6.3.1928: Η Iερά Σύvoδoς και oι βoυλευτές με εγκύκλιo πρoς τov Κυπριακό λαό τov καλoύv vα μη μετάσχει στις εκδηλώσεις για τηv πεvτηκovταετία της αγγλικής κατoχής.

S-443 6.3.1928: Η ΙΕΡΑ ΣΥΝΟΔΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ ΜΕ ΕΓΚΥΚΛΙΟ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΛΑΟ ΤΟΝ ΚΑΛΟΥΝ ΝΑ ΜΗ ΜΕΤΑΣΧΕΙ ΣΤΙΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ 50ΕΤΙΑ ΤΗΣ ΑΓΓΛΙΚΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ

μπορούσε να γίνει γιατί ήταν αντίθετο με τα αισθήματα του κυπριακού λαού. Εγραφε η "Ελευθερία" στις 7 Μαρτίου για τη νέα σύσκεψη που ακολούθησε:

"Χθες το μεσημέρι σνήλθαν στην Αρχιεπισκοπή τα μέλη της συνόδου και οι Ελληνες βουλευτές και ο δήμαρχος Λευωκσίας προς λήψη οριστικών αποφάσεων σε σχέση με τις εορτές της Πεντηκονταετηρίδας.

Ο Μακαριώτατος προέβη σε ανακοίνωση αναφορικά με τα όσα του λέχθηκαν κατά τη συνάντηση του με τον Κυβερνήτη. Η ανακοίνωση όπως πληροφορούμαστε περιορίστηκε στο ότι ο Κυβερνήτης υπέδειξε ότι η μη συμμετοχή των κυπρίων στις εορτές της Πεντηκονταετηρίδας θα είναι ασύμφορη για τον κυπριακό λαό και ότι ο Μακαριώτατος δήλωσε ότι η συμμετοχή είναι αδύνατη διότι είναι αντίθετη προς τα αισθήματα του Λαού.

Υστερα αντηλλάγησαν γνώμες μεταξύ των μελών της Συνέλευσης όσον αφορά το κείμενο της προκήρυξης προς το λαό, η οποία συνιστά αποχή από τις εορτές ως και το υπόμνημα προς την Κυβέρνηση.

Η προκήρυξη εγκρίθηκε ομόφωνα, καθότι απεστάλη στο κείμενο της προς τον κάθε ένα βουλευτή προηγουμένως.

Πληροφορούμαστε ότι οι γνώμες έχουν

διχασθεί όσον αφορά το υπόμνημα διότι άλλοι μεν υπεστήριξαν ότι τούτο πρέπει να διαλαμβάνει ένα μόνο αίτημα, την ένωση και μόνο την ένωση και άλλοι ότι πρέπει στο υπόμνημα να περιλαμβάνονται και άλλα αιτήματα για τις διάφορες ανάγκες του τόπου".

Η τελική απόφαση για μποϊκοτάρισμα των εκδηλώσεων δόθηκε στη δημοσιότητα στις 8 Μαρτίου, 1928, τρεις μήνες πριν από την πραγματοποίηση των εκδηλώσεων, με μια μακρά εγκύκλιο που υπέγραφαν ο Αριχεπίσκοπος και τα μέλη της Ιεράς Συνόδου, οι βουλευτές και ο δήμαχος Λευκωσίας Γ. Μαρκίδης.

Στην εγκύκλιο έγινε συγκερασμός αξιώσεων. Εγινε δεκτό το αίτημα εκείνων που ήθελαν να εγείρουν το θέμα της Ενωσης αλλά και των άλλων που ήθελαν να εγείρουν και τα άλλα ζητήματα και προβλήματα που απασχολούσαν τον τόπο.

Αναφερόταν στην εγκύκλιο:

"Προς τον Ελληνικόν Λαόν Κύπρου,

Γνωστόν τυγχάνει εις πάντας ότι η τοπική Κυβέρνησις εσχάτως απεφάσισε να διοργανώση πανηγύρεις προς εορτασμόν της Πεντηκονταετηρίδος της εν Κύπρω Αγγλικής Κατοχής, προς τούτο δε και σχετικά προγράμματα εκυκλοφόρησαν και τα συναφή ενεργούνται διά τον εορτασμόν τούτον.

Εναντι της τοιαύτης από μέρους της Κυβερνήσεως αποφάσεως θεωρούμεν επιτακτικόν στοιχειώδους αξιοπρεπείας καθήκον όπως διαδηλώσωμεν ότι πλήρως συμφωνούμεν προς την σαφώς και πανηγυρικώς εκφρασθείσαν ήδη υπό του ελληνικού Κυπριακού Λαού γνώμην περί απολύτου και ολοκληρωτικής αποχής από των ουτωσί διοργανουμένων πανηγύρεων, αντιθέτων παντελώς προς τα αισθήματα, και τους πόθους αυτού.

Εάν βεβαίως αι πανηγύρεις αύται υπεμίμνησκον μόνον το γεγονός ότι προ πεντήκοντα ετών η φιλελευθέρα Αγγλία κατελάμβανε την νήσον μας και απήλλασσε ταύτην της στυγεράς τουρκικής τυραννίας, θα ήτο δυνατόν διά τον Κυπριακόν λαόν να μετάσχη των αναμνηστικών του γεγονότος εκείνου πανηγύρεων, ευγνωμονών διά την απολύτρωσιν του από δυσβάστακτον δουλείαν. Αλλ' ο εορτασμός της πεντηκονταετούς αγγλικής εν Κύπρω κατοχής φέρει μοιραίως εις την μνήμην πάντων θλιβερά γεγονότα και υφισταμένας πολιτικάς και λοιπάς καταστάσεις, καθ' ων ευλόγως εξανίσταται η συνείδησις πάντων ημών μη επιτρέπουσα εις ημάς συμμετοχήν εις τον προκείμενον εορτασμόν μετ' αδόλου ανυστεροβούλου και ανυποκρίτου διαθέσεως.

Πρώτον και έσχατον υπέρ παν άλλο των θλιβερών τούτων γεγονότων προέχει ως αναμφισβήτητος αδικία, ότι επί 50 έτη παρά πάντα θείον και ανθρώπινον νόμον και παρά τας διακηρυχθείσας κατά τον πασγκόσμιον πόλεμον αρχάς περί αυτοδιαθέσεως των λαών, εκρατήθημεν βιαίως μακράν των μητρικών αγκαλών, κρατούμεθα δε και νυν παρά την εκφρασθείσαν πλειστάκις πολλαχώς και πολυτρόπως ομόφωνον ημών γνώμην όπως ενωθώμεν μετά της μητρός Ελλάδος.

Αλλά παραλλήλως προς την βασικήν ταύτην ουσιώδη αδικίαν κινούνται επί 50ετίαν συνεχείς άλλαι αδικίαι αναγόμεναι εις τε το σύστημα και τας μεθόδους ας εφήρμοσεν η Αγγλία εν τη διοικήσει της ημετέρας νήσου.

Εκυβερνήθημεν και κυθερνώμεθα μετά αυταρχικότητος συγχρόνου μετημφιεσμένης με ράκη ψευδοσυνταγματικών ελευθεριών. Αποτελούντες τα 5/6 του πληθυσμού της νήσου οι Ελληνες αυτής κάτοικοι ουδεμίαν ουσιαστικώς φωνήν έχομεν εν τη νομοθεσία του τόπου. Η εκτελεστική εξουσία είναι συγκεντρωμένη απολύτως εις χείρας της ξένης Κυβερνήσεως, εσκεμμένως δε αύτη απέκλεισεν ή έθεσεν ημάς εν μειονεκτική μοίρα όσον αφορά όλας τας εκφάνσεις και εκδηλώσεις της όλης πολιτικής ζωής του τόπου, Κυβερνώμεθα υπό
ανθρώπων οι οποίοι υπεύθυνοι όντες έναντι τρίτων, των εν Αγγλία, ουδεμίαν ευθύνην έχουν ή είναι δοσίλογοι απέναντι του φορολογούμενου κυπρίου, μεθ' ου ουδεμίαν ψυχικήν ή πνευματικήν ή ιδεολογικήν επαφήν έχουν ή δύναται να αποκτήσουν. Ταύτα δε πάντα ωδήγησαν μοιραίως εις το τραγικόν κατάντημα της σημερινής κακοδαιμονίας και πενίας του τόπου.

Υπό της Αγγλίας μας επεβλήθη αδίκως και παρανόμως η τραγική αφαίμαξις υπό την μορφήν "Φόρου Υποτελείας" γνωστού φόρου αίματος, η οποία και απετέλεσε τον σπουδαιότερον συντελεστήν της κακοδαιμονίας και της πενίας του τόπου. Επί συνόλου εισοδημάτων της Κυβερνήσεως κατά την όλην 50ετίαν εκ λιρών 15.212.000, 2,685,448 ήτοι 10% περίπου εξήλθον της νήσου διά να πληρώσουν υποχρέωσιν αυτής της Αγγλίας, ενώ το ποσόν τούτο θα ηδύνατο να θαυματουργήση καλώς δαπανώμενον εν τη Νήσω προς ανάπτυξιν των πλουτολογικών πόρων αυτής.

Το τραγικόν τούτο γεγονός και το γεγονός ότι κατά μέσον όρον αι προσωπικαί αποδοχαί των υπαλλήλων εκάλυπτον τα 50% σχεδόν των δαπανών της Κυβερνήσεως, ωδήγησαν την νήσον εις ο σημείον αθλιότητος ευρίσκεται σήμερον. Εν γένει ουδέν δύναται να ανευρεθή ουσιαστικόν υπέρ της γεωργίας, της εργατικής τάξεως, του εμπορίου και παιδείας ενδιαφέρον εκ μέρους της Κυβερνήσεως, ήτις ξένη προς την ιδεολογίαν και αισθήματα ημών έμεινε ξένη και προ των ποικιλωνύμων και μεγάλων της χώρας αναγκών.

Επί πάσι τούτοις η Ελληνική καταγωγή μας αμφισβητείται και παρ' όλον το γεγονός ότι είμεθα σχεδόν τα 5/6 των κατοίκων, ο Αρχιεπίσκοπος Εθνάρχης του τόπου και η γλώσσα της πλειονότητος παραγκωνίζονται συστηματικώς κατά τρόπον προσβάλλοντα την εθνικήν του τόπου φιλοτιμίαν.

Διά τούτο πάντα αλλά κατ' εξοχήν διά το ότι η Αγγλία εκράτησε και κρατεί ημάς μακράν των μητρικών αγκαλών, προς τας οποίας μας ωθούν τριάκοντα αιώνων ιστορικαί και εθνικαί παραδόσεις, αυτή αύτη η παρούσα εθνική μας συνείδησις ευλόγως κρίνεται ότι η μόνη ενδεδειγμένη στάσις του ελληνικού πληθυσμού της νήσου είναι η τελεία και απόλυτος αποχή αυτού από οιασδήποτε μορφής κυβερνητικών επί τη 50ετηρίδι πανηγύρεων.

Είμεθα βέβαιοι ότι και αυτοί οι Αρχοντες μας θέλουν πεισθή ότι ο ελληνικός Κυπριακός Λαός μη εμπνεόμενος από αντιβρεττανικά αισθήματα ουχ ήττον σεβόμενος εαυτόν δεν δύναται να μετάσχη πανηγύρεων, αίτινες μοιραίως ενθυμίζουν εις αυτόν την ιδίαν αυτού δουλείαν.

Απέχοντες όμως εκ των κυβερνητικών τούτων πανηγύρεων οφείλομεν εκ παραλλήλου να προβώμεν νομιμοφρόνως και όπου δει την δυσφορίαν και διαμαρτυρίαν μας διότι επί 50 έτη αγγλικής διοικήσεως έμειναν τελείως ανικανοποίητοι αι ελπίδες, οι πόθοι και τα ιδεώδη του ελληνικού λαού της νήσου ταύτης.

Εν Αρχιεπισκοπή Κύπρου τη 6η Μαρτίου 1928 Η ΙΕΡΑ ΣΥΝΟΔΟΣ Ο Κύπρου ΚΥΡΙΛΛΟΣ Ο Πάφου ΙΑΚΩΒΟΣ Ο Κιτίου ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ Ο Κυρηνείας ΜΑΚΑΡΙΟΣ

ΒΟΥΛΕΥΤΑΙ

Λουκής Ζήνων Πιερίδης Γ. X" Παύλου X" Ευτύχιος X" Προκόπης Δ. Σεβέρης Γ. Εμφιετζής Ν. Νικολαϊδης Π. Κακογιάννης Μ. Ηρ. Μιχαηλίδης Φαίδων Π. Ιωαννίδης Κυριάκος Παύλου Ρωσσίδης Σ. Σταυρινάκης

ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ Γεώργιος Μαρκίδης

(Μεταγλώττιση)

 "Προς τον Ελληνικό Λαό Κύπρου,

Είναι γνωστό σε όλους ότι η τοπική Κυβέρνηση τελευταίως αποφάσισε να διοργανώσει πανηγύρια για γιορτασμό της Πεντηκονταετηρίδας στην Κύπρο της Αγγλικής Κατοχής, προς τούτο δε κυκλοφόρησαν και σχετικά προγράμματα και διενεργούνται τα σχετικά με το γιορτασμό αυτό.

Εναντι της απόφασης της Κυβέρνησης θεωρούμε επιτακτικό καθήκον στοιχειώδους αξιοπρέπιας καθήκον όπως διαδηλώσουμε ότι συμφωνούμε πλήρως προς την γνώμη του ελληνικού Κυπριακού λαού γνώμη που εκφράστηκε σαφώς και πανηγυρικώς για απόλυτη και ολοκληρωτική αποχή από τα διοργανούμενα για το σκοπό αυτό πανηγύρια, που είναι αντίθετα εντελώς προς τα αισθήματα, και τους πόθους του.

Εάν βεβαίως τα πανηγύρια αυτά υπενθύμιζαν μόνο το γεγονός ότι πριν από πενήντα χρόνια η φιλελεύθερη Αγγλία καταλάμβανε τη νήσο μας και απάλλασσε αυτήν από τη στυγερή τουρκική τυραννία, θα ήταν δυνατό για τον Κυπριακό λαό να μετάσχει στα πανηγύρια, αναμνηστικά του γεγονότος εκείνου, ευγνωμονώντας για την απολύτρωση του από δυσβάστακτη δουλεία. Αλλά ο γιορτασμός της πεντηκονταετούς αγγλικής στην Κύπρο κατοχή φέρει μοιραίως στη μνήμη όλων θλιβερά γεγονότα και υφιστάμενες πολιτικές και λοιπές καταστάσεις, εναντίον των οποίων εξανίσταται εύλογα η συνείδηση όλων μας και δεν μας επιτρέπει συμμετοχή στον προκείμενο γιορτασμό με άδολη ανυστερόβουλη και ανυπόκριτη διάθεση.

Πρώτο και τελευταίο πέρα από κάθε άλλο των θλιβερών αυτών γεγονότων προέχει ως αναμφισβήτητη αδικία, ότι για 50 χρόνια παρά κάθε θείο και ανθρώπινο νόμο και παρά τις διακηρυχθείσες κατά τον παγκόσμιο πόλεμο αρχές για αυτοδιάθεση των λαών, κρατηθήκαμε βίαια μακριά από τις μητρικές αγκάλες, κρατούμαστε δε και τώρα παρά την ομόφωνη μας γνώμη που εκφράστηκε πολλές φορές και με πολλούς τρόπους όπως ενωθούμε με τη μητέρα Ελλάδα.

Κυβερνηθήκαμε και κυθερνούμαστε με αυταρχικότητα σύγχρονη μεταμφιεσμένη με ράκη ψευδοσυνταγματικών ελευθεριών. Αποτελούντες τα 5/6 του πληθυσμού της νήσου οι Ελληνες κάτοικοι της καμμιά ουσιαστικά φωνή δεν έχομε στη νομοθεσία του τόπου. Η εκτελεστική εξουσία είναι συγκεντρωμένη απόλυτα στα χέρια της ξένης Κυβέρνησης, εσκεμμένα δε αυτή μας απέκλεισε ή μας έθεσεν σε μειονεκτική μοίρα όσον αφορά όλες τας εκφάνσεις και εκδηλώσεις της όλης πολιτικής ζωής του τόπου, Κυβερνώμαστε από ανθρώπους οι οποίοι ενώ είναι υπεύθυνοι έναντι τρίτων, αυτών που βρίσκονται στην Αγγλία, δεν έχουν καμμιά ευθύνη ή είναι δοσίλογοι απέναντι στο φορολογούμενο κύπριο, με τον οποίο δεν έχουν καμμιά ψυχική ή" width="626" height="100" />

Αλλά παράλληλα προς τη βασική αυτή ουσιώδη αδικία κινούνται για μια 50ετία συνεχείς άλλες αδικίες που ανάγονται και στο σύστημα και τις μεθόδους τις οποίες εφάρμοσε η Αγγλία στη διοίκηση της νήσου μας.

πνευματική ή ιδεολογική επαφή ή μπορούν να αποκτήσουν. Αυτά δε όλα οδήγησαν μοιραία στο τραγικό κατάντημα της σημερινής κακοδαιμονίας και φτώχειας του τόπου.

Από την Αγγλία μας επιβλήθηκε άδικα και παράνομα η τραγική αφαίμαξη υπό τη μορφή "Φόρου Υποτελείας" γνωστού φόρου αίματος η οποία και αποτέλεσε το σπουδαιότερο συντελεστή της κακοδαιμονίας και της φτώχειας του τόπου. Σε σύνολο εισοδημάτων της Κυβέρνησης κατά την όλη 50ετία από λίρες 15.212.000, 2,685,448 ή το 10% περίπου βγήκαν από τη νήσο για να πληρώσουν υποχρέωση της Αγγλίας, ενώ το ποσό τούτο θα μπορούσε να θαυματουργήσει δαπανώμενο καλά τη Νήσο προς ανάπτυξη των πλουτολογικών πόρων της.

 Το τραγικό αυτό γεγονός και το γεγονός ότι κατά μέσον όρο οι προσωπικές αποδοχές των υπαλλήλων κάλυπταν τα 50% σχεδόν των δαπανών της Κυβέρνησης, οδήγησαν την νήσο σε σημείο αθλιότητας βρίσκεται σήμερα.

Γενικά δεν μπορεί να ανευρεθεί κανένα ουσιαστικό ενδιαφέρον υπέρ της γεωργίας, της εργατικής τάξης, του εμπορίου και παιδείας από μέρους της Κυβέρνησης, η οποία ξένη προς την ιδεολογία και αισθήματα μας έμεινε ξένη και προς τις ποικιλώνυμες και μεγάλες ανάγκες της χώρας.

Σε όλα αυτά η Ελληνική καταγωγή μας αμφισβητείται και παρ' όλο το γεγονός ότι είμαστε σχεδόν τα 5/6 των κατοίκων, ο Αρχιεπίσκοπος Εθνάρχης του τόπου και η γλώσσα της πλειονότητας παραγκωνίζονται συστηματικά κατά τρόπο που προσβάλλουν την εθνική φιλοτιμία του τόπου.

Για τούτο όλα αλλά κατ' εξοχή για το ότι η Αγγλία μας κράτησε και μας κρατεί μακριά από τις μητρικές αγκάλες, προς τις οποίες μας ωθούν τριάντα αιώνες ιστορικές και εθνικές παραδόσεις, αυτή η παρούσα εθνική μας συνείδηση εύλογα κρίνεται ότι η μόνη ενδεδειγμένη στάση του ελληνικού πληθυσμού της νήσου είναι η τελεία και απόλυτη αποχή του από οποιαδήποτε μορφή κυβερνητικών πανηγυριών για την 50ετηρίδα.

Είμαστε βέβαιοι ότι και αυτοί οι Αρχοντες μας θέλουν να πεισθούν ότι ο ελληνικός Κυπριακός Λαός μη εμπνεόμενος από αντιβρεττανικά αισθήματα αλλά σεβόμενος τον εαυτό του δεν μπορεί να μετάσχει σε πανηγύρια, τα οποία μοιραία θυμίζουν σε αυτόν την ίδια του τη δουλεία.

Απέχοντας όμως από τα κυβερνητικά αυτά πανηγύρια οφείλουμε παράλληλα να προβούμε νομιμόφρονα και όπου πρέπει τη δυσφορία και διαμαρτυρία μας διότι για 50 έτη Αγγλικής διοίκησης έμειναν τελείως ανικανοποίητες οι ελπίδες, οι πόθοι και τα ιδεώδη του ελληνικού λαού της νήσου αυτής".