχθή απλώς την ίδρυσιν διεθνούς δυνάμεως άνευ αναφοράς εις το Συμβούλιον Ασφαλείας. Είναι επίσης γνωστόν ότι οι αγγλο-αμερικανοί τόσον εις την διάσκεψιν του Λονδίνου όσον και διά της εις Κύπρον αποστολής του υφυπουργού Εξωτερικών της Αμερικής κου Μπωλ


Ο ιερέας του χωριού Τριμίθι

μάχεται μαζί με τις δυνάμεις

καταστολής της

τουρκοανταρσίας

επέμενον όπως η Κύπρος αποδεχθή δύναμιν του ΝΑΤΟ ή και άλλων δυτικών χωρών και όπως η Κύπρος μη προσφύγη εις το Συμβούλιον Ασφαλείας.

Κατά την εις το Συμβούλιον Ασφαλείας συζήτησιν οι αντιπρόωποι της Αγγλίας, της Αμερικής, της Νορβηγίας και της Τουρκίας προσεπάθησαν να πείσουν το Συμβούλιον όπως αποφύγη να λάβη απόφασιν, καλούσαν τα κράτη μέλη όπως απόσχουν πάσης επιδρομικής ενεργείας κατά της Κύπρου διότι ισχυρίσθησαν τοιαύτη απόφασης θα επηρέαζε την ισχύν της Συμφωνίας Εγγυήσεως και εν πάση περιπτώσει οιαδήποτε απόφασις του Συμβουλίου Ασφαλείας έπρεπε, κατά την γνώμην των, ρητώς να διαφυλάττη τα υπό της Συμφωνίας εγγυήσεως, παρεχόμενα δήθεν δικαιώματα επεμβάσεως εις τας εσωτερικάς υποθέσεις της Κύπρου.

Γενικώς καθ' όλην την συζήτησιν κατεβλήθη προσπάθεια όπως αγνοηθή η ύπαρξις Κυβερνήσεως εν Κύπρω και αντιθέτως, όπως γίνεται πάντοτε αναφορά εις τας "δύο κοινότητας εν Κύπρω" και ότι οιαδήποτε αστυνομική δύναμις θα έπρεπε απλώς να ασχοληθή με την πρόληψιν επεισοδίων και συγκρούσεων μεταξύ των δυο κοινοτήτων εν Κύπρω. Εγένετο επίσης προσπάθεια όπως το Συμβούλιον Ασφαλείας μη έχη λόγον εις την ίδρυσιν και όρους εντολής της αστυνομικής δυνάμεως αλλ αντιθέτως ότι το έργον της συστάσεως τοιαύτης δυνάμεως έπρεπε κατ' αποκλειστικότητα να ανατεθή εις τας τρεις Εγγυητρίας Δυνάμεις.

Εντονοτάτη συζήτησις διεξήχθη επί του θέματος της Συνθήκης Εγγυήσεως και πολλοί αντιπρόσωποι εξέφρασαν την άποψιν ότι το Συμβούλιον Ασφαλείας ουδεμίαν αρμοδιότητα είχε να λάβη οιανδήποτε απόφασιν έχουσαν εν αμφιβόλω την ισχύν και εγκυρότητα της συνθήκης ταύτης.

Ασφαλώς το Συμβούλιον Ασφαλείας δεν έχει ασρμοδιότητα να κηρύξη άκυρον την Συνθήκην Εγγυήσεως ή οιανδποτε άλλην διεθνή σύμβασιν. Ασφαλώς επίσης το Συμβούλιον Ασφαλείας δεν δίδει εγγυύσεις διά την ακεραιότητα οιασδήποτε χώρας, αλλά το Συμβούλιον λαμβάνει τα δέοντα μέτρα και αποφάσεις αποσκοπούσας εις την διασφάλισιν της ειρήνης. Η Κυπριακή αντιπροσωπεία επεδίωξε την λήψιν τοιαύτης αποφάσεως με βάσιν τον ορθόν συλλογισμόν, ότι εάν παρά την ύπαρξιν της Συνθήκης Εγγυήσεως, η νομική ισχύς της οποίας δεν δύναται να ακυρωθή διά λήψεως αποφάσεως του Συμβουλίου Ασφαλείας, η Τουρκία εκαλείτο να απόσχη πάσης επεμβάσεως, τότε η ισχύς της Συνθήκης Εγγυήσεως αυτομάτως εφ όσον αύτη τίθεται υπό την αίρεσιν μιάς τοιαύτης αποφάσεως. Εν άλλοις λόγοις η νομική μεν θέσις της Συνθήκης Εγγυήσεως δεν αλλάζει, αλλά η εξάσκησις τυχόν δικαιωμάτων προερχομένων εκ των προνοιών της τίθεται υπό τον περιορισμό του Συμβουλίου Ασφαλείας.

Τούτο είναι το ουσιαστικώτερον αποτέλεσμα του υπό των 5 μη μονίμων μελών κατατεθέντος ψηφίσματος. Διότι το υποβληθέν ψήφισμα εις την παράγραφον 1 καλεί όλα τα κράτη-μέλη όπως "απέχουν πάσης ενεργείας ή απειλής ενεργείας ήτις ενδέχεται να επιδεινώση την κατάστασιν εις την κυρίαρχον Δημοκρατίαν της Κύπρου. Η χρήσις της λέξως "κυρίαρχος Δημοκρατίας" είναι υφίστης σημασίας. Μάλιστα η παράγραφος αύτη δεν τίθεται εις το κενόν, ως απλή επανάληψις του σχετικού άρθρου του Χάρτου των Ηνωμένων Εθνών, αλλά προς άρσιν πάσης τυχόν παρερμηνείας, ρητώς αναφέρεται ότι η επιβεβαίωσις της αρχής ταύτης γίνεται "αφού λήφθησαν υπ' όψιν αι ληφθείσαι κατά την συζήτησιν θέσεις των διαφόρων μερών αναφορικώς προς τας υπογραφείσας Συνθήκας του 1960" αι οποίαι μάλιστα αναφέρονται πρώται εις το Σκεπτικόν του ψηφίσματος.

Εν άλλοις λόγοις το Συμβούλιον Ασφαλείας έλαβε μεν υπ' όψιν τα όσα ελέχθησαν επί της ισχύος της Συμφωνίας Εγγυήσεως αλλά παρά ταύτα, ίσως πεισθέν εκ των απόψεων κυρίως

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ 29 3 1964

της Κύπρου και της Ελλάδος, ότι η Συμφωνία δεν παρέχει δικαίωμα επεμβάσεως, ψηφίζει ότι τα κράτη- μέλη πρέπει να απόσχουν "πάσης ενεργείας κλπ".

Η Τουρκία έσπευσεν αμέσως να δώση την ιδικήν της ερμηνείαν, προφανώς δι' εσωτερικήν κατανάλωσιν εις την Τουρκίαν ότι η απόφασις αύτη του Συμβουλίου Ασφαλείας ισχύει μόνον διά τρεις μήνας και επομένως μόνον διά τρεις μήνας η Τουρκία στερείται του δικαιώματος επεμβάσεως. Τούτο όμως δεν αποτελεί ορθήν ερμηνεία του ψηφίσματος. Διότι ουδαμώς του ψηφίσμαστος φαίνεται ότι "το καθήκον αποχής εξ επιδρομικών ενεργειών" περιορίζεται διά τρεις μήνας. Οι τρεις μήνες αφορούν το έργον της Διεθνούς Δυνάμεως. Η αναστολή του δικαώματος επεμβάσεως και αφού μάλιστα ηκούσθησαν αι εκατέρωθεν απόψεις επί του θέματος, ισχύει εις το διηνεκές.

Σημαντικωτέρα όμως πρόνοια του ψηφίσματος είναι η παράγραφος 2 του διατακτικού η οποία αναφέρει: "Καλεί την Κυβέρνησιν της Κύπρου, ήτις έχει την ευθύνην διά την διατήρησιν και αποκατάστασιν του νόμου και της τάξεως όπως λάβη τα δέοντα μέτρα κλπ". Διά πρώτην φοράν από της ενάρξεως των επεισοδίων αναγνωρίζεται ρητώς και απεριφράστως ότι την ευθύνην διά την αποκατάστασιν του Νόμου και της τάξεως έχει η Κυβέρνησις της Κύπρου και αι νόμιμαι δυνάμεις του κράτους. Οταν δε η παράγραφος αυτή αναγνωρισθή εν συσχετισμώ με την παράγραφον 5 ήτις αναφέρεται εις τους όρους εντολής των στρατευμάτων τότε καθίσταται φανερόν ότι η διεθνής αστυνομική δύναμις θα ενεργή ως ενισχυτική δύναμις των προσπαθειών της Κυβερνήσεως διά την παοκατάστασιν της τάξεως. Αναφέρει δηλαδή η παράγραφος 5 "αναλόγως της ανάγκης, να συνδράμη εις την διατήρησιν και αποκατάστασιν του νόμου και της τάξεως και την επάνοδον εις συνθήκας ομαλότητας. Δύο είναι τα σημαντικότερα σημεία της παραγράφου ταύτης. Πρώτον ότι η αστυνομική δύναμις "θα συνδράμη αναλόγως της ανάγκης" δηλαδή δεν υποκαθιστά τας νομίμους δυνάμεις του κράτους, αλλ' απλώς παρέχει την συνδρομήν της όπου κριθή αναγκαίον και δεύτερον αι λέξεις "και την επάνοδον εις συνθήκας ομαλότητος". Ασφαλώς δε ο εγλωβισμός των Τούρκων εις το Τουρκικόν γκέττο της Λευκωσίας και αι γελοίαι απόπειραι ιδρύσεως χωριστού κράτους δεν αποτελούν επαναφοράν εις την ομαλότητα.

Είναι φυσικόν να αποδίδεται μεγάλη σημασία εις την σύνθεσιν της Δυνάμεως. Επί του θέματος τούτου έχουν ήδη γίνει σχετικαί επαφαί, αι οποίαι παρέχουν αρκετήν διαβεβαίωσιν ότι η σύνθεσις της δυνάμεως θα είναι αποδεκτή εις την Κυβέρνησιν της Κύπρου. Υπο παρατηρητών εσημειούτο η Ιρλανδία, αι Ινδίαι, η Σουηδία και ο Καναδάς, ανεφέροντο ως πιθαναί χώραι αίτινες θα συνεισφέρουν στρατιωτικάς δυνάμεις εις την Διεθνή Δύναμιν. Εσημειούτο περαιτέρω ότι η σύνθεσις και το μέγεθος της δυνάμεως είναι αντικείμενον περαιτέρω διαπραγματεύσεων μετά της Κυβερνήσεως Κύπρου. Ιδιαιτέρως θα ετονίζετο η χρησιμοποίησις των λέξεων "...συνιστά την δημιουργίαν, τη συγκαταθέσει της Κυβερνήσεως της Κύπρου, μιας διεθνούς ειρηνοποιού δυνάμεως..."της παραγράφου 4 του ψηφίσματος. Εξεφράζετο υπό των αρμοδίων κύκλων η άποψις ότι η συγκατάθεσις της Κυπριακής Κυβερνήσεως διά την ίδρυσιν και αποστολήν της εν λόγω δυνάμεως θα εξαρτηθή εκ της ικανοποιητικής λύσεως των θεμάτων, τα οποία είναι συναφή με την σύνθεσιν και διοίκησιν της εν λόγω δυνάμεως. Εγνώσθη εξάλλου ότι ο Γενικός Γραμματεύς των Ηνωμένων Εθνών απεδέχθη υπό του Μακαριωτάτου Προέδρου εκφρασθείσαν άποψιν ότι αι εν Κύπρω βρεττανικαί δυνάμεις οφείλουν να μειωθούν εις αριθμόν ίσον προς την διεθνή δύναμιν άμα τη αφίξει της Διεθνούς Δυνάμεως εν Κύπρω.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ 6 3 1964

Η Διεθνής αύτη Δύναμις ουχί απλώς συνδέεται τώρα στενώς με το Συμβούλιον Ασφαλείας αλλά αύτη θα ιδρυθή και αποσταλή ως δύναμις αυτών τούτων των Ηνωμένων Εθνών. Ουχί ως δύναμις εκ διαφόρων κρατών με απλήν σύνδεσιν με τα Ηνωμένα Εθνη άλλά ως δύναμις των Ηνωμένων Εθνών ενεργούσα ως όργανον των Ηνωμένων Εθνών ενεργούσα ως όργανον των Ηνωμένων Εθνών.

Οσον αφορά τον μεσολαβητήν ιδιαιτέρα σημασία αποδίδεται εις την απόφασιν ότι η πολιτικη λύσις την οποίαν ούτος θα επιδιώξη πρέπει να είναι "σύμφωνος προς τον χάρτην των Ηνωμένων Εθνών, έχων υπ' όψιν την ευημερίαν του λαού της Κύπρου ως συνόλου"...

Αυτά είναι μερικά από τα θετικά στοιχεία του ψηφίσματος. Αναγνωρίζεται η Κυβέρνησις της Κύπρου διασφαλίζεται η Κύπρος εκ της απειλής επεμβάσεως, ιδρύεται διεθνής δήναμις αυτών τούτων των Ηνωμένων Εθνών, δίδεται εις την Κυβέρνησιν της Κύπρου το απόλυτον δικαίωμα να δεχθή ή να απορρίψη την δύναμιν ταύτην, αναγνωρίζεται η ευθύνη της Κυβερνήσεως και νόμιμων δυνάμεων του κράτους να επιβάλουν τον νόμον και την τάξιν και την επιστροφήν εις την ομαλότητα, καθορίζεται ότι η δύναμις αύτη θα συνδράμη την Κυβέρνησιν και ο μεσολαβητής καλείται να εξεύρη λύσιν συμφώνως προς τον Καταστατικόν Χάρτην των Ηνωμένων Εθνών.

Υπάρχουν ασφαλώς και ωρισμένα κενά. Παραμένει εισέτι προς συζήτησιν η σύνθεσις της δυνάμεως, ο διορισμός του διοικητού των δυνάμεων και η καταβολή των εξόδων της δυνάμεως. Πάντα ταύτα θα συζητηθούν με τους εκπροσώπους της Κυβερνήσεως Κύπρου.

Ασφαλώς η εν Κύπρω στάσις της Διεθνούς Δυνάμεως είναι ουσιώδους σημασίας. Πρέπει να αναγνωρισθή ότι η μελλοντική στάσις της Διεθνούς Δυνάμεως και αι σχέσεις των στρατευμάτων προς τας νομίμους δυνάμεις του κράτους θα εξαρτηθή εκ των μελλοντικών εν Κύπρω εξελίξεων και της τακτικής την οποίαν η Κυβέρνησις της Κύπρου θα ακολουθήση διά την "επαναφοράν εις την ομαλότητα".

Η Κυπριακή Κυβέρνησις διατηρεί εν πάση περιπτώσει το δικαίωμα περαιτέρω προσφυγής εις το Συμβούλιον Ασφαλείας διά διευκρίνησιν οιωνδήποτε τυχόν αμφιβολιών αίτινες ήθελον γεννηθή εκ της συμπεριφοράς των στρατευμάτων της Διεθνούς Δυνάμεως.

Πιθανώς μια πληρεστέρα διευκρίνησις των όρων εντολής των σρατευμάτων θα ήτο προτιμοτέρα. Πρέπει, εν τούτοις να αναγνωρισθή ότι περαιτέρω τροποποιήσεις του ψηφίσματος δεν γίνονται αποδεκταί υπό των πέντε χωρών αίτινες προέτεινον το ψήφισμα.

Τελικώς πρέπει να εξετασθούν αι δυνατότητες επιτεύξεως άλλης λύσεως εις το Συμβούλιον Ασφαλείας. Επί του προκειμένου δέον να σημειωθή ότι η Κύπρος δεν είναι μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας και επομένως ούτε δικαίωμα ψήφου έχει ούτε δικαίωμα υπερβολής ψηφίσματος ή τροποποιήσεων εις άλλο ψήφισμα.

Τα πέντε μη μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας με την υποστήριξιν άλλων οιωνδήποτε δύο μελών δύνανται να επιτύχουν έγκρισιν οιουδήποτε ψηφίσματος των και μόνον η εξάσκησις του ΒΕΤΟ υπό μιάς των μονίμων κρατών μελών (π.χ. της Σοβετικής Ενώσεως) θα ηδύνατο να εμποδίση την έγκρισιν τοιούτου ψηφίσματος. Εν τοιαύτη όμως περιπτώσει ουδέν ψήφισμα θα ελαμβάνετο εκ του Συμβουλίου Ασφαλείας εφ' όσον η Κύπρος δεν θα ηδύνατο να συγκεντρώση την υποστήριξιν πλέον των 2-4 μελών εις τυχόν άλλο ψήφισμα Κυπριακής εμπνεύσεως. Αι συνέπειαι της μη εγκρίσεως οιουδήποτε ψηφίσματος πιθανώς να ήσαν δυσμενείς διά την Κύπρον.

Εξ άλλου το εγκριθέν ομοφώνως ψήφισμα είναι δυνατόν να υποστή βελτιώσεις ή τροποποιήσεις, εάν παραστή ανάγκη εις μελλοντικήν σύνοδον του Συμβουλίου Ασφαλείας, αιτήσει της Κύπρου ή άλλης χώρας.

Το ψήφισμα τούτο αποτελεί δικαίωσιν της Κύπρου, ανοίγει την οδόν διά περαιτέρω ενεργείας προς διασφάλισιν των δικαιωμάτων του Κυπριακού Λαού και το πρώτον πλήγμα κατά της Συμφωνίας Εγγυήσεως. Δίνει εις την Κυβέρνησιν του τόπου την ευχέρειαν να λάβη τα δέοντα μέτρα διά την επιστροφήν εις την ομαλότητα και αφαιρεί από τα βρεττανικά στρατεύματα την πρωτοβουλίαν πολλών ενεργειών αι οποίαι αποβαίνουν εις βάρος του ελληνισμού της Κύπρου ενώ ταυτοχρόνως απομακρύνει θετικώς την μόνιμον απειλήν τουρκικής επεμβάσεως.