Πρώτη Ηλεκτρονική Ιστορία της Κύπρου

image

Δωρεάν προσφορά σε ερευνητές, μελετητές, φοιτητές, μαθητές και δημοσιογράφους.

Από την Κύπρο στην αρχαιότητα, μέχρι την Κύπρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η αγγλοκρατία, η ΕΟΚΑ, το πραξικόπημα, το σχέδιο Ανάν, η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αρχείο Παναγιώτη Παπαδημήτρη

papademetris-pΜοναδικό αρχείο στο οποίο μπορείτε να προστρέξετε και να αναζητήσετε εύκολα και γρήγορα αυτό που θέλετε για μια περίοδο 8.000 ετών για την Ιστορία της Κύπρου.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

13.10.1925: Παvηγυρισμoί για τηv εκλoγή τoυ Μητρoπoλίτη Νικόδημoυ Μυλωvά και για τηv επιτυχία τoυ Λαϊκoύ Κόμματoς στις εκλoγές.

S-401

13.10.1925: ΠΑΝΗΓΥΡΙΣΜΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΛΟΓΗ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ ΜΥΛΩΝΑ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΟΥ ΛΑΙΚΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ ΣΤΙΣ ΕΚΛΟΓΕΣ

Οι σκαλιώτες πανηγύρισαν με την καρδιά τους την εκλογή του Νικόδημου Μυλωνά ως βουλευτού στις εκλογές του 1925

Την εκλογή του Μητροπολίτη Κιτίου Νικόδημου Μυλωνά γιόρτασε ο λαός της Λάρνακας με πανηγυρικές εκδηλώσεις.

Η εφημερίδα "Ελευθερία" στις 13 Οκτωβρίου 1925 έγραφε ότι "διεξήχθη μετ' εξαιρετικής οξύτητος η εκλογή του ογδόου εκλογικού διαμερίσματος εν τω οποίω ήσαν υποψήφιοι ο Παν. Μητροπολίτης Κιτίου κ. Νικόδημος Μυλωνάς και ο ιατρός κ. Αχιλλεύς Τιγγιρίδης, δήμαρχος Λευκάρων" και πρόσθετε:

"Οι ψηφοφόροι οι υπαγόμενοι εις τον εκλογικόν σταθμόν Καλοχωρίου προσήλθον εν σώματι έχοντες επικεφαλής σημαίας και σάλπιγγας και τύμπανα και εψήψισαν τον Μητροπολίτην Κιτίου. Τόσον εις τον εκλογικόν σταθμόν Καλοχωρίου, όσον και εις τον σταθμόν Κοφίνου ήτο από ενωρίς καταφανής η σημαντική υπεροχή του Μητροπολίτου.

Εις τον εκλογικόν σταθμόν Λευκάρων η πάλη υπήρξεν αγρία. Ο κ. Τιγγιρίδης εψηφίζετο φανατικώς υπό των Λευκαριτών, ενώ ο Μητροπολίτης εψηφίζετο υπό των αγροτών των χωρίων των υπαγομένων εις το διαμέρισμα Λευκάρων. Ο Μητροπολίτης μετά τα αποτελέσματα κατήλθεν εκ Λευκάρων εις Λάρνακα την 1.30 πρωϊνήν ακολουθούμενος υπό πολλών υποστηρικτών του.

Αχιλλέας Τιγγιρίδης, δήμαρχος Λευκάρων, σκληρός αντίπαλος του Νικόδημου Μυλωνά, στις εκλογές του 1925

Κόσμος ανέμενεν αυτόν έξωθεν της πόλεως άμα δε τη εισόδω του εις την παλαιάν Λάρνακα ήρχισαν να κρούωσιν οι κώδωνες των ναών Σωτήρος, Αγίου Ιωάννου και Χρυσοπολιτίσσης. Αμα έφθασεν εις την Μητρόπολιν ο Πανιερώτατος βουλευτής, ωμίλησε προς το συγκεντρωθέν πλήθος ευχαριστήσας τον λαόν διά την λαμπράν νίκην του, ήτις κατέδειξεν ότι βουλευταί εκλέγονται εκείνοι οίτινες τυγχάνουσι της υποστηρίξεως του λαού και ουχί της Κυβερνήσεως.

Δυστυχώς είπεν εις εν των διαμερισμάτων επέτυχεν ένα από τα επτά πουλημένα κορμιά (φωναί κάτω ο προδότης, κάτω ο Χ" Ευτύχιος) αλλά και αυτός δεν θα δυνηθή να εκτελέση το έργον του εν τω Νομοθετικώ. Την ομιλίαν του ο Πανιερώτατος έκλεισε με το "ζήτω η ένωσις".

Εξάλλου οι τρεις βουλευτές του Λαϊκού Κόμματος Γ. Χατζηπαύλος, ο αδελφός του Φ. Ιωαννίδης και ο Στ. Σταυρινάκης γιόρτασαν τη νίκη τους με την καρδιά τους.

Η εφημερίδα "Λαϊκή" μάλιστα του Γ. Χατζηπαύλου αγγέλλουσα την επιτυχία των εκλεκτών της επαναλάμβανε τις κατηγορίες εναντίον της Εκκλησίας και της Μονής Κύκκου, τις οποίες κατηγορούσε ότι είχαν διαθέσει εκατοντάδες λίρες υπέρ των αποτυχημένην εκλεκτών τους.

Η εφημερίδα αφιέρωνε επίσης αρκετό από το δημοσίευμά της στη μάχη που δόθηκε στην περιοχή Μόρφου-Λεύκας, όπου αντιμέτωποι ήσαν οι Γ. Χατζηπαύλος και Νεοπτόλεμος Πασχάλης, ηγέτες των δυο αντιμαχομένων παρατάξεων- του Λαϊκού Κόμματος και του Προοδευτικού Κόμματος που πρόσκειτο στην Εκκλησία και στους παλαιοπολιτικούς.

Εγραφε η "Λαϊκή" στις 16 Οκτωβρίου 1925:

" Η παρελθούσα Παρασκευή υπήρξεν ημέρα πραγματικής τιτανομαχίας. Δύο κόσμοι διάφοροι συνεκρούοντο με αφάνταστον ορμητικότητα εις μίαν τελειωτικήν περί επικρατήσεως μάχην. Ο κόσμος των Λαϊκών αντιλήψεων, της εργατικής και αγροτικής ιδεολογίας και ο κόσμος των παλαιοκομματικών, των ανθρώπων της συναλλαγής,της συμφεροντολογίας, της εκμεταλλεύσεως του μίσους αφ' ετέρου.

Περιοριζόμεθα εις την περιγραφήν των γεγονότων των διαδραματισθέντων κατά την παραμονήν και την ημέραν της εκλογής εις το διαμέρισμα Μόρφου-Λεύκας το και μεγαλύτερον εκ των διαμερισμάτων, διότι τούτο προσήλκυε και την προσοχήν ολοκλήρου της Κύπρου, ως εκ της τρομεράς πάλης μεταξύ των αρχηγών των δύο αντιπάλων κομμάτων (Γ. Χατζηπαύλος και Ν. Πασχάλης). Ο αγών πραγματικώς ήτο τεράστιος. Και ήτο γιγάντειος, διότι η εκπνεύσασα φαυλοκρατία είχεν απλωμένους παντού τους πλοκάμους της. Ανώτεροι και κατώτεροι υπάλληλοι κυβερνητικοί και αστυνομικοί τους υπεστήριζον σκανδαλωδώς.

Ο Στ. Σταυρινάκης ήταν ο δεύτερος από τους τρεις βουλευτές του κόμματος του Γεώργιου Χατζηπαύλου

Η μεγίστη πλειονοψηφία των μουχταρών, των αγροφυλάκων, των χωριτικών αρχών, ήσαν μαζί των. Τους παρείχον εξ άλλου την ισχυράν των βοήθεια, πανίσχυροι, μεταλλευτικαί εταιρείαι και τράπεζαι και κεφαλαιούχοι και επιστήμονες ιδιοτελείς και τοκογλύφοι και καλόγηροι. Ολαι αι δυνάμεις του παλαιοκομματισμού επεστρατεύθησαν και εχρησιμοποιήθησαν όλα τα μέσα. Αλλά το κυριώτερον όπλον των υπήρξε το χρήμα.

Αφού εχρησιμοποιήθη επί ολόκληρον μήνα διά να εξαγοράση παράγοντας διά να μεταφέρη κονιάκ, διά να αποστέλλη τσιγάρα, εχύθη την παραμονήν και κατά την ημέραν της εκλογής αλύπητα, εις τους δρόμους διά να εξαγοράση συνειδήσεις. 450 μόνον λίραι απεστάλησαν την προτεραίαν της εκλογής εις Πιτσιλιάν, ενώ 320 εμετρήθησαν εις τους αφιλοκερδείς παράγοντας της Ευρύχους και 1500 λίραι εχωρίσθησαν διά την περιφέρειαν Μόρφου.

Εις Καλοπαναγιώτην ήτο παρών αυτός ο Ηγούμενος Κύκκου, ενώ εις την Λεύκαν 15 άλλοι καλόγηροι της Μονής του, οι οποίοι εσκόρπουν αφειδώς το χρήμα προς όλας τας διευθύνσεις. Το αυτό εγένετο εις μεγαλυτέραν κλίμακα και εις την Τηλλυρίαν, όπου ησθάνοντο το μέτωπον ασθενέστερον.

Αι προσπάθειαι των φαυλοκρατών υπήρξαν πραγματικώς απεγνωσμέναι. Ο διευθυντής του Μεγάλου εν Λευκωσία Καπνεργοστασίου κ. Πούλιας δεν εκοιμήθη ολόκληρον την νύκτα, έχων το κέντρον του εις Ακάκι και επέρασεν ολόκληρον την νύκτα περιερχόμενος τα γειτονικά χωρία και κρούων την μίαν μετά την άλλην τας θύρας των οικιών των ψηφοφόρων. Αυτό εγίνετο παντού.

Εις Αστρομερίτην εις των φίλων μας συνήντησε τρεις γνωστούς εκ Λευκωσίας εμπόρους, οίτινες μετέφερον εκεί πέντε αυτοκίνητα και διά χρημάτων προσεπάθουν να φυγαδεύσουν τους ψηφοφόρους εις Λευκωσίαν και Λάρνακα.

Εις Ευρύχουν ωργίαζεν η δωροδοκία και οι καλοσιερωμένες λίρες εσκορπίζοντο με την μεγαλυτέραν ευκολίαν.

Οι ψηφοφόροι επληρώνοντο μίαν, δύο και κάποτε τρεις και τέσσαρας λίρας διά να ψηφίσωσι τον Νεοπτόλεμον. Χρεωστικά γραμμάτια υπεγράφησαν κατά την νύκτα εκείνην πολλά και δεν υπήρξεν όργιον το οποίον δεν ετέθη εις ενέργειαν.

Ο περιβόητος π.χ. διδάσκαλος Νικηταράς υπέγραψε χρεωστικόν γραμμάτιον δέκα λιρών προς την εκκλησίαν του Νικηταρίου και είναι αναρίθμητα τα παραδείγματα, τα οποία δυνάμεθα να αναφέρωμεν.

Η Εταιρεία Αμιάντου έλαβε δρακόντεια μέτρα και οι εργάται ημποδίσθησαν επί ποινή αμέσου απολύσεως από του να προσέλθωσι και ψηφίσωσιν. Εχωρίσθησαν μόνον ελάχιστοι, οι οποίοι εθεωρούντο Νεοπτολεμικοί και τούτους πάλιν μετέφερεν η ίδία η εταιρεία διά των ιδικών της αυτοκινήτων και υπό συνοδείαν του διευθυντού και των γραμματέων της.

Τα αυτοκίνητα τα φέροντα Εληάν ημποδίζοντο διά της βίας να πλησιάσωσι και εργάται οίτινες κρυφίως διαρρεύσαντες ανεχώρησαν δι' Ευρύχουν, κατεδιώχθησαν με μοτοσυκλέττες και συλληφθέντες ωδηγήθησαν οπίσω.

Σχεδόν παρόμοια μέτρα ελήφθησαν και εις Σκουριώτισσαν. Παράγοντες εκ Λάρνακος και Λεμεσού εκινητοποιήθησαν και επικουρίαι είχον φθασει εκ Πάφου.

Ο Γεώργιος Χατζηπαύλος (κέντρο) φωτογραφίζεται με τους κατοίκους της Μονής Λεμεσού στη διάρκεια επίσκεψης του στο χωριό το 1931. (Αρχείο Χριστόδουλου Βενιαμίν)

Αι ψευδοαριστοκρατικαί οικογένειαι έστειλαν δωρεάν τα αυτοκίνητά των και πάντες ήσαν παρόντες διά να επηρεάσωσιν άλλοι επισείοντες τας δέσμας των γραμματίων, άλλοι τα εμπορικά συμφέροντα, απειλούντες, παρακαλούντες τα πάντα μηχανώμενοι.

Πολλοί εκ των οδηγών των ιδικών μας αυτοκινήτων εδωροδοκήθησαν και δεν υπήρξε τέχνασμα το οποίον να μη ετέθη εις ενέγειαν. Αλλ' όλα εις μάτην. Ο Λαός ενίκησε νίκην περιφρανεστάτην, πρωτοφανή διά τα εκλογικά χρονικά της Κύπρου. Το τέρας της φαυλοκρατίας κείται ήδη εκτάδην και ο Λαός αναπνέει ελεύθερα.

Αλλ' ας επανέλθωμεν εις την παραμονήν. Εις το χρήμα, εις τα άθλια μέσα αντετάχθη η θέλησις, η επιμονή η σιδηρά, η ισχύς η πραγματική, η αήττηος Λαϊκή δύναμις. Ηδη από της προτεραίας 250 εργάται, μέλη του Πανεργατικού Συνδέσμου Λευκωσίας, εχύθησαν έξω εις τα χωρία. Αλλοι πεζή, άλλοι με ποδήλατα και άλλοι με καρέττες. Ηλθον πανστρατιά διά να στηρίξωσι, διά να ενθαρρύνωσι, να παροτρύνωσιν εις εγκαρτέρησιν τους αδελφούς των, των χωρίων.

Αληθινοί απόστολοι της Λαϊκής ιδέας έπραξαν ως ήρωες το καθήκον των. Υπό βροχήν, μέσα εις τα βουνά, ακούραστοι, ακάθεκτοι εκράτησαν με τα δόντια την νίκην. Αλλά θα ήτο αγνωμοσύνη εάν παρελείπομεν να αποδώσωμεν τον δίκαιον έπαινον εις τους χωρικούς. Ολοι ηργάσθησαν με ζήλον, με φανατισμόν, με αυτοθυσίαν.

Είναι περιττόν βεβαίως να αναφέρωμεν τα στελέχη μας. Τίμιοι, ανεξάρτητοι άνθρωποι, ποτισμένοι με την λαϊκήν ιδεολογίαν, υπήρξαν πάντοτε εις τα χωρία των προστάται, οι αδελφοί, οι αγαθοί παραστάτες των συγχωριανών των. Είναι χαρακτηριστικόν ότι όλα τα κακά στοιχεία των χωρίων ευρίσκοντο εις το αντίθετον στρατόπεδον.

ΠΥΡΣΟΣ 20/2 Ιανουαρίου 1922

Αλλ' εάν δεν θα κάμωμεν μνείαν της μακράς σειράς των ευγενικών συναγωνιστών μας, μετριοπαθών άλλως τε εκ χαρακτήρος και ιδιοσυγκρασίας θα ήτο αχαρακτήριστον εάν δεν απεδίδομεν την οφειλόμενην τιμήν εις τον φιλάνθρωπον και διαπρεπή του Μόρφου Ασκληπιάδην προς τον έξοχον ιατρόν και εξοχώτερον άνθρωπον κ. Ερατοσθένην Ιερείδην, όστις υπήρξε και υπάρχει ο αντιπροσωπευτικός τύπος των παραγόντων του λαϊκού Κόμματος.

Τίμιος, μειλίχιος καταδεκτικός, ανιδιοτελής υπήρξεν η ισχυρά δας η καθοδηγήσασα τον Λαόν της Περιφέρειας Μόρφου εις τον δρόμον τον καλόν, εις τον Λαϊκόν ωραιότατον δρόμον.

Επανερχόμεθα. Ολοι έπραξαν το καθήκον των από του αρχηγού μέχρι του τελευταίου στρατιώτου.

Είχεν ήδη δύσει ο ήλιος της Πέμπτης και 150 αυτοκίνητα και των δύο στρατοπέδων, των 4, 12 και 30 θέσεων, κινούνται μεγαλόπρεπα μέσα εις την σκοτεινιά της νυκτός σκορπίζοντα ασύγκριτα τα φώτα των και μεταφέροντα ψηφοφόρους προς όλας τας διευθύνσεις.

Εις τα κέντρα επικρατεί κίνησις πυρετώδης. Ολοι είναι επί ποδός, όλοι εργάζονται. Η νυξ περνά χωρίς κανένας να κοιμηθή. Οι ψηφοφόροι των απομεκακρυσμένων χωρίων μεταφέρονται εις τα κέντρα, 100 δε εκ Κυπερούντας, όλοι φανατικοί λαϊκοί, κατέρχονται πεζή με τους ιερείς των εις Καρβουνά και εκείθεν εις Κακοπετριάν διά να μεταφερθώσιν εις Μόρφου δι' αυτοκινήτων.

Ανατέλλει πλέον ο ήλιος της ευλογημένης ημέρας, Ολοι είναι εις τας θέσεις των, οι αντιπρόσωποι εις τας κάλπας, η ώρα της κρίσεως έφθασε. Οι ψηφοφόροι κατέρχονται με τας σημαίας των. Παντού κυριαρχεί ενθουσιασμός αφάνταστος. Κάθε άφιξις αυτοκινήτου χαιρετίζεται με ενθουσιώδεις ζητωκραυγάς, κάθε άφιξις ομάδος προκαλεί σκηνάς ενθουσιασμού εξάλλου.

Εις του Μόρφου ιδιαιτέρως η συγκίνησις του πλήθους φθάνει εις το κατακόρυφον. Εις δέκα χιλιάδας υπολογίζονται οι αποτελέσαντες ας δύο αντιθέτους συγκεντρώσεις εις του Μόρφου κατά την ημέραν εκείνην. Δεν απολείπουσι και Λευκωσιάται. Αριθμούνται μάλιστα με εκατοντάδας. Ηλθον εκεί άλλοι εκ της μιας και άλλοι εκ της άλλης μερίδος διά να παρακολουθήσωσι τον τιτάνιον αγώνα εξ υπερβολικού ενδιαφέροντος.

Η Νίκη του Λαϊκού Κόμματος γίνεται ήδη από της πρωίας καταφανής. Οι προσερχόμενοι εις το λαϊκόν στρατόπεδον ψηφοφόροι είναι πολύ περισσότεροι, ενώ άλλοι έχοντες διαφόρους λόγους να κρύπτουν τα πραγματικά των αισθήματα ακολουθούν σιωπηλοί τας παρελάσεις των αντιθέτων διά να τους μαυρίσουν εις την κάλπην αλύπητα. Είναι και εκείνοι που επήραν τα χρήματα. Αναγκάζονται και αυτοί προς στιγμήν να υποκληθώσιν, αλλά και αυτοί πράττουν το καθήκον των.

Και άλλο, αστείον. Πλείστα των αυτοκινήτων του Λαϊκού Κόμματος, ως εκ της δωροδοκίας παραλύουν την κίνησιν των, κρύπτονται, απομακρύνονται και οι αντίπαλοι αποκτούν τοιουτοτρόπως υπεροχήν εις μέσα μεταφοράς. Οι Λαϊκοί όμως δεν απελπίζονται.

ΠΥΡΣΟΣ 2 9 1923. Η συνέχεια στην επόμενη σελίδα

Εισέρχονται εις τα αυτοκίνητα των αντιθέτων και μόλις κατέρχονται εις Μόρφου χορεύοντες και άδοντες προσέρχονται εις το Λαϊκόν στρατόπεδον, ζητωκραυγάζοντες υπέρ του κ. Χατζηπαύλου. Αυτά συμβαίνουν και εις την Λεύκαν και εις την Τηλλυρίαν.

Αλλ' ενώ τα αυτοκίνητα μεταφέρουσι διαρκώς πλείσται ομάδες, δεν παύουσιν από του να προσέρχωνται με τα πόδια.

Η Πάνω Ζώδια, σύσσωμος εν επιδεικτική παρελάσει με τα λάβαρα επικεφαλής προσέρχεται υπερηφάνως. Το αυτό πράττει ο Αστρομερίτης, το Ακάκι κλπ.

Αλλ ίσως ο ωραιότερος τρόπος προσελεύσεως ήτο εκείνος της Πιτσιλιάς. Ενώ οι οπαδοί των ψευδοαριστοκρατικών προσέρχονται κατά ισχνάς επί των δακτύλων μετρουμένας ομάδας, αίφνης μία σάλπιγξ ακούεται. Είναι οι Λαϊκοί που προσέρχονται εν σώματι 300 περίπου τον αριθμόν στεφανωμένοι με ελαίας με τας σημαίας και τους ιερείς κατέρχονται εις μίαν ατελείωτον στρατιωτικήν παράταξιν να ψηφίσουν. Τα γόνατα των αντιπάλων κόπτονται και το παίρνουν απόφαση.

Αλλά μήπως ήτο ολιγώτερον εκείνον το οποίον συνέβη εις την Ευρύχουν, τα Σπήλια, τα Καννάβια, η Κακοπετριά, τα Καλλιάνα, προσέρχονται εν σώματι. Πλείστοι εκ των άλλων χωρίων διέρχονται διά της αντιθέτου θύρας και εν τούτοις τους μαυρίζουν, τους μαυρίζουν με φανατισμόν. Δεν λείπουν και τα επεισόδια εντός του δωματίου των καλπών.

Πολλοί χωρικοί, όταν τους επιδεικνύεται η κάλπη του Νεοπτόλεμου αρνούνται καθ' ολοκληρίαν να ψηφίσουν και ζητούν επιμόνως την κάλπην του κ. Γ. Χατζηπαύλου. Αλλοι ψηφίζουν με διάφορα επιφωνήματα. Ητο ωραίος κάποιος χωρικός εξ Ευρύχους: "Ελα η δύναμις σου Θεέ μου" λέγει όταν παρουσιάζεται προ της κάλπης του κ. Νεοπτολέμου, "τζεν να τον μαυρίσω σαν την βράκαν μου".

Ωραιότερα επεισόδια συνέβησαν εις Μαραθάσαν και εις Λεύκαν και εις Τηλλυρίαν.

Εις μάτην αι παρακλήσεις και τα χρήματα του Ηγουμένου εις Καλοπαναγιώτην. Η πατριωτική Μαραθάσα που την ενόμιζεν φέουδον τους έδωσε διδακτικώτατον μάθημα.

Εις μάτην αι σκανδαλώδεις ενέργειαι των 15 Καλογήρων εις την Λεύκαν. Και θα κλαίουν και θα οδύρωνται τώρα διά τα χαλλούμια και τα τυριά και τες κότες και τους τράγους και το απόχτι και την περίφημον κόκκινην την οποίαν ολονυκτίως μετέφεραν εις Κάμπον διά να εκβακχεύσωσι τους χωρικούς.

Αλλ' εκεί όπου οι ψευδοαριστοκράται συνήντησαν γρανιτώδη αντίστασιν. Εκεί όπου όλαι των αι προσπάθειαι συνετρίβησαν όπως συντρίβεται αθυρμάτιον ριπτόμενον επί όγκου χάλυβος, ήτο η Λαϊκή Τηλλυρία. Ούτε το χρήμα των, ούτε αι πιέσεις, ούτε οι παράγοντες, ούτε οι δαίμονες δεν ηδυνήθησαν να μεταβάλωσι το αίσθημα της αγνής, της αδόλου Τηλλυρίας. Το

Το δεύτερο τμήμα του άρθρου του ΠΥΡΣΟΥ (2 9 1923) για τα καθήκοντα των βουλευτών

μαρτυρεί το γεγονός ότι εις την κάλπην του κ. Χατζηπαύλου ερρίφθησαν εξ όλης της Τηλλυρίας μόνον 16 μαύραι ψήφοι.

Τι λέγει η " Ελευθερία"; Ενθυμείται τας εκ Πύργου ανταποκρίσεις της και τας περιγραφάς των υποδοχών του κ. Νεοπτολέμου; Ημείς όλοι ενθυμούμεθα, είναι πολύ νωπόν ακόμη εις την μνήμην μας και αν το διαμφισβητήση κανείς scripta manent ότι η " Ελευθερία" έγραφε ότι ο κ. Χατζηπαύλου παρ' ολίγον να εκδιωχθή.

Από τον Πύργον διότι το διέταξεν ο κ... Νεοπτόλεμος... τι λέγει τώρα; Αλλά ελησμονήσαμεν. Η "Ελευθερία" δεν εκδίδεται εν Λευκωσία, εκδίδεται εις την χώραν των Κάφρων...

Η εκλογή εν σχετική τάξει. Εκτός μικροεπεισοδίων, ουδέν το σοβαρόν εσημειώθη. Είχον ήδη κλείσει αι κάλπαι και ο κόσμος εις του Μόρφου αναμένει. Οι ψευδοαριστοκράται με την αγωνίαν, με την πικρίαν εις τα χείλη, οι λαϊκοί με την μεγαλυτέραν ψυχραιμίαν, με την γαλήνην, με την ηρεμίαν εις τα μέτωπα. Είναι βέβαιοι περί της νίκης.

Και το πλήθος περιμένει ακόμη. Περιμένει διότι αι αποστάσεις είναι μακρυναί, τεράστιαι. Αναμένονται αι κάλπαι του Παλαιχωρίου, του Πύργου, της Μαραθάσης,της Ευρύχους, της Λεύκας. Τι να κομίζουν άραγε; Οι Λαϊκοί είναι βέβαιοι οτι μέσα απ' αυτές θα ξεπηδήση σε λίγο η γιορτή, η χαρά, η Ανάστασις. Και εάν στενοχωρούνται ολίγον στενοχωρούνται διότι αι κάλπαι

αργούν, διότι φοβούνται μήπως έπαθαν τίποτε εις τον δρόμον. Επί τέλους καταφθάνουν όλα συνοδευόμενα από τους αντιπροσώπους.

Η διαλογή αρχίζει εις τας 10 1/2 μ.μ. Ο κ. Νεοπτόλεμος αντιληφθείς την ήτταν του αφήνει αντιπρόσωπον του τον Κωστήν και περιμένει εις το σπίτι του Τομαρίδη το αποτέλεσμα. Επίσης οι πλείστοι των οπαδών του αποχωρούν, ενώ 4000 Λαϊκοί παραμένουν εντελώς βέβαιοι διά να ζητωκραυγάσουν την Νίκην των τριάκοντα σημαίαι ανυψώνωνται υψηλά διά να χαιρετίσουν την Νίκην.

Ανοίγεται η πρώτη κάλπη του Παλαιχωρίου. 371 με 228 αναγγέλλει ο Πρόεδρος. Το Λαϊκόν κόμμα εκσπά εις ενθουσιώδεις ζητωραυγάς επικρατεί πανδαιμόνιον.

Ακολουθεί η κάλπη της Μαραθάσης. 228 με 221. Εννοείται εις την κάλπην της Μαραθάσης δεν μας έδιδαν ούτε πεντήκοντα.

Οταν ακούεται το αποτέλεσμα και οι τελευταίοι οπαδοί των αποχωρούν. Αλλοι το ταχύτερον αναχωρούν διά την Λευκωσίαν.

Ακολουθεί η κάλπη της Μόρφου. Ο Νεοπτόλεμος στηρίζει την υστάτην ελπίδα εις αυτήν και διαμηνά παρακαλώ να ανοιγή. Ητο το τελειωτικόν κτύπημα. Ο διευθυντής της Λαϊκής αναγγέλλειτο αποτέλεσμα μετ' ολίγον. 1439 με 1159.

Το τι έγινε την στιγμήν εκείνην αδυνατεί ανθρώπινος κάλαμος να περιγράψη. Μία μυριόστομος ζητωκραυγή " Ζήτω ο κ. Χατζηπαύλου" ακούεται." Ζήτω η Νίκη", " Ζήτω ο Λαϊκός αρχηγός".

Αι σημαίαι κυμματίζουν ψηλά. Ολοι φιλιούνται προσαγορεύοντες αλλήλους με το "Χριστός Ανέση".

ΠΥΡΣΟΣ 5 5 1923

Οι κώδωνες της εκκλησιών ηχούν χαρμοσύνως και μία διάτορος κραυγή χαράς αντηχεί απ' άκρον εις άκρον της Μόρφου.

Ο Λαϊκός Αρχηγός καλείται επιμόνως αλλά μένουν ακόμα άλλαι τρεις κάλπαι. Είναι ανάγκη να μετρηθούν και αυταί. Ανοίγονται διαδοχικώς η κάλπη της Λεύκας με 315 έναντι της Ευρύχους με 415 έναντι του Πύργου με 222. Το πλήθος είναι κυριολεκτικώς έξαλλον. Χατζηπαύλου- Χατζηπαύλου, δεν ακούεται άλλη φωνή. Νέαι σημαίαι προσκομίζονται.

Ο Λαϊκός αρχηγός είναι ήδη εν τω μέσω του πλήθους, φέρεται επί των ώμων ευσταλών νέων και η διαδήλωσις αρχίζει. Ζήτω η Νικη, Ζήτω η Λαϊκή Ανάστασις, ακούεται από όλων τα στόματα. Ολα τα χωριά από του μεγαλυτέρου μέχρι του μικροτέρου αντιπσωπεύονται.

Είναι ζήτημα αν ποτέ παρέλασις εν Κύπρω διεπνέετο από παρόμοιον ενθουσιασμόν.

Ετσι θριαμβευτής ο κ. Χατζηπαύλου οδηγείται στο Αναγνωστήριον Αναγέννησις, όπου με φωνήν παλλομένην από συγκίνησιν ιεράν ευχαριστεί τα πλήθη και καλεί πάντας εις συνεργασίαν υπέρ των συμφερόντων του τόπου.

" Ενθυμείσθε "καλώς, λέγει ο υπέροχος ρήτωρ, "ενθυμείσθε τι έλεγα εις την ομιλίαν μου από αυτού εδώ του βήματος πριν 24 ωρών. Η νίκη είναι δική σας. Ανήκει εις τον Λαόν, σας επαναλαμβάνω αδέλφια μου. Υπέροχη, ασύγκριτη και ωραία, όπως οι αγνές ψυχές σας, ανήκει εις σας, εξ ολοκλήρου".

Και εξακολουθεί: "Δεν ανήκω πλέον εις τον εαυτόν μου, εις την οικογένειαν μου, εις τους οικείους μου. Από της ώρας αυτής ανήκω εις τον Λαόν, σας το διακηρύττω, επισήμως κατά την στιγμήν αυτήν την ιεράν".

Ολοι αναλύονται εις δάκρυα διά να εκσπάσουν κατόπιν εις ατελευτήτους ζητωκραυγάς. Το πλήθος συνοδεύει κατόπιν τον κ. Χατζηπαύλουν εις τον φιλόξενον οίκον του κ. Ιακώβου Μιχαηλίδου και εκεί διαλύεται εν τάξει ενώ πολλοί αναχωρούν δι' αυτοκινήτων εις Λευκωσίαν διά να φέρουν το χαρμόσυνον άγγελμα".

Ο Χατζηπαύλος και οι άλλοι δύο βουλευτές του Λαϊκού Κόμματος δεν έμειναν μέχρις εδώ. Εσπευσαν να ευχαριστήσουν τους ψηφοφόρους με ενυπόγραφα μηνύματα.

Ανέφερε ο Χατζηπαύλος:

Προς τους αξιότιμους εκλογείς μου.

Με την καρδιάν γεμάτην από χαράν ολόκληρον την ύπαρξιν μου πλημμυρισμένην από συγκίνησιν, σας χαιρετίζω αγαπημένοι μου σύντροφοι.

Η περιφανής εκλογική νίκη την οποίαν εκερδίσαμεν κατά την 9 Οκτωβρίου, απέδειξε διά μίαν ακόμη φοράν, ότι τα Λαϊκά ιδεώδη, εμπνέουν και ενθουσιάζουν εις τοιούτον βαθμόν τους ευγενικούς αυτών θιασώτας, ώστε ουδεμία εγκόσμιος δύναμις να δύναται να αποτρέψη τούτους από της εκπληρώσεως του υπερτάτου καθήκοντος εις την κατάλληλον ώραν.

ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ 5/18 Ιανουαρίου 1924

Πιστεύσατε με, αγαπημένοι μου φιλοι, ότι την επιδειχθείσαν αγάπην και εκτίμησιν καθώς και την εκδηλωθείσαν βαθυτάτην προς εμέ αφοσίωσιν εκτιμώ όσον ουδείς εν τω κόσμω και διά τούτο εις το μέλλον θα αφοσιωθώ ακόμη περισσότερον εις τον Μέγαν και τίμιον Λαϊκόν μας αγώνα μέχρις ου τα υψηλά και ευγενιμκά αυτού ιδεώδη ριζοβολήσωσι και επικρατήσουν εις όλην την νήσον.

Την δε αγαπημένην μου και ενθουσιώδη πρωτεύουσαν, η οποία πάντοτε με λαχτάραν και εκτίμησιν μου ενεπιστεύθη τα ανώτατα αυτής αξιώματα, ευχαριστώ με όλην την δύναμιν της ψυχής μου, διά την θερμοτάτην και αλησμόνητον υποδοχήν της.

Επίσης ευχαριστώ θερμότατα τας πατριωτικάς και προοδευτικάς κοινότητας του διαμερίσματος Μόρφου και των προαστείων της Λευκωσίας, διότι με υπεδέχθησαν με απερίγραπτον χαράν και ενθουσιασμόν κατά την εκ Μόρφου επιστροφήν μου καθώς και όλους εκείνους και εκείνας οι οποίοι μοι απηύθυνον συγκινητικάς προσφωνήσεις ή μου προσέφερον ωραιοτάτους στεφάνους και κομψάς ανθοδέσμας.

Εν τέλει ευχαριστώ με όλην την καρδίαν τους προσφιλείς εκτιμητάς και συνθιασώτας του Λαϊκού μας αγώνος, οι οποίοι δι' εκατοντάδων επιστολών και τηλεγραφημάτων εξ όλων των μερών της Νήσου με συνεχάρησαν διά την περιφανή μας Λαϊκήν Νίκην και με ενεθάρρυναν εις τον αργαλέων υπεράνθρωπον αγώνα τον οποίον από κοινού ανελάβομεν, διά τον πτωχόν Λαόν της σκλαβωμένης Πατρίδος μας.

Προς όλους τους ανωτέρω εκφράζω και πάλιν τας θερμάς μου ευχαριστίας και τους διαβεβαιώ με τον κατηγορηματικώτερον τρόπον, ότι και από του επισήμου βήματος της Βουλής δεν θα παύσω να ήμαι πάντοτε της Λαϊκής μας ιδεολογίας ο ακατάβλητος μαχητής και ο σθεναρός υπέρμαχος.

Με πολλήν αγάπην και εκτίμησιν

Γ. Χατζηπαύλου

Βουλευτής Μόρφου-Λεύκας

Λευκωσία 14.10.1925

Ο Στ. Σταυρινάκης ανέφερε (Λαϊκή 16.10.25):

Προς τους εκλογείς μου.

Βαθύτατα συγκινημένος εκ της τιμής των οποίαν μου εδώσετε διά της ευνοϊκής ψήφου σας, ψήφου εκτιμήσεως και αγάπης, αισθάνομαι το καθήκον να εκφράσω προς όλους σας τας θερμοτέρας ευχαριστίας εκ των μυχών της καρδιάς μου και διαβεβαιώσω συγχρόνως περί της διαρκούς αφοσιώσεως μου.

Η λαϊκή ιδέα εθριάμβευσεν ήδη απολύτως και απερίσπαστοι πλέον, ως ελπίζομεν, θα επιδοθώμεν εις τον αγώνα υπέρ των λαϊκών δικαιωμάτων.

Εις τον αγώνα τούτον είμεθα βέβαιοι ότι θα έχωμεν πάντοτε παρά το πλευρόν μας ενισχύοντας τας προσπαθείας μας προς βελτίωσιν της όλης καταστάσεως της φιλτάτης ιδιαιτέρας Πατρίδος μας και φίλους και αντιπάλους. Προς τους δευτέρους μακράν παντός αισθήματος δυσμενείας τρέφομεν τα αυτά αισθήματα συμπαθείας καθώς και προς τους φίλους μας, διότι έχομεν ημείς υψηλήν ιδέαν περί των πολιτικών αγώνων.

Διαβεβαιούντες και πάλιν τας προς υμάς ευχαριστίας μας.

Διατελούμεν

Μετά τιμής και αγάπης

1000 δέντρα φύτευσαν οι Δρουσιώτες προς τιμή του Γεώργιου Χατζηπαύλου

Στ. Σταυρινάκης

Βουλευτής Λευκωσίας-Κυθραίας

Ο τρίτος βουλευτής του Λαϊκού Κόμματος Φ. Π. Ιωαννίδης, αδελφος του Χατζηπαύλου, ανέφερε:

Προς τους αξιοτίμους εκλογείς

Χρυσοχούς-Κελοκεδάρων

Βαθύτατα συγκινημένος διά την τιμητικήν σας ψήφον της 12ης Οκτωβρίου σας εκφράζω τας θερμάς μου ευχαριστίας και σας διαβεβαιώ και πάλιν ότι η μόνη μου σκέψις θα είναι η ευημερία του διαμερίσματος μας και η ευόδοσις των προαιωνίων ποθων σας

Διατελούμεν

Μετά τιμής και αγάπης

Φαίδων Π. Ιωαννίδης

βουλευτής Χρυσοχούς-Κελοκεδάρων