Πρώτη Ηλεκτρονική Ιστορία της Κύπρου

image

Δωρεάν προσφορά σε ερευνητές, μελετητές, φοιτητές, μαθητές και δημοσιογράφους.

Από την Κύπρο στην αρχαιότητα, μέχρι την Κύπρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η αγγλοκρατία, η ΕΟΚΑ, το πραξικόπημα, το σχέδιο Ανάν, η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αρχείο Παναγιώτη Παπαδημήτρη

papademetris-pΜοναδικό αρχείο στο οποίο μπορείτε να προστρέξετε και να αναζητήσετε εύκολα και γρήγορα αυτό που θέλετε για μια περίοδο 8.000 ετών για την Ιστορία της Κύπρου.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

30.3.1946: Τo Τέταρτo Συvέδριo της ΠΣΕ απoφασίζει τη μετovoμασία της oργάvωσης σε ΠΕΟ.

S-738

30.3.1946: ΤΟ ΤΕΤΑΡΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΗΣ ΠΣΕ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ ΜΕΤΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΣΕ ΠΕΟ

Το 1945 το εργατικό κίνημα είχε ανδρωθεί πλέον για καλά.

Αντρέας Ζιαρτίδης

Τόσο η Αριστερή Παγκύπρια Συντεχνιακή Επιτροπή (ΠΣΕ) όσο και οι Νέες Συντεχνίες της Δεξιάς συνέχιζαν να ενισχύονται συνέχεια και να δέχονται στις τάξεις τους όλο και νέες Συντεχνιες.

Η ΠΣΕ με την ανάπτυξη της μετατράπηκε τελικά σε Παγκύπρια Εργατική Ομοσπονδία, ΠΕΟ, και οι Νέες Συντεχνίες, σε αντιδιαστολή με τις παλιές, μετατράπηκε πολύ αργότερα σε ΣΕΚ.

Γεώργιος Χριστοδουλίδης

Η αλλαγή το ονόματος της ΠΣΕ σε ΠΕΟ έγινε μια κρίσιμη περίοδο για το αριστερό συντεχνιακό κίνημα. Σ' αυτή την περίοδο όλη η ηγεσία του είχε φυλακισθεί με την κατηγορία της συνωμοσίας προς ανατροπή του συντάγματος της Κύπρου με επανάσταση, ανατροπή του καθεστώτος και διάπραξη πράξεων οι οποίες αποσκοπούσαν στην προαγωγή στασιαστικής πρόθεσης.

Συνολικά κατηγορήθηκαν 18 συντεχνιακοί με επικεφαλής τον Ανδρέα Ζιαρτίδη, Γ.Γ. της ΠΣΕ το δε δικαστήριο ύστερα από μακρά δίκη βρήκε ένοχους και τους 18 και τους καταδίκασε σε φυλάκιση ενός έτους. Οι καταδικασθέντες ήσαν: Ανδρέας Ζιαρτίδης, Λευκωσία, Αντώνιος Ψαθάς, Βαρώσι, Στέλιος Ιωκωβίδης, Λευκωσία, Γεώργιος Χριστοφόρου, Λεμεσός, Γεώργιος Χριστοδουλίδης Λάρνακα, Γεώργιος Τεμπριώτης, Λευκωσία, Τάκης Φραγκοφίνος, Πάφος, Χρύσανθος Σαββίδης, Λευκωσία, Κυριάκος Ραγουζαίος, Λευκωσία, Αγαθάγγελος Εμμανουήλ Πάφος, Μιχ. Ξενοφώντος, Λευκωσία, Παής Φωτίου και Χαμπής Νικόλα, Αμμόχωστος, Γεώργιος Μηνά, Κλεάνθης Σιλβέστρος, Νίκος Γεωργίου και Ανδρέας Τσαπαρίλλας, Λευκωσία.

Α. Ψαθάς

Ο 18ος κατηγορούμενος Σάββας Ιωάννου, έμμισθος Γραμματέας του Κεντρικού Οργανωτικού Γραφείου της ΠΣΕ βρέθηκε ένοχος σε κατηγορία μαζί με τους έντεκα πρώτους κατηγορουμένους ότι κατείχε αξιώματα στη ΠΣΕ και καταδικάστηκε μαζί με τους άλλους σε φυλάκιση 18 μηνών, αλλά οι ποινές θα συνέτρεχαν.

Ετσι οι μεν 11 πρώτοι μαζί με το Σάββα Ιωάννου θα εκτελούσαν ποινή φυλάκισης 18 μηνών και οι άλλοι έξη ποινή ενός χρόνου.

Ο Πρόεδρος του Κακουργιοδικείου Χαλίντ Βέης απαγγέλλοντας την απόφαση του δικαστηρίου είπε σύμφωνα με την εφημερίδα "Ελευθερία" της 22ας Ιανουαρίου 1946:

Γ. Χριστοφόρου

"Αι κατηγορίαι εναντίον των κατηγορουμένων ανέρχονται εις 17. Αι επτά πρώται αναφέρονται εις συνωμοσίαν, οι τρεις αναφέρονται εις το ότι οι κατηγορούμενοι είναι μέλη παρανόμου συνδέσμου και ότι οι δώδεκα πρώτοι εξ αυτών είναι αξιωματούχοι του παρανόμου συνδέσμου, οι δε υπόλοιποι επτά κατηγορίαι αναφέρονται εις δημοσίευσιν και κατοχή στασιαστικών εγγράφων.

Ο εντ. Γεν. αντιεισαγγελέας ερωτηθείς υπό του δικαστηρίου, είπεν ότι η γνώμη του είναι ότι εάν οι κατηγορούμενοι ευρεθούν ένοχοι των κατηγοριών 8,9 και 10 δηλαδή ότι είναι μέλη παρανόμου συνδέσμου, αυτό δεν θα ημπόδιζε το δικαστήριον να εύρη ενόχους αυτούς και των κατηγοριών 1-7 και 11-17 των αφορωσών συνωμοσίαν, δημοσίευσιν και κατοχήν στασιαστικών εγγράφων. Εδήλωσεν όμως ότι εάν οι κατηγορούμενοι ευρίσκοντο ένοχοι των κατηγοριών, ότι ήσαν μέλη ή αξιωματούχοι παρανόμου συνδέσμου, δεν θα επέμεινεν όπως ούτοι καταδικασθούν και επί των άλλων κατηγοριών.

Στ. Ιακωβίδης

Το δικαστήριον, είπεν ο Πρόεδρος, θα επιληφθή πρώτον της κατηγορίας καθ' ην οι κατηγορούμενοι είναι μέλη παρανόμου συνδέσμου προπαγανδίζοντος την ανατροπήν του συντάγματος της Κύπρου δι' επαναστάσεως, την διά βίας ανατροπήν της Κυβερνήσεως κτλ.

Αγαθάγγελος Εμμανουήλ

Δεν αμφισβητείται ότι πλην του Σάββα Ιωάννου, οι λοιποί κατηγορούμενοι είναι μέλη και αποτελούν την ΠΣΕ και ότι ούτοι εξελέγησαν κατά την συγκροτηθείσαν εν Λεμεσώ Παγκύπριον Συντεχνιακήν Συνδιάσκεψιν της 24 και 25 Σεπτεμβρίου. Είναι επίσης παραδεκτόν ότι η ΠΣΕ είναι ο Ανώτατος Συντεχνιακός Οργανισμός όστις καθοδηγεί και συντονίζει την δράσιν των εν Κύπρω συντεχνιών και ότι συμφώνως προς την μαρτυρίαν του Πρωτοκολλητού των συντεχνιών, αύται είς τας επαρχίας καθοδηγούνται υπό της ΠΣΕ. Η ΠΣΕ δεν είναι εγγεγραμμένη επί τη βάσει του περί συντεχνιών νόμου και επομένως έπρεπε να διαλυθή καθότι πάσα Συντεχνία μη εγγεγραμμένη διαγράφεται.

Παρά τούτο όμως φαίνεται από την μαρτυρίαν του Προσωρινού Αποικιακού Γραμματέως κ. Ρίτσαρντ ότι η Κυβέρνησις ανεγνώριζε την ΠΣΕ και συμφώνως προς την εν λόγω μαρτυρίαν, από της θεσπίσεως του περί συντεχνιών νόμου, κατά το 1941, η κυβέρνησις ευρίσκετο εις επαφήν με την ΠΣΕ και εις πολλάς περιπτώσεις διώρισεν αντιπροσώπους αυτής εις διαφόρους επιτροπάς.

Χρ. Σαββίδης

Περαιτέρω ο Πρόεδρος του Κακουργιοδικείου αναφερθείς εις τας της Οργανώσεως της ΠΣΕ είπεν ότι μεταξύ των κυριωτέρων δράσεων της ΠΣΕ περιλαμβάνεται η μόρφωσις της εργατικής τάξεως. Αύτη διεξήγετο υπό του Κεντρικού Μορφωτικού Γραφείου της ΠΣΕ του οποίου προϊστατο ο εκ των κατηγορουμένων Χρύσανθος Σαββίδης, εις το γραφείον τούτο η ΠΣΕ ενεπιστεύθη την διδασκαλίαν μορφωτικών μαθημάτων, την εκδοσιν των Μηνιαίων δελτίων της ΠΣΕ, τας εφημερίδας του τοίχου "Φωνής του εργάτη" και "Προπαγανδιστού" και άλλου είδους προπαγάνδαν αποσκοπούσαν να μορφώση και εμπνεύση εις τους εργάτας ταξικήν συνείδησιν. Οτι δε τούτο ήτο το κυριώτερον μέλημα της ΠΣΕ καταφαίνεται και εκ των ιδιαιτέρων φροντίδων τας οποίας αύτη ελάμβανε διά την όσον το δυνατόν παρακολούθησιν των μαθημάτων και διαλέξεων και την ευρείαν μεταξύ των μελών διάδοσιν των διαφόρων δημοσιευμάτων, τα οποία εκυκλοφόρουν μόνον εις τα μέλη. Τα δημοσιεύματα ταύτα, καθώς και η όλη δράσις της ΠΣΕ απέβλεπον εις την διδασκαλίαν του Μαρξισμού.

Κλεάνθης Νικόλα

Συμφώνως προς την μαρτυρίαν του κ. Ρίτσαρντς η Κυβέρνησις είχε πληροφορηθή την επαναστατικήν δράσιν της ΠΣΕ, αλλά δεν έλαβε μέτρα παρά μόνον την στιγμήν, καθ' ην είχον περιέλθη εις χείρας της τα υπό της αστυνομίας κατασχεθέντα έγγραφα.

Το ότι η ΠΣΕ δεν είναι εγγεγραμμένη ως οργάνωσις δεν ενδιαφέρει. Το μόνον το οποίον ενδιαφέρει είναι κατά πόσον αύτη είναι παράνομος σύνδεσμος, λόγω της υπ' αυτής διενεργουμένης προπαγάνδας εν τη εννοία του Ποινικού Νόμου.

Η κατηγορία βασίζεται εις το ότι η ΠΣΕ είναι παράνομος λόγω του ότι διά της προπαγάνδας της:

1. Ενθαρρύνει την ανατροπήν του συντάγματος δι' επαναστάσεως.

2. Την διά βίας ανατροπήν της καθεστηκυϊας Κυβερνήσεως Κύπρου.

3. Την διά βίας ανατροπήν ωργανωμένης Κυβερνήσεως.

4. Την διάπραξιν πράξεων προς προαγωγήν στασιαστικής προθέσεως, δηλαδή προθέσεως αποσκοπούσης εις το να καταστήση μισητήν την Κυβέρνησιν Κύπρου.

5. Την διάπραξιν πράξεων εχουσών στασιαστικήν πρόθεσιν, δηλαδή την διέγερσιν δυσμενείας κατά της Κυβερνήσεως,

Παής Φωτίου

6. Την διάπραξιν πράξεων εχουσών στασιαστικήν πρόθεσιν, δηλαδή την διέγερσιν των κατοίκων και αποπείρας τεινούσας εις το να προκληθή μεταβολή εις τα καθεστηκότα πράγματα της Νήσου δι' άλλων παρά των νομίμων μέσων.

7. Την διάπραξιν πράξεων εχουσών στασιααστικήν πρόθεσιν, δηλαδή να διεγείρουν δυσαρέσκειαν μεταξύ των κατοίκων της αποίας και να διεγείρουν αισθήματα δυσαρεσκείας και έχθρας μεταξύ των διαφόρων τάξεων του πληθυσμού.

Ν. Γεωργίου

Πρέπει να σημειωθή ότι η απόδειξις έστω και ενός μόνου στοιχείου εκ των ανωτέρω αναφερθέντων είναι αρκετή διά να κηρυχθή η ΠΣΕ ως παράνομος σύνδεσμος εν τη εννοία του Ποινικού Νόμου. Προσεκτική εξέτασις όλων των κατατεθέντων εγγράφων ουδεμίαν αφίνη αμφιβολίαν εις την αντίληψιν οιουδήποτε λογικού ανθρώπου περί των προθέσεων της ΠΣΕ. Και εάν ακόμη ήθελε γίνη αρκετή παραχώρησις εις ό,τι αφορά την υπό των κατηγορουμένων γλώσσαν εναντίον της Κυβερνήσεως σχετικώς με ωρισμένα συντεχνιακά ζητήματα πάλιν ουδεμίαν άλλη εκλογήν θα επαφίετο εις το δικαστήριον, παρά να εύρη ότι η ΠΣΕ είχε στασιαστικήν δράσιν. Η στασιαστική αύτη δράσις αποδεικνύεται από ομιλίας, από αποφάσεις ληφθείσας από την Παγκύπριον Συντεχνιακήν Συνδιάσκεψιν, από τα Μηνιαία Δελτία της ΠΣΕ, από τας εφημερίδας του τοίχου καθώς και από τα μορφωτικά μαθήματα.

Γ. Μηνάς

Εν συντόμω άπαντα τα προσαχθέντα έγγραφα καταλήγουν εις το αυτό συμπέρασμα. Συμφώνως προς τα έγγραφα ταύτα σκοπός της ΠΣΕ ήτο η εγκαθίδρυσις Σοσιαλιστικού Κράτους επί τη βάσει της μαρξιστικής θεωρίας.

Ο κ. Κληρίδης υπεστήριξεν ότι η λέξις επανάστασις, την οποίαν χρησιμοποιούν εις τα διάφορα έγγραφα των κατηγορούμενοι δεν σημαίνει ενθάρρυνσιν προς πράξεις βίας ή ανατροπή του Συντάγματος δι' ειρηνικών μέσων, δηλαδή κατάληψιν της αρχής κατόπιν πλειοψηφίας εις τας εκλογάς.

Εις το σημείον αυτό ο Πρόεδρος Χαλίντ Βέης αναφερθείς εις απόσπασμα άρθρου δημοσιευθέντος εις την εφημερίδα "Ανόρθωσιν" υπό τον τίτλον " τα κεθεστωτικά ζητήματα" και το οποίον είχε επικελεσθή η Υπεράσπισις, είπεν ότι και αυτό ακόμη το απόσπασμα, καίτοι ήπιον σχετικώς εν συγκρίσει προς τα άλλα δημοσιεύματα, τα οποία προωρίζοντο διά τα μέλη των συντεχνιών, περιλαμβάνει εν τούτοις βίαν.

Το Δικαστήριον εσυνέχισεν ο Πρόεδρος, θα ερμηνεύση τον υπό των κατηγορουμένων χρησιμοποιηθέντα όρον "επανάστασιν" εν τη συνήθει αυτού εννοία, ως άλλως τε και αυτοί οι κατηγορούμενοι πλειστάκις εφρόντισαν να αποσαφηνίσουν εις τα διάφορα δημοσιεύματά των ότι υπό τοιαύτην έννοιαν εχρησιμοποιείτο ο όρος ούτος.

Αντρέας Τσαπαρίλας

Ακολούθως ο Πρόεδρος ανεφέρθη εις διάφορα αποσπάσματα δημοσιευμάτων υπό τους τίτλους "Είναι δυνατή η εφαρμογή του Σοσιαλισμού χωρίς επανάσταση;", " τι είναι Σοσιαλισμός και τι Κομμουνισμός", "Ο Καπιταλισμός δεν εξελίσσεται", "τι είναι Οκτωβριανή επανάσταση και περιγραφή αυτής", "Ποσοτική και Ποιοτική αλλαγή της κοινωνίας", " ο δρόμος προς τον Σοσιαλισμό" καθώς και εις πλείστα συνθήματα εις τα οποία, είπε, προπαγανδίζεται η χρήσις της βίας προς ανατροπήν του κοινωνικού καθεστώτος και προσέθεσεν:

" Εδωκα αρκετόν υλικόν διά να αποδειχθή ότι η ΠΣΕ διά της προπαγάνδας της ενεθάρρυνε την ανατροπήν του καθεστώτος διά της βίας, τούτο δε και μόνον θα ήτο αρκετόν διά να κηρυχθή η ΠΣΕ ως παράνομος σύνδεσμος και κατά την γνώμην του δικαστηρίου, το τοιούτον αποτελεί την σοβαρωτέραν πράξιν, δι' ην αύτη κατηγορείται.

Ως γεγονός, θα ήτο πολύ απλούτερον διά το δικαστήριον, εάν εξήταζεν οιανδήποτε άλλην εκ των πράξεων των κατηγορουμένων, διά τας οποίας δυσκόλως θα ηδύνατο να

Μιχαήλ Ξενοφώντος

προβληθή υπεράσπισις. Π. Χ. δεν θα εδυσκολευόμεθα ν' αποφασίσωμεν, ότι αποσπάσματα, ως τα ακόλουθα, εσκόπουν να καταστήσουν μισητήν την Κυβέρνησιν της Κύπρου. "Πρέπει το μίσος ενάντια στην ιμπεριαλιστικήν διακυβέρνησιν ν' ανάψη και να μεταβληθή σε ασβεστη φλόγα" κλπ.

Η προταχθείσα μαρτυρία είναι αρκετή ν' αποδείξη όλας ταςπράξεις των κατηγορουμένων, τας περιλαμβανομένας εις την 8ην κατηγορίαν. Το δικαστήριον ευρίσκει όλους τους κατηγορουμένους πλην του Σάββα Ιωάννου, ενόχους ως μέλη παρανόμου συνδέσμου. Επίσης ευρίσκει τους δώδεκα πρώτους κατηγορουμένους ενόχους της 9ης κατηγορίας ήτοι ότι είναι αξιωματούχοι παρανόμου συνδέσμου.

Κυριάκος Ραγουζέος

Κατόπιν της δηλώσεως του Γεν. Αντιεισαγγελέα καθ' ην δεν ζητεί ούτος παρά του δικαστηρίου όπως εύρη αυτούς ενόχους διά συνωμοσίαν, και δημοσίευσιν και κατοχήν σταστιαστικών εγγράφων, το δικαστήριον δεν προτίθεται ν' ασχοληθή επί των κατηγοριών τούτων. Θα επεθύμουν εν τούτοις να δηλώσω ότι το δικαστήριον δεν αποφασίζει περί του εάν δικαιούμεθα συμφώνως τω Νόμω να εύρωμεν τους κατηγορουμένους ενόχους επί οιασδήποτε των ανωτέρω κατηγοριών, αφού ήδη εύρομεν αυτούς ενόχους ως μέλη παρανόμου συνδέσμου. Δηλούμεν όμως ότι εάν δεν εκωλυόμεθα από του να πράξωμεν ούτω, ουδόλως θα διστάζομεν εις το να εύρωμεν αυτούς ενόχους επίσης και επί των κατηγοριών τούτων.

Σάββας Ιωάννου

Εις το σημείον τούτο ο Πρόεδρος του Κακουργιοδικείου Χαλίντ Βέης ηρώτησε τους κατηγορουμένους εάν έχουν να είπουν τίποτε διά να μη τους επιβληθή ποινή.

Α ΖΙΑΡΤΙΔΗΣ: Νομίζω ότι δεν πρέπει να μας επιβληθή ποινή διά τους εξής λόγους. Ολη η δράσις διά την οποίαν κατηγορήθημεν και διά την οποίαν το δικαστήριόν μας εύρεν ενόχους παρ' όλον ότι αποτελεί τυπικήν παράβασιν ωρισμένων Κυπριακών Νόμων, είναι απολύτως σύμφωνος με τας υψηλάς αρχάς τας καθορισθείσας εις τους σκοπούς του λήξαντος προ ολίγων μηνών πολέμου. Εννοούμεν τας διακηρύξεις του χάρτου του Ατλαντικού, διά τας οποίας επρωτοστάτησεν η Κυβέρνησις της Μεγάλης Βρεττανίας. Δεν πταίομεν, εάν ημείς τας επιστεύσαμεν. Πταίουν εκείνοι οι οποίοι υποκριτικώς τας έδωκαν ως σκοπούς του πολέμου. Δεν μετανοούμεν ότι επράξαμεν, διότι αυτό θα έπραττε κάθε τίμιος άνθρωπος. Δεν πταίομεν εάν παρέβημεν τυπικώς τους Κυπριακούς νόμους.

Δεν υπάρχει εις την Κύπρον αντιπροσωπευτική διακυβέρνησις μέσω της οποίας να διοχετεύωνται αι απόψεις του Κυπριακού λαού, δι' αυτούς τους λόγους δεν πρέπει να επιβληθή ποινή. Εάν το δικαστήριον είναι υποχρεωμένον να μας επιβάλη ποινήν, τότε δεν θα τιμωρήση ημάς τους ιδίους, αλλά θα πλήξη εκείνας τας αρχάς τας οποίας ανέφερα προηγουμένως".

Γεώργιος. Τεμπριώτης

Οι υπόλοιποι κατηγορούμενοι είπαν ότι δεν έχουν τίποτε να προσθέσουν εις ό,τι είπεν ο κ. Ζιαρτίδης.

Ακολούθως ο Πρόεδρος διέκοψεν επ' ολίγον την συνεδρίαν του δικαστηρίου αποσυρθέντος εις ιδιαιτέραν σύσκεψιν, μεθ' ο επανελθόντων των δικαστών εις τας έδρας των, ο Πρόεδρος απευθυνθείς προς τους κατηγορουμένους είπε τα εξής:

"Εχετε ευρεθή ένοχοι κατηγοριών των οποίων η σοβαρότης είναι πρόδηλος εις πάντας., Η ανατρεπτική και στασιαστική δράσις σας στρέφεται εναντίον των θεμελίων του Κράτους. Εάν εφηρμόζετο η διδασκαλία σας, θα εδημιούργει χάος εν τη χώρα: Εάν κρίνωμεν εκ των δραστηριοτήτων σας, συμπεραίνομεν, ότι μερικοί από σας αναμφιβόλως είναι άνθρωποι ευφυείς και διά τούτο πολύ επικίνδυνοι. Μερικά των μαθημάτων, τα οποία εδιδάσκοντο, αφορούν μάλλον τεχνικά οικονομικά ζητήματα, σκοπός δε των μαθημάτων ήτο η δηλητηρίασις της αμορφώτου εργατικής τάξεως, τα τεχνικά ταύτα μαθήματα τίποτε δεν δύναται να εισφέρουν εις ένα αμόρφωτον άνθρωπον, το δε μόνον πράγμα, το οποίον το μυαλό του θα κρατήση είναι οι φράσεις "επανάστασις", " εγκληματική Κυβέρνησις" κλπ.

Τάκης Φραγκοφίνος

Το δικαστήριον δεν εδυσκολεύθη εις το να σας εύρη ενόχους. Εύρεν όμως δυσκολίαν εις την επιμέτρησιν της ποινής. Το συμπέρασμα εις το οποίον κατέληξε το δικαστήριον ως προς την τιμωρίαν σας, συνήχθη κατόπιν προσεκτικωτάτης σκέψεως και δισταγμού ως προς το εάν θα ήτο φρόνιμον να φανή επιεικές απέναντι σας, πράγμα το οποίον και αποφάσισε να πράξη".

Στην καταδίκη υπήρξε άμεση αντίδραση με απεργίες και διαμαρτυρίες αλλά χωρίς κανένα αποτέλεσμα. Τελικά ύστερα παό προσφυγή στο δικαστήριο και τις έντονες διαμαρτυρίες των μελών της ΠΣΕ οι έξη τελευταίοι έμειναν στη φυλακή μέχρι τις 12 Οκτωβρίου 1946 (Παής Φωτίου, Χαμπής Νικολα, Γεώργιος Μηνά, Κλεάνθης Σιλβέστρος, Νίκος Γεωργίου και Ανδρέας Τσαπαρίλλας) ότε έληξε η ποινή τους.

Την ίδια μέρα ο Κυβερνήτης απένειμε χάρη και στους υπόλοιπους.

Χαμπής Μηνάς

Στο μεταξύ όμως και ενώ τα ηγετικά στελέχη της ΠΣΕ βρίσκονταν στη φυλακή συνερχόταν στις 30 Μαρτίου 1946 στο θεατρο Νέο Λυρικό το Τέταρτο Συνέδριο της ΠΣΕ. Στο συνέδριο μίλησαν πολλοί και ανάμεσα σ' αυτούς και ο Γενικός Γραματέας του ΑΚΕΛ Λονδίνου Εζεκίας Παπαϊωάννου που παρεπιδημούσε στο νησί και είπε στους συγκεντρωθέντες:

Κυπριακός Τύπος 16 4 1946

"Η πρόοδος που σημειώσατε στα λίγα αυτά χρόνια κάτω από τις πιο δυσμενείς συνθήκες είνα πραγματικά αξιέπαινη σ' εποχή που όλα τά'σκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά. Σεις κρατήσατε άσβεστη τη φλόγα του αγώνα για την εθνική μας λευτεριά. Η συμβολή σας, μαζί μ' ολόκερη τη συμβολή του Κυπριακού λαού, στον εξάχρονο αντιφασιστικό πόλεμο και για τη λευτεριά της Ελλάδος μας, θα λαμπρύνη τις λαμπρότερες σελίδες της ιστορίας μας. Φτωχοί στην τσέπη μας πλούσιοι σε πατριωτισμό και μαχητικό πνεύμα, κρατήσατε ψηλά τη σημαία του αγώνα για τη εθνική μας αποκατάσταση.

Η πολιτική του διαίρει και βασίλευε ξεθώριασε και χρεωκόπησε τελείως. Υποσχέσεις και διακηρύξεις για καλές προθέσεις δεν μας συγκινούν. Εργα καί μόνον έργα μπορούν να μας πείσουν".

Τελικά το συνέδριο αποφάσισε την αλλαγή του ονόματος ΠΣΕ σε Παγκύπρια Εργατική Ομοσπονδία ή ΠΕΟ.

Σύμφωνα με σχετικό ψήφισμα που εκγρίθηκε (Ελευθερία 1.4.1946) προβλεπόταν η ανεξαρτησία των συντεχνιών και αναφερόταν ότι "αύται (οι συντεχνίες) δεν θα δέχονται πολιτικήν καθοδήγησιν από κανέναν κόμμα" και ότι "τα μέλη των θα είναι ελεύθερα να ανήκουν αν θέλουν εις οιονδήποτε Κόμμα".

Ωστόσο στην πράξη η ΠΕΟ απέδειξε ότι αποτελούσε την Εργατική Ομοσπονδία του ΑΚΕΛ και ο Γενικός της Γραμματέας, Ανδρέας Ζιαρτίδης, ήταν για σειρά χρόνια

Ο υπουργός Εργασίας Τάσσος Παπαδόπουλος παρίσταται στο πρώτο συνέδριο της ΠΕΟ μετά την ανεξαρτησία. Τον υποδέχονται στελέχη της ΠΕΟ ανάμεσα στους οποίους και ο Γ.Γ. Ανδρέας Ζιαρτίδης. (Από το βιβλίο του Πανίκου Παιονίδη "Ανδρέας Ζιαρτίδης, χωρίς φόβο και πάθος" Λευκωσία 1995

βουλευτής του Κόμματος μετά την ανακήρυξη της Δημοκρατίας.

Τελικά οι 425 αντιπρόσωποι που παρέστησαν στο Τέταρτο Συνέδριο της ΠΣΕ στο Νέο Λυρικό ενέκριναν 17μελές Συμβούλιο που αποτελείτο από τους απολούθους:

Μιχ. Μοντάνιος, Ανδρ. Φάντης, Φ. Παρτασίδης, Γ. Φωτίου, Γ. Μακρής, Π. Γεωργίου, Γ. Τσίγκης, Π. Μαυρογένης, Γ. Μηνά, Γ. Σιάντος, Μ. Ολύμπιος, Μ. Μιλτιάδου, Μεχμέτ Α. Χιλμή, Α. Μυριάνθης, Α. Κίτσης, Χρ. Νικολάου και Θ. Κούτσιος.

Ως διαχειριστές εξελέγησαν οι Μ. Μοντάνιος, Α. Φάντης και Π. Γεωργίου αναπληρωτές δε οι Φ. Παρτασίδης, Γ. Σιάντος και Γ. Μακρής.

Ελεγκτές εξελέγησαν οι Χρ. Κολοκασίδης και Ιωσήφ Κωνσταντινίδης.