7.7.1956: Τo oίκημα τoυ σωματείoυ Αvόρθωση Αμμoχώστoυ αvατιvάζεται από τoυς βρετταvoύς oι oπoίoι ισχυρίζovται ότι σ' αυτό βρέθηκαv εκρηκτικές ύλες.

S-1145

7.7.1956: ΤΟ ΟΙΚΗΜΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΕΙΟΥ ΑΝΟΡΘΩΣΗ ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΥ ΑΝΑΤΙΝΑΖΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΒΡΕΤΤΑΝΟΥΣ ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΙΣΧΥΡΙΖΟΝΤΑΙ ΟΤΙ

Σ' ΑΥΤΟ ΒΡΕΘΗΚΑΝ ΕΚΡΗΚΤΙΚΕΣ ΥΛΕΣ

Στις 9.15 το πρωϊ της 7ης Ιουλίου 1958 η ΕΟΚΑ εξετέλεσε δυο βρεττανούς που βρίσκονταν μέσα στο κατάστημα του Δ. Παραλιμνίτη στην οδό Ερμού, απέναντι από το Σωματείο "Ανόρθωσις" της πόλης.

Οι κάτοικοι γνώριζαν τι θα ακολουθούσε κι έτσι όλοι έσπευσαν να κλείσουν τα καταστήματά τους και προσπάθησαν να απομακρυνθούν από την περιοχή πριν φθάσει ο βρεττανικός στρατός.

Ωστόσο δεν πρόλαβαν να κινηθούν γιατί ο στρατός απέκλεισε μεγάλο τμήμα της πόλης στην περιοχή κι άρχισε εξονυχιστικές έρευνες.

Σε λίγο επιβλήθηκε κατ' οίκον περιορισμός σ' ολόκληρη την πόλη η οποία αφέθηκε πλέον στο έλεος των βρεττανών στρατιωτών, οι οποίοι απέκλεισαν τη γειτονική δημοτική αγορά και απαγόρευσαν την κυκλοφορία.

Πολλοί αγρότες που βρίσκονταν στη διπλανή δημοτική αγορά, για να πωλήσουν τα εμπορεύματά τους αποκλείστηκαν στην αγορά.

Μια εικόνα της κατάστασης που επικρατούσε δίνει ο ανταποκριτής της εφημερίδας " Εθνος" στις 9 Ιουλίου:

"Εις την πόλη πάμπολλα αυτοκίνητα πλήρη στρατιωτών εν αντιδιαδηλωτική εξαρτύσει περιεφέροντο αστραπιαίως προπορευομένων τεθωρακισμένων αυτοκινήτων, οι δε στρατιώται ώρμων λυσσωδώς εναντίον οιουδήποτε τον οποίο συνήντων και άλλους μεν εκτύπων διά των υποκοπάνων των όπλων των, άλλους συνελάμβανον και μετέφερον εις τον αστυνομικό σταθμό,

οπόθεν απεσύροντο βραδύτερον και άλλους τέλος διέτασσον να μεταβούν αμέσως εις τας οικίας των.

" Ο κατ' οίκον περιορισμός ήτο αυστηρότατος και ούτε εις τους κατόχους δελτίων ελευθεροεπικοινωνίας δεν επετρέπετο να κυκλοφορούν".

Οι έρευνες όπως ήταν φυσικό επεκτάθηκαν και στο κτίριο του Σωματείου "Ανόρθωσις" όπου οι Αγγλοι μπήκαν μόνοι τους, χωρίς την παρουσία κανενός υπευθύνου του σωματείου και ανακοίνωσαν αργότερα ότι βρήκαν εκρηκτικές ύλες.

Το Σωματείο αποτελούσε κέντρο στρατολόγησης αγωνιστών της ΕΟΚΑ και οι Αγγλοι το είχαν βάλει στο μάτι.

Ο Δήμαρχος Αμμοχώστου Ανδρέας Πούγιουρος σαν το πληροφορήθηκε τηλεφώνησε στο Κυβερνείο κι άφησε αιχμές ότι τις εκρηκτικές ύλες τις είχαν τοποθετήσει οι Αγγλοι.

Ομως υπήρξε και συνέχεια που επιβεβαίωνε τις αιχμές του Δημάρχου της πόλης. Οι Αγγλοι αρνήθηκαν να μετακινήσουν τις εκρηκτικές ύλες από το σωματείο ισχυριζόμενοι πως ήταν επικίνδυνο να μεταφερθούν και τις ανατίναξαν επί τόπου γκρεμίζοντας το κτίριο, όπως έκαμναν και με τα σπίτια των Κυπρίων στα οποία ανακάλυπταν εκρηκτικές ύλες.

Πρόσθετε το "Εθνος" στο ρεπορτάζ του:

"Την 11.45 π.μ. "δυνάμεις ασφαλείας" συνέλαβον εκ των οικιών των τον Πρόεδρον της " Ανορθώσεως" κ. Αναστάσιον Οικονομίδην, τον Γραμματέα του Σωματείου κ. Ιωάννην Κυριακίδην και των εκ των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου κ. Τάκην Παπαδόπουλον και τους μετέφερον εις τον αστυνομικόν σταθμόν οπόθεν απέλυσαν τούτους περί την 2 μ.μ. αφού εζητήθη παρά του Γραμματέως κατάλογος των μελών του σωματείου.

"Εν τω μεταξύ εις το οίκημα της "Ανορθώσεως" διεξήγοντο υπό ισχυρού σώματος στρατού έρευναι παραβιασθεισών των θυρών αυτής. Το περί ερευνών εδηλώθη εις τον Πρόεδρον του σωματείου κ. Οικονομίδην, ενώ ούτος μετεφέρετο εις την οικίαν του και προσετέθη ότι εντός αυτού ανευρέθησαν εκρητικαί ύλαι.

"Ούτος επεκοινώνησε πάραυτα μετά του Δημάρχου και του διοικητού προς ον οι δύο πρώτοι διεμαρτυρήθησαν διά την διενέργειαν ερευνών τη απουσία οιουδήποτε υπευθύνου προσώπου.

" Περί την 4ην μ. ο κ. Οικονομίδης επεσκέφθη τον διοικητήν και ετόνισε προς αυτόν ότι ήτο απαράδεκτος η ανεύρεσις εκρηκτικών υλών εις το σωματείον. Ο τελευταίος υπέβαλεν εις τον Πρόεδρον ότι ανευρέθησαν εκρηκτικαί ύλαι εις σημεία δεικνυόμενα επί σχεδιαγράμματος, το οποίον παρουσίασεν, ήτοι μεταξύ του ηλιακού και της αιθούσης αναγνώσεως εις τι σημείον προς την επί της οδού Ερμού βεράνταν και εις έτερον σημείον του ηλιακού έναντι του ραδιοφώνου.

"Ο κ. Οικονομίδης εζήτησεν όπως τα ανευρεθέντα πυρομαχικά μεταφερθούν έξω του σωματείου, αλλ' ο διοικητής απήντησε ότι τούτο ήτο δυσχερές. Εν τω μεταξύ ο δήμαρχος κ. Α. Πούγιουρος επεκοινώνησε τηλεφωνικώς μετά του Κυβερνήτου, εκ μέρους του οποίου απήντησεν ο διοικητικός Γραμματεύς. Προς τούτον παρετήρησεν ότι αι έρευναι εγένοντο ερήμην οιουδήποτε υπεθύνου δια το σωματείον προσώπου, ότι η εύρεσις βομβών εντός αυτού ήτο απαράδεκτος και ότι αύται έπρεπε να μεταφερθούν έξω του σωματείου. Τότε ο Γραμματεύς απήντησεν: Υποβάλλετε δηλαδή ότι αι βόμβαι ετοποθετήθησαν υπό των δυνάμεων ασφαλείας.

"Ο Δήμαρχος επανέλαβεν ότι αύται έπρεπε να μετακινηθούν εκείθεν, αλλ' ο Γραμματεύς απήντησεν ότι αι εκρηκτικαί ύλαι θα ηχρηστεύοντο επί τόπου, καθότι, ως εδήλωσεν ο εμπειργνώμων επ' αυτών, ευρίσκοντο εις επικίνδυνον κατάστασιν.

"Μετά ταύτα ειδοποιήθη υπό του στρατού ο ιδιοκτήτης του οικήματος Φοίβος Πιερίδης όπως εκκενώση το κάτωθι της "Ανορθώσεως" κατάστημά του και ούτος συνεμορφώθη, αλλά καθ' ον χρόνον κατεγίνοντο εις το έργον τούτο επί του ανωγείου, όπου η " Ανόρθωσις" εσημειώθη έκρηξις και ο κ. Πιερίδης διετάχθη να διακόψη την εκκένωσιν. Εν τω μεταξύ πάντες οι ιδιοκτήται καταστημάτων, ευρισκομένων εις την περιοχήν εκείνην, επεκοινώνησαν μετά των "δυνάμεων ασφαλείας" ζητούντες να πληροφορηθούν εάν τα καταστήματα των διέτρεχον οιονδήποτε κίνδυνον εκ της μελλούσης ανατινάξεως, ζητούντες άμα την άδειαν εκκενώσεως των, αλλ' οι υπεύθυνοι απήντησαν αρνητικώς.

"Η πυροδότησις εγένετο περί την 7ην μ.μ. παρουσία του διοικητού Αμμοχώστου. Πάραυτα ανεφάνη εκτυφλωτική λάμψις και πυκνότατον νέφος μαύρου καπνού εκάλυψε σύμπασαν τη πόλιν, η δε δόνησις ήτο εκκωφαντική και ηκούσθη μέχρι του χωρίου Δερυνείας.

"Η έκρηξις ήτο πολύ ισχυροτέρα της προκληθείσης προ τριών περίπου μηνών εις το ενταύθα κινηματοθέατρον "Ηραίον" και πρωτοφανώς συγκλονιστική όσον και καταστρεπτική. Τα κεραμίδια της στέγης του εξαφανισθέντος οικήματος της " Ανορθώσεως" εξεσφενδονίσθησαν εις ακτίνα 500 μέτρων το οίκημα κατέρρευσεν εις ερείπια, αι δε πέριξ οδοί γέμουν λίθων και θρυμματισμένων επίπλων του σωματείου, τα οποία υπέστησαν, κατά δηλώσεις των περιοίκων, οίτινες ήκουον τους κρότους, πλείστας ζημίας και προ της ανατινάξεως κατά την διάρκειαν των ερευνών.

"Πιστεύεται ότι αι ζημίαι υπερβαίνουν τας 50 χιλιάδας λιρών.

"Η μόνη διασωθείσα περιουσία της " Ανορθώσεως" είναι 68 έπαθλα, τα οποία εστάλησαν υπό του διοικητού εις την οικίαν του κ. Οικονομίδη. Ούτω η " Ανόρθωσις" διατηρεί ομού μετά του εμψύχου υλικού και τα μνημεία δόξης της παρ' όλον ότι επλήγη καιρίως οικονομικώς".

Δεν ήταν η πρώτη φορά που η " Ανόρθωσις" είχε γίνει στόχος των Αγγλων. Το 1931 κλείστηκε από τους Βρεττανούς γιατί από το ανεγειρόμενο κτίριο της είχαν λιθοβοληθεί βρεττανοί κατά τη διάρκεια της έκρηξης των Οκτωβριανών.

Το 1956 οι Αγγλοι έκλεισαν και πάλι το σωματείο για εννιά μήνες.

Τώρα γκρεμιζόταν το κτίριο του σωματείου, αλλά όπως δήλωσε ο Πρόεδρος του Αναστάσιος Οικονομίδης η "Ανορθωσις" που είχε έμβλημά της τον αναγεννόμενο φοίνικα, θα αναγεννάτο και πάλι από την τέφρα της και θα συνέχιζε το εθνικήν της δράση.