11.1.1929: Iδρύεται vέα Εθvική Οργάvωση Κύπρoυ. Τo πλήρες Καταστατικό.

S-467

11.1.1930: ΙΔΡΥΕΤΑΙ ΝΕΑ ΕΘΝΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΥΠΡΟΥ. ΤΟ ΠΛΗΡΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟ

Λίγες ημέρες μετά τη δημοσίευση των άρθρων του δικηγόρου Αχιλλέα Αιμιλιανίδη, ο οποίος τασσόταν υπέρ της ίδρυσης νέας Πολιτικής Οργάνωσης υπό την ηγεσία της κυπριακής Εκκλησίας, ο Αρχιεπίσκοπος Κύριλλος συγκαλούσε ευρεία σύσκεψη στην Αρχιεπισκοπή με τη συμμετοχή Μητροπλιτών, του ηγουμένου Κύκκου, των βουλευτών και πρώην βουλευτών και των δημάρχων στην οποία ανέπτυξε τον σκοπό της ίδρυσης Πολιτικής Οργάνωσης, η οποία θα είχε όπως τόνισε σκοπό της την Ενωση της Κύπρου με την Ελλάδα.

Εγραφε η εφημερίδα "Ελευθερία" στις 11 Ιανουαρίου 1920 (Μεταγλώτιση):

" Την περασμένη Τετάρτη μετά το μεσημέρι συνήλθε στο ιστορικό Αρχιεπισκοπικό Μέγαρο ευρύτατη συνέλευση υπό την προεδρία του Εθνάρχη Αρχιεπισκόπου Κυρίλλου, απαρτιζόμενη από τους Μητροπολίτες Κιτίου και Κερύνειας και του Ηγουμένου Κύκκου, των οκτώ Ελλήνων Βουλευτών, των πρώην βουλευτών και των δημάρχων πόλεων και κωμοπόλεων.

Χαρακτηριστικό της σπουδαιότητας και της σημασίας της συνέλευσης είναι ότι κανένας από τους προσκληθέντες ηγέτες δεν απουσίαζε.

Μετά σύντομη προσφώνηση από μέρους του Μακαριωτάτου, ο οποίος εξήγησε τον σκοπό της σύγκλησης της συνέλευσης, δόθηκε ο λόγος στο Μητροπολίτη Κιτίου, ο οποίος με λίγα λόγια εξέθεσε τα σχετικά με την επίσκεψη της Κυπριακής Αποστολής σε σημαίνοντες Αγγλους και τόνισε την ανάγκη της σύμπηξης οργάνωσης.

Μετά τον Αγιο Κιτίου ως πρώτο θέμα συζήτησης εξετάστηκαν τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν και η στάση των βουλευτών απέναντι στον εκπαιδευτικό Νόμο. Η περαιτέρω συζήτηση αναβλήθηκε για την προσεχή συνέλευση.

Μετά από αυτό η συνέλευση εισήλθε στην εξέταση του ζητήματος της εθνικής οργάνωσης, για τον Κυπριακό αγώνα, Ο Αγιος Κιτίου ανέπτυξε τον σκοπό της οργάνωσης, ο οποίος και θα αποτελεί το πρώτο άρθρο του καταστατικού της οργάνωσης και ο οποιος δεν είναι άλλος παρά η ένωσις της Κύπρου με τη μητέρα Ελλάδα.

Μετά διαλογική συζήτηση, όπως διασαφισθεί η φράση ώστε να αποκλείεται κάθε τυχόν υπόνοια ότι σκοπός είναι αυτονομιακός η συνέλευση καθόλο το υπόλοιπο διάστημα και κατά το πρωί της επομένης Πέμπτης εξέτασε διάφορα ζητήματα τεχνικά και άλλα για την οργάνωση ώστε κατά την επιψήφιση του καταστατικού άρθρου κατ' άρθρο να μη υφίστανται διαφωνίες.

Μετά γύρω στη 1 μ.μ.της περασμένης Πέμπτης αναβλήθηκε η συνέλευση για το μεταπροσεχές Σάββατο 25 τρέχοντος προς επιψήφιση του καταστατικού για το οποίο καταρτίστηκε επιτροπή υπό την προεδρία του Μητροπολίτη Κιτίου απαρτιζόμενη από τα μέλη της συνέλευσης στη Λευκωσία και τους κ.κ. Λανίτη, Ρωσσίδη και Χατζηϊωάννου.

Επίσης καταρτίστηκε επιτροπή για τη συμμετοχή της Κύπρου στις εορτές της εκατονταετηρίδας της μητέρας Ελλάδας.

Ακολούθησαν άλλες δύο νέες συσκεψεις στις 24 και 25 Ιανουαρίου κατά τις οποίες συζητήθηκε το καταστατικό της υπό ίδρυση οργάνωσης σε πλάτος το οποίο και εγκρίθηκε.

Η έγκριση έγινε στις 25 Ιανουαρίου στην Αρχιεπισκοπή σε σύσκεψη υπό την προεδρία του Αρχιεπισκόπου στην οποία παρίσταντο (Ελευθερία.29.1.1930) τα μέλη της Ιεράς Συνόδου, ο Ηγούμενος Κύκκου, οι βουλευτές, οι πρώην βουλευτές και οι δήμαρχοι των πόλεων και Κωμοπόλεων.

Το καταστατικό της Οργάνωσης πήρε και νομοτική μορφή μετά τη δημοσίευση του στο επίσημο περιοδικό της Εκκλησίας "Απόστολος Βαρνάβας" στις 23 Ιανουαρίου 1930:

ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟΝ ΕΘΝΙΚΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΣ ΚΥΠΡΟΥ

ΤΙΤΛΟΣ

1.Το παρόν Καταστατικόν ονομάζεται "Καταστατικόν της Εθνικής Ορανώσεως Κύπρου

ΣΚΟΠΟΣ

2. Σκοπός της Εθνικής

Οργανώσεως Κύπρου είναι η διά της ενώσεως των διαθεσίμων δυνάμεων και του συντονισμού των εφικτών προσπαθειών του ελληνικού πληθυσμού της Κύπρου επίτευξις της εθνικής αυτής αποκαταστάσεως διά της ενώσεως της μετά της Μητρός Ελλάδος επιδιωκομένη διά παντός μέσου κρινομένου υπό της οργανάσεως ως προσφόρου και συντελεστικού προς τούτο.

ΜΕΛΗ

3. Μέλη της Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου είναι πάντες οι ενήλικες άρρενες εν Κύπρω Ελληνες και οι εν τω εξωτερικώ Ελληνες Κύπριοι.

ΑΡΧΑΙ

4. Αρχαί της Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου είναι:

α. η συνέλευσις των Αντιπροσώπων Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου.

β. η Εκτελεστική Αρχή Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου.

γ. αι Επαρχιακαί Επιτροπείαι Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου,

5. Θα υπάρχουν εξ (6)

Επαρχιακαί Επιτροπείαι Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου μία δι' εκάστην επαρχίαν πολιτικής διαιρέσεως.

6. Η συνέλευσις

αντιπροσώπων Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου εις παν κατάλληλον κέντρον ορίζουσα και τα όρια της δικαιοδοσίας αυτών.

ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗΣ ΕΠΑΡΧΙΑΚΩΝ ΕΠΙΤΡΟΠΕΙΩΝ

7. Μέλη των Επαρχιακών Επιτροπειών Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου θα είναι ο μητροπολίτης της επαρχίας οι Ηγούμενοι των Μοναστηρίων, εάν υπάχουν και από μέλη ουχί ολιγώτερον των επτά εκλεγόμενα υπό του Μητροπολίτου ανά διετίαν και κατά μήνα Μάρτιον μεταξύ των Ελλήνων της πόλεως και επαρχίας.

Πρόεδρος Επαρχιακής Επιτροπείας είναι ο Μητροπολίτης της Επαρχίας όστις και θα συγκαλή τα μέλη της εις συνεδρίαν. Εν απουσία του Μητροπολίτου θα συγκαλή τας συνεδρίας ο γραμματεύς της Επαρχιακής Επιτροπείας Εθνικής Οργανώσως Κύπρου, θα προεδρεύη δε της συνεδρίας εκείνης ο εκ των και υπό των μελών ειδικώς προς τούτο εκλεγόμενος.

9. Αι Επαρχιακαί Επιτροπείαι Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου θα εκλέγουν μεταξύ των μελών αυτών α) τον γραμματέα έχοντα ως καθήκοντα να κρατή τα πρακτικά των συνεδριών, την αλληλογραφίαν τους λογαριασμούς του οικείου υποταμείου, β) τον ταμίαν έχοντα ως καθήκον να εισπράττη πάσας τας από της επαρχίας συνδρομάς υπέρ του έργου της Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου, την διαβίβασιν τούτων προς το κεντρικόν ταμείον της Συνελεύσεως Αντιπροσώπων Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου και την δαπάνην παντός ποσού, όπερ ήθελε διατεθή υπό του προϋπολογισμού της συνελεύσεως Αντιπροσώπων Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου και εξ αποφάσεως της συνελεύσεως Αντιπροσώπων Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου και κατόπιν εντολής του Προέδρου.

ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΕΠΑΡΧΙΑΚΩΝ ΕΠΙΤΡΟΠΕΙΩΝ

10. Εκτός των ανωτέρω καθήκοντα έχουν αι Επιτροπείαι να φροντίζουν διά την εκτέλεσιν των αποφάσεων των προϊσταμένων αρχών της Οργανώσεως, να εισηγούνται προς τας προϊσταμένας αρχάς της Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου, τα αποφασιστέα και τελεστέα προς προαγωγήν των σκοπών της Εθνικής Οργανώσως Κύπρου.

11). Αι Επιτροπείαι Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου συντάσσουν Κανονισμούς περί του τρόπου της λειτουργίας και εκπληρώσεως των καθηκόντων αυτών, εγκρινομένους υπό της συνελεύσεως Αντιπροσώπων Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου.

ΣΥΝΕΛΕΥΣΙΣ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΩΝ ΕΘΝΙΚΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΣ ΚΥΠΡΟΥ

ΤΟΠΟΣ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΕΩΣ ΤΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΣ

ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΩΝ ΕΘΝΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΣ ΚΥΠΡΟΥ

13) . Η Συνέλευσις Αντιπροσώπων Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου συνέρχεται εν Λευκωσία και εκτάκτως όπου ήθελεν ορίση ο Πρόεδρος.

14) . Πρόεδρος της Συνελεύσεως Αντιπροσώπων Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου είναι ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου τούτον δι' απόντα η κωλυόμενον αναπληροί το πρώτον τη τάξει των παρόντων συνοδικών, τούτων δ' απόντων η κωλυομένων το πρεσβύτερον των μελών αυτής,

15) . Η συνέλευσις Αντιπροσώπων Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου κανονίζει δι' ειδικού εσωτερικού Κανονισμού τον τρόπον της διεξαγωγής των εργασιών αυτής. Συνέρχεται εις τακτικήν μεν συνεδρίαν άπαξ του έτους κατά Νοέμβριον, εκτάκτως δε οσάκις είτε ο πρόεδρος αυτής ήθελεν ορίση ή Εκτελεστική Επιτροπεία αυτής ήθελε κατά πλειοψηφίαν αποφασίση και υποδείξη εις τον Πρόεδρον ήτο 1/3 των Μελών της Συνελεύσεως αντιπροσώπων Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου ήθελε ζητήση εγγράφως παρά του Προέδρου αμελούντος ή αρνουμένου κατά την δευτέραν και τρίτην περίπτωσιν του Προέδρου αυτοδικαίως οι αιτούντες δικαιούνται να καλέσουν οι ίδιοι νομίμως εις συνδρίασιν της συνελεύσεως αντιπροσώπων Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου.

ΑΠΑΡΤΙΑΙ ΚΑΙ ΛΗΨΕΙΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ

17. Εφόσον άλλως δεν ορίζει το παρόν καταστατικόν, απαρτίαν θα συγκροτούσε το 1/3 των μελών της συνελεύσεως Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου αι δε αποφάσεις θα λαμβάνωνται κατά πλειοψηφίαν των παρόντων μελών του Προέδρου έχοντος εκτός της ιδίας και νικώσαν ψήφον. Αι αποφάσεις θα λαμβάνωνται διά μυστικής ψηφοφορίας εφόσον τούτο ζητείται υπό πέντε των παρόντων μελών.

ΑΠΟΥΣΙΑΙ

17. Ουδέν των μελών της συνελεύσεως Αντιπροσώπων Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου δύναται να απουσιάση της συνεδρίας ή μη δι ασθένειαν ή άλλην εύλογον αιτίαν διδομένης επαρκούς δικαιολογίας.

Αδικαιολόγητος απουσία από τριών συνεχών συνεδριών παρέχει το δικαίωμα εις την Συνέλευσιν αντιπροσώπων Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου να παύση το τοιούτον μέλος όταν δεν πρόκειται περί εξ officio μελών.

ΧΗΡΕΙΑ ΘΕΣΕΩΣ

18. Χηρευούσης έδρας τινός της Συνελεύσεως αντιπροσώπων Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου αιτία θανάτου παύσεως η παραιτήσεως ή άλλως η συνέλευσις αντιπροσώπων Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου αναπληροί δι'εκλογής εν συνεδρία την έδραν. Ο ούτως εκλεγόμενος θα υπηρετή διά το υπόλοιπον της υπηρεσίας του προκατόχου του.

ΠΑΥΣΙΣ

19. Η συνέλευσις Αντιπροσώπων Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου εν συνεδρία αυτής και επί παρουσία των 2/3 των μελών αυτής θα δικαιούται να κηρύττη έκπτωτον της θέσεως αυτού οιονδήποτε μέλος αυτής και να αναπληροί τούτο κατά το προηγούμενον άρθρον εφόσον δεν είναι εξ officio μέλος αυτής. Ομοίως δύναται να κηρύξη εκτός της Οργανώσεως παν μέλος αυτής, ούτινος η διαγωγή ήθελε κριθή ασυμβίβαστος προς τον σκοπόν της Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου

ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΤΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΣ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΩΝ ΕΘΝΙΚΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΣ ΚΥΠΡΟΥ

20) . Η συνέλευσις αντιπροσώπων Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου είναι η ανωτάτη αρχή της Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου, εκπροσωπεί τον Ελληνικόν λαόν της Κύπρου εις πάσαν ενέργειαν αφορώσαν την προαγωγήν της Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου, ψηφίζει διαφόρους Κανονισμούς προς εφαρμογήν του παρόντος Καταστατικού, αποφασίζει περί παντός ζητήματος σχετιζομένου προς την Εθνικήν Οργάνωσιν Κύπρου, καθορίζουσα τας βασικάς γραμμάς της ενεργείας της Εκτελεστικής Αρχής, εν τη επιδιώξει του σκοπού της Οργανώσεως εκλέγει την Εκτελεστικήν Αρχήν ψηφίζει τον ετήσιον προϋπολογισμόν δαπανών προσαγόμενον υπό της Εκτελεστικής Αρχής.

21) . Αι αποφάσεις της συνελεύσεως αντιπροσώπων της Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου ως και της Εκτελεστικής Αυτής Αρχής είναι δεσμευτικαί και υποχρεωτικαί διά πάντα τα μέλη της Εθννικής Οργανώσεως Κύπρου, πλην των κατά καιρούς Ελλήνων αντιπροσώπων ev τω Νομοθετικώ Συμβουλίω δικαιουμένων να τηρήσουν ελευθερίαν ενεργείας εν τη ιδιότητι αυτών ως βουλευτών.

ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΕΘΝΙΚΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΣ ΚΥΠΡΟΥ

22. Η Συνέλευσις Αντιπροσώπων Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου θα εκλέγη διά μυστικής ψηφοφορίας δύο πρόσωπα εκ των μελών Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου, αίτινα μετά του Αρχιεπισκόπου ή του αντιπροσώπου αυτού ως Προέδρου αποτελούν την Εκτελεστικήν Αρχήν Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου και η οποία θα φροντίζη:

α) περί οικονομικού μέρους της οργανώσεως,

β) περί της εκτελέσεως των αποφάσεων της συνελεύσεως Αντιπροσώπων Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου προς ψήφισιν προτάσεων προαγωγικών του σκοπού της Οργανώσεως, δ) την ενέργειαν και εκτέλεσιν παντός μέτρου, το οποίον θα εθεώρει αναγκαίον διά την ευόδωσιν του σκοπού της οργανώσεως.

23). Η διάρκεια της υπηρεσίας της εκτελεστικής αρχής Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου είναι διετής.

24. Η συνέλευσις Αντιπροσώπων Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου δύναται να παύση μέλος της Εκτελεστικής Αρχής Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου και προ της παρελεύσεως της διετίας.

25). Εν περιπτώσει χηρείας εν τη Εκτελεστική Αρχή Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου η αναπλήρωσις γίνεται υπό των υπολειπομένων μελών, ο δε εκλεγησόμενος υπηρετεί μόνον διά τον υπολειπόμενον χρόνον της υπηρεσίας του προκατόχου.

ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΥΣ

26. Ούτος έμμισθος ων και εκλεγόμενος υπό της Εκτελεστικής Αρχής Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου θα έχη την ευθύνην της εκτελέσεως των αποφάσεων της Συνελεύσεως Αντιπροσώπων Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου και Εκτελεστικής Αρχής Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου την οργάνωσιν των εν τω εσωτερικώ Γ ραφείω της Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου, την τήρησιν της αναγκαίας επαφής μεταξύ των υφισταμένων αρχών και ειδικών Οργανώσεων της Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου εντός και εκτός της Κύπρου και εν γένει την εμψύχωσιν του αγώνος διά παντός επιβαλλομένου μέτρου.

ΠΟΡΟΙ

27. Πόροι της Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου είναι:

α) τα καταβαλλόμενα ποσά υπό των οπαδών της Οργανώσεως προς σχηματισμόν των ιδρυτικών κεφαλαίων της Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου,

β) αι τακτικαί ετήσιαι και έκτακτοι συνδρομαί ατόμων και σωματείων, γ) τακτικαί ετήσιαι και έκτακτοι συνδρομαί των θρόνων, ιερών μονών και ενοριακών εκκλησιών, ως ήθελον ορισθή υπό της Ιεράς Συνόδου και αίτινες θα είναι ίσον ποσόν προς τας πραγματοποιηθείσας κατά το έτος εκείνο συνδρομάς εκ μέρους του λαού.

ΤΑΜΕΙΑ

28. α). Το Κεντρικόν Ταμείον εις το οποίον θα εισρέουν πάντες οι πόροι της Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου και το οποίον θα βαρύνουν αι δαπάναι της οργανώσεως ψηφιζόμενοι εν τω ετησίω προϋπολογισμώ,

β).Τα ταμεία επαρχιών, αίτινα θα είναι βοηθητικά όργανα του Κεντρικού Ταμείου εν τη σφαίρα της επιρροής των διαβιβάζοντα παν εισπραττόμενον αμέσως προς το Κεντρικόν Ταμείον.

ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΙΣ

29) . Το Κεντρικόν Ταμείον θα διαχειρίζηται η Εκτελεστική Αρχή Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου, τα δε υποταμεία θα διευθύνωνται υπό της Επαρχιακής Επιτροπής Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου.

Η Εκτελεστική Αρχή Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου θα εκλέγη μεταξύ των μελών της είτε και εκτός αυτής εκ των μελών της Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου ένα ταμίαν, όστις και θα κρατή το ταμείον παραλαμβάνουν άπαντας τους πόρους της Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου και θα δαπανά εξ αυτών κατόπιν εντάλματος του Προέδρου της Εκτελεστικής Αρχής Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου κατά Κανονισμούς ψηφιζομένους προτάσει της Εκτελεστικής Αρχής Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου υπό της Συνελεύσως Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου.

ΕΛΕΓΧΟΣ

30) . Τον έλεγχον του Κεντρικού Ταμείου ασκή υπευθύνως αυτή την εκτελεστικήν αρχήν Εθνικής Οργανανώσεως Κύπρου, των υποταμείων, ο ταμίας του Κεντρικού ταμείου ή πρόσωπον υπ' αυτού εντεταλμένον.

ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΙΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΙΣ

31) . Το παρόν Καταστατικόν δύναται να τροποποιηθή εξ αποφάσεως της συνελεύσεως αντιπροσώπων Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου κατά πλειοψηφίαν των 3/4 του αριθμού των μελών αυτής, θα συμπληρούται δε υπό της συνελεύσεως αντιπροσώπων Εθνικής Οργανώσεως Κύπρου εξ'αποφάσεως του ημίσεος πλέον ενός των μελών αυτής.

25.1.1930