29.10.1946: Με διάταγμα τoυ Κυβερvήτη στηv επίσημη εφημερίδα της Κυβέρvησης αίρovται oι Νόμoι πoυ απαγoρεύoυv τη διεvέργεια αρχιεπισκoπικώv εκλoγώv.

S-762

29.10.1946: ΜΕ ΔΙΑΤΑΓΜΑ ΤΟΥ ΚΥΒΕΡΝΗΤΗ ΣΤΗΝ ΕΠΙΣΗΜΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΚΥΒEΡΝΗΣΗΣ ΑΙΡΟΝΤΑΙ ΟΙ ΝΟΜΟΙ ΠΟΥ ΑΠΑΓΟΡΕΥΟΥΝ ΤΗ ΔΙΕΝΕΡΓΕΙΑ ΑΡΧΙΠΙΣΚΟΠΙΚΩΝ ΕΚΛΟΓΩΝ

Αρκετοί από τους εξορίστους στους οποίους θα επέτρεπε η αγγλική Κυβέρνηση να επιστρέψουν στη νήσο με τις αποφάσεις της που ανακοίνωσε στις 23 Οκτωβρίου 1946 ο υπουργός Αποικιών Κρήητς Τζόουνς στη Βουλή των Κοινοτήτων, είχαν ήδη πεθάνει στην εξορία, ενώ άλλοι βρίσκονταν στην Αγγλία και την Αθήνα σε κάπως προκεχωρημένη ηλικία.

Οι αποθανόντες ήσαν: Μητροπολίτες Κιτίου Νικόδημος Μυλωνάς και Μαρεώτιδος Διονύσιος Κυκκώτης, που είχαν πεθάνει στους Αγίους Τόπους και την Αλεξάνδρεια, Θεοφάνης Θεοδότου που είχε πεθάνει στη Λευκωσία, όπου του επιτράπηκε να επιστρέψει στα τελευταία στάδια της ζωής του και οι Κώστας Σκελέας και Χαράλαμπος Δ. Βατυλιώτης, κομμουνιστές ηγέτες που είχαν πεθάνει στη Ρωσία.

Οι άλλοι εξόριστοι ήσαν οι Κυρηνείας Μακάριος, Θεοφάνης Τσαγγαρίδης, Θεόδωρος Ι. Κολοκασίδης και Σάββας Κ. Λοϊζίδης που διέμεναν στην Αθήνα και Γεώργιος Χατζηπαύλου που διέμενε στην Αγγλία..

Οι Νόμοι του 1937 τους οποίους ακύρωσε η αγγλική Κυβέρνηση και με διάταγμα στην εφημερίδα της Κυβέρνησης, ύστερα από 6 ημέρες, ήσαν οι Νόμοι 33,34 και 35 που αφορούσαν την απαγόρευση ή τον έλεγχο της εκλογής νέου Αρχιεπισκόπου Κύπρου και επιβλήθηκαν έξη χρόνια μετά την εξέγερση του 1931, ώστε να αποκεφαλισθεί η Κυπριακή Εκκλησία και να παραμείνει εντελώς ανοργάνωτος ο Κυπριακός λαός.

Με το Νόμο 33 απαγορευόταν όπως εκλεγεί Αρχιεπίσκοπος πρόσωπο που είχε απελαθεί από την Κύπρο, είχε καταδικασθεί για στάση ή οποιοδήποτε αδίκημα που τιμωρείτο με φυλάκιση που υπερέβαινε τα δυο χρόνια ή δεν ήταν ιθαγενής κύπριος και μέλος της Εκκλησίας απαγορευόταν δηλαδή η εκλογή ως Αρχιεπισκόπου προσώπου που είχε αναμιχθεί στα Οκτωβριανά ή ξένου.

Με το Νόμο 34 του 1937 απαιτείτο όπως ο Αρχιεπίσκοπος που θα εκλεγόταν έπρεπε να τύγχανε της έγκρισης του Κυβερνήτη μετά την εκλογή και πριν από τη χειροτονία. Σε περίπτωση που δεν θα εγκρινόταν ο νέος Αρχιεπίσκοπος δεν θα επιτρεπόταν από τον Κυβερνήτη η χειροτονία του.

Με το νόμο 35 του 1937 ερμηνευόταν ο όρος Εκκλησία και σ' αυτόν περιλαμβανόταν όχι μόνον η Εκκλησία της Κύπρου αλλά και κάθε άλλη ελληνορθόδοξη Εκκλησία.

Την απόφαση της Βρεττανικής κυβέρνησης να άρει τους τρεις νόμους για την εκλογή Αρχιεπισκόπου ανακοίνωσε και εγγράφως ο αποικιακός Γραμματέας Ρ. Ε. Τέρνμπουλλ προς τον τοποτηρητή του Αρχιεπισκοπικού θρόνου Λεόντιο, με μια τόσο τυπική επιστολή που μόνο οι Αγγλοι είχαν τη χάρη να στείλουν.

Η επιστολή ημερομηνίας 29 Οκτωβρίου αποτελούσε απάντηση σε προηγουμένη που είχε στείλει στις 17 Νοεμβρίου, 1943, ο Τοποτηρητής, δηλαδή πριν από τρία χρόνια ακριβώς, αλλά ο Αποικιακός Γραμματέας δεν λησμόνησε να το αναφέρει:

" Σεβασμιότατε,

σε σχέση με την επιστολή σας 17 Νοεμβρίου 1943, που απευθύνθηκε σε μένα την Α. Ε. τον Κυβερνήτη και με την οποία ζητείτε ακύρωση των νόμων 33,34, και 35 του 1937 διατάχθηκα να επισύρω την προσοχή Σας στην έκδοση της επίσημης εφημερίδας της κυβέρνησης, σημερινής ημερομηνίας, αντίτυπο της οποίας επισυνάπτεται.

Εχω την τιμή να διατελώ, ευπειθής θεράπων της σεβασμιότητα σας

Ρ.Ε. Τέρνμπουλλ

Αποικιακός Γραμματέας