11.10.1929: Τo Β μέρoς τoυ υπoμvήματoς τωv Ελλήvωv Κυπρίωv πρoς τov υφυπoυργό Απoικιώv Σκιoύκβoυργκ.

S-462

11.10.1929: ΤΟ Β ΜΕΡΟΣ ΤΟΥ ΥΠΟΜΝΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΠΡΕΣΒΕΙΑΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΥΠΡΙΩΝ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΝ ΑΠΟΙΚΙΩΝ ΣΚΙΟΥΚΒΟΥΡΓΚ

Το Β μέρος του υπομνήματος που επέδωσε η πρεσβεία των Κυπρίων (Μητροπολίτης Κιτίου και βουλευτής Στ. Σταυρινάκης) στον υφυπουργό Αποικιών Σκιούκβουργκ έχει ως εξής:

-Αριθμός υπαλλήλων κατά το 1913, 1920, 1929
Το ότι υπάρχει υπεράριθμον προσωπικόν ομολγούμενον και υπ' αυτών των υπαλλήλων της κυβερνήσεως, καταδεικνύται εκ του ότι κατά το 1913 , έτος βάσεως, οι μόνιμοι υπάλληλοι ήσαν περίπου 925, κατά το 1910 ήσαν 1000

περίπου και κατά το 1929 1220, ήτοι ηυξήθησαν κατά 30% χωρίς να επεκταθούν εις τοιούτον βαθμόν αι εργασίαι των διαφόρων τμημάτων.

- Αύξησις προσωπικών αποδοχών κατά 200% κατά το 1929 εν σχέσει προς το 1913.

Οσον αφορά το υπερβάλλον της αντιμισθίας αυτών διά να καταστή τούτο εφμανές αρκεί να σημειωθή ότι ενώ ηύξησαν οι υπάλληλοι κατά 30% από το 1913­1929 το διά προσωπικάς αποδοχάς διατιθέμενον ποσόν ηύξησε κατά 200%.

Αρκεί δε επιπροσθέτως να σημειωθή ότι το διά τας προσωπικάς αποδοχάς προϋπολογιζόμενον να διατεθή ποσόν κατά το 1929 καλύπτει τα 0,477 του συνόλου των προϋπολογιζομένων δαπανών, πλην του μεριδίου της Κύπρου εις το Δημόσιον Οθωμανικόν Χρεός. Τούτο δε όλον γέγονε διότι κατά το 1920-21 έτος καθ'ο ο τιμάριθμος της ζωής έθιξε το ανώτερον όριον υψώσεως η Κυβέρνησις επαγοποίησε τα πολεμικά επιδόματα εις παγίους μισθούς μη προβλέψασα και μη προνοήσασα περί αναλόγου αποβιβασμού τούτου, συνεπεία της πτώσεως του τιμαρίθμου της ζωής.

- Τ ι εγένετο εν Αγγλία.

Εν Αγγλλια εξ όσων γνωρίζομεν κατά το 1920 κατόπιν καθορισμού του τιμαρίθμου κατά το έτος εκείνο εις 230 με βάσιν 100 κατά το 1914 διεκανόνισε τας αυξήσεις εις τους μισθούς υπαλλήλων ως ακολούθως. Διά τας πρώτας του μισθού λ. Στ.91, 5 σελ. εδόθη αύξησις 130% διά τας μετά το ποσόν τούτο μέχρι των λ. Στ.

200.0. 0 εδόθη αύξησις 65%. Διά δε το ποσόν το πέραν των λ.Στ.200.0.0 εδόθη αύξησις 45%. Συναπεφασίσθη δε εν Αγγλία διά πάσαν αυξομείωσιν του τιμαρίθμου κατά 5 μονάδας να επιφέρηται αυξομείωσις της αυξήσεως κατά 1/26 αυτής.

- Τι εν Κύπρω.

Εν Κύπρω ηκολουθήθη η αυτή περίπου αρχή ως προς την αύξησιν. Κατά τα διδόμενα επίσημα στοιχεία υπό της Κυναής Βίβλου συνάγεται κατ' αδρομερή εκτίμησιν ότι ο τιμάριθμος εν Κύπρω εκινήθη από το 100 κατά το 1913-14 ως 230 κατά το 1920-21, έτος παγιοποιήσεως των μισθών.

Εξέπεσε δε σήμερον περί τα 130. εν τη παροχή της αυξήσεως εν Κύπρω εκράτησεν η αυτή περίπου ως εν Αγγλία αρχή, παροραθέντος να προβλεφθή περί αναλόγου εκπτώσεως του τιμαρίθμου. Συνεπεία τούτου και με τας διαρκείς μεταλλαγάς των τάξεων και των κλιμάκων μισθοδοσίας, κατωρθώθη όχι μόνον να μη εκδωθούν οι μικροί ως και το πλείστον μισθοί αλλά και ενιαχού να προστεθούν αυξήσεις επί των υψωμένων κατά το 1920-21 μισθών. - Τι θα συνέβαινεν ως προς τους μισθούς εάν εφηρμόζετο εν Κύπρω η σωστή ως εν Αγγλία κρατήσασα αρχή. Μερικά πρόχειρα παραδείγματα θα ήσαν διαφωτιστικά διά την προκειμένην περίπτωσιν, εάν εφηρμόζετο εν Κύπρω η αυτή, ως εν Αγγλία, αρχή.

                                             Μισθός 1913-1914    
Αποικιακός Γραμματεύς                    800 (100)
Α Βοηθός Αποικ. Γρ/τεύς                  400 (100)
Ο Ταμίας                                        600 (100)
Γραμματικοί Α Τάξεως                      200 (100)
Γραμματικοί Β Τάξεως                      180 (100)
                        
                                 Μισθός 1920-21        Μισθός 1923-29    
Αποικ. Γρ/τεις                 1200 (1500)           1.400 (175)
Εδει να αυξηθεί
μάξιμουμ                        1353
έδει να μειωθή εις            905    
λαμβάνει                         1400

Α Βοηθός Αποικιακός
Γραμματεύς                     600 (15)                675 (187,5)
Εδει να αυξηθεί
μάξιμουμ εις                    673
έδει να λαμβάνει
σήμερον                         453
και λαμβάνει                    975

Ο Ταμίας
έδει να λάβη μάξ.            950 (150)                 100 (165)
έδει να λαμβάνει
σήμερον                         680
λαμβάνει                        1000
Γραμματικοί Β τάξ.          360(189)                  325 (262.5)
έδει να λάβουν
μάξιμουμ                        383
σήμερον                         243
λαμβάνουν                      325

Γραμματικοί Β ταξ.           185 (154)               200 (166)
έδει να λάβουν μαξ.         257
έδει να λαμβάνουν σημ.    152
λαμβάνουν                       200

-Ετερον αίτιον αυξήσεως συνόλου προσωπικών αποδοχών οι μισθοί των αγγλικής καταγωγής υπαλλήλων.

Εις επί πλέον λόγος της επιβαρύνσεως του υπαλληλικού μισθολογίου εν Κύπρω λεπτομερειακός μεν αλλά ουσιώδης είναι ο συνεχής διορισμός εις Κυβερνητικάς θεσεις με μεγάλους μισθούς υπαλλήλων εξ Αγγλίας εν πολλοίς υπεραρίθμων εις α τμήματα υπηρετούν και έστιν ότε τελείως ακαταλλήλων, καθ' ην στιγμήν επιτοπίως υπάρχουν επαρκώς καταρτισμένα στοιχεία να καταλάβουν τας θέσεις ταύτας.

Επί πλέον η υπηρείσ κυρίως διεξάγεται υπό των ιθαγενών υπαλλήλων ως δύναται να μαρτυρήση πρόχειρος έρευνα εις τα διάφορα γραφεία. Οτι δε πλείστοι τούτων κατέχουσιν ως υπεράριθμοι τας διαφόρους θέσεις αποδεικνύεται και εκ του γεγονός ότι κατ' έτος πολλοί τούτων επφωλούμενοι των προνοιών των αποικιακών κανονισμών, ταξιδεύουν επ' αδεία εις Αγγλίαν χωρίς το παράπαν η λειτουργία της Κυβερνητικής μηχανής να ταραχθή. Πόσον δε στοιχίζει εις τον προϋπολογισμόν η διατήρησις του πολυτελούς τούτου προσωπικού βρεττανών υπαλλήλων μαρτυρείται κατ' επίσημον στατιστικήν, 76 βρεττανοί υπάλληλοι λαμβάνουν λίρας στερλίνας 48,320.

- Συντελεσταί αυξήσεως των μισθών των ιθαγενών υπαλλήλων οι υψηλοί μισθοί των άγγλων.

Διά να δικαιολογηθούν δε οι παχείς μισθοί των Αγγλων υπαλλήλων εισηγήσει αυτών τούτων, και εφ όσον αυτοί συγκροτούν την Κυβέρνησιν εδόθησαν και εις τους ιθαγενείς υπαλλήλους μεγάλοι μισθοί δυσανάλογοι, τούτο μεν προς τους μεταπολεμικούς μισθούς, τούτο δε προς την οικονομικήν αντοχήν του τόπου και την ακρίβειαν της ζωής.

- Εν τω διορισμώ υπαλλήλων μεροληπττεί η Κυβέρνησις υπέρ της μειονότητος. Τα αίτια της τοιαύτης διαγωγής.

Παρεμπιπτόντως εν σχέσει προς το υπαλληλικόν ζήτημα σημειούμεν και το γεγονός ότι η ενταύθα τοπική Κυβέρνησις διά να εχη σύμμαχον αυτής τα εν τη Βουλή αντιπροσωπεύοντα την μειονοτητα αιρετά μέλη και επιβάλλει ούτω συνταγματικώς τας πράξεις αυτής, παρά την θέλησιν της πλειονότητος των κατοίκων της νήσου, εν τω διορισμώ των υπαλλήλων αδικεί το πλειοψηφούν στοιχείον προς όφελος της μείζονος μειονότητος αλλά και των μικροτέρων και των ολιγαριθμοτέρων τοιούτων.

Ο ακόλουθος πίναξ μαρτυρί αφ' ευατού περί της προς τους ιδίους σκοπούς μεροληπτικής εν τούτω στάσεως της τοπικής Κυβερνήσεως

ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΞ ΤΟΥ 1927 (α)

                                     Μέσος όρος κατά φυλάς
                                     Λίρες Στερλίνες

Ελληνες                 1001             112.9.0.

Τούρκοι                 699             101.2.3.

Αγγλοι                    76               635.0.0.

Καθολικοί               56              192.0. 0.

Αρμένιοι                21                159.0. 0.
                    ------------    
                        1853

α). Σημ. Κατά δοθείσαν απάντησιν επίσημον εις επερώτησιν του βουλευτού Ορεινής κ. Χ" Ευτυχίου Χ" Προκόπη σημειούται ότι αντιφάσκει το ποσόν λ.Στ. 256,792 προς τον εν τη Κυανή Βίβλο απολογισμόν του 1927 ή 1928 καθ' ον το σύνολον είναι πολύ υψηλότερον κατά το 1927 (σύνολον προσωπικών αποδοχών μετά συντάξεων) στερλ 38090 (312910). Κατά το 1928 σύνολον προσωπικών αποδοχών μετά συντάξεων, Στ. 42100 (326425)

Επιπροσθέτως προς την εμφανή ταύτην μεροληψίαν της Κυβερνήσεως σημειούμεν και ετέραν τοιαύτην του να αποζημιώνη ετησίως διά ποσού λ. στ. 5959 εκ των δημοσίων προσόδων από της καρταρτήσεως της δεκάτης του Εβκάφ, ιδρυμα Οθωμανικόν και ιδιώτας, ιδιοκτήτας δεκάτης Οθωμανούς, και τούτο όλως αδίκως παρά τους κειμένους νόμους και άνευ ουδεμιάς νομικής υποχρεώσεως, αλλ' όλως χαριστικώς ως άλλς τε ηναγκάσθη να δηλώση προ της Βουλής αυτός ούτος ο νομικός συμβουλος της Κυβερνήσεως. Χαριζομένη ομοίως η Βρεττανική Κυβέρνησις εις το οθωμανικόν στοιχείον εξακολουθεί να επιτρέπη την είσπραξιν υπό του Εβκάφ φόρων κατακτήσεως κατά διαφόρους πράξεις πεπί ακινήτων.

- Αδικία κατά της Κύπρου εκ μέρους της Αγγλίας διά τον καλούμενον φόρον υποτελείας.

Αλλ' εάν διά τα προεκτεθέντα ευθύνεται κατά μέγα μέρος η ενταύθα τοπική Κυβέρνησις, διά των εκάστοτε προς το Υπουργείον εισηγήσεων αυτής, η ευθύνη παραμένει ακεραία

εις την Κεντρικήν Κυβέρνησιν της Βρεττανίας διά την από του 1878 μέχρι του 1928 προσγενομένην αδικίαν εις τον τόπον διά της αφαιμάξεως αυτού υπό την μορφή του καλουμένου φόρου υποτελέιας, ή ως μετωνομάσθη βραδύτερον μερίδον της Κύπρου εις το Δ.Ο.Χ. Δυνάμει της συνθήκης του 1878 και δη των παραρτημάτων αυτής η Αγγλία ανέλαβε να πληρώνη εις την Τουρκίαν ποσόν Στ. 92.800 ως περίσσευμα των προσόδων της νήσου υπέρ τας δαπάνας.

Παρά δε την ρητήν διάταξιν της συνθήκης ότι η Αγγλία θα επλήρωνεν εις την Τουρκίαν το ποσόν τούτο υποχρεώνετο η Κύπρς να πληρώνη το ποσόν τούτο εκ του υστερήματος της όλως αδίκως, ουδέ συγχωρείται η αδικία διά της παροχής προς την Κύπρον βοηθείας υπό της Αγγλίας εκ του θησαυροφυλακίου προς πληρωμήν του ποσού τούτου. Κατά τα πεντήκοντα ταύτα έτη ποσόν 2,640,000 λιρών πλην του βοηθήματος εξήλθε της νήσου διά να ασφαλίση τα τοκομερίδια των κατόχων
χρεωγράφων του Κριμαϊκού δανείου, το οποίον απεκήρυξεν η Τουρκία ως χρεώστης ήδη από του 1881.

- Περισσεύματα μέχρι το 1914

Εκ του ετησίως ουτωσεί πρηρωνομένου ποσού, ποσόν λ. Στ.11,000 περίπου επερίσσευεν ετησίως μετά την πληρωμήν των ειρημένων τόκων, κρατούμενον παρά τη τραπέζη της Αγγλίας ως χωριστόν ταμείον. Διά των προσόδων τούτων εσχηματίσθη κεφάλαιον μέχρι του 1914 λ.Στ.475,000 όπερ ανήκεν κατά πάντα ηθικόν τουλάχιστον λόγον εις τον αφαιμαχθέντα Κυπριακόν λαόν, κατακρατείται ουχ ήττον υπό της πλουσίας Βρεττανίας.

- Αδικος και παράνομος συνέχισις της επιβαρύνσεως ταύτης μετά το 1914.

Αλλ' αν ηθικώς είναι επιλήψιμος η πράξις της Αγγλίας να κατακρατή το ποσό τούτο, τούτ' αυτό αχαρακτήριστος υπήρξεν η διαγωγή αυτής να υποχρεώση τη Κύπρον εις την πληρωμήν της επιβαρύσεως ταύτης υπό την μορφήν και το όνομα "Μερίδιον της Κύπρου εις το Δημόσιον Οθωμανικόν χρέος" διότι αν μέχρι του 1914, υποχρεούσα την Κύπρον η Αγγλία εις πληρωμήν του ποσού τούτου, είχε το από της συμβάσεως του 1878 πρόσχημα, καταργηθείσης της συνθήκης ταύτης διά της προσαρτήσως της Κύπρου κατά την 5ην Νοεμβρίου 1914 έληξεν η από της συμβάσεως δικαιολογία.

Εφ' όσον δε ή τα του πολέμου μετά της Τουρκίας ρυθμίσασα συνθήκη της Λωζάνης δσεν συμπεριέλαβε και την Κύπρον ως συμμετέχουσαν εις το Δημόσιον Οθωμανικόν χρέος και αφού το δάνειον του 1885 δεν απετέλει μέρος του Δ.Ο.Χ. ήδη από του 1881, ουδε εμφανίζεται τούτο εν τω προσηρτημένω εις την συνθήκην της Λωζάνης πίνακι και αφού ουδεμία νομική σχέσις υφίσταται μεταξύ του δανείου τούτου και των προσόδων της Κύπρου, εφ όσον αι διά το δάνειον τούτο υπέγγυοι πρόσοδοι ήσαν τα περισσεύματα του φόρου της υποτελείας της Αιγύπτου και αι πρόσοδοι των λιμένων Σμύρνης και Συρίας, είναι έκδηλος η αυθαιρεσία της Βρεττανικής Κυβερνήσεως να αφαιμάξη επί 14 ακόμη έτη τον κύπριον φορολογούμενον απλώς διά να προστατεύση τούτο μεν τα συμφέροντα των οικονομικών καρχαριών του Λονδίνου, κρατούτνων εις τα δόντια των σφιγκτά τα χρεώγραφα του Κριμαϊκού δανείου, τούτο δε τον εαυτόν της και την Γαλλίαν ως εγγυήτριαν του δανείου. Το διά της αυθαιρεσίας ταύτης πληρωθέν υπό του τόπου αδίκως ποσόν ανέρχεται εις λ. Στ. 588,000

Και συναισθανθείσα την αδικίαν εν τέλει η Μεγάλη Βρεττανία επειράθη να θεραπεύση το πράγμα, αυξήσασα την προς την Κύπρον χορηγίαν εις ίσον προς τας Λ. Στ. 92,000 αλλ' έπραξε τούτο επί ανταλλάγματι συνεισφοράς της Κύπρου εις την αυτοκρατορικήν άμυναν 10,000 λιρών ετησίως και αφήκε τυπικώς να εμφανίζεται εις τον προϋπολογισμόν της νήσου το ποσόν τούτο υπό την αυτήν μορφή και δικαιολογίαν, άγνωστον διά ποίους μελλοντικούς σκοπούς.

Ουχ ήττον η μέχρι του 1928 προσγενομένη εις τον τόπον αδικία υφίσταται εν όλη αυτής τη σκληρότητι.

Και ταύτα μεν πάντα όλως αδρομερώς και εν γενικαίς γραμμαίς ως ανώμαλοι καταστάσεις και πράξεις καταστρεπτικαί διά τον Κυπριακόν λαόν, απότοκοι της βασικής αστίας του ότι ο τόπος διοικείται παρά την θέλησιν του υπό ξένων αρχόντων και κατά τρόπον αυθαίρετον και δικτατορικόν εν τη ουσία.

- Αξίωσις του

ελληνικού Κυπριακού λαού, ότι μόνη λύσις των ζητημάτων είναι η μετά της Μητρός Ελλάδος Ενωσης.

Θέτοντες δε υπ' όψιν της υμετέρας εντιμότητος ταύτα, επακαλούμεθα την σύντονον επί τούτων προσοχήν και μελέτην αυτών και απεκδεχόμενοι παρά της Υμετέρας Κυβερνήσεως όπως θελήση να θεραπεύση τη κατάστασιν ταύτην διά της μόνης δυνατής και πραγματικής λύσεως ή οποία είναι η μετά της μητρός Ελλάδος Ενωσις του τόπου τούτου.

Είμεθα υποχρεωμένοι, έντιμε Κύριε, να διαδηλώσωμεν προς Υμάς προς τον Βρεττανικόν λαόν και προς όλον τον κόσμον, ότι ο ελληνικός Κυπριακός λαός, έχων πλήρη συνείδησιν των Εθνικών αυτού δικαίων και επιθυμών την ουσιαστικήν και αληθινήν εξυπηρέτησιν των ιδίων αυτού συμφερόντων δεν θέλει παύσει ζητών και αξιών παρά της Κυριάρχου Δυνάμεως την Εθνικήν αυτού αποκατάστασιν, ως την δικαίαν και συμφέρουσαν εις αυτόν λύσιν των ζητημάτων.

Μακράν από του να διαπνέεται ο ελληνικός Κυπριακός λαός, από αντιβρεττανικά αισθήματα και κηδόμενος των αυτοκρατορικών και Βρεττανικών συμφερόντων πιστεύει ότι η Μεγάλη Βερεττανία εν τη ισχύει αυτής δύναται και διακιοσύνην να δώση εις τον Κυπριακόν λαόν και τα ίδια συμφέροντα να προασπίση δι' ειδικών συμβάσεων. Ελπίζει δε ο Κυπριακός λαός μετά πεποιθήσεως, ότι η νυν Κυβέρνησις υπό τον μεγαλόστομον κήρυκα των ελευθεριών των λαών, εν τω Σοσιαλιστικώ Συνδρίω της Βέρνης, θέλει επί των ημερών αυτής απονείνη δικαιοσύνην εις αυτόν, τιμώσα την ιδεολογίαν του Κόμματος αφού απέρρευσεν αυτήν την Αγγλίαν.

Εν σχέσει προς τα λοιπά ζητήματα, τα αναφερθέντα ως ανωτέρω εν τω παρόντι υπομνήματι, αν η Βρεττανική Κυβέρνησις, δεν νομίζει ότι αδικεί εαυτήν και την τιμή της πρωτίστως αλλά και τον Κυπριακόν λαόν, δύναται και δικαιούται να αφίση τη κατάστασιν ως έχει. Αλλ' αν κήδεται του γοήτρου του Βρεττανικού ονόματος οφείλει και έχει καθήκον απέναντι του εαυτού της.

Α. Να παραχωρήση εις τον τόπον σύνταγμα δι' ου:

α) Να περιβληθώσιν οι εν τη Βουλή αντιπρόσωποι του τόπου με πλήρη νομοθετικήν δικαιοδοσίαν μετ' απεριορίστου εκτάσεως επί των εσωρερικών ζητημάτων γινομένων των απαραιτήτων επιφυλάξεων διά τα ζητήματα τα αφορώντα τα γενικώτερα συμφέροντα της Βρεττανικής αυτοκρατορίας. Τα μέλη της Βουλής να είναι μόνον αιρετά, τα δε σύνοικα στοιχεία να αντιπροσωπεύωνται εν αυτή κατ' αναλογίαν του πληθυσμού των.

β). Εν τη εκτελεστική εξουσία να συμμετέχωσι κατά το μεγαλύτερον μέρος πρόσωπα, εκλεγόμενα υπό της Βουλής εκ των μελών αυτής ή εκτός αυτής, θα συμμετέχωσι της εκτελεστικής εξουσίας μόνον οι ακόλουθοι Αγγλοι την καταγωγήν υπάλληλοι, ο Αρχιγραμματεύς, ο Γενικός Εισαγγελεύς και ο Ταμίας της Νήσου.

γ.) Ο Κυβερνήτης να έχη μόνον το δικαίωμα της αρνήσεως εν τη κυρώσει των νόμων.

δ). Αι αποφάσεις του Εκτελεστικού Συμβουλίου να δεσμεύουν τον Κυβερνήτην.

ε). Να μη θεσπίζη ο βασιλεύς νόμους διά την Νήσον ει μη εις εκτάκτους περιπτώσεις καθοριζομένας εν τω Συντάγματι.

Β. Να απομακρυνθούν εκ Κύπρου οι Βρεττανοί την καταγωγήν υπάλληλοι και να παραμείνουν ενταύθα υποχρεωτικώς μόνον οι τρεις προαναφερθέντες-Ο Αχιγραμματεύς, ο Γενικός Εισαγγελεύς και ο Ταμίας.

Γ. Να καθορισθούν εν τω συντάγματι τα προστατευτικά δίκαια των μειοντήτων με αρχήν ως προς τον διορισμόν των υπαλλήλων, την αναλογίαν του πληθυσμού.

Δ. Να παύση η προς το Εβκάφ και τους ιδιώτας ιδιοκτήτας δεκάτης η πληρωμή αποζημιώσεως κατά πράξιν χάριτος και να παύσουν πληρωνόμενοι οι φόροι κατακτήσεως προς το Εβκάφ.

Ε. Να επιστρασφώσι και να τεθώσιν εις την διάθεσιν της Κυβερνήσεως της Κύπρου τα κατάσ την 18ην παράγραφον του παρόντος Υπομνήματος κατακρατούμενα εν Αγγλία περισσεύματα λ.Στ. 475,000 και τα κατά την 19ην παράγραφον αδίκως και παρανόμως εισπραχθέντα ποσά Λ.Στ. 588,000 τα δύο ταύτα ποσά συμποσούμενα εις Λ.Στ. 1,063,000 περίπου.

Θα ήσαν ικανά διατιθέμενα εν τω τόπω να θεραπεύσουν μεγίστας και ζωτικάς ανάγκας και να θέσουν τας βάσεις της μελλοντικής αυτού ευδαιμονίας.

- Αναγκαιότης και σκοπιμότης καθόδου εις Κύπρον Βασιλικής επιτροπείας προς έρευναν.

Προσεπαθήσαμεν εν γενικαίς γραμμαίς, Εντιμότατε, να διαγράψωμεν την υπό πάσης απόψεως οικτράν της Νήσου κατάστασιν, μετά πεντηκοναετή διακυβέρνησιν υπό της Αγγλίας και να υποδείξωμεν τας δημιουργικάς αιτίας της τοιαύτης καταστάσεως, γινόμενοι διερμηνείς των πόθων και αντιλήψεων του λαού ον αντιπροσωπεύομεν,

Αλλά προς τον σκοπόν να σχημαστίση το σεβαστόν Υπουργείον των Αποικιών σαφή και υπεύθυνον γνώμην, επιβάλλεται η εις την Κύπριον αποστολή ειδικής βασιλικής Επιτροπείας με ελευθερίαν ερεύνης τόσον ως προς τα ερευνητέα θέματα όσον και ως προς τας κινήσεις και ενεργείας αυτής, αι οποίαι πρέπει να γίνωνται ανεξαρτήτως της γνώμης της τοπικής Κυβερνήσεως και όλως ελευθέρως. Την αποστολήν της τοιαύτης Βασιλικής Επιτροπείας ζητούμεν εξ ονόματος του λαού, ον αντιππροσωπεύομεν και είμεθα βέβαιοι ότι επισκεπτομένη την νήσον η τοιαύτη αποστολή, θα έχη να συγκομίση οικτρά συμπεράσματα διά την πεντηκονταετή αγγλικήν Διοίκησιν, επιστρέφουσα δε εις την Αγγλίαν, θα δύναται να ποιήσεται εις το Υπουργείον τοιαύτας εισηγήσεις και εκθέσειες, δι ων διαφωτιζόμενον το υπουργείον θα ηδύνατο να πράξη το καλύτερον διά την ευτυχίαν της νήσου.

Εν Λευκωσία τη 20η Ιουλίου 1929 Εχομεν την τιμήν να είμεθα Κύριε της Υμετέρας εντιμότητος ευπειθέστατοι και ταπεινοί θεράποντες Μητροπολίτης Κιτίου Νικόδημος Γ. Σ. Σταυρινάκης Γ. Χατζηπαύλου Κ. Π. Ρωσσίδης Π. Κακογιάννης Μ. Π. Μιχαηλίδης Χ" Ευτύχιος Χ" Προκόπη Φ. Ιωαννίδης Δ. Ζ.Πιερίδης

Δ. Σεβέρης Ν. Νικολαϊδης Γ. Εμφιετζής

Τω εντιμοτάτω ΛΟΡΔΩ ΠΑΣΦΗΛΔ Υπουργώ των Αποικιών Ντάουνιγκ Στρητ Λονδίνον