10.8.1929: Νέα Πρεσβεία από τoυς Νικόδημo Μυλωvά και Στ. Σταυριvάκη αvαχωρεί στo Λovδίvo για vα πρoωθήσει τηv επίλυση τωv πρoβλημάτωv τωv κυπρίωv και τηv Εvωση.

S-460

10.8.1929: ΝΕΑ ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΝΙΚΟΔΗΜΟ ΜΥΛΩΝΑ ΚΑΙ ΣΤ. ΣΤΑΥΡΙΝΑΚΗ ΑΝΑΧΩΡΕΙ ΣΤΟ ΛΟΝΔΙΝΟ ΓΙΑ ΝΑ ΠΡΟΩΘΗΣΕΙ ΤΗΝ ΕΠΙΛΥΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΚΥΠΡΙΩΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΝΩΣΗ

Στα μέσα του 1929 οι Κύπριοι "βλέποντες τα χείρον οδεύοντα", όπως σημείωνε η εφημερίδα "Ελευθερία" στις 4 Ιανουαρίου 1930 αποφάσισαν την αποστολή διμελούς πρεσβείας στο Λονδίνο για να θέσει στον υπουργό την άθλια κατάσταση της νήσου, αλλά και για άλλη μια φορά, τον πόθο τους για ένωση με την Ελλάδα.

Την πρεσβεία αποτέλεσαν ο Μητροπολίτης Κιτίου Νικόδημος Μυλωνάς, και ο Στ. Σταυρινάκης.

Ηταν και οι δύο βουλευτές και γνώριζαν τα προβλήματα του

τόπου.

Τους δύο βουλευτές θα συνόδευε ως γραμματέας ο Ζήνων Ρωσσίδης, δικηγόρος και αγγλομαθής ο οποίος μετά την ανακήρυξη της κυπριακής ανεξαρτησίας το 1960 είχε αναλάβει μόνιμος αντιπρόσωπος της Κύπρου στα Ηνωμένα Εθνη.

Η απόφαση για αποστολή της πρεσβείας λήφθηκε σε σύσκεψη ων βουλευτών στον Πεδουλά τον Ιούλιο του 1929.

Η πρεσβεία θα επέδιδε στον υπουργό των Αποικιών υπόμνημα που είχε εγκριθεί στη σύσκεψη και κάλυπτε όλα τα αιτήματα του κυπριακού λαού.

Ωστόσο η αποστολή του Κιτίου παρ' ολίγο να ματαιωνόταν γιατί είχαν προκύψει διαφωνίες από την πρώτη στιγμή.

Οι βουλευτές Χατζηπροκόπης και Χατζηπαύλου είχαν διαφωνήσει γιατί, όπως υοποστήριζαν, ο Κιτίου δυνατόν να εκμεταλλευόταν την παραμονή του στο Λονδίνο, για να επικυρωθεί με βασιλικό διάταγμα ο νέος Καταστατικός Χάρτης της Εκκλησίας της Κύπρου.

Το εκκλησιαστικό ζήτημα βρισκόταν σε έξαρση αυτή την περίοδο και οι διαφωνίες μεταξύ Αρχιεπισκόπου και βουλευτών είχαν βγει στην επιφάνεια και αποτελούσαν καθημερινό θέμα συζητήσεων.

Ο Κιτίου αρνήθηκε ότι θα έκαμνε κάτι τέτοιο, αλλά ο σάλος που είχε ξεσπάσει απείλησε να ματαιώσει τη μετάβαση του στο Λονδίνο.

Η σύσκεψη των βουλευτών είχε γίνει μέσα σε θυελλώδη ατμόσφαιρα και οι βουλευτές παρ' ολίγο να έρχονταν στα χέρια.

Στη σύσκεψη παρίσταντο μόνο οκτώ από τους δώδεκα βουλευτές δηλαδή οι Μ. Η. Μιχαηλίδης, Λ. Ζ. Πιερίδης, Στ. Σταυρινάκης, Γ. Χατζηπαύλου, Π. Κακογιάννης, Χατζηευτύχιος Χατζηπροκόπη και Κ. Ρωσσίδης. Οι Παφίτες Νεόφυτος Νικολαϊδης και Φ. Ιωαννίδης δεν πήγαν στη σύσκεψη, ενώ οι Δ. Σεβέρης και Γ. Εμφιετζής απουσίαζαν στο εξωτερικό.

Κατά την ψηφοφορία για έγκριση της αποστολής της δεμελούς πρεσβείας, ο Σταυρινάκης πήρε έξη ψήφους από τους οκτώ ο δε Κιτίου μόνο τέσσερις.

Εγραφε η " Ελευθερία" στις 24 Ιουλίου 1929, για τη σύσκεψη που έγινε στον Πεδουλά και η οποία γινόταν μετά από μια άλλη που είχε γίνει στη Λάρνακα για τον ίδιο σκοπό (Μεταγλώττιση):

Οπως είχαμε ήδη γράψει το απόγευμα της περασμένης Τρίτης συγκεντρώθηκαν στον Πεδουλά οι Ελληνες βουλευτές όπως διασκεφθούν για την αποστολή πρεσβείας στο Λονδίνο και για το διδασκαλικό ζήτημα. Απουσίαζαν κατά τη σύσκεψη αυτή οι βουλευτές Πάφου Νεόφυτος Νικολαϊδης και Φαίδων Ιωαννίδης όπως επίσης και οι ευρισκόμενοι στο εξωτερικό Δ. Σεβέρης και Γ. Εμφιετζής.

Αποφασίστηκε όπως διμελής Πρεσβεία αποσταλεί στο Λονδίνο από τους βουλευτές Παν. Μητροπολίτη Κιτίου και τον κ. Στ. Σταυρινάκη, η οποία να επιδώσει στον υπουργό των Αποικιών το υπόμνημα που συντάχθηκε και υπογράφηκε από τους Ελληνες βουλευτές και η οποία και διά ζώσης να δώσει στον υπουργό τις αναγκαίες εξηγήσεις και συνηγορήσει γενικά υπέρ των κυπριακών δικαίων.

Για την αποστολή του Π. Μητροπολίτη Κιτίου όπως αποτελέσει μέλος της Πρεσβείας διαφώνησαν οι κ.κ. Γ. Χατζηπαύλου και Χ" Ευτύχιος Χ" Προκόπη, λόγω του ότι ο μητροπολίτης Κιτίου είναι πιθανόν να εργασθεί στο Λονδίνο όπως επικυρωθεί με βασιλικό διάταγμα ο Καταστατικός Χάρτης της κυπριακής Εκκλησίας.

Ο Μ. Κιτίου απαντώντας δήλωσε ότι δεν υπάρχει τέτοια πιθανότητα να πάρει εντολή από την Ιερά Σύνοδο, αλλά και αν του δινόταν θα αρνείτο να την εκπληρώσει.

Εν τούτοις παρά τη δήλωση αυτή οι δυο βουλευτές εξακολούθησαν να ενίστανται.

Η Πρεσβεία θα συνοδεύεται από τον αγγλομαθή δικηγόρο Ζήνωνα Ρωσσίδη, ο οποίος θα εκτελεί χρέη Γραμματέα.

Τόσο η Πρεσβεία όσο και ο Γραμματέας θα μεταβούν στο Λονδίνο με δικά τους έξοδα, θα ζητήσουν δε μόνο τα έξοδα παραστάσεων τους τα οποία υπολογίστηκαν σε 600 περίπου λίρες. Αποφασίστηκε δε από τη συνέλευση των βουλευτών όπως απευνθυνθεί επιστολή προς την Α. Μ. τον Αρχιεπίσκοπο να ζητηθεί η αρωγή των εκκλησιαστικών ταμείων για τα απαιτούμενα έξοδα παραστάσεως της Κυπριακής Πρεσβείας στο Λονδίνο".

Τη διαφορά γύρω από το Εκκλησιαστικό θέμα έλυσε ο Αρχιεπίσκοπος Κύριλλος ο οποίος με επιστολή του στους βουλευτές τους πληροφορούσε ότι δεν σκεφτόταν να αναθέσει άλλην αποστολή στον Κιτίου και ότι ήθελε όπως το θέμα του νέου Καταστατικού της Εκκλησίας της Κύπρου λυθεί στην Κύπρο.

Μετά τη διευκριστική αυτή επιστολή του Αρχιεπισκόπου τα πράγματα ηρέμησαν και οι βουλευτές που αντιτίθεντο στην αποστολή του Κιτίου απέσυραν τις ενστάσεις τους.

Ταυτόχρονα η Ιερά Σύνοδος ενώπιον της οποίας τέθηκε αίτημα για οικονομική ενίσχυση της πρεσβείας αποφάσισε όπως ενισχύσει την προσπάθεια ενώ παράλληλα ζήτησε όπως γίνει και παγκύπριος έρανος για να συνεισφέρουν όλοι και όσο μπορούσαν.

Για κάλυψη των 600 λιρών που ζητήθηκαν αποφασίστηκε όπως η Αρχιεπισκοπή εισφέρει 170 λίρες, η Ιερά Μονή Κύκκου 120, η Μητρόπολη Πάφου και η Μητρόπολη Κερύνειας από 70, η ο ναός Φανερωμένης 60, η Μονή Μαχαιρά και η Μονή Αγίου Νεοφύτου από 30, η Μονή Αποστόλου Ανδρέα 35 και η Μονή Αγίου Παντελεήμονος 15.

Η Αποστολή αναχώρησε τελικά για την Αγγλία μέσω Αθηνών στις 10 Σεπτεμβρίου με τις ευχές όλων και μεταφέροντας μαζί της ένα μακροσκελές υπόμνημα για να το επιδώσει στον Υπουργό Αποικιών.

Η αναχώρηση της πρεσβείας έγινε όπως και στις προηγούμενες περιπτώσεις του 1989 και του 1919: Δεήσεις στις εκκλησίες και εκφωνήσεις αποχαιρετιστήριων και ευχετήριων λόγων.

Οπως και στις άλλες δυο αποστολές και σ' αυτή η δέηση έγινε στον Καθεδρικό Ναό Αγίου Ιωάννου μετά τη θεία λειτουργία.

Τα μέλη της Πρεσβείας προσφώνησε και αποχαιρέτησε ο Αρχιεπίσκοπος Κύριλλος που κάλεσε τους δυο βουλευτές να θυμίσουν στους Αγγλους όσα χρωστούσαν στην Ελλάδα και την Κύπρο και τις υπσχέσεις που είχαν δώσει κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου και να αξιώσουν την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα.

Με το ίδιο πνεύμα αποχαιρέτησε την πρεσβεία και ο Δήμαρχος Λευκωσίας Θεμιστοκλής Δέρβης και απάντησαν δίνοντας πολλές υποσχέσεις ο Μητροπολίτης Κιτίου και ο Στ. Σταυρινάκης.