Απρίλης 1930: Ο Θεoλόγoς Λεόvτιoς Λεovτίoυ εκλέγεται vέoς Μητρoπoλίτης Πάφoυ σε διαδoχή τoυ Iακώβoυ Αvτζoυλάτoυ.

S-459

ΑΠΡΙΛΗΣ 1930: Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ ΛΕΟΝΤΙΟΣ ΛΕΟΝΤΙΟΥ ΕΚΛΕΓΕΤΑΙ ΝΕΟΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΠΑΦΟΥ ΣΕ ΔΙΑΔΟΧΗ ΤΟΥ ΙΑΚΩΒΟΥ ΑΝΤΖΟΥΛΑΤΟΥ

Τα Χριστούγεννα του 1929 πέθανε σε ηλικία 58 ετών ο Μητροπολίτης Πάφου Ιάκωβος Αντζουλάτος, ο οποίος βρισκόταν στο θρόνο από εικοσαετίας και είχε εκλεγεί μετά τη λήξη του Αρχιεπισκοπικού ζητήματος της πρώτης δεκαετίας του 19θ0.

Με το θάνατο του Αντζουλάτου άρχισαν διεργασίες για τη διαδοχή του και δύο από τα πρώτα ονόματα που αναφέρθηκαν ήταν εκείνο των Μητροπολιτών Κιτίου Νικόδημου Μυλωνά και Κυρηνείας Μακαρίου.

Και αυτό γιατί ο θρόνος της Πάφου ήταν πιο σημαντικός από τους άλλους θρόνους μια και με τη χηρεία του Αρχιεπισκοπικού θρόνου είναι πρώτος τη τάξη και αναλαμβάνει Τοποτηρητής. (Κατά την εκκλησιαστική τάξη, το Μητροπολίτη Πάφου ακολουθούσαν ο Μητροπολίτης Κιτίου και ο Μητροπολίτης Κυρηνείας).

Αλλα ονόματα που αναφέρθηκαν ήταν του Αρχιμανδρίτη Φιλόθεου Ιερείδη, του Θεολόγου Λεόντιου

Λεοντίου, που βρισκόταν στις Ηνωμένες Πολιτείες, του ηγουμένου Κύκκου Κλεόπα και του πρωτοσύγκελλου στην Αμπετείω σχολή του Καϊρου Ανδρόνικου Βρυωνίδη.

Από πολύ νωρίς όμως φάνηκε ότι αυτός που βρισκόταν στην πρώτη προτίμηση των Παφίων ήταν ο Λεόντιος μια και οι Μητροπολίτες Κερύνειας και Κιτίου και ο ηγούμενος Κλεόπας απέσυραν το ενδιαφέρον τους για το θρόνο και δεν ήθελαν να εγκαταλείψουν τις επαρχίες τους.

Ο Λεόντιος γεννήθηκε στη Λεμεσό στις 9 Μαρτίου 1896. Ο πατέρας του καταγόταν από τον Αγιο Δημητριανό Πάφου.

Φοίτησε στη Λεμεσό και σπούδασε Θεολογία στο Εθνικό Πανεπιστηήμιο Αθηνών.

Υπηρέτησε ως καθηγητής στο Ιροδιδασκαλείο Λάρνακας και έπειτα διατέλεσε ως καθηγητής στο Γυμνάσιο Κτήματος με καθήκοντα ιεροκήρυκα στη Μητρόπολη Πάφου.

Τα τελευταία δύο χρόνια απεστάλη στη Νέα Υόρκη ως υπότροφος της Ελληνικής Κυβέρνησης για ανώτατες Θεολογικές σπουδές στο General Theological Seminary, και παρακολούθησε και φιλοσοφία στο Columbia University.

Ενώ συνεχίζονταν οι διεργασίες προκηρύχθηκαν για τις 23 Φεβρουαρίου 1930 οι εκλογές των ειδικών αντιπροσώπων στην επαρχία Πάφου.

Εγραφε η εφημερίδα " Ελευθερία" στις 22 Φεβρουαρίου:

"Τελευταίως επεσκέφθη την Λεμεσόν ο λαοφιλής της Πάφου δήμαρχος κ. Νικ. Νικολαϊδης. Τον επλησιάσαμεν και εις ερώτησιν μας πως πηγαίνει το ζήτημα της υποψηφιότητος του Λεοντίου, μας απήντησεν: " Είναι φαίνεται τυχερόν του Λεοντίου να γίνη δεσπότης μας". Και εις δευτέραν-αδιάκριτον ίσως, δημοσιογραφικήν ερώτησιν μας αν θα υποστηρίξη την υποψηφιότητα του Λεοντίου απήντησε καθαρά και ξάστερα σύμφωνα με τον χαρακτήρα του:

"Την στιγμήν κατά την οποίαν ο ηγούμενος Κύκκου αρνείται να θέση υποψηφιότητα και εμμένει εις την αρνητικήν δήλωσιν, εγώ θα υποστηρίξω την υποψηφιότητα του Λεοντίου, τον οποίον θεωρώ ως ένα των αρίστων κληρικών. Τώρα όπου και το σημαντικώτατο κόμμα των Νικολαϊδών υποστηρίζει την υποψηφιότητα του Λεοντίου, ασφαλώς δυνάμεθα να είπωμεν ότι αυτός θα είναι ο Μητροπολίτης Πάφου".

Τελικά ο λαός της Πάφου κατέληξε στην απόφαση να υποστηρίξει το Λεόντιο και συμφωνήθηκε μάλιστα η εκλογή του εκ των προτέρων σύμφωνα με την "Ελευθερία" της 1.3.1930:

"Ως προς την ανάδειξιν Μητροπολίτου Πάφου, επήλθε συμβιβασμός μεταξύ των δύο μερίδων εν Κτήματι εις το πρόσωπον του ιερολογ. κ. Λεοντίου, υπεγράφη δε το ακόλουθον πρακτικόν, όπερ αποσταλέν ημίν δημοσιεύομεν ώδε:

" Οι υποφαινόμενοι πολίται Κτήματος, επιθυμούντες όπως λυθή το Μητροπολιτικόν ζήτημα Πάφου, συμβιβαστικώς και φιλικώς αποφασίζομεν όπως υποστηρίξωμεν ομοφώνως την υποψηφιότητα του ιερολογ. Λεοντίου Λεοντίου και ειδικώς αποφασίζομεν:

1. Οπως εκλεγώσιν ειδικοί αντιπρόσωποι οι κ.κ. Ομηρος Δημητριάδης, Ελευθ. I. Αντωνιάδης και Χρ. Γαλατόπουλος, Κλ.

Κακογιάννης, Θεόδωρος Υψαρίδης, Ζήνων Νικολαϊδης, και Θεμιστοκλής Μιχαηλίδης. Και ως κληρικοί οι αιδ. Παπαχαράλμπος Οικονόμος,

Παπαχαρίδημος, Παπαγεώργιος εκ Πολεμίου και Παπαγεώργιος (γέρων) εκ Κουκλιών.

3. Οπως ελεγώσιν ως γενικοί και του διαμερίσματος Κελοκεδάρων και Δρούσιας Λεοντικοί αντιπρόσωποι.

Η εκλογή του νέου Μητροπολίτη έγινε σε εκλογική συνέλευση στη Λευκωσία στα μέσα Απριλίου 1930 και οι εκλέκτορες ήσαν ομόφωνοι στην υποψηφιότητα του Λεοντίου που εκλέγηκε έτσι Μητροπολίτης Πάφου.

Λεπτομέρειες της εκλογικής συνέλευσης έδινε η ίδια εφημερίδα της Λευκωσίας "Ελευθερία" στις 26.4.1930:

"Κατά την 11 ην π.μ. ώραν της παρελθούσης Τρίτης συνήλθεν εν τω Μεγάλω Συνοδικώ της Αρχιεπισκοπής υπό την προεδρίαν της Α. Μ. του Αρχιεπισκόπου συμπαρεδρευότων των μελών της I. Συνόδου η εκλογική Συνέλευσις διά την ανάδειξιν Μητροπολίτου Πάφου.

Παρευρίσκοντο πάντες οι εκ Μονής Κύκκου κ. Κλεόπας, ο Αρχιμανδρίτης της Μονής Μαχαιρά κ. Γρηγόριος αντιπροσωπεύων τον ασθενούντα Ηγούμενον κ.

Μητροφάνην, ο Αρχιμανδρίτης της Μονής Αγίου Νεοφύτου κ. Λαυρέντιος αντιπροσωπεύων τον ασθενούντα Ηγούμενον κ. Ιάκωβον, οι Ηγούμενοι Χρυσορροϊατίσσης κ. Κύριλλος και Τροοδιτίσσης κ. Ιάκωβος, ο Αρχιμανδρίτης Αρχιεπισκοπής Φιλόθεος Ιερείδης, ο Εξαρχος Αρχιεπισκοπής κ. Ιερώνυμος, ο Οικονόμος Κτήματος κ. Παπαχαράλαμπος και ο ιεροδιάκονος της Μητροπόλεως Πάφου κ. Νικόλαος Σανταμάς. Παρήσαν ωσαύτως πάντες οι 36 γενικοί αντιπρόσωποι.

Μετά την ανάγνωσιν του καταλόγου εγένετο σύντομος δέησις προς τον Υψιστον, μεθο ο Μ. Αρχιεπίσκοπος προσεφώνησε την Συνέλευσιν περίπου ως εξής:

"Συνήλθομεν σήμερον εις Αρχιεπισκοπήν προς επιτέλεσιν ιερού καθήκοντος, μετά τον θάνατον του αοιδίμου Μητροπολίτου Πάφου, Ιακώβου, παρίσταται η ανάγκη της πληρώσεως του χηρεύσαντος θρόνου.

ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, ιδρύσας την Αγίαν Αυτού Εκκλησίαν ενεπιστεύθη αυτήν εις την μέριμναν των αγαπητών αυτού μαθητών και Αποστόλων και των διαδόχων αυτών Επισκόπων.

Το ζωοποιόν πνεύμα του Κυρίου διά της Εκκλησίας προώρισται να διεισδύση εν πάση του βίου εκφάνσει κοινωνικήν, πολιτικήν και λοιπήν.

Ούτως ο Αρχιερεύς εν τη Εκκλησία και τω λογικώ αυτού ποιμνίω παρίσταται ως εμψυχωτής εν πάση, κατά Χριστόν ζωή. Και εφόσον μεν ανταποκρίνεται ο Αρχιερεύς εις την υψηλήν αυτού αποστολήν, κατά τοσούτον και οι εκ της ποιμαντορίας αυτού πνευματικοί και ηθικοί καρποί αποβαίνουσι μεγαλήτεροι.

Η αποστολή αύτη ιδία παρ' ημίν τοις υποδούλοις ενέχει ιδιάζουσαν σημασίαν και βαρύτητα, καθ' όσον ο Αρχιερεύς εν μέσω του λαού είναι ως άλλος Αρχιερεύς εν μέσω του λαού είναι ως άλλος Μωυσής, προωρισμένος να χειραγωγήση τον λαόν εις τη ποθητήν γην της επαγγελίας δηλονότι την ελευθερίαν αυτού, την υψηλήν ταύτην αποστολήν του Αρχιερέως παρ' ημίν έχοντες υπ' όψιν ας αποβλέψωμεν προς το πρόσωπον το έχον τα εφόδια διά το υψηλόν αίμα μακράν πάσης προσωπικής συμπαθείας και μακράν παντός ταπεινού συναισθήματος και μόνον εις την φωνήν της συνειδήσεως υπείκοντες και τον άνωθι φωτισμόν επικαλούμενοι κατά την ιεράν ταύτην στιγμήν, ας εκλέξωμεν το ικανόν εκείνο πρόσωπον το οποίον συνδυάζον τα απαιτούμενα προσόντα υπόσχεται να ανταποκριθή επαξίως προς την υψηλήν κλήσιν και διακονίαν αυτώ ιεράν παρακαταθήκην.

Υπερ του τοιούτου υψούντες χείρας ικέτιδας προς τον Υψιστον επικαλεσθώμεν τη χάριν του Αγ. Πνεύματος προς φωτισμόν ημών εν τη ιερά ταύτη στιγμή προς θεάρεστον εκτέλεσιν της ιεράς ημών αποστολής".

Είτα ο εκ των Γεν. αντιπροσώπων Κτήματος κ. Ομηρος Δημητριάδης, ιατρός, είπε συν άλλοις τα ακόλουθα:

"Αναλογιζόμενοι το μέγεθος της ευθύνης την οποίαν διά της αποδοχής της τιμητικής εκλογής μας ανελάβομεν απέναντι του

Ελληνικού λαού της Πάφου, ο οποίος εκτιμών δεόντως την δράσιν του τέως καθηγητού των Θρησκευτικών εν τω Γυμασίω και ιεροκήρυκος εν τη Μητροπόλει Πάφου ενετείλατο ημίν την χρησιμοποίησιν αυτού εις την Μητροοπολιτικήν διακονίαν της Πάφου, ως Ιεράρχου αναλογιζόμενοι, λέγω, την υποχρέωσιν ην ανελάβομεν επί τη θρησκευτική και εθνική ημών συνειδήσει και τιμή, εκλέγομεν ομοφώνως τον ιερολογ. Θεολόγον Λεόντιον ως Ιεράρχην μας και απεκδεχόμεθα την πεπνυμένην συναντίληψιν της Υμ. Μακαριότητος και τιης σεπτής χορείας των σεβασμιωτάτων συμπαρέδρων αυτής, προς επίτευξιν του ιερού σκοπού εν πεποιθήσει ότι ούτω πράττοντες και αποφασίζοντες προσφέρομεν εις την αγιωτάτην Εκκλησίαν της Κύπρου κατά πάντα άξιον της αποστολής του Ιεράρχην και παρέχομεν αυτώ διά της ομοφωνίας μας θαυμαστήν ενίσχυσιν της μελλούσης σταδιοδρομίας του".

Τα υπό του κ. Ομήρου Δημητριάδου λεχθέντα υπεστήριξαν οι γεν. αντιπρόσωποι Κτήματος κ.κ. Θεμ. Μιχαηλίδης και Ευθύβουλος Αντωνιάδης.

Ο Παν. Μητροπολίτης Κυρηνείας εγερθείς ηρώτησεν εάν δεν υπήρχεν αντιπρότασις οπότε η εκλογή δύναται να θεωρηθή ως περατωθείσα υπέρ του Λεοντίου. Τότε πάντες οι αντιπρόσωποι ηγέρθησαν και διά βοής υπεστήριξαν την υποβληθείσαν πρότασιν περί εκλογής του κ. Λεοντίου.

Ο Μ. Αρχιεπίσκοπος λαβών αμέσως τον λόγον είπε περίπου τα εξής:

" Εχω καθήκον να συγχαρώ πάντας υμάς διά την αγαστήν ομοφωνίαν μετά της οποίας εξελέξατε τον ήδη εψηφισμένον Μητροπολίτην Πάφου Λεόντιον Λεοντίου. Η ομόφωνος αύτη εκλογή ενέχει διττήν σημασίαν και διπλά τα αποτελέσματα. Αφ' ενός μεν ο εκλεγείς Μητροπολίτης απηλλαγμένος πάσης στενοχωρίας περοερχομένης εξ αντιμαχομένων κομματικών μερίδων θα βαδίζη απερισπάστως προς επιτέλεσιν των υψηλών αυτού εκκλησιαστικών και εθνικών καθηκόντων, αφ' ετέρου δε η εκλογή αποδεικνύει ότι αι κατηγορίαι τας οποίας επανειλημμένως προσάπτουσιν εις τον Κυπριακόν λαόν ότι δήθεν δεν είναι ώριμος δι' ελευθερίας αποδείκνυνται κατά πάντα ψευδείς. Εκφράζω τα συγχαρητήρια μου προς τη συνέλευσιν και τον Παφιακόν λαόν".

Ο Παν. Μητροπολίτης Κυρηνείας εγερθείς συνεχάρη τον Παφιακόν λαόν και τους γεν. αντιπροσώπους αυτού διά το μοναδικόν φαινόμενον της σταθεράς ομοφωνίας από της αρχής μέχρι τέλους της εκλογής ταύτης.

Ο Ζήνων

Νικολαϊδης συνεχάρη τον Παν. Ηγούμενον της Μονής Κύκκου κ. Κλεόπαν διά την ευγενή αυτού χειρονομίαν και την στάσιν του καθόλου κατά

την εκλογήν ταύτην. Είναι φανερόν, είπεν, ότι διά της στάσεως του ο Παν.

Ηγούμενος Κύκκου εγένετο παραίτιος της ομοφωνίας ταύτης.

Ο κ. Ομηρος Δημητριάδης είπεν ότι είναι παγκοίνως ωμολογημένο ότι ο Παν.

Ηγούμενος Κύκκου εκτιμάται υπό πάντων των Παφίων και ότι αν ετίθετο υποψηφιότης αυτού διά τον Μητροπολιτικόν θρόνον Πάφου το αποτέλεσμα της εκλογής θα ήτο ίσως αλλοίον.

Οφείλεται όθεν ευγνωμοσύνη εις τον Παν.

Ηγούμενον Κύκκου διότι όντως εγένετο ο πρώτος συντελεστής του αποτελέσματος της σημερινής εκλογής.

Ο Παν. Μητροπολίτης Κιτίου εκφράζει τα συγχαρητήρια του προς τον παφιακόν λαόν διά την ομοφωνίαν, ήτις δίδει ούτω έδαφος εις τον εψηφισμένον Μητροπολίτην να επιτελέση το καθήκον αυτού έχων συμβοηθούς πάντας, εν γένει, τους δυναμένους να συνδράμωσι προς ευόδωσιν της υψηλής αποστολής του.

Ο Παν. Ηγούμενος Κύκκου λαμβάνων τον λόγον λέγει ότι θα ήτο ίσως περιττόν να απασχολήση την συνέλευσιν κατόπιν των ωραίων λόγων της Α. Μακαριότητος και των Σεβ. Ιεραρχών.

" Αλλ' επειδή, λέγει, οι φίλοι μου κ.κ. Ζήνων Νικολαϊδης και Ομηρος Δημητριάδης, είχον την ευγενή καλωσύνην να κάμωσι καλήν μνείαν του ονόματος μου, θεωρώ καθήκον μου να είπω μερικάς λέξεις. Είμαι μέλος της Εκκλησίας και αισθάνομαι ιερόν καθήκον προς αυτήν, είμαι γέννημα και θρέμμα της επαρχίας Πάφου και αισθάνομαι την υποχρέωσιν να δηλώσω ότι ουδέποτε έπαυσα να ενδιαφέρωμαι και εργάζωμαι όση μοι δύναμις υπέρ της επαρχίας μου. Θα ήμην δε ευτυχής εάν ηδυνάμην να υπηρετήσω εις την επαρχίαν εν η εγεννήθην και ανετράφην. Δύο εικόνες προεβλήθησαν ενώπιον μου, δύο θρόνοι, ο της Μονής Κύκκου και ο της Μητροπόλεως Πάφου.

Επροτίμησα να εξακολουθήσω υπηρετών την Μονήν μεθ' ης συνεδέθην αρρήκτως εφαρμόσας το "λάβε βιώσας". Είμαι ευχαριστημένος ότι η επαρχία μου εξέλεξεν άνδρα δυνάμενον κατά πάντα να εργασθή υπέρ αυτής. Οφείλομεν και ημείς πάντες, όντες παρά

το πλευράν του, να συνεχίσωμεν την ομοφωνίαν, διά να ενισχύσωμεν αυτόν εις το έργον του. Είναι δε καλώς γνωστόν ότι το έργον εις ο καλείται ο νέος Μητροπολίτης είναι μέγα, υψηλόν και αργαλέον. Διότι δεν πρέπει να λησμονώμεν ότι είμεθα δούλοι, Οι αρχηγοί πρέπει να είναι γενναίοι, αλλά και οι αξιωματικοί και οι στρατιώται δεν πρέπει να υπολείπωνται. Χαίρω διά την εκλογήν του εψηφισμένου ήδη αρχηγού, βεβαιωθήτε δε ότι και εγώ έχω στερράν απόφασιν να λάβω μεγαλήτερον ενδιαφέρον εν τω μέλλοντι διά τας υποθέσεις της επαρχίας μου". Ο Παν. Ηγούμενος Χρυσορροϊατίσσης ευχαριστεί τον Υψιστον διότι ηυδόκησε να εκλεγή Ιεράρχης αντάξιος των περιστάσεων και σύμφωνα με την επιθυμίαν του λαού, συγχαίρει τον Παφιακόν λαόν και εύχεται όπως ο νέος Μητροπολίτης φανή αντάξιος των προσδοκιών όλων". Ανέφερε ο εψηφισμένος Μητροπολίτης Πάφου στο απαντητικό του τηλεγράφημα:

Νέα Υόρκη 23.4.1930

"Ευγνωμονών παρακαλώ ευχαριστήσετε Εκλογικήν Συνέλευσιν ομοφώνως εκλέξασαν με Μητροπολίτην Πάφου. Ταπεινώς αποδεχόμενος τιμήν απεκδέχομαι πατρικάς ευλογίας, δηλώ συνεργασθώ αδελφικώς Ιερά Συνόδω, Εθνικώ Συμβουλίω. αναχωρήσω ταχέως αναλάβω καθήκοντα καθοσιούμενος υπηρεσία εκκλησίας προόδω Πάφου".

Ο εψηφισμένος Μητροπολίτης ήταν πολυσπουδασμένος και άριστος σε επιδόσεις.

Ο Λεόντιος ήλθε στην Κύπρο στα τέλη Ιουλίου του 1930 και η χειροτονία του έγινε στον καθεδρικό ναό Αγίου Ιωάννου στη Λευκωσία.

Στην τελετή ο Λεόντιος ρωτήθηκε από τον Αρχιεπίσκοπο "τι προσήλθεν αιτών" και αυτός απάντησε ότι προσήλθε για να αναλάβει την αρχιερατική χειροτονία για τη Μητρόπολη Πάφου.

Στη συνέχεια ρωτήθηκε από τον Αρχιεπίσκοπο τι πιστεύει και αντί απάντησης απάγγειλε το σύμβολο της πίστης.

Στη συνέχεια ο Μητροπολίτης Κιτίου τον κάλεσε να δηλώσει τι πίστευε και αν ομολογούσε την Αγία Τριάδα και ανέγνωσε την ομολογία που περιλαμβανόταν στο Ευχολόγιο όπου παρουσιάζεται πιο καθαρά το δόγμα για την Αγία Τριάδα.

Ομως υπήρχε και συνέχεια. Ο Μητροπολίτης Κερύνειας τον κάλεσε να ομολογήσει τι πίστευε ευρύτερα για την Αγία Τριάδα και εξήγγειλε την Τρίτη Ομολογία.