Σύνταγμα, (άρθρα 36-60): Πρόεδρος και Αντιπρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας και Υπουργικό Συμβούλιο

S-1445

ΣΥΝΤΑΓΜΑ (άρθρα 36-60): ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΚΑΙ ΥΠΟΥΡΓΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι ο αρχηγός της Πολιτείας και προηγείται όλων στη Δημοκρατία.

Ο Αντιπρόεδρος της Δημοκρατίας είναι ο υπαρχηγός της Πολιτείας και προηγείται όλων στη Δημοκρατία μετά τον Πρόεδρο.

Τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας αναπληρώνει ή αντικαθιστά στην άσκηση του λειτουργήματος του, για όσο διάστημα θα απουσιάζει ο Πρόεδρος της Βουλής. Τον Αντιπρόεδρο αντικαθιστά ο Αντιπρόεδρος της Βουλής ( άρθρο36).

ΔΙΑΠΙΣΤΕΥΤΗΡΙΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΕΔΡΟ: Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ως Αρχηγός της Πολιτείας αντιπροσωπεύει τη Δημοκρατία σε όλες τις επίσημες εκδηλώσεις της, υπογράφει τα διαπιστευτήρια διπλωματικών απεσταλμένων, δέχεται τα διαπιστευτήρια των ξένων δπλωματών και υπογράφει την κατάθεση των οργάνων επικύρωσης οποιωνδήποε συνθηκών, συμβάσεων ή συμφωνιών ( άρθρο 37).

ΤΙΜΗΤΙΚΕΣ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟ: Ο Αντιπρόεδρος της Δημοκρατίας παρίσταται σε όλες τις επίσημες εκδηλώσεις και στην υποβολή των διαπιστευτηρίων των ξένων διπλωματικών απεσταλμένων και εισηγείται στον Πρόεδρο την απονομή τιμητικών διακρίσεων ή παρασήμων της Δημοκρατίας σε μέλη της τουρκικής κοινότητας, (άρθρο 38).

ΕΚΛΟΓΗ ΠΡΟΕΔΡΟΥ-ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΥ: Η εκλογή του Προέδρου και του Αντιπροέδρου της Δημοκρατίας γίνεται με καθολική μυστική ψηφοφορία και γίνεται την ίδια μέρα αλλά χωριστά. Σε κάθε περίπτωση όμως εάν εμφανισθεί μόνο ένας υποψήφιος αυτός ανακηρύσσεται ως εκλεγείς. Ο υποψήφιος που λαμβάνει πέραν του πενήντα τοις εκατό των εγκύρων ψήφων εκλέγεται. Εάν κανένας δεν λάβει τον απαιτούμενο αριθμό των ψήφων η εκλογή επαναλαμβάνεται κατά την επόμενη εβδομάδα, την αντίστοιχη μέρα μεταξύ των δυο υποψηφίων που έλαβαν το μεγαλύτερο αριθμό των εγκύρων ψήφων και ο υποψήφιος που θα λάβει τον μεγαλύτερο αριθμό των εγκύρων ψήφων θεωρείται ως εκλεγείς (άρθρο 39).

ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΕΔΡΙΑ κΑΙ ΤΗΝ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΙΑ: Ο καθένας δικαιούται να θέσει υποψηφιότητα για την προεδρία και την αντιπροεδρία της Δημοκρατίας δεδομένου ότι κατά το χρόνο της εκλογής είναι πολίτης της Δημοκρατίας, έχει συμπληρωμένο το τριακοστό πέμπτο έτος της ηλικίας του, δεν έχει καταδικασθεί για ατιμωτικό αδίκημα ή αδίκημα ηθικής αισχρότητας ή δεν έχει στερηθεί της εκλογιμότητας με απόφαση δικαστηρίου λόγω οποιουδήποτε εκλογικού αδικήματος και δεν πάσχει από διανοητική νόσο που τον καθιστά ανίκανο να ασκήσει τα καθήκοντά του Προέδρου ή του Αντιπροεδρου (άρθρο 40).

ΑΣΥΜΒΙΒΑΣΤΑ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΚΑΙ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΥ: Είναι ασυμβίβαστο για το λειτούργημα του Προέδρου και του Αντιπροέδρου της Δημοκρατίας άλλο αξίωμα (πολιτικό ή δημοτικό). Κατά τη διάρκεια της θητείας τους δεν μπορούν να ασκούν οποιοδήποτε επάγγελμα ( άρθρο 41).

ΔΙΑΒΕΒΑΙΩΣΗ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΚΑΙ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΥ:Ο Πρόεδρος και ο Αντιπρόεδρος της Δημοκρατίας δίνουν ενώπιο της Βουλής κατά την εγκατάσταση τους την πιο κάτω διαβεβαίωση:"Διαβεβαιώ επισήμως πίστιν και σεβασμόν εις το Σύναγμα και τους συνάδοντας αυτώ νόμους και εις την διατήρησιν της ανεξαρτησίας και της εδαφικής ακεραιότητος της Δημοκρατίας της Κύπρου"( άρθρο 42).

ΘΗΤΕΙΑ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΚΑΙ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΥ: Η θητεία του Προέδρου και του Αντιπροέδρου της Δημοκρατίας είναι πενταετής. Η θητεία Προέδρου και του Αντιπροέδρου οι οποίοι εκλέγονται σε αναπληρωματική εκλογή ισούται με την περίοδο της θητείας τουΠροέδρου ή του Αντιπροέδρου που δεν έχει εκπνεύσει ( άρθρο 43).

ΘΑΝΑΤΟΣ ή ΠΑΡΑΙΤΗΣΗ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΚΑΙ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΥ: Το λειτούργημα του Προέδρου ή του Αντιπροέδρου της Δημοκρατίας παραμένει χωρίς φορέα δηλαδή χωρίς Πρόεδρο και Αντιπρόεδρο με το θάνατό τους, με τη γραπτή παραίτηση τους στη Βουλή, λόγω καταδίκης για εσχάτη προδοσία ή για οποιοδήποε άλλο ατιμωτικό αδίκημα ή αδίκημα ηθικής αισχρότητας και λόγω διαρκούς σωματικής ή διανοητικής ανικανότητας ή λόγω μη προσωρινής απουσίας που τον παρεμποδίζει να ασκεί τα καθήκοντά τους. Στην περίπτωση που ο Πρόεδρος ή ο Αντιπρόεδρος πάσχουν από διαρκή σωματική ή διανοητική αντικανότητα ή μη προσωρινή αντικανότητα που παρεμποδίζουν την εκπλήρωση των καθηκόντων τους, γίνεται αίτηση στο Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο από τον Γενικό Εισαγγελέα ύστερα από ψήφισμα της Βουλής ( άρθρο 44).

ΔΙΩΞΗ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΚΑΙ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΥ: Ο Πρόεδρος ή ο Αντιπρόεδρος της Δημοκρατίας δεν υπόκεινται σε οποιανδήποτε δίωξη στη διάρκεια της θητείας τους, αλλά μπορούν να διωχθούν για εσχάτη προδοσία, για αδίκημα ατιμωτικό ή ηθικής αισχότητας, ύστερα από άδεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Ο Πρόεδρος και ο Αντιπρόεδρος καταδικάζονται από το Ανώτατο Δικαστήριο και σε περίπτωση καταδίκης τους εκπίπτουν του λειτουργήματος τους. Επίσης δεν διώκονται για οποιονδήποτε αδίκημα που τελέστηκε από αυτούς στην άσκηση του λειτουργήματός τους, αλλά μπορούν να διωχθούν μετά τη λήξη της θητείας τους για οποιοδήποτε άλλο αδίκημα που τελέστηκε στη δάρκεια της. Ακόμα δεν μπορεί να κινηθεί αγωγή εναντίον του Προέδρου και του Αντιπροέδρου για οποιαδήποτε πράξη η παράλειψη τους στην εκτέλεση του λειτουργήματός τους, αλλά κανένα όμως από τα οριζόμενα δεν μπορεί να ερμηνευθεί ότι αποστερεί κατά οποιονδήποτε τρόπο οποιοδήποτε πρόσωπο να κινήσει αγωγή εναντίον της Δημοκρατίας ( άρθρο 45).

ΥΠΟΥΡΓΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ: Η Εκτελεστική εξουσια διασφαλίζεται από τον Πρόεδρο και τον Αντιπρόεδρο της Δημοκρατίας. Για διασφάλιση της εξουσίας αυτής έχουν υπουργικό Συμβούλιο που αποτελείται από επτά Ελληνες υπουργούς και τρεις Τούρκους. Υπουργοί δύνανται να διοριστούν και εκτός Βουλής. Το ένα από τα ακόλουθα υπουργεία, δηλαδή υπουργείο Εξωτερικών, Αμυνας και Οικονομικών ανατίθεται σε τούρκο υπουργό. Το Υπουργικό Συμβούλιο ασκεί εκτελεστική εξουσία οι δε αποφάσεις του λαμβάνονται με απόλυτη πλειοψηφία εκτός αν ο Πρόεδρος ή ο Αντιπρόεδρος ασκήσουν δικαίωμα οριστικής αρνησικυρίας ή αναπομπής ( άρθρο 46).

ΕΞΟΥΣΙΕΣ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΚΑΙ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΥ: Η εκτελεστική εξουσία που ασκείται από κοινού με τον Πρόεδρο και τον Αντιπρόεδρο περιορίζεται στον καθορισμό του σχεδίου και του χρώματος της σημαίας της Δημοκρατίας, την ίδρυση τιμητικών διακρίσεων ή τον καθορισμό παρασήμων, το διορισμό των υπουργών, την έκδοση αποφάσεων του υπουργικού ή των νόμων της Βουλής με δημοσίευση στην εφημερίδα της Δημοκρατίας, την καθιέρωση υποχρεωτικής στρατιωτικής θητείας, τη μείωση ή αύξηση των δυνάμεων ασφαλείας, την απονομή χάριτος σε θανατική ποινή, το δικαίωμα παραπομπής στο Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο, τη δημοσίευση της επίσημης εφημερίδας της Δημοκρατίας αποφάσεων του Συνταγματικού Διακστηρίου, την αντικατάσταση και τους διορισμούς όπως προβλέπεται στους σχετικους νόμους (άρθρο 47).

ΕΞΟΥΣΙΕΣ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ: Η εκτελεστική εξουσία του Προέδρου περιορίζεται στα ακόλουθα θέματα: Την υπόδειξη των Ελλήνων υπουργών, τη σύγκληση του υπουργικού, το δικαίωμα οριστικής αρνησικυρίας σε αποφάσεις του υπουργικού για τις εξωτερικές υποθέσεις, την άμυνα ή την ασφάλεια, την αναπομπή αποφάσεων του υπουργικού, τα δικαιώματα οριστικής αρνησικυρίας σε νόμους και αποφάσεις της Βουλής, που αφορούν τις εξωτερικές υποθέσεις, την άμυνα ή την ασφάλεια, της αναπομπής νόμων ή αποφάσεων της Βουλής ή του προϋπολογισμού, της προσφυγής στο Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο, την προσφυγή στο Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο, την αναφορά στο Συνταγματικό και την απονομή χάριτος σε θανατική ποινή (άρθρο 48).

ΕΞΟΥΣΙΕΣ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΥ: Η εκελεστική εξουσια του Αντιπροέδρου περιορίζεται στα ακόλουθα: Την υπόδειξη και παύση των τούρκων υπουργών, την αίτηση για σύγκληση του υπουργικού, τα δικαιώματα οριστικής αρνησικυρίας σε αποφάσεις του υπουργικού για τις εξωτερικές υποθέσεις, την άμυνα ή την ασφάλεια, την αναπομπή αποφάσεων του υπουργικού, την οριστική αρνησικυρία νόμων και αποφάσεων της Βουλής που αφορούν τις εξωτερικές υποθέσεις την άμυνα ή την ασφάλεια, την αναπομπή νόμων ή αποφάσεων της Βουλής ή του προϋπολογισμού, την προσφυγή στο Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο και την απονομή χάριτος σε θανατική ποινή (ἀρθρο 49).

ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΑΡΝΗΣΙΚΥΡΙΑΣ ΠΡΟΕΔΡΟΥ-ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΥ: Ο Πρόεδρος και ο Αντιπρόεδρος έχουν το οριστικό δικαίωμα αρνησικυρίας σε οποιονδήποε νόμο ή απόφαση της Βουλής εφ΄οσον ο νόμος ή η απόφαση αφορούν σε εξωτερικές υποθέσες, με εξαίρεση διεθνείς οργανσμούς και συνθήκες συμμαχίας στους οποίους μετέχουν η Ελλάδα και η Τουρκία. Ακόμα έχουν το δικαίωμα αρνησικυρίας σε θέματα άμυνας και ασφάλειας (άρθρο 50).

ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΑΝΑΠΟΜΠΗΣ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΚΑΙ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΥ: Ο Πρόεδρος και ο Αντιπρόεδρος δικαιούνται να αναπέμψουν οποιονδήποτε νόμο ή απόφαση της Βουλής και τον προϋπολογισμό. Αν η Βουλή επιμένει στην απόφαση της τότε υποχεούνται να εκδόσουν το νόμο ή την απόφαση με δημοσίευση τους στην επίσημη εφημερίδα της Δημοκρατίας (άρθρο 51).

ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΕΚΔΟΣΗΣ ΝΟΜΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΥ: Ο Πρόεδρος και ο Αντιπρόεδρος υποχρεούνται να εκδόσουν μέσα σε δεκαπέντε ημέρες την απόφαση ή το νόμο της Βουλής με δημοσίευση τους στην επίσημη εφημερίδα της Δημοκρατίας, εκτός αν έχουν επιλέξει να ασκήσουν δικαίωμα αρνησικυρίας ή αναπομπής ή αναφοράς στο Ανώτατο Σθυνμταγματικό Δικαστήριο (άρθρο 52).

ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗ ΕΞΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΙΚΟΎ: Η ασκουμένη εκτελεστική εξουσία από το υπουργικό περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τη γενική διεύθυνση και τον έλεγχο της διακυβέρνηση,ς τις εξωτερικές υποθέσεις, την άμυνα και την ασφάλεια, το συντονισμό και την εποπτεία των δημοσίων υπηρεσιών, την εποπτεία και τη διάθεση της περιουσίας που ανήκει στη Δημοκρατία, την επεξεργασία νομοσχεδίων, την έκδοση κανονιστικών και εκτελεστικών διαταγμάτων και την επεξεργασία του προϋπολογισμού (άρθρο 54).

ΣΥΝΕΔΡΙΕΣ ΥΠΟΥΡΓΙΚΟΥ:Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας συγκαλεί το Υπουργικό Συμβούλιο σε συνεδρια. Η σύγκληση γίνεται από τον Πρόεδρο είτε με δική του πρωτοβουλία είτε με αίτηση του Αντιπροέδρου ( άρθρο 55).

ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΔΙΑΤΑΞΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣ ΥΠΟΥΡΓΙΚΟΎ: Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας καταρτιζει την ημερήσια διάταξη της συνεδρίας του υπουργικού Συμβουλίου. Ο αντιπρόεδρος μπορεί να ζητήσει από τον Πρόεδρο να περιλάβει στην ημερήσια διάταξη οποιονδήποτε θέμα ( άρθρο 56).

ΟΙ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΙΚΟΥ:Ο Πρόεδρος ή ο Αντιπρόεδρος έχουν το δικαίωμα αναπομπής της απόφασης του Υπουργικού για επανεξέταση. Το Υπουργικό επανεξετάζει το θέμα και αν εμμείνει στην απόφασή του, ο Πρόεδρος ή ο Αντιπρόεδρος υποχρεούνται να την εκδώσουν. Αν η απόφαση αφορά στις εξωτερικές υποθέσεις, την άμυνα ή την ασφάλεια ο Πρόεδρος ή ο Αντιρόεδρος έχουν το δικαίωμα αρνησικυρίας (άθρο 57).

ΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ:Ο κάθε υπουργός προϊσταται του υπουργείου του η δε ασκουμένη εκτελεστική εξουσία του περιλαμβάνει την εκτέλεση των νόμων, την έκδοση διαταγών και γενικών οδηγιών προς εκτέλεση οποιουδήποτε νόμου και την προπαρασκευή για υποβολή στο υπουργικό του τμήματος του προϋπολογισμού που αναφέρεται στο υπουργείο του ( άρθρο 58).

ΤΟ ΑΞΙΩΜΑ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ: Ο υπουργός πρέπει να είναι πολίτης της Δημοκρατίας. Το αξίωμα του είναι ασυμβίβαστο με εκείνο του βουλευτή και άλλων αξιωμάτων στη Δημοκρατία. Ο διοριζόμενος υπουργός δίδει κατα την ανάληψη των καθηκόντων του την ακόλουθη διαβεβαίωση ενώπιον του Προέδρου και του Αντιπροέδρου της Δημοκρατίας:"Διαβεβαιώ επισήμως πίστιν και σεβασμόν εις το Σύνταγμα και τους συνάδοντας αυτώ νόμους και εις την διατήρησιν της ανεξαρτησίας και της εδαφικής ακεραιότητος της Δημοκρατίας της Κύπρου ( άρθρο 59).

ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΥΠΟΥΡΓΙΚΟΎ: Συνιστάται κοινή γραμματεία του Υπουργικού Συμβουλίου η οποία διευθύνεται από ένα Ελληνα γραμματέα δημόσιο υπάλληλο και ένα τούρκο, οι οποίοι τηρούν τα πρακτικά των συνεδριών του Σώματος (άρθρο 60).