25.11.1917: Πραγματoπoιείται στηv Αρχιεπισκoπή η πρώτη Εθvoσυvέλευση τωv Ελλήvωv Κυπρίωv στηv oπoία εγκρίvεται ψήφισμα υπέρ της Εvωσης, τo oπoίo στέλλεται στηv Κεvτρική Κυβέρvηση τoυ Λovδίvoυ και πρoς τov πρωθυπoυργό της Ελλάδας Ελευθέριo Βεvιζέλo.

S-317

25.11.1917: ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΕΙΤΑΙ ΣΤΗΝ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΗ Η ΠΡΩΤΗ ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΥΠΡΙΩΝ ΣΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΕΓΚΡΙΝΕΤΑΙ ΨΗΦΙΣΜΑ ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΤΟΥ ΛΟΝΔΙΝΟΥ ΚΑΙ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟ ΒΕΝΙΖΕΛΟ

Το Νιόβρη του 1917 ο πρωθυπουγός της Ελλάδας Ελευθέριος Βενιζέλος πήγε στο Λονδίνo, εν μέσω ενδείξεων ότι η πλάστιγγα του πολέμου έγερνε προς το μέρος των συμμάχων και με την ευκαιρία της παρουσίας του στη βρεττανική πρωτεύουσα οι Κύπριοι κινητοποιήθηκαν και με τηλεγρφημά τους τον κάλεσαν να προωθήσει και πάλι την ενωτική υπόθεση των Κυπρίων.

Παράλληλα ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου συγκάλεσε ευρεία σύσκεψη στην Αρχιεπισκοπή στις 14 Νοεμβρίου όπου αποφασίστηκε όπως συγκληθεί στις 25 Νοεμβρίου η πρώτη Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων Κυπρίων στη Λευκωσία, στην οποία να μετάσχουν εκκλησιαστικοί και πολιτικοί ηγέτες, πρώην βουλευτές, δήμαρχοι και άλλοι παράγοντες των πόλεων προς καθορισμό πορείας δράσης.

Η συνέλευση έγινε στην Αρχιεπισκοπή και σ' αυτή έπειτα από μακρά ομιλία του Αρχιεπισκόπου Κύριλλου ενέκρινε ψήφισμα με το οποίο διαδηλωνόταν ο πόθος της ένωσης.

Το ψήφισμα δόθηκε στον Αρμοστή για να σταλεί στην κεντρική Κυβέρνηση στο Λονδίνο.

Αντίγραφο του ψηφίσματος στάληκε επίσης και στην Ελληνική Κυβέρνηση.

Λεπτομέρειες της πρώτης Εθνοσυνέλευσης των Κυπρφων έδινε η εφημερίδα "Ελευθερία" στις 2/15 Δεκεμβρίου 1917:

"Συμφώνως προς πρόσκλησιν υπό της Α. Μακαριότητος του Αρχιεπισκόπου Κύπρου προσήλθον το απόγευμα του παρελθόντος Σαββάτου εις Αρχιεπισκοπήν οι Ηγούμενοι των εν Κύπρω Μονών, οι βουλευταί της νήσου και οι πρώην τοιούτοι, οι Δήμαρχοι των διαφόρων Κυπριακών πόλεων και κωμοπόλεων, οι αντιπρόσωποι των δημοτικών συμβουλίων, οι αντιπρόσωποι σχολικών επιτροπειών των πόλεων και οι διευθυνταί των εφημερίδων, όπως απαρτίσωσι μετά των Αγίων Συνοδικών την Παγκύπριον Συνέλευσιν διά το Εθνικόν ζήτημα της Κύπρου.

Τη 3η ακριβώς μ.μ. ώρα άπαντες οι προσκεκλημένοι κατείχον τας θέσεις των εν τω μεγάλω συνοδικώ της Αρχιεπισκοπής, ότε εισήλθεν εν αυτώ ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος

φέρων σταυρόν και εξωκαλύμμαυχον και κατέλαβε την προεδρικήν έδραν, έχων προς δεξιά τον Παν. Μητροπολίτην Πάφου και τον Θεοφιλέστατον Επίσκοπον Σαλαμίνος προς αριστερά δε τον Παν. Μητροπολίτην Κιτίου και τον Παν. Μητροπολίτην Κυρηνείας, έναντι δε τον γραμματέα της Αρχιεπισκοπής κ. Κωνσταντ. Μυριανθόπουλον, όστις θα εξετέλει χρέη γραμματέως της συνελεύσεως.

Η Α Μ. ο Αρχιεπίσκοπος ιστάμενος απέτεινεν εν μέσω βαθυτάτης σιγής και ιεράς συγκινήσεως προς την Συνέλευσιν την ακόλουθον προσφώνησιν:

Ασμένως προσαγορεύω υμάς εν τω ιερώ και ιστορικώ τούτω χώρω της Αρχιπισκοπής, προσαγορεύω την παγκύπριον ταύτην ομήγυριν εκπρόσωπον ούσαν απάσης της νήσου.

Εχομεν τοσαύτας αιτήσεις εξ απάσης της νήσου προς συμμετοχήν εις την συνέλευσιν ταύτην, ώστε ίνα αναταποκριθώμεν προς ταύτας έδει να συγκροτηθή συλλαλητήριον, εν ευρεί και αναπεπταμένω χώρω, δυναμένω να περιλάβη σύμπαντα τον ελληνικόν λαόν της νήσου τοσαύτη είναι η επιθυμία του λαού διά να διαδηλώση τον ακοίμητον αυτού πόθον.

Τούτου δε μη επιτρεπομένου υπό τας κρατούσας πολιτικάς προκηρύξεις, ηρκέσθημεν εις τα στενά ταύτα όρια, επαρκώς όμως επισήμως και εγκύρως διά των συνελθόντων εις την συνέλευσιν διερμηνευομένου του φρονήματος του λαού.

Ο λαός ούτος τμήμα και μέλος γνήσιον του όλου Ελληνικού σώματος, έσχε κοινούς τους πόθους και τα ιδανικά προς τον όλον ελληνισμόν και ουδέποτε έπαυσε διατρανών τους πόθους αυτού, ουχί άπαξ επισφραγίσας αυτούς και διά του ιδίου αυτού αίματος.

Οι ενωτικοί ούτοι πόθοι του ελληνικού λαού της Κύπρου ετονώθησαν και ενισχύθησαν έτι μάλλον αφού ευδοκία Θεού ετέθη ο λαός ούτος υπό την νυν κυβερνώσαν ημάς ευεργέτιδα του ελληνισμού μεγάλην Δύναμιν.

Δεν παρέλειψε να διαδηλώση τους πόθους τούτους εξ ονόματος του Κυπριακού λαού, ο αοίδιμος προκάτοχος ημών Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Σωφρόνιος, υποδεχόμενος τον πρώτον άρχοντα της νήσου ως αντιπρόσωπον της νέας Κυβερνήσεως: "Ο λαός της Κύπρου, είπε, στέργει την Αγγλικήν κατοχήν, χωρίς όμως να αρνηθή την καταγωγήν και τους πόθους αυτού".

Εκτοτε όλη η του τόπου πολιτική δράσις και ζωή στρέφεται ως περί κέντρον και θεμελιώδες πρόγραμμα το ούτω διατυπωθέν υπό του αειμνήστου εκείνου πρωθιεράρχου.

Υπό τας χορηγηθείσας ημίν πολιτικάς ελευθερίας υπό της πεπολιτισμένης Κυβερνήσεως της Μ. Βρεττανίας συνεκροτήθησαν συλλαλητήρια, εγένοντο δημοψηφίσματα του λαού, εστάλησαν πρεσβείαι προς την κεντρικήν εν Αγγλία Κυβέρνησιν και οι αντιπρόσωποι του τόπου

εν τω νομοθετικώ διά πάντων τούτων περιτράνως και εγκύρως διηρμήνευσαν τον άσβεστον τούτον πόθον του ελληνικού λαού, τουτέστιν την ένωσιν της Κύπρου μετά της Ελλάδος.

Και δυνάμεθα να είπωμεν ότι αι εκάστοτε διδόμεναι ημίν απαντήσεις υπό της διοικούσης ημάς Δυνάμεως δεν ήσαν απολύτως αρνητικαί και απελπιστικαί.

Τοσούτον δικαία και εύλογος υπάρχει η αίτησις ημών και μόνον εκώλυον ανθρώπιναι και πολιτικαί συμφωνίαι.

Αλλ'ιδού η Θεία Πρόνοια και δικαιοσύνη ήραν εκ του μέσου και τα ανθρώπινα ταύτα εμπόδια, ώστε η η φιλελευθέρα Κυβέρνησις ημών να δύναται να εισακούση τους δικαίους ημών πόθους.

Το πλήρωμα του χρόνου ήλθε διά της κυρύξεως του μεγάλου αγώνος υπέρ της ελευθερίας των εθνών, αγώνος ιερού, ον ανέλαβεν η Μ. Βρετανία μετά των συμμάχων αυτή δυνάμεων.

Επί τη περιστάσει ταύτη ηκούσθησαν κηρύγματα των οποίων υψηλότερα και μεγαληγορώτερα δεν ήκουσεν ο κόσμος, κηρύγματα των μεγάλων κυβερνητών της Μ. Βρεττανίας και των συμμάχων χωρών περί του σκοπού ον έχει ο αναληφθείς αγών.

Τα κηρύγματαα ταύτα ενεθουσίασαν το πλείστον του πεπολιτισμένου κόσμου, όπερ μετέσχε του αγώνος υπέρ τοσούτω δικαίας υποθέσεως.

Το ελληνικόν έθνος, του οποίου την μακράν ιστορίαν χαρακτηρίζουσι τοιούτοι αδιάλεπτοι αγώνες υπέρ της δικαοσύνης και πολιτικής ελευθερίας των λαών, δεν ηδύνατο να μένη αμέτοχον του ευγενούς τούτου αγώνος και εκθύμως μετέσχεν αυτού και μάχεται παρά το πλευρόν των συμάχων

Ουχί ολίγοι δε αριθμούνται και εκ της γωνίας ταύτης, οι καθ' εκάστην χύνοντες το αίμα των εν τω ιερώ τούτω αγώνι. Τρία και πλέον έτη παρήλθον αφ' ότου εκηρύχθη ο παγκόσμιος δύναται τις ειπείν πόλεμος και τα κηρύγματα ταύτα δεν έπαυσαν, επί μάλλον δε τονίζεται καθ' εκάστην ο υψηλός σκοπός του αγώνος ως απελευθερωτικός των υπό ζυγόν στεναζόντων εθνών.

Της ευκαιρίας ταύτης δραξάμενος και ο λαός της Κύπρου υπέμνησε διά των νομίμων αυτού αντιπροσώπων, των βουλευτών, προς τους κυβερνώντας αυτόν τα διακατέχοντα την ψυχήν αυτού αισθήματα.

Και νυν συνήλθομεν ενταύθα ίνα πρώτον μεν εκφράσωμεν την συμπάθειαν ημών προς τον αγώνα των συμμάχων και ευχηθώμεν, όπως ο Κύριος χορηγήση την νίκην εις αυτούς, υπέρ της δικαιοσύνης και ελευθερίας μαχομένους, δεύτερον δε συμφώνως προς τας υψηλάς ταύτας αρχάς ποιήσωμεν έκκλησιν προς την φιλελευθέραν αγγλικήν Κυβέρνησιν και το φιλελεύθερον αγγλικόν έθνος υπέρ της πραγματώσεως των εθνικών ημών πόθων.

Θαρρούντως δυνάμεθα να απεκδεχώμεθα την πλήρωωσιν αυτών παρά Εθνους, του οποίου η ιστορία βρίθει

τοιούτων μεγάλων παραδειγμάτων και αυτή η μεγάλη ημών Πατρίς αιωνίως θα ευγνωμονή, διότι μυριάδες αδελφών ημών εχειραγωγήθησαν εις τας μητρικάς αγκάλας υπό του φιλελευθέρου αγγλικού έθνους.

Τοσούτον υψηλόν, δίκαιον και ιερόν αίτημα έχοντες να υποβάλωμεν και αύθις προβώμεν επί το έργον ανταξίως των ευκλεών προγονικών παραδόσεων και της ιστορίας ημών, ήτις ου μόνον εν παντί κλάδω του επιστητού, αλλά και εν πάση άλλη εκφάνσει της ζωής παρέσχε και παρέχει τα ύψιστα και ανέφικτα πρότυπα και ιδεώδη.

Ενούμενοι αδιασπάστως εν τω ενωτικώ αγώνι, δεν έχομεν παρά να συνεννοηθώμεν και εις τα εξυπηρετούντα αυτόν μέσα όσον το δυνατόν ευστοχώτερον.

Εκαστον μέλος της συνελεύσεως δικαιούται να προτείνη τι προς τον σκοπόν τούτον θεωρεί συντελεστικόν.

Ταύτην την στιγμήν ύπερθεν πάντων ημών η Πατρίς και η εκκλησία ευλογεί το έργον ημών και εύχεται ταχίστην την ένωσιν μετά της Μητρός Ελλάδος.

Και επί τούτοις κηρύττω την έναρξιν των εργασιών της Παγκυπρίου ταύτης συνελεύσεως."

Την προσφώνηση του Μ. Αρχιεπισκόπου κάλυψαν σύμφωνα με την εφημερίδα επευφημίες από τη συνέλευση και αμέσως διαβάστηκε από τον Γραμματέα Κωνσταντίνο Μυριανθόπουλο ψήφισμα το οποίο έγινε ομόφωνα δεκτό διά βοής.

Το ψήφισμα το οποίο προσυπέγραψαν όλα τα μέλη και καταχωρήθηκε μάλιστα στον Κώδικα της Αρχιεπισκοπής έχει ως ακολούθως:

"Ημείς, Αρχιεπίσκοπος, Μητροπολίται και μέλη της Ιεράς Συνόδου της Αγιωτάτης Εκκλησίας της Κύπρου, Ηγούμενοι των Ιερών Μονών της νήσου, βουλευταί, Δήμαρχοι, πρώην βουλευταί, αντιπρόσωποι δημοτικών συμβουλίων και σχολικών επιτροπειών, διευθυνταί των

εφημερίδων, εκπρόσωποι απάσης της Κύπρου, συνελθόντες εν τη Αρχιεπισκοπή υπό την προεδρίαν της Α. Μ. του Αρχιεπισκόπου Κύπρου και διασκεφθέντες περί της πολιτικής τύχης της Πατρίδος μας,

Εχοντες υπ' όψιν τα προς την Αγγλικήν Κυβέρνησιν υπό ημερομηνίαν 29 Ιουλίου 1917 ε.ν. υπόμνημα των Ελλήνων Βουλευτών της Νήσου και την σχετικήν απάντησιν του εντιμοτάτου επί των Αποικιών υπουργού υπό ημερομηνίαν 27 Οκτωβρίου 1917.

Εχοντες επίσης υπ' όψιν ότι η μήτηρ ημών Ελλάς μάχεται την στιμήν ταύτην παρά το πλευρόν των ευεργετίδων του Ελληνισμού δυνάμεων υπέρ του δικαιου των εθνοτήτων,

ψηφίζομεν,

Α. Ερμηνεύομεν την βαθυτάτην του κυπριακού λαού συμπάθειαν προς τον αγώνα της Αγγλίας και των συμμάχων κρατών και απευθύνομεν χαιρετισμον τιμής προς τα γενναία στρατεύματα τα μαχόμενα υπέρ του δικαίου των Εθνών και της παγκοσμίου ελευθερίας, αρχών, αίτινες υπήρξαν ο κλήρος της φυλής μας από της εις τον κόσμον αυτής εμφανίσεως μέχρι σήμερον.

Β. Κηρύττομεν ότι μόνη ισχυρά και ανταλλοίωτος θέλησις του κυπριακού λαού είναι η ένωσις αυτού μετά του βασιλείου της Ελλάδος, ης την πλήρωσιν αναμένει ταχυτάτην μετ' αγωνιώδους προσδοκίας έτοιμος ως, ενούμενος μετά της Ελλάδος, να ταυτίση την τύχην του μεθ' ολοκλήρου του Ελληνικού Εθνους μεθ'ου συνδέουσιν αυτόν οι άρρηκτοι και προαιώνιοι δεσμοί του αίματος της θρησκείας, της γλώσσης, της κοινής ιστορίας και των κοινών αγώνων και παθημάτων, και να συμβάλη ούτω υπό τας ιεράς σημαίας της ελληνικής πατρίδος, εις επιτυχίαν του μεγάλου υπέρ της ελευθερίας αγώνος και του μεγαλείου και της εν τω κόσμω αποστολής του Ελληνικού Εθνους.

Γ. Αναμένομεν την εκπλήρωσιν της θελήσεως ταύτης του Κυπριακού λαού εκ της ευεργέτιδος και εκ των μητρικών φροντίδων της Ελλάδος.

δ. Να διαβιβασθή αρμοδίως τη Κυβερνήσει της Α. Βρεττανικής Μεγαλειότητος.

Εγένετο εν Αρχιεπισκοπή τη 25 Νοεμβρίου/8 Δεκεμβρίου 1917

(Επονται υπογραφαί)

Ο Κύπρου Κύριλλος,

Ο Πάφου Ιάκωβος,

Ο Κιτίου Μελέτιος,

Ο Κυρηνείας Μακάριος,

Ο Σαλαμίνος Νικόδημος,

και αντιπρόσωποι της σχολικής επιτροπεία Αμμοχώστου, Ηγούμενος Κύκκου Κλεόπας, Ηγούμενος Μαχαιρά Μητροφάνης, Ηγούμενος Χρυσορροϊατίσσης Κύριλλος Ηγούμενος Αγίου Παντελεήμονος Στέφανος, Ηγούμενος Σταυροβουνίου Βαρνάβας, Θ. Θεοδότου βουλευτής Λευκωσίας Κυρηνείας, Ν Πασχάλης βουλευτής Λευκωσίας-Κυρηνείας, Φ. Ζαννέτος βουλευτής Λάρνακος- Αμμοχώστου και Δήμαρχος Λάρνακος, Λ. Ευαγ, Λοϊζου βουλευτής Λάρνακος- Αμμοχώστου, Γ.Σ. Εμφιετζής βουλευτής Λάρνακος Αμμοχώστου και δήμαρχος Αμμοχώστου, Νικ. Κλ. Λανίτης βουλευτής Λεμεσού- Πάφου, Ευγ, Ζήνων Βουλευτής Λεμεσού Πάφου, Ν. Νικολαϊδης βουλευτής Λεμεσού-Πάφου και Δήμαρχος Πάφου, Αχ., Λιασίδης δήμαρχος Λευκωσίασς και πρώην βουλευτής, Σ. Αραούζος δήμαρχος Λεμεσού και πρώην βουλευτής, Χαρ. Δημητράδης δήμαρχος Κυρηνείας, Κ. Γεωργιάδης δήμαρχος Μόρφου, Χρι. Γεωργίου δήμαρχος Μόρφου, Χριστ, Γεωργίου Δήμαρχος Πόλεως Χρυσοχούς, Γρηγ. Χ" Λάμπρου δήμαρχος Καραβά, Ν. Κ. Πύργος δήμαρχος Λαπήθου, Αριστ. Π. Γεωργιάδης δήμαρχος Λευκάρων, Φώτιος Σάββα Δήμαρχος Ακανθούς, Π. Κωνσταντινίδης πρώην βουλευτής, Ι. Οικονομίδης πρώην βουλευτής, Μ. Ηρ. Μιχαηλίδης πρώην βουλευτής, Γ. Θ. Ρωσσίδης πρώην βουλευτής, Ι. Π. Βοντιτσιάνος πρώην βουλευτής, Ι. Κυριακίδης πρώην βουλευτής, Μ. Γ. Νικολαϊδης βουλευτής αντιπρόσωπος δημ. συμβ. Λάρνακος, Ν. Ι. Νικολαϊδης αντιπρόεδρος Δημ. Συμβ. Πάφου και αντιπρόσωπος σχολ. επιτροπείας Πάφου, Αριστ. Φοινιεύς αντιπρόεδρος Δημοτ. Συμβουλίου Λευκωσίας, Χ. Καλαβρός αντιπρόσωπος Ελλην. Δημ. Συμβουλίου Λευκωσίας, Λουκ. Ζαλουμίδης αντιπρόσωπος ελληνικών μελών Δημ. Συμ. Αμμοχώστου, Ζήνων Κλ. Λανίτης αντιπρόσωπος ελληνικών μελών Δημ. Συμβ. Λεμεσού, Γ. Χ. Ταβελούδης αντιπρόσωπος ελληνικών μελών Δημ. Συμ. Λεμεσού, Κλεάνθης Λυμπουρής αντιπρόσωπος ελληνικών μελών Δημ. Συμ. Μόρφου, Λοϊζος Σάββα αντιπρόεδρος Δημ. Συμβ. Πόλεως Χρυσοχού, Σάββας Χαραλάμπους μέλος δημ. Συμ. Λαπήθου, Χ" Γεώργιος Κώστας, Δημ. Συμ. Ακανθούς, Ιωάννης Κωνσταντινίδης Δημ. Συμ. Λαπήθου, Χρ. Χ" Κυριακού Δημ. Συμ. Καραβά, Πιερής Χ" Λουκά Δημ. Συμ. Καραβά, Γ. Κ Κραμβής Δημ. Συμ. Ακανθούς, Νικ. Καταλάνος αντιπρόσωπος Σχ. Επιτροπείας Λευκωσίας, Σπύρος Κ. Χαραλαμπίδης αντιπρόσωπος Σχ. Επιτροπείας Κηρυνείας, Δημ. Ν. Ρωσσίδης πρόεδρος σχολείων Λεμεσού, Γ. Π. Αραδιππιώτης αντιπρόσωπος Σχολ. Επιτροπείας Λάρνακος, Λουκ. Ζ. Πιερίδης, Μενέλ. Φραγκούδης διευθυντής "Αληθείας", Κ. Κ. Παυλίδης διευθυντής "Φωνής της Κύπρου", Κύρος Θ. Σταυρινίδης διευθυντής "Ελευθερίας", Κλεόβ. Ι Μυριανθόπουλος διευθυντής "Κήρυκος", Κλεόβ. Ν. Μεσολογγίτης διευθυντής "Νέου Εθνους", Μελ. Π. Νικολαϊδης διευθυντής "Ηχούς της Κύπρου".

(Μεταγλώττιση)

"Εμείς, Αρχιεπίσκοπος, Μητροπολίτες και μέλη της Ιεράς Συνόδου της Αγιωτάτης Εκκλησίας της Κύπρου, Ηγούμενοι των Ιερών Μονών της νήσου, βουλευτές, Δήμαρχοι, πρώην βουλευτές, αντιπρόσωποι δημοτικών συμβουλίων και σχολικών επιτροπειών, διευθυντές των εφημερίδων, εκπρόσωποι ολόκληρης της Κύπρου, συνελθόντες στην Αρχιεπισκοπή υπό την προεδρία της Α. Μ. του Αρχιεπισκόπου Κύπρου και διασκεφθέντες για την πολιτική τύχη της Πατρίδας μας,

Εχοντας υπ' όψη το υπόμνημα των Ελλήνων Βουλευτών της Νήσου και τη σχετική απάντηση του εντιμότατου υπουργού των Αποικιών υπό ημερομηνία 27 Οκτωβρίου 1917.

προς την Αγγλική Κυβέρνηση υπό ημερομηνία 29 Ιουλίου 1917 ε.ν.,

Εχοντας επίσης υπ' όψη ότι η μητέρα μας Ελλάδα μάχεται τη στιμή αυτή παρά το πλευρό των ευεργέτιδων δυνάμεων του Ελληνισμού υπέρ του δικαίου των εθνοτήτων,

ψηφίζουμε,

Α. Ερμηνεύουμε την βαθύτατη συμπάθεια του κυπριακού λαού προς τον αγώνα της Αγγλίας και των συμμάχων κρατών και απευθύνουμε χαιρετισμό τιμής προς τα γενναία στρατεύματα τα μαχόμενα υπέρ του δικαίου των Εθνών και της παγκόσμιας ελευθερίας, αρχών, οι οποίες υπήρξαν ο κλήρος της φυλής μας από την εμφάνιση της μέχρι σήμερα στον κόσμο

Β. Κηρύσσουμε ότι μόνη ισχυρή και ανταλλοίωτη θέληση του κυπριακού λαού είναι η ένωση του με το βασίλειο της Ελλάδας, της οπολιας την πλήρωση αναμένει ταχύτατη με αγωνιώδεις προσδοκίες έτοιμος όπως, ενούμενος με την Ελλάδα, να ταυτίσει την τύχη του με ολόκληρο το Ελληνικό Εθνος με το οποίο τον συνδέουν οι άρρηκτοι και προαιώνιοι δεσμοί του αίματος της θρησκείας, της γλώσσας, της κοινής ιστορίας και των κοινών αγώνων και παθημάτων, και να συμβάλει ρτσι υπό τις ιερές σημαίες της ελληνικής πατρίδας, σε επιτυχία του μεγάλου αγώνα υπέρ της ελευθερίας και του μεγαλείου και της αποστολης στον κόσμο του Ελληνικού Εθνους.

Γ. Αναμένουμε την εκπλήρωση της θέλησης αυτής του Κυπριακού λαού από την ευεργέτιδα και από τις μητρικές φροντίδες της Ελλάδας.

δ. Να διαβιβασθή αρμοδίως στην Κυβέρνηση της Α. Βρεττανικής Μεγαλειότητας.

Για υπογραφή του ψηφίσματος χηρισμοποιήθηκε το ιερό κειμήλιο, το μελανοδοχείο του Εθνομάρτυρα Αρχιεπισκόπου Κυπριανού που φυλάσσεται στην Αρχιεπισκοπή.

Το ψήφισμα επέδωσε στον Υπατο Αρμοστή αντιπροσωπεία της συνέλευσης υπό τον Αρχιεπίσκοπο Κύριλλο.

Επιδίδοντας το ψήφισμα στον Αρμοστή ο Αρχιεπίσκοπος είπε:

" Εξοχώτατε,

Παγκύπριος Συνέλευσις, συνελθούσα προχθές το Σάββατο εν τη Αρχιεπισκοπή, συνέταξε το ανά χείρας ψήφισμα επί του εθνικού ημών ζητήματος και ενετείλατο ημίν να παρουσιάσωμεν αυτό τη Υμετέρα Εξοχότητι,

Εν τω ψηφίσματι τούτω η συνέλευσις εκφράζει την βαθυτάτην του κυπριακού λαού συμπάθειαν υπέρ του ευγενούς αγώνος, τον οποίον η Αγγλία μετά των συμμάχων αυτής διεξάγει υπέρ του δικαίου των εθνικοτήτων και της παγκοσμίου ελευθερίας και εκφέρει την ευχήν υπέρ της κατισχύσεως των συμμαχικών όπλων. Διατυποί δε την αξίωσιν του Κυπριακού λαού να τύχη της εθνικής αυτού αποκαταστάσεως ίνα και ούτος δυνηθή να συνεισφέρη το αίμα αυτού υπέρ της επιτυχίας του κοινού αγώνος. Παρουσιάζοντες δε τη Υμετέρα εξοχότητι το ψήφισμα τούτο, παρακαλούμεν αυτήν να ευαρεστηθή να διαβιβάση αυτό προς την εντιμότατον υπουργόν επί των Αποικιών τηλεγραφικώς, ει δυνατόν".

(Μεταγλώττιση)

"Εξοχότατε,

Παγκύπρια Συνέλευση που συνήλθε προχθές το Σάββατο στην Αρχιεπισκοπή, συνέταξε ψήφισμα επί του εθνικού μας ζητήματος και έδωσε σε μας την εντολή να το παρουσιάσουμε στην Εξοχότητά Σας.

Στο ψήψισμα αυτό η συνέλευση εκφράζει τη βαθύτατη συμπάθεια του κυπριακού λαού υπέρ του ευγενούς αγώνα, τον οποίο η Αγγλία με τους συμμάχους της διεξάγει υπέρ του δικαίου των εθνικοτήτων και της παγκόσμιας ελευθερίας και εκφέρει την ευχή υπέρ της κατίσχυσης των συμμαχικών όπλων. Διατυπώνει δε την αξίωση του Κυπριακού λαού να τύχει της εθνικής του αποκατάστασης για να μπορέσει και αυτός να συνεισφέρει το αίμα του υπέρ της επιτυχίας του κοινού αγώνα. Παρουσιάζοντες στην Εξοχότητά σας το ψήφισμα αυτό παρακαλούμεν όπως ευαρεστηθεί να το διαβιβάσει προς τον εντιμότατο υπουργό Αποικιών, αν είναι δυνατό".

Στον Αρχιεπισκοπο απάντησε ο Αρμοστής με τα εξής:

"Σας ευαχαριστώ διότι είχετε την καλωσύνη να έλθετε κατά την περίσταση αυτή με τους άλλους Κυπρίους στο αρμοστείο για να μου παρουσιάσετε την αναφορά του κυπριακού λαού και εκφράσω σε σας επίσης τις ευχαριστίες μου, διότι μου εξηγήσετε το περιεχόμενο της θα λάβω την τιμήν να διαβιβάσω την αναφορά αυτή στον υπουργό των Αποικιών σύμφωνα με την επιθυμία που εκφράστηκε.

Αντίγραφα του ψηφίσματος στάληκαν και στο Βασιλικό Προξενείο της Ελλάδας για να διαβιβασθεί στην Ελληνική Κυβέρνηση.

Περιληπτικά τηλεγραφήθηκε το ψήφισμα προς τους προέδρους των δυο αγγλικών Βουλών στο Λονδίνο και προς τον Πρόεδρο του Ελληνοαγγλικού συνδέσμου.

Σχετικά με τα πιο πάνω στην Ιερά Σύνοδο απέστειλε προς τον Αρχιεπίσκοπο Κανταβρυγίας στην Αγγλία το ακόλουθο τηλεγράφημα:

Λευκωσία, 28 Νοεμβρίου 1917:

"Ο Ελληνικός λαός της Κύπρου, ποθών όπως ενωθή μετά του ομοεθνούς ελληνικού Βασιλείου, εν συνελεύσει των ηγετών αυτού, εκκλησιαστικών και πολιτικών, εψήφισε παράκλησιν προς την ευεργέτιδα του ελληνισμού Αγγλίαν, όπως εν ονόματι των ψηλών του μεγάλου αγώνος αρχών, ευδοκήση να αποδώση την Κύπρον εις την Μητέρα Ελλάδα. Ποιούμεθα έκκλησιν προς την Υμετέραν φιλόχριστον σεβασμιότητα και τους λοιπούς συνεπισκόπους, όπως διά των προς τον Κύριον δεήσεων αυτών και της συνηγορίας προς την φιλοδίκαιον Κυβέρνησιν του ενδόξου αγγλικού Εθνους επιτύχωμεν το δίκαιον αίτημα".

Αρχιεπίσκοπος Κυπρου ΚΥΡΙΛΛΟΣ

και οι ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΑΙ

(Μεταγλώττιση)

"Ο Ελληνικός λαός της Κύπρου, που ποθεί να ενωθεί με το ομοεθνές ελληνικό Βασίλειο, σε συνέλευση των ηγετών του, εκκλησιαστικών και πολιτικών, ψήφισε παράκληση προς την ευεργέτιδα του ελληνισμού Αγγλία, όπως στο όνομα των ψηλών αρχών του μεγάλου αγώνα, ευδοκήσει να αποδώσει την Κύπρο στη Μητέρα Ελλάδα. Ποιούμε έκκληση προς τη φιλόχριστη μας σεβασμιότητα και τους λοιπούς συνεπισκόπους, όπως με τις δεήσεις αυτές προς τον Κύριο και της συνηγορίας προς τη φιλοδίκαιη Κυβέρνηση του ένδοξου αγγλικού Εθνους επιτύχουμε το δίκαιο αίτημα".