Η αποχή διχάζει τους Ελληνες Κυπρίους. Αποφασίζεται η σύγκληση δεύτερης Εθνοσυνέλευσης για να παρει τελικές αποφάσεις

S-366

11/24. 9. 1921: Η ΑΠΟΧΗ ΔΙΧΑΖΕΙ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΥΠΡΙΟΥΣ. ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΤΑΙ Η ΣΥΓΚΛΗΣΗ ΔΕΥΤΕΡΗΣ ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ ΓΙΑ ΝΑ ΠΑΡΕΙ ΤΕΛΙΚΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ

Ενώ πλησίαζαν οι νέες βουλευτικές εκλογές του 1921 η πολιτική της αποχής δίχασε τους Ελληνες κυπρίους, και ιδιαίτερα τους βουλευτές.

Πολλοί από αυτούς, παρά το γεγονός ότι συνέχιζαν να μη προσέρχονται στο Νομοθετικό Συμβούλιο, είχαν κάποιας μορφής συνεργασία με την τοπική Κυβέρνηση κι' αυτό δεν άρεσε στους άλλους που επέμεναν σε πλήρη αποχή, η οποία να συνοδευόταν και με τη μη υποβολή υποψηφιοτήτων στις εκλογές.

Ετσι βουλευτές και άλλοι παράγοντες συνήλθαν σε σύσκεψη στις Πλάτρες για μελέτη της κατάστασης και αποφάσισαν τη σύγκληση Εθνοσυνέλευσης προς μελέτη της κατάστασης και λήψη αποφάσεων.

Λεπτομέρειες της σύσκεψης έδινε η "Ελευθερία" στις 11/24 Σεπτεμβρίου 1921 (Μεταγλώττιση):

"Οπως είχαμε δημοσιεύσει έγκαιρα, στις 10 π.μ. του περασμένου Σαββάτου συνήλθε στις Πλάτρες η Κεντρική Επιτροπή για τον Εθνικό αγώνα. Η συνέλευση έγινε στην οικία του πρώην βουλευτή κ. Γ. Παυλίδη, παρέστησαν δε σ' αυτήν οι Π. Μητροπολίτες Πάφου και Κιτίου, οι βουλευτές κ.κ. Ν. Κλ. Λανίτης, Νεοπτ. Πασχάλης και Δ. Σεβέρης και οι πρώην βουλευτές κ.κ. Σπ. Αραούζος, Ι. Κυριακίδης, Ι. Οικονομίδης, Γ. Παυλίδης και Μ. Γ. Νικολαϊδης.

Κατά το καταστατικό της Πολιτικής οργάνωσης η συνεδρίαση βρέθηκε σε απαρτία καθότι μια ώρα μετά τον χρόνο που ορίστηκε για τη συνεδρία παρίσταντο 10 μέλη.

Αναγνώστηκαν επιστολές προς την Κεντρική Επιτροπή των κ.κ. Α. Τριανταφυλλίδη, Α. Λιασίδη και Κυρ. Π. Ρωσσίδη.

Με την επιστολή του ο κ. Λιασίδης εξέφρασε τη λύπη του γιατί κατά ρητή ιατρική απαγόρευση δεν μπορούσε να παρευρεθεί στη συνεδρία, προσέθετε δε ότι και αν παρευρισκόταν σε αυτή, θα υπέβαλλε ότι μόνο ευρεία Εθνοσυνέλευση θα δικαιούτο να καθορίσει τα σχετικά με την Κυπριακή πολιτική, αλλά ότι δεν υπάρχει ήδη αναγκαίος χρόνος για τη σύγκληση τέτοιας Εθνοσυνέλευσης.

Ο κ. Κυρ. Π. Ρωσσίδης συνιστούσε με το γράμμα του τη σύγκληση Εθνοσυνέλευσης, το ύφος όμως της επιστολής του δεν συνήδε με τον υψηλό σκοπό της συνεδρίας.

Ο Τριανταφυλλίδης, ο οποίος είχε χρηματίσει και γραμματέας της Πρεσβείας που πήγε στο Λονδίνο για προώθηση του ενωτικού αγώνα αμφισβητούσε τη στάση των παλαιοτέρων βουλευτών και τασσόταν υπέρ της αποχής.

Ο κ. Μ. Γ. Νικολαϊδης αναφέρθηκε σύντομα στην επιστολή του που δημοσιεύθηκε στην "Ελευθερία" και με την οποία ζητούσε τη σύγκληση της συνεδρίας, όπως συζητηθούν οι δύο απόψεις της Κυπριακής πολιτικής για την προσέλευση ή μη των βουλευτών που θα εκλεγούν στο μέλλον στο Νομοθετικό.

Προκλήθηκε ύστερα διαλογική συζήτηση κατά την οποία έλαβαν διαδοχικά το λόγο όλα τα μέλη.

Συζητήθηκε ευρύτατα το ζήτημα της αποχής των βουλευτών από το Νομοθετικό η οποία χαρακτηρίζετο ως πολιτική της αποχής.

Ο κ. Νεοπτόλεμος Πασχάλης παρατήρησε ότι είναι εσφαλμένο το να λέγεται και να γράφεται ότι η μη προσέλευση των βουλευτών στο Νομοθετικό Συμβούλιο αποτελεί πολιτική αποχής.

Ως γεγονός, η αποχή δεν ήταν παρά μια απλή λεπτομέρεια της αντιδραστικής πολιτικής, την οποία οι βουλευτές και τα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής αποφάσισαν να ακολουθήσουν.

Ως προς το ζήτημα των επικείμενων βουλευτικών εκλογών ο κ. Πασχάλης υποστήρξε ότι η Κεντρική επιτροπεία έχει καθήκον να ενεργήσει όπως κανένας Ελληνας Κύπριος μη θέσει υποψηφιότητα για βουλευτική έδρα, να αφήσουμε δε οποιουσδήποτε αλλοεθνείς Αρμενίους, Καθολικούς, Αγγλους, Λεβαντίνους να καταλάβουν τις έρες του Συμβουλίου.

Τέτοιο διάβημα, παρατήρησε ο Πασχάλης, θα ενίσχυε πολύ κατά την κρίσιμη αυτή εποχή την Κυπριακή υπόθεση για την εθνική αποκατάσταση της νήσου, ανεξάρτητα του ότι θα δείκνυε ότι ο Ελληνικός κυπριακός λαός δεν θέλει να στείλει αντιπροσώπους του στο Συμβούλιο, από το οποίο κανένα καλό δεν μπορεί να προέλθει λόγω του τρόπου με τον οποιο είναι αυτό συγκροτημένο.

Ο κ. Δ. Σεβέρης πρότεινε ύστερα όπως συγκληθεί ευρεία Εθνοσυνέλευση προς διάσκεψη για το Κυπριακό ζήτημα με την ευκαιρία των προσεχών βολευτικών εκλογών. Την πρόταση αυτή υποστήριξε ο κ. Μ. Νικολαϊδης, την πολέμησαν δε οι κ.κ. Αραούζος, Λανίτης και Πασχάλης, λόγω του ότι μια τέτοια Εθνοσυνέλευση σε κανένα πρακτικό σκοπό δεν θα συντελούσε, αφού είναι εκ των προτέρων γνωστό ότι οποιαδήποτε απόφαση της δε θα μπορούσε να έχει δεσμευτικό χαρακτήρα.

Η πρόταση του Σεβέρη έγινε αποδεκτή με πλειοψηφία 6 κατά 3. Την πρόταση είχαν καταψηφίσει οι κ.κ. Αραούζος, Λανίτης και Πασχάλης.

Επειτα καθορίστηκε ο τρόπος της σύγκλησης της Εθνοσυνέλευσης και ορίστηκε όπως μετάσχουν σε αυτή τα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής, τα μέλη των Επαρχιακών Επιτροπών, ένας μέχρι τρεις αντιπρόσωποι κάθε χωριού ή κοινότητας που θα εκλεγούν για τον σκοπό αυτό, ένας αντιπρόσωπος κάθε συλλόγου, Λέσχης, Συνδέσμου και Σωματείου.

Τα πρακτικά της συνεδρίας που κρατήθηκαν από τον κ. Μ. Γ. Νικολαϊδη στάληκαν από τον προεδρεύοντα της Κεντρικής Επιτοπής, Σεβ. Μητροπολίτη Πάφου προς τον Μ. Αρχιεπίσκοπο, ο οποίος πιθανόν θα συγκαλέσει την Εθνοσυνέλευση στη Λευκωσία για της 9 και 10 Οκτωβρίου".

Οπως φαίνεται από την έκθεση της εφημερίδας για τη σύσκεψη ο Νεοπτόλεμος Πασχάλης δεν ικανοποιείτο καθόλου από την μέχρι τότε ακολουθούμενη πολιτική της αποχής και υποστήριξε όπως κανένας κύπριος μη θέσει υποψηφιότητα στις επικείμενες βολευτικές εκλογές.

Ετσι ο Νεοπτόλεμος Πασχάλης έγινε όπως έγραψε η "Ελευθερία" στις 16/29 Οκτωβρίου, ο εισηγητής της φωτεινής αυτής γνώμης".