Συνταγμα (άρθρα 1-35): Γενικες διαταξεις και θεμελιωδη δικαιωματα και ελευθεριες των πολιτων της Κυπριακης Δημοκρατιας

S-1445

ΣΥΝΤΑΓΜΑ (άρθρα 1-35): ΓΕΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΚΑΙ ΘΕΜΕΛΙΩΔΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΕΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Στην παρούσα μελέτη καταβάλλεται προσπάθεια παρουσίασης βασικών πληροφοριών για τις πρόνοιες του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Στη μελέτη παρατίθενται όλα τα άρθρα με βασικές πρόνοιες μακρυά από τις μακροσκελείς αναλυτικές λεπτομέρειες που αφορούν τους νομικούς και δικαστές και κάθε άλλον που ασχολείται με τη νομική επιστήμη.

Ωστόσο πιστεύω ότι με αυτή τη μελέτη που παρατίθεται στα 15 κεφάλαια που ακολουθούν απλοποιείται η παρουσίαση του Συντάγματος, ώστε ο καθένας, που δεν είναι γνώστης της νομικής επιστήμης να έχει ενώπιον του με απλό τρόπο τις βασικές πρόνοιες του Συντάγματος και μάλιστα σε απλή γλώσσα.

Βαση της ανάλυσης είναι η έκδοση του Κυβερνητικού Τυπογραφείου " Το Σύναγμα της Κυριακής Δημοκρατίας, Λευκωσία 1960, τιμή 750 μίλς".

Οι ενδιαφερόμενοι να διαβάσουν αναλυτικότερα τα άρθρα του Συντάγματος μπορούν να τα εξασφαλίσουν και ηλεκτρονικά από την ιστοσελίδα της Γενικής Εισαγγελίας της Κύπρου, με προσφυγή στο "Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας".

Η ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ: Η Κυπριακή Πολιτεία είναι ανεξάρτητη και κυρίαρχη Δημοκρατία, προεδρικού συστήματος. Ο Πρόεδρος της είναι Ελληνας και εκλέγεται από την ελληνική κοινότητα και ο Αντιπρόεδρος Τούρκος και εκλέγεται από την τουρκική κοινότητα (άρθρο 1).

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΑΙ ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ: Την ελληνική κοινότητα αποτελούν οι πολίτες της Δημοκρατίας, οι οποίοι είναι ελληνικής καταγωγής και έχουν ως μητρική γλώσσα την ελληνική ή μετέχουν στην ελληνική πολιτιστική παράδοση και ανήκουν στην ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία. Την τουρκική κοινότητα αποτελούν οι πολίτες της Δημοκρατίας, οι οποίοι είναι τουρκικής καταγωγής ή μετέχουν στην τουρκική πολιτιστική παράδοση και έχουν ως μητρική τους γλώσσα την τουρκική και είναι μωαμεθανοί. Στην κάθε κοινότητα μπορούν να ενταχθούν θρησκευτικές ομάδες που βρίσκονται στη Δημοκρατία και των οποίων ο αριθμός υπερβαινει τους χίλιους. Η παντρεμένη γυναίκα ανήκει στην κοινότητα του συζύγου της ενώ το αρσενικό ή θηλυκό άγαμο παιδί που δεν έχει συμπληρώσει το εικοστό πρώτο έτος της ηλικίας του ανήκει στην κοινότητα του πατέρα του. Οταν ο πατέρας είναι άγνωστος τότε ανήκει στην κοινότητα στην οποία ανήκει η μητέρα του (άρθρο 2).

ΕΠΙΣΗΜΕΣ ΓΛΩΣΣΕΣ: Οι επίσημες γλώσσες της Δημοκρατίας είναι η ελληνική και η τουρκική. Ολα όσα εκδίδονται από το κράτος γράφονται και στις δυο γλώσσες ενώ διοικητικά ή άλλα επίσημα έγγραφα που απευθύνονται σε Ελληνα γράφονται στην τουρκική και όταν απευθύνονται σε τούρκο στην τουρκική ( άρθρο 3).

ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΣΗΜΑΙΑ: Η σημαία είναι ουδετέρου χρώματος και την επιλέγουν από κοινού ο Πρόεδρος και ο αντιπρόεδρος της Δημοκρατίας. Σύμφωνα με την από κοινου απόφαση που πήραν ο πρώτος Πρόεδρος της Κύπρου Αρχιεπίσκοπος Μακάριος και ο πρώτος αντιπρόεδρος της νήσου Φαζίλ Κουτσιούκ, η σημαία της Κυπριακής Δημοκρατίας φέρει τον χάρτη της Κύπρου με χαλκόχρυσο χρώμα σε άσπρο πανί. Κάτω από τον χάρτη υπάρχουν δυο κλαδιά ελιάς, σταυροειδώς σε χρώμα πράσινο. Οι αρχές της Δημοκρατίας αναρτούν τη σημαία της Δημοκρατίας αλλά στις γιορτές μπορούν ταυτόχρονα να αναρτούν την ελληνική ή την τουρκική σημαία. Ταυτόχρονα οι κύπριοι έχουν το δικαίωμα να αναρτούν στις κατοικίες ή τα καταστήματά τους τη σημαία της Δημοκρατίας ή την ελληνική ή τουρκική σημαία χωρίς περιορισμό) (ἀρθρο 40).

ΓΙΟΡΤΕΣ:Η Ελληνική κοινότητα και η τουρκική έχουν το δικαίωμα να γιορτάζουν τις ελληνικές και τουρκικές γιορτές (άρθρο 4).

ΘΕΜΕΛΙΩΔΕΙΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΕΣ: Κανένα από τα όργανα της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν έχει εξουσία να υποβάλλει σε δυσμενή διάκριση οποιανδήποτε από τις δυο κοινότητες της νήσου ή οποιονδήποτε πρόσωπο υπό την ιδιότητά του ως μέλους της κάθε κοινότητας (άρθρο 6).

ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΖΩΗΣ: Κανένας δεν στερείται της ζωής του εκτός αν του επιβληθεί ποινή από Δικαστήριο (άρθρο 7).

ΤΙΜΩΡΙΕΣ: Κανένας δεν υποβάλλεται σε βασανιστήρια ή ταπεινωτική τιμωρία ή μεταχείρηση (άρθρο 8).

ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΔΙΑΒΙΩΣΗΣ:Ο καθένας έχει το δικαίωμα διαβίωσης και κοινωνικής ασφάλειας (άρθρο 9).

ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΔΟΥΛΕΙΑΣ: Κανένας δεν τελεί υπό καθεστώς δουλείας και δεν εξαναγκαζεται σε υποχρεωτική εργασία (άρθρο 10).

ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ: Ο καθένας έχει το δικαίωμα της ελευθερίας και προσωπικής ασφάλειας (άρθρο 11).

ΔΙΚΗ ΓΙΑ ΙΔΙΟ ΑΔΙΚΗΜΑ:Ο κάθε πολίτης που έχει απαλλαγεί ή καταδικασθεί δεν δικάζεται για δεύτερη φορά για το ίδιο αδίκημα. Επίσης κανένας δεν τιμωρείται για δεύτερη φορά για την ή ίδια πράξη ή παράλειψη εκτός εάν σαν συνέπεια αυτής προκλήθηκε θάνατος (άρθρο 12).

ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗ:Ο καθένας έχει το δικαίωμα ελεύθερης μετακίνησης μέσα στο έδαφος της Δημοκρατίας και διαμονής σε οποιοδήποτε τμήμα της (άρθρο 13).

ΕΞΟΡΙΑ: Σε κανέα πολίτη δεν απαγορεύεται η είσοδος στη Δημοκρατία και δεν επιτρέπεται η εξορία υπό οποιεσδήποτε περιστάσεις (άρθρο 14).

ΣΕΒΑΣΜΟΣ ΖΩΗΣ: Ο κάθε πολίτης της Δημοκρατίας έχει το δικαίωμα όπως τυγχάνει σεβασμού η ιδιωτική και οικογενειακή του ζωή (άρθρο 15).

ΚΑΤΟΙΚΙΑ: Η κατοικία του καθενός είναι απαραβίαστη. Είσοδος στην κατοικία δεν επιτρέπεται παρά μόνο με δικαστικό διάταγμα η με τη συγκατάθεση του ενοίκου (άρθρο 16).

ΑΠΟΡΡΗΤΗ ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ:Ο καθένας έχει το δικαίωμα σεβασμού και διασφάλισης του απόρρητου της αλληλογραφίας και άλλης επικοινωνμιας του (άρθρο 17).

ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΣΚΕΨΗ:Ο καθένας έχει το δικαίωμα ελεύθερης σκεψης, συνείδησης και θρησκείας. Είναι ελεύθερες όλες οι θρησκείες των οποίων τα δόγματα και οι ιεροτελεστίες δεν είναι μυστικές ( άρθρο 18).

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΛΟΓΟΥ: Ο καθένας έχει το δικαίωμα της ελευθερίας του λόγου και της έκφρασης κατά οποιονδήποτε τρόπο. Η κατάσχεση εφημερίδων η άλλων ετύπων δεν επιτρέπεται χωρίς την έγγραφη άδεια του ΓενικούΕισαγγελέα της Δημοκρατίας ( άρθρο 19).

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ: Ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκπαιδεύεται. Η στοιχειώδης εκπαίδευση είναι υποχρεωτική για όλους τους πολίτες που έχουν συμπληρώσει την απαιτούμενη ηλικία η οποία θα καθορισθεί με κοινοτικό νόμο (άρθρο 20).

ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΥΝΕΡΧΕΣΘΑΙ-ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΖΕΣΘΑΙ: Ο καθένας έχει το δικαίωμα να συνέρχεται ειρηνικά και να συνεταιρίζεται με άλλους, περιλαμβανομένου και του δικαιώματος ίδρυσης συντεχνιών (άρθρο 21).

ΓΑΜΟΣ: Ο καθένας που έχει συμπληρώσει την ηλικία για γάμο είναι ελεύθερος να συνάψει γάμο και να ιδρύσει οικογένεια (άρθρο 22).

ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ: Ο καθένας έχει δικαίωμα να αποκτά κινητή ή ακίνητη περιουσία. Οποιαδήποτε κινητή ή ακίνητη περιουσία ή είναι δυνατό να απαλλοτριωθεί αναγκαστικά από τη Δημοκρατία ή από τη δημοτική αρχή υπέρ εκπαιδευτικών, θρησκευτικών, φιλανθρωπικών ή αθλητικών σημωτείων , οργανώσεων ή ιδρυμάτων. Οποιαδήποτε περιουσία που έχει απαλλοτριωθεί αναγκαστικά θα χρησιμοποιηθεί αποκλειστικά για το σκοπό για τον οποίο έχει απαλλοτριωθεί. Εάν μέσα σε τρία χρόνια δεν καταστεί εφικτός ο σκοπός για τον οποίο έχει απαλλοτριωθει η περιουσία, η αρχή που το έχει απαλλοτριώσει είναι υπόχρεη να προσφέρει την ιδιοκτησία στο πρόσωπο από το οποίο το έχει απαλλοτριώσει στην τιμή που το έχει αποκτήσει . Απαλλοτρίωση περιουσίας που ακήκει σε Επισκοπή, μοναστήρι, ναό ή οποιοδήποτε άλλο εκκλησιαστικό οργανισμό δεν μπορεί να γίνει παρά μόνο με την έγγραφη συναίνεση της εκκλησιαστικής αρχής στην οποία ανήκει η περιουσία (άρθρο 24).

ΑΣΚΗΣΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ:Ο καθένας έχει το δικαίωμα να ασκεί οποιοδήποτε επάγγελμα ή να επιδίδεται σε οποιαδήποτε απασχόληση, εμπόριο ή επικερδή εργασία (άρθρο 25).

ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΥΜΒΑΛΛΕΣΘΑΙ: Ο καθένας έχει το δικαίωμα του συμβάλλεσθαι ελεύθερα. Νόμος δύναται να ρυθμίσει τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας ( άρθρο 26).

ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΑΠΕΡΓΙΑΣ: Αναγνωρίζεται το δικαίωμα της απεργίας. Ρύθμιση του με νόμο επιτρέπεται μόνο για προστασία της ασφάλειας της δημοκρατίας ή της συνταγματικής τάξης, ή της δημόσιας τάξης ή ασφάλειας κα τη διατήρηση των εφοδίων και υπηρεσιών που είναι απαραίτητα για τη ζωή του λαού ή την προστασία

των εγγυημένων δικαιωμάτων και ελευθεριών του καθενός από το Σύνταγμα. Προσωπα που ανήκουν στις ένοπλες δυνάμεις, την αστυνομία και τη Χωροφυλακή δεν έχουν δικαίωμα να απεργούν, ενώ με νόμο μπορεί να επεκταθεί η απαγόρευση αυτή και στους δημόσιους υπαλλήλους ( άρθρο 27).

ΙΣΟΤΗΤΑ: Ολοι είναι ίσοι ενώπιον του νόμου, της διοίκησης και της δικαιοσύνης (άρθρο 28).

Ο καθένας έχει το δικαίωμα ατομικα ή με άλλους να υποβάλλει έγγραφες αιτήσεις ή παράπονα σε οποιαδήποτε δημόσια αρχή. Η αρχή πρέπει να απαντήσει μέσα σε 30 μέρες. Εάν δεν του δοθεί απάντηση ή δεν ικανοποιηθεί από την απάντηση τότε έχει το δικαίωμα να προσφύγει στο δικαστήριο (άρθρο 29).

ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΠΡΟΣΦΥΓΗΣ: Σε κανένα δεν μπορεί να απαγορευθεί το δικαίωμα προσφυγής ενώπιον δικαστηρίου (άρθρο 30).

ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΨΗΦΟΥ:Ο κάθε πολίτης δικαιούται να ψηφίζει σε οποιανδήποτε εκλογή που διενεργείται σύμφωνα με το Σύνταγμα και οποινδήποτε νόμο ( άρθρο 31).

ΑΛΛΟΔΑΠΟΙ: Τίποτα δεν εμποδίζει τη Δημοκρατία να ρυθμίσει με νόμο οποιοδήποτε θέμα σχετικό με τους αλλοδαπούς κατά τρόπο που να συνάδει με το διεθνές δίκαιο ( άρθρο 32).