9.6.1929: Εκκλησιαστικό. Ετoιμάζεται vέoς καταστατικός χάρτης της Εκκλησίας της Κύπρoυ, o oπoίoς ωστόσo δεv τίθεται σε εφαρμoγή

S-471

9.6.1929: ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟ: ΕΤΟΙΜΑΖΕΤΑΙ ΝΕΟΣ ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ Ο ΟΠΟΙΟΣ, ΩΣΤΟΣΟ, ΔΕΝ ΤΙΘΕΤΑΙ ΣΕ ΕΦΑΡΜΟΓΗ

Το νέο Καταστατικό για την Εκκλησία της Κύπρου ήταν έτοιμο στα τέλη του Μαϊου του 1929.

Στο καταστατικό περιλήφθηκαν και οι μονές, οι οποίες ήσαν υποχρεωμένες να υποβάλλουν απολογισμούς και προϋπολογισμούς στις θρονικές επιτροπές.

Εγραφε η εφημερίδα "Ελευθερία" στις 5 Ιουνίου 1929 (Μεταγλώττιση):

" Η Ιερά Σύνοδος της Κυπριακής Εκκλησίας εργάστηκε μετά το μεσημέρι της περασμένης Παρασκευής μέχρι αργά το βράδυ για να αποπερατώσει το σχέδιο του Καταστατικού Χάρτη της Κυπριακής Εκκλησίας, το οποίο συμπληρώθηκε με την προσθήκη νέων κεφαλαίων και διατάξεων.

Στο Καταστατικό περιλήφθηκαν και οι Μονές (Σταυροπήγια) όπως υποχρεωθούν αυτές να υποβάλλουν ετήσια τους παρολογισμούς και προϋπολογισμούς τους στις οικείες θρονικές επιτροπές.

Οπως πηροφορούμαστε δε λήφθηκαν και άλλα αυστήρά μέτρα για τους μοναχούς.

Το Καταστατικό θα δημοσιευθεί στο περιοδικό της κυπριακής Εκκλησίας "Απόστολος Βαρνάβας" και θα εκτυπωθεί σε ιδιαίτερο φυλλάδιο προς γνώση του κοινού για να μπορέσει αυτό να επιφέρει τις γνώμες και κρίσεις του σ' αυτό.

Επί πλέον θα εκδοθεί αναλυτική εγκύκλιος με την οποία θα αναπτύσσονται οι αρχές από τις οποίες ορμήθηκε η Ιερά Σύνοδος και στις οποίες στηρίζεται κατά τη σύνταξη του Καταστατικού.

Οπως πληροφορούμαστε μετά την επάνοδο της Α. Ε. του Κυβερνήτη Σερ Ρόναλντ Στορρς από την Αγγλία η Ιερά Σύνοδος προτίθεται να επικοινωνήσει διά της Α. Μακαριότητος και του Π. Μητροπολίτη Κιτίου προς την Α. Εξοχότητα, όπως το Καταστατικό προσλάβει και το κύρος της Πολιτείας με βασιλικό διάταγμα από την Αγγλία".

Το Καταστατικό δημοσιεύθηκε τελικά στον Απόστολο Βαρνάβα", τον ίδιο χρόνο, ενώ ο Αρχιεπίσκοπος με μια μακροσκελή εγκύκλιο του προς το χριστεπώνυμο πλήρωμα της Εκκλησίας ("Απ. Βαρνάβας" 13.6.1929 αρ. 24/54) ανέφερε ότι το Καταστατικό επεξηργάσθη μόνη της η Ιερά Σύνοδος χωρίς τους βουλευτές και εξηγούσε τους λόγους της ενέργειας της αυτής:

ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ

Περί του Καταστατικού Χάρτου

Κύριλλος ελέω Θεού Αρχιεπίσκοπος Νέας Ιουστινιανής και πάσης Κύπρου,

Παντί τω

Χριστεπωνύμω πληρώματι της κατά Κύπρον αγιωτάτης Εκκλησίας, χάριν από θεού και ειρήνην την εν Χριστώ Ιησού.

Η περί ημάς Αγία και Ιερά σύνοδος της κατά Κύπρον αγιωτάτης Ορθοδόξου εκκλησίας φορεύς συν άλλοις και της ανωτάτης εν τη εκκλησία νομοθετικής εξουσίας, προέβη κατά τας τελευταίας αυτής συνεδρίας, εις την επεξεργασίαν του σχεδίου Καταστατικού Χάρτου της αγιωτάτης εκκλησίας Κύπρου και ενέκρινε τέλος ταύτα ως έχει δημοσιευόμενον εν τω παρ' ημίν εκκλησιαστικά) περιοδικώ "Απόστολος Βαρνάβας".

Επεξειράσθη δε τούτο η σύνοδος μεμονωμένως και ουχί εν συνεργασία μετά του βουλευτικού σώματος διά λόγους αρκετά μεν γνωστούς αλλά και τους οποίους εκθέτομεν εν συνόψει παρακατιόντες, ίνα νοηθή διατί μεμονωμένως εχώρησεν η Σύνοδος εν τω προκειμένω ζητήματι.

Τετραετές ήδη παρήλθε χρονικόν διάστημα αφ' ότου εξελέγησαν οι νυν βουλευταί προς ους απηυθύνθη αμέσως η σύνοδος επικελεσθείσα την συνεργασίαν αυτών εν τη λύσει του εκκλησιαστικού ζητήματος.

Η Ιερά Σύνοδος προύβαλεν ενώπιον αυτών έτοιμον σχέδιον καθ'ο αύτη αντελαμβάνετο την λύσιν του εκκλησιαστικού ζητήματος, όπως τεθή τούτο ως βάσις διά την περαιτέρω συζήτησιν. Και του μεν σχεδίου τούτου όλα τα κεφάλαια παρεδέχθησαν οι βουλευταί, ως είχον εν αυτώ, επί του κεφαλαίου όμως της οικονομικής διαχειρίσεως και των γενικών διατάξεων αυτής, όπερ κυρίως ενδιέφερεν αυτούς επήλθεν ευθύς εξ αρχής διαφωνία. Εδηλώθη δε αυτοίς, ότι η σύνοδος ανέμενεν εκ μέρους του βουλευτικού σώματος σχέδιον λύσεως του οικονομικού Εκκλησιαστικού ζητήματος, εφ' ου να στηριχθή η περαιτέρω συζήτησις.

Δυστυχώς, μακρός παρήλθε χρόνος εν αναμονή του σχεδίου τούτου. Ο λαός δικαίως εδυσφόρει διά την κατάστασιν. Παρά δε τας συνεχείς πιέσεις της Ιεράς Συνόδου επί του βουλευτικού Σώματος δεν κατωρθώθη παρά προ ολίγου καιρού, να τεθή ενώπιον της Συνόδου ουχί σχέδιον, αλλά πρότασις των κ.κ. βουλευτών απλώς περί συνθέσεως των θρονικών επιτροπειών και της ιδρύσεως ανωτάτου Μικτού Συμβουλίου με πλειοψηφίαν των λαϊκών μελών εις αμφότερα τα σώματα ταύτα.

Η Ι. σύνοδος προ της καταστάσεως ταύτης, εξ ης συνήγετο ότι το βουλευτικόν σώμα ούτε καθωρισμένον σχέδιον λύσεως είχε ούτε παρεσκεύασε τοιούτο, ούτε αντελήφθη που ενέκειτο η ουσία του ζητήματος, αλλά και πιεζομένη υπό της καταστάσεως και της κοινής γνώμης δυσανασχετούσης επί τη παρελκύσει της λύσεως του ζητήματος και μη επιθυμούσα να συμμερίζηται επί πλέον αλλοτρίας ευθύνας προέβη εφ' εαυτής εις την κατά την αντίληψιν αυτής καλλιτέραν του ζητήματος λύσιν, τόσον από απόψεως εκκλησιαστικής, όσον και από απόψεως εξυπηρετήσεως των θρησκευτικών και λοιπών
αναγκών του λαού. Προέβη δε εις το μέτρον τούτο κατά τοσούτο μάλλον καθ' όσον και από των κανόνων έχει το δικαίωμα αλλά και ουδόλως δεσμεύεται υπό της προγενεστέρας πράξεως, κατά την σύνταξιν του νυν Καταστατικού καθ' ην οι μετασχόντες τότε λαϊκοί παράγοντες μετέσχον εν ιδιότητι συμβουλευτική και ουχί νομοθετική ως εμφάνηται εκ των πρακτικών του Σώματος εκείνου, αλλά και εκ της προτασσομένης του Καταστατικού θεσπιστικής πράξεως της Ιεράς Συνόδου μόνης.

Και εν πρώτοις η Ι.

Σύνοδος εγκρίνασα τον νέον Καταστατικόν Χάρτην αφωρμήσθη ως από βάσεως από του νυν εν ισχυϊ υπάρχοντος καταστατικού, προ οθφαλμών έχουσα την αρχην ότι εν τη νομοθεσία δεν πρέπει να απορρίπτεται εξ ολοκλήρου ό,τι δοκιμασθέν ηυδοκίμησεν ούτως η άλλως επί έτη αλλά να τροποποιήται τούτο και να συμπληρούται κατά τα πορίσματα της κτηθείσης εκ της εφαρμογής πείρας.

Από της αρχής ταύτης ορμωμένη η Ι. Σύνοδος και προ οφθαλμών έχουσα το γενικόν πνεύμα των κανόνων της εκκλησίας, αφ' ου δεν δύναται να εξέλθη, διότι ιδίαις χερσί θα κατέλυεν αύτη εαυτήν και την ύπαρξιν της ετροποποίησε και ενέκρινε τον νέον Καταστατικόν της Εκκλησίας, χάρτην ως δημοσιεύεται.

Διά να κατανοηθή η αναγκαιότης και σκοπιμότης των επενεχθεισών βασικών τροποποιήσεων, σημειούμεν εν τοις εξής τα ακόλουθα, παραμερίζοντες τους λόγους όσοι ωδήγησαν εις άλλας ελαφράς τροποποιήσεις.

Επί του κεφαλαίου "Ιερά Σύνοδος" ετηρήθη το πνεύμα του αρχικού νόμου συμπληρωθέν κατά τη κτηθείσαν πείραν και διατυπωθέν συστηματικώτερον. Η μόνη τροποποίησις είναι ότι δίδεται εις την Ι. Σύνοδον το δικαίωμα του δικάζειν εφέσεις επί συζητικών υποθέσεων και τούτο προς θεραπείαν του δικαστικώς ανωμάλου πράγματος του να δικάζη ως δικαστής ο αυτός Επίσκοπος εν πρώτω και δευτέρω βαθμώ.

Εν τω κεφαλαίω "Επισκοπικαί Περιφέρειαι- εκλογή Αρχιερέων" τηρείται το αυτό πνεύμα με την τροποποίησιν ότι τα κληρικά αιρετά μέλη των εκλογικών συνελεύσεων,

συγκροτούνται με το 1/3 των αιρετών μελών να εκλέγωνται υπό του ενοριακού κλήρου απ' ευθείας.

Εις το κεφάλαιον τούτο προσετέθη και τέταρτον κεφάλαιον, κατά το οποίον καθορίζεται το προσωπικόν των θρόνων.

Εις το κεφάλαιον περί "Ενοριών και εφημεριών" τηρείται το αυτό πνεύμα με την προσθήκην, ότι οι εφημέριοι διακρίνονται εις τάξεις αναλόγως της μορφώσεως των και ότι ο μισθός αυτών αναλόγως δι' εκάστην τάξιν ορίζεται εν τω παρόντι νόμω.

Επί πλέον τα τυχηρά αντί να εισπράττωνται υπό των εφημερίων θα εισπράττωνται υπό του ταμίου της εκκλησίας και θα διανέμωνται εις αυτούς καταλλήλως.

Η προσθήκη αύτη εθεωρήθη απαραίτητος, πρώτον διότι ως εκ της παλαιάς διατάξεως, θεσπιζούσης ότι οι Ιερείς ή διάκονοι θα λαμβάνωσι μισθόν οριζόμενον υπό των επιτρόπων και εγκρινόμενον υπό του επισκόπου, παρετηρήθη, τό μόνον κονδύλιον εφ' ου εξεδηλούτο η μεγάλη οικονομία και γλισχρότης των επιτρόπων ήτο η μισθοδοσία του ιερέως. Μέγα δε μέρος των προστριβών του Επισκόπου και των ενοριακών επιτρόπων υπήρξε σχεδόν πανταχού και πάντοτε το ζήτημα του μισθού του εφημερίου.

Προς θεραπείαν δε και της άλλης ανωμαλίας του να έχη ο ιερεύς ή ο διάκονος προστριβάς με τους χριστιανούς, εξ αφορμής των τυχηρών, εθεσπίσθη η διάταξις και εισπράττωνται ταύτα υπό του ταμίου της Εκκλησίας.

Εν τω κεφαλαίω περί " Γάμου κκαι Μονών" η τροποποίησις, η οποια επηνέχθη συνίσταται εις το να επαναχθή εν Κύπρω ο μοναχισμός εις τας αρχαίας αυτού βάσεις, καθιερουμένου του θεσμού της ακτημοσύνης του πρώτου τούτου άρθρου της μοναχικής αρετής. Χωρίς δε να παραβλέπη η σύνοδος τας νέας συνθήκας, υφ' ας ο μοναχισμός υφίσταται εν Κύπρω ως και αλλαχού ενόμισε και νομίζει επιβεβλημένον καθήκον να περιορίση την εκτροπήν του μοναχισμού από της κυρίας αυτούς βάσεως ήτις εστίν η ακτημοσύνη. Δεν παρέλειψεν ουχ ήττον αύτη να προνοήση περί επαρκούς συντηρήσεως του μοναχισμού και θεραπείας των αναγκών αυτού.

Εις την επαύξησιν του προς το βαηθητικόν ταμείον ποσοστού προήχθη η σύνοδος,

α) αφού απήλλαξε τας ενορίας και τας μονάς πάσης προς τον θρόνον πληρωμής άλλου ποσού πλην των κανονικών,

β) διά να ενισχυθή το ταμείον τούτο και συμκπληροί εις το άρτιον τον κατά το Καταστατικόν οριζόμενον μισθόν του ιερέως εις τας κοινότητας το ταμείον ούτο δεν αρκεί.

Το ταμείον τούτο θα είναι αυτοτελές από του χρονικού ταμείου και θα έχη αποκλειστικώς σκοπόν την συμπλήρωσιν του ιερατικού μισθού του εφημερίου, όπου το ταμείον τούτο δεν επαρκεί.

Εις την ίδρυσιν του Γενικού Εκκλησιαστικού Ταμείου ήχθη η σύνοδος εκ της ανάγκης να θεραπεύωνται κοινού της εκκλησίας σκοποί, οίτινες κατά το μέχρι τούδε ισχύον σύστημα μετά δυσκολίας και ατελώς εθεραπεύοντο.

Και ταύτα μεν ως προς τα κεφάλαια ταύτα, εφ' ων ως προεδηλώθη, ουδεμία διαφωνία προεκλήθη εκ μέρους των κ.κ. Βουλευτών κατά τοσούτο μάλλον καθόσον ουδόλως διέφερεν αυτούς παρά το ειδικόν θέμα, η οικονομική δηλονότι διαχείρισις της εκκλησιαστικής περιουσίας.

Εν τω κεφαλαίω "Εκκλησιαστική Οικονομικήη διαχείρισις" επηνέχθησαν ριζικαί τροποποιήσεις συνοψιζόμεναι εις τα εξής:

1. Εις την ίδρυσιν ενιαίου Ελεγκτικού σώματος, ελέγχοντος απάσας ας εκκλησιαστικάς διαχειρίσεις.

2. Εις την ίδρυσιν Κεντρικού Μικτού Συμβουλίου εποπτεύοντος διά του Ελεγκτικού σώματος και άλλως άπασαν την εκκλησιαστικήν διαχείρισιν και διαχειριζομένου το γενικόν εκκλησιαστικόν ταμείον.

3. Εις την υπαγωγήν των τε ενοριακών και σταυροπηγιακών μονών υπό την δικαιοδοσίαν των οικείων θρονικών επιτροπειών.

4. Εις την εφαρμογήν των γενικών διαχειριστικών διατάξεων επί όλων των εκκλησιαστικών νομικών προσώπων, μη ιδρυομένων εξαιρέσεων υπέρ ουοδήτινος εκκλησιστικού ιδρύματος.

5. Εις την απαγόρευσιν εκτοκισμού εκκλησιαστικών χρημάτων προς πρόσωπα και την υποχρέωσιν τούτων να καταθέτουν τα περισσεύματα παρά τινι Πιστωτική ή Συνεργατική Πιστωτική Τραπέζη και εις την πρόνοιαν διά την δυνατότητα ιδρύσεως εκκλησιαστικής τραπέζης.

Ο Ιερός Ναός Αγίου Ξενοφώντος στο Μαζωτό

6. Εις την αύξησιν του προς το επιβοηθητικόν ταμείον ποσοστού επί της ακαθαρίστου προσόδου των ενοριακών ναών και μονών εις 10%.

7. Εις την ίδρυσιν γενικού εκκλησιαστικού ταμείου με προσόδους 10% εκ της ακαθαρίστου προσόδου εκάστου των θρονικών ταμείων και των σταυροπηγιακών μονών.

8. Εις αύξησιν της ετησίας εισφοοράς των ενοριτών προς το ενοριακόν ταμείον από 1 1/2 σελ, εις 2-6 σελ, δι' εκάστην οικογένειαν των χωρίων και από 2 σελ. εις 3-10 σελ. δι' εκάστην οικογένειαν των πόλεων. Το ολικόν ποσόν θα διανέμηται υπό της αρμοδίας ενοριακής επιτροπής επί εκάστης οικογενείας αναλόγως των πόρτων αυτής.

Εις ταύτα ήχθη η σύνοδος διά τους ακολούθους λόγους:

Ο έλεγχος ως διενηργείτο μέχρι σήμερον, ούτε ομοιόμορφος ήτο, αλλ' ούτε τόσον συστηματικός, Κυρίως δε ασκούμενος εμμέσως διά του επισκόπου ηναγκασμένου ως εκ της θέσεως του να ενεργή ως πατήρ πάντων απετύγχανε πολλάκις, προκειμένου να αχθώσιν επί δικαστηρίου καταταχρασταί της εκκλησιαστικής περιουσίας.

Η ίδρυσις αυτοτελούς και ενιαίου ελέγχου με δικαίωμα του προϊσταμένου του ελεγκτικού τμήματος να κινή αγωγάς και δια πάσαν ζημίαν, ήτις ήθελε προκύψη εις εκκλησιαστικόν νομικόν πρόσωπον, είτε συνεπεία ολιγωρίας του διαχειριστικού σώματος ή καταργήσεως, θα είναι προς όφελος της διαχειρίσεως. Επί πλέον διά της γενικεύσεως του ελέγχου θα ελέγχωνται έξωθεν και αυταί αι θρονικαί διαχειρίσεις, συμπληρουμένου ούτω του εσωτερικού διά των θρονικών επιτροπειών ελέγχου.

Η Σύνοδος προήχθη εις την ίδρυσιν του Κεντρικού Μικτού Συμβουλίου και εξεχώρησεν εις τούτο δίκαια, προσήκοντα διά του εν ισχύϊ Καταστατικού εις μόνην την Σύνοδον, τούτο μεν διά ομορρυθμίαν προς τας θρονικάς επιτροπείας τούτο δε και διά να ικανοποιήση ευλογοφανές παράπονον, ότι εν τη ανωτάτη εποπτεία της εκκλησιαστικής διαχειρίσεως δεν συμμετέχει ο λαός.

Επι την τρίτην τροποποίησιν, δι' ης υπάγονται και αι μοναί υπό την δικαιοδοσίαν των θρονικών επιτροπειών, προέβη η σύνοδος αφ' ενός μεν προς επέκτασιν της λαϊκής εποπτείας, εφ' όλων των εκκλησιαστικών διαχειρίσεων, αφ' ετέρου δε και διά λόγους δικαιοσύνης. Διότι, εάν οι επίσκοποι από κανόνων έχοντες εις χείρας αυτών εμπεπιστευμένην την διαχείρισιν των θρόνων των υπήχθησαν υπό τον έλεγχον των παρεδρευόντων τη θρονική επιτροπεία λαϊκών προσώπων δεν βλέπει τις δικαιοσύνη να εξαιρεθώσι του τοιούτου ελέγχου υφιστάμενα από του επισκόπου εξαρτώμενα ιδρύματα, ως αι μοναί. Ουδέ δύνανται να έχωσι κύρος υπέρ τους κανόνας οικουμενικών και τοπικών συνόδων δίκαια εκχωρηθέντα εις μοναστήρια εις καιρούς προσφάτους και υπό συνθήκας ανωμάλους και υπό εξουσίας ασκηθείσας παρά τους κανόνας υπερορίως.

Αλλως τε αι εν Κύπρω μοναί και κατ' έξοχήν αι σταυροπηγιακαί τυχούσαι εξαιρέτου ευνοίας υπό του πρώτου Καταστατικού Χάρτου δεν ηθέλησαν να σεβασθώσι ούτε τας ελαχίστας κατ' αυτόν υποχρεώσεις των διό και ούτε ποτέ σχεδόν ηλέχθησαν, ούτε εδέχθησαν τον έλεγχον, ούτε καν απολογισμούς υπέβαλον ποτέ, ούτε καν προϋπολογισμούς προς γνώσιν.

Οσον αφορά την τετάρτην τροποποίησιν εγένετο αύτη και διά την ομοιομορφίαν της διαχειρίσεως αλλά και διότι τούτο είναι ζήτημα δικαιοσύνης διά να μη εξαιρήται τις προνομιακώς οιασδήποτε υποχρεώσεως επιβαλλομένης εις άλλους.

Εις την πέμπτην τροποποίησιν ήχθη η Ιερά Σύνοδος, διότι δυστυχώς η πείρα του παρελθόντος κατέδειξεν ότι η μεγαλυτέρα ανωμαλία κατ' εξοχήν ειςτ ας ενοριακάς διαχειρίσεως, δημιουργείται συνεπεία παροχής δανείων υπό των εκκλησιαστικών ιδρυμάτων προς ιδιώτας. Παν περίσσσευμα εκτοκίζεται εις διάφορα πρόσωπα κατά την κρίσιν της επιτροπείας άνευ της εξασφαλίσεως ή ανανεώσεως των γραμματίων ένεκα συμπαθειών ή φόβου και ούτω το μέγιστον μέρος των ετησίων περισσευμάτων των εκκλησιαστικών διαχειρίσεων καταστρέφεται, χωρίς να επιτυγχάνωνται οι κύριοι και ουισιώδεις σκοποί της εκκλησίας.

Διά της απαγορεύσεως δε ταύτης σκοπείται, εν συναφεία προς την επί τη ιδρύσει εκκλησιαστικής τραπέζης πρόνοιαν η θεραπεία των πιστωτικών αναγκών του γεωργικού πληθυσμού κατά τρόπον άλλον αποτελεσματικόν δι' αυτόν, αλλά και μάλλον ασφαλή διά την εκκλησιαστικήν περιουσίαν.

Εις την 6ην τροποποίησιν ήχθη η Ιερά Σύνοδος, ίνα λαμβανομένης προνοίας εν τω νόμω περί παροχής ωρισμένου μισθού εις τους ιερείς είτε υπηρετούν ούτοι εις αυτάρκεις οικονικώς εκκλησίας είτε μη, ικανωθή το Επιβοηθητικόν Ταμείον, ώστε να συμπληροί τούτο όπου το Εκκλησιαστικόν ταμείον δεν είναι αύταρκες.

Εσχον δε ως ετονίσθη και ανωτέρω έναντι της επιβαρύνσεως ταύτης τα ενοριακά ταμεία αντάλλαγμα θετικόν μεν, την αντικατάστασιν της ετησίας παρά των ενοριών

συνδυάζον ως άριστα τας δύο απόψεις και μη εξερχόμενον του γενικού πνεύματος των κανόνων της εκκλησίας.

Και ταύτα μεν αδρομερώς και προς κατατοπισμόν του χριστεπωνύμου πληρώματος προς κατανόησιν των επενεχθεισών τροποποιήσεων επί του όλου πνεύματος του Καταστατικού χάρτου και προς αποφυγήν παραπλανήσεων από μέρους των εχόντων αντίθετον γνώμην.

Η Ιερά Σύνοδος χωρούσα επί τη πλήρη λύσιν του ζητήματος σκέπτεται να τεθή εν επαφή μετά της Κυβερνήσεως και να ζητήση την κατά τον μάλλον πρόσφορον τρόπον κύρωσιν και πολιτικώς του Καταστατικού Χάρτου.

Το μέτρον τούτο, το να περιβληθή δηλαδή ούτος το πολιτειακόν κύρος, κρίνεται ως επιβαλλόμενον, διά να γίνουν σεβασταί αι διατάξεις του Καταστατικού Χάρτου, παρ όλων και εκ των άνω και εκ των κάτω. Διότι άλλως οικοδομούμεν ουχί επί ασφαλλών θεμελίων.

Η δε του Θεού Χάρις συν τη πατρική ημών ευχή και ευλογία είη μετά πάντων υμών. Αμήν

Εν τη Αρχιεπισκοπή, τη 9 Ιουνίου, 1929

Εν Χριστώ ευχέτης Ο Κύπρου ΚΥΡΙΛΛΟΣ

Ομως το νέο Καταστατικό της Εκκλησίας της Κύπρου δεν κατέστη ποτέ δυνατό να τεθεί σε εφαρμογή και έτσι το Καταστατικό του 1914 θα απατελούσε το θεμελιώδη νόμο της Εκκλησίας για πολλες δεκαετίες μέχρι που καταρτίστηκε νεότερο μόλις στα τέλη της δεκαετίας του 1970 από τον τότε Αρχιεπίσκοπο Χρυσόστομο Γ.

Ο Ανδρέας Ν. Μιτσίδης, επιθεωρητής Μέσης Εκπαίδευσης, στο βιβλίο του "Η εκκλησία της Κύπρου" Λευκωσία 1972 σημειώνει για το Καταστατικό της Εκκλησίας της Κύπρου:

"Μετά τον θάνατον του (Αρχιεπισκόπου) Σωφρονίου και μετά δεκαετή περίπου χηρείαν του Θρόνου, Αρχιεπίσκοπος Κύπρου εξελέγη ο Κύριλλος Β (1909-1916), εργασθείς δραστηρίως διά την ανόρθωσιν της Εκκλησίας, την ίδρυσιν ναών και σχολείων και την εθνικήν αποκατάστασιν της νήσου. Επί των Ημερών Κυρίλλου Β' (1914) συνετάχθη ο εν ισχύϊ Καταστατικός Χάρτης της Εκκλησίας της Κύπρου".