2.9.1906: Τo εκλoγικό πρόγραμμα τωv Κιτιακώv. Οι Κιτιακoί υπόσχovται αγώvα για διεκδίκηση τωv δικαιωμάτωv τωv Κυπρίωv.

S-242

2.9.1906: ΤΟ ΕΚΛΟΓΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΩΝ ΚΙΤΙΑΚΩΝ. ΟΙ ΚΙΤΙΑΚΟΙ ΥΠΟΣΧΟΝΤΑΙ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΑΓΩΝΑ ΓΙΑ ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΗ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΚΥΠΡΙΩΝ

Αντίθετα με τους Κυρηνειακούς και τη χλιαρή ανακοίνωση των Πασχάλη Κωνσταντινίδη, Γεώργιου Σιακαλλή και Αχιλλέα Λιασίδη, το Κιτιακό Κόμμα ή η εθνική μερίδα, όπως αυτοαποκαλείτο, βγήκε με μεγάλες μπροσούρες και διαφήμιζε ότι κατά τη γνώμη του πέτυχε πολλά στην προηγούμενη πενταετία σε σύγκριση με τις προηγούμενες, στις οποίες ηγούνταν οι αντίπαλοι τους Κυρηνειακοί.

Σε ένα μακροσκελές πρόγραμμα που δημοσίευσε (Κυπριακός Φύλαξ 2.9.1906) τόνιζε ότι η Κύπρος είχε γίνει τώρα ελληνική και είχε συνείδηση των δικαιωμάτων της και τα διεκδικούσε από την Κυβέρνηση δυναμικά.

Ανέφερε επίσης ότι τώρα τα προβλήματα των κατοίκων μελετούνταν πιο προσεκτικά και ικανοποιούνταν.

Το πρόγραμμα του Κιτιακού Κόμματος έχει ως εξής:

"Η Εθνική περί τον Αγιον Κιτίου μερίς αποτελουμένη εκ των τεσσάρων πέμπτων του Ελληνικού πληθυσμού της Κύπρου μετά δικαίας αγαλλιάσεως και υπερηφανείας ανασκοπεί την πολιτείαν των αντιπροσώπων της εκείνων, οίτινες πιστοί και αφωσιωμένοι εμμείναντες εν τω εθνικώ προγράμματι διεξήγαγον ερρωμένον και αποτελεσματικόν προς την Κυβέρνησιν αγώνα πρωτοφανή εν Κύπρω από της αγγλικής κατοχής, όστις ήγαγεν εις λαμπρά μεν εν τω παρόντι αποτελέσματα εμπνέει δε τας αρίστας επί το μέλλον ελπίδας υπέρ του τόπου, εάν συνεχισθή μετά της αυτής ρώμης και του αυτού ηθικού σθένους.

Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ ΠΡΟ ΤΗΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑΣ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ

Προκαλείται πρώτον η προσοχή και μελέτη του Κυπριακού Κοινού επί την διοικητικήν καθόλου κατάστασιν της νήσου προ της τελευταίας Νομοθετικής περιόδου, ήτοι προ του 1902.

Ο Κυπριακός λαός εθεωρείτο παρά των κρατούντων συρφετός της ανατολικής πανσπερμίας ελληνόφωνος μεν, αλλ' εις ουδεμίαν γνωστήν εθνότητα ανήκων. Οσοι των αντιπροσώπων τούτου είχον το θάρρος να κατακρίνωσι την βρεττανικήν διοίκησιν καταδικάζωσι την άδικον και βαρείαν φορολογίαν να διακηρύττωσι δε τα εθνικά δίκαια του, απεκαλούντο υπό των κρατούντων κοινοί ταραξίαι και τυχαίοι δημεργέται και ισχυρούς είχον λόγους να πιστεύωσιν ότι ολίγα ψυχία και κόκκαλα εις ολίγους ανθρώπους ριπτόμενα ηδύνατο να διατηρώσι τον Κυπριακόν λαόν νεναρκωμένον και να φορολογώσι και αφαιμάσσωνται αυτόν ανηλεώς και αδυσωπήτως.

Τοιαύτην ενέπνευσαν εις τους Κυβερνήτας της νήσου ιδέαν περί του Κυπριακού λαού, άνθρωποι ζητούντες και επιτυγάνοντες παρά της Κυβερνήσεως μισθοφόρους θέσεις δι εαυτούς τους στενωτάτους συγγενείς των και τινας φίλους των και αντί των παραχωρήσεων τούτων η Κύπρος υπό την αγγλική κατοχήν διετέλει εις την κατάστασιν ουχί καλλιτέραν της τουρκικής διοικήσεως.

1. Το εθνικόν φρόνημα και οι εθνικοί πόθοι του ελληνικού πληθυσμού της νήσου περιφρονούντο και εμυκτιρίζοντο υπό των κρατούντων.

2. Η εθνική παιδεία μακράν όλως και ανεπαρκή λαμβάνουσα επιχορήγησιν ου μόνον εφυτοζώει αλλά και υπεβλέπετο παρά της Κυβερνήσεως και κρύφα και εκ του εμφανούς επεδιώκετο η διάδοσις της αγγλικής γλώσσης και δισατροφή της διδασκαλίας προς επισκότισιν και εξάλειψιν του εθνικού φρονήματος παρά της νέας γενεάς.

3. Η Ορθόδοξος Εκλησία της νήσου τη συμπράξει κληρικών τινών και λαϊκων μετά της ξένης Κυβερνήσεως κατέστη ανίκανος όπως πληρώση τους χηρεύοντας παρ' αυτή Ι. Θρόνους και ιδία τον Αρχιεπισκοπικόν και ούτω κατωρθώθη μέχρι τούδε να παραμείνη έρημον και ανίσχυρον το μέγα και ιστορικόν εθνικόν, άμα και θρησκευτικόν κέντρον προς όφελος μεν των κρατούντων και ολίγων ιθαγενών κληρικών και λαϊκών προς ανυπολόγιστον δε αξιοθρήνητον βλάβην ηθικήν και υλικήν της εκκλησίας και του χριστεπωνύμου πληρώματος αυτής.

4. Τα δάση υπήρχον αφόρητος μάστιξ και πληγή κατά των αγροτών και των κτηνοτρόφων ιδία, εγένοντο δε ένεκα του δρακοντείου δασικού νόμου αιτία καθημερινών και βαρέων προστίμων εις απόρους και δυστυχείς χωρικούς, ουδέ κατά το απαίσιον έτος 1902 επιτραπείσης οιασδήποτε παραχωρήσεως εις τα δάση διά τα υπό πείνης και δίψης θνήσκοντα ζώα, ου ένεκεν η κτηνοτροφία της Κύπρου υπέστη μεγίστην συμφοράν.

5. Ναζίραι, εισπράκτορες, μεμούραι και καλτζήδες μετά των συνεργών αυτοίς ζαπτιέδων ήσαν τοσούτοι νέοι γενίτσαροι σπείροντες ανά την νήσον την φρίκην και τον τρόπον. Νυμφικαί κλίναι, εσθήτες, σκεύη μαγειρικά, υποδήματα και ενδύματα και παν σκεύος και έπιπλον οικιακόν ανηρπάζετο υπό του εισπράκτορος και του μουχτάρου και ετίθετο εις αναγκαστικόν πλειστηριασμόν και εξεποιούντο εις τιμάς εξευτελιστικάς αρκεί να εκάλυπτον τον απαιτούμενον φόρον.

Οι σωροί εις τα αλώνια δεν εδεκατεύοντο μέχρι εξοφλήσεως των οφειλομένων φόρων και παρέμενον εκτεθειμένοι εις μυρίους κινδύνους από των στοιχείων της φύσεως και από κακοποιών ανθρώπων και πολλοί πολλάκις γεωργοί ή εξωθούντο εις τους όνυχας της τοκογλυφίας ή έβλεπαν τους ιδρώτας και τους κόπους όλου του έτους και μετ' αυτών τον άρτον των τέκνων των αναρπαζομένους υπό χειμάρρων και θυελλών,.

Η προβατοδεκάτη εισπραττομένη άμα τη καταμετρήσει και εν ώρα χειμώνος έτι ηνάγκαζε τους κτηνοτρόφους να προσφεύγωσιν εις τοκογλυφικά δάνεια και να προωπωλώσιν εις χαμηλοτάτας τιμάς τα έρια και τους αμνούς ίνα πληρώσωσι τον απαιτούμενον, άνευ αναβολής φόρον και αποφύγωσι την κατάσχεσιν και καταναγκαστικήν εκποίησιν των ποιμνίων αυτών.

6. Ο απαίσιος νόμος περί απαγορεύσεως της οπλοφορίας εισηγηθείς και ψηφισθείς υπό ιθαγενών αντιπροσώπων απέβη εις τας χείρας φατριαζόντων μουχταρών και φατρίας και αστυνομίας μέσον ατιμωτικόν

και όπλον καταθληπτικώτατον οίον δεν είδον μέχρι τότε όσοι λαοί υπέμειναν τας βδελυρωτάτας και μάλλον αποτροπαίους τυραννίας. Εμαυροπινακούντο διά λόγους προσωπικούς, ιδιοτελείς και πολιτικούς στιγματιζόμενοι ως κακούργοι άνθρωποι χρηστοί, τίμιοι και ενάρετοι και μετά της απαγορεύσεως απέβαλον

την ασφάλειαν του οικιακού ασύλου και την προσωπικην ελευθερίαν και καθίστανται θλιβερά έρμαια της μοχθηρίας του μουχτάρου της κτηνωδίας του ζαπτιέ και των προσωπικών εχθρών και των συγχωριτών ο περίγελως και το εξουθένωμα.

Αρχομένου του εικοστού πρώτου αιώνος, ότε αίσχος υπολαμβάνει και τυος ο Φελλάχος την μαστίγωσιν, το αστυνομικόν βούνευρον εκρότει απαιτιως επί της ράχεως των Κυπρίων, ην εμελάνιζε και εμολώπιζε μέχρι αίματος, διότι ούτω ήθελεν εις μουχτάρης, εις αζάς εις τσαούσης ή όμπασης ή και εις ζαπτιές.

Επί πληθυσμού 230.000 κατοίκων και επί αριθμού ενηλίκων μη υπερβαινόντων πάντως τας 40.000 και 8.000 είχον κηρυχθή επίφοβοι εις την δημοσίαν ασφάλειαν και ανάξιοι να έχωσι παρ' αυτοίς πυροβόλον όπλον προς υπεράσπισιν εν ανάγκη της τιμής, της ζωής και της ουσίας αυτών εν χώρα ην λυμαίνονται Χασάν Μπουλήδες και παντοίοι κακούργοι.

Τοιαύτη εν αμυδρά σκιαγραφία είναι η εικών της διοικήσεως και καθόλου καταστάσεως της Κύπρου, ότε η μεγάλη πλειονότης του Κυπριακού λαού εξηγέρθη προ πεντατίας κατά καθεστώτος τοσούτον ελεεινού όπερ απέβαινεν ελεεινότερον υποστηριζόμενον υπό ομάδος ιθαγενών παραπλανησάντων την μειονότητα του Κυπριακού λαού και ενξαυρυνόντων την ξενοκρατίαν εις το άδικον και τυρανικόν αυτής έργον εν τη πολυπαθεί και αναξιοποθούση ταύτη χώρα.

Η μεγάλη αύτη εθν. πλειονότης συστάσα και πυκνωθείσα περί τον λαοφιλή και υπερέχον ιεράρχην Αγιον Κιτίου ανεπέτασε την σημαίαν της εθνικής πολιτικής και συνετάχθη υπέρ του εθνικού προγράμματος ει ου οι υποψήφιοι ανελάμβανον την υποχρέωσιν όπως στεντορεία φωνή διακηρύξωσιν εν τω περιβόλω του Νομοθετικού Συμβουλίου τους προαιωνίους και ακοιμήτους πόθους της ελληνικωτάτης Κύπρου και την ερρωμένην και αδιάπτωτον παρά τη Κυβερνήσει διαμαρτυρίαν κατά του φόρου της υποτελείας, την καταγγελίαν προς την Κεντρικήν Κυβέρνησιν πασών των κυβερνητικών καταπιέσεων και υπερβασιών κατά του κυπριακού λαού και την ενίσχυσιν και προαγωγήν στης τε παιδείας αυτού και των κατεπειγουσών και μεγάλων οικονομικών αναγκών του.

ΘΥΕΛΛΩΔΗΣ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ

Το πρώτον από της παραχωρήσεως εις τους νησιώτας του εκλογικού δικαιώματος προσήλθεν αθρόος εις τας κάλπας ο Κυπριακός λαός και διά καταπληκτικής μεν πλειονοψηφίας κατεδίκασε την μικρολόγον και ιδιοτελή και άντικρυς αντεθνικήν πολιτικήν, ήτις εξεδηλούτο από τινων ετών εν τη προσωπική και κομματική συναλλαγή ενοίων ιθαγενών, ανέδειξε δε αντιπροσώπους αυτής, εκείνους οίτινες δημοσία και επισήμως διεκήρυξαν ως πρόγραμμα πολιτικόν το εθνικόν πρόγραμμα.

Η ευοίωνος εκείνη εξέγερσις του κυπριακού λαου και η υπέρ των παγκυπρίων συμφερόντων ένωσις και φανερά σύμπραξις του ελληνικού μετά του Μωαμεθανικού εν τη νήσω στοιχείου έμελλε να δοκιμασθή υπό της σφοδράς και επίτηδείας αντίδρασεως, ην αντέταξεν επιμόνως ο τότε Μ. Αρμοστής Σερ Χαίϋνς Σμιθ, βοηθούς έχων προς τούτο ου μόνον τα ανώτερα μέλη της Κυβερνήσεως, αλλά και ιθαγενείς, οίτινες γραπτώς και προφορικώς διέβαλλον μεν παρά τω λαώ τον ερρωμένον αγώνα των εθνικών αντιπροσώπων ενεθάρρυνον δε την Κυβέρνησιν εις την αντίδρασιν αυτής και επίμονον άρνησιν πάσης ευμενούς παραχωρήσεως εις τους αστόργως και ανηλεώς καταπιεζομένους Κυπρίους.

Επί τέσσαρα όλα έτη της τελευ. πενταετούς νομοθετ. περιόδου διήρκεσεν η έντασις των σχέσεων των εθνικών αντιπροσώπων προς την Κυβέρνησιν, διεκδικούντων την αυτήν στοιχειώδη υπέρ του καταπιεζομένου λαού δικαιοσύνην, μέχρι ου επηκολούθησεν η ομόθυμος Ελλήνων και Μωαμεθανών βουλευτών τηλεγραφική καταγγελία επί κακοδιοικήσει προς την Κεντρικήν εν Λονδίνω Κυβέρνησιν και η ρήξις των σχέσεων μεταξύ Αρμοστού και αντιπροσώπων.

Εις ενίσχυσιν και ενθάρρυνσιν της αντιδραστικής πολιτικής του Μ. Αρμοστού και της συμπραττούσης Αυτώ ομάδος ιθαγενών διεβιβάσθη το ιστορικόν εκείνο διάγγελμα του Υπουργού δι ου οι αντιπρόσωποι του τόπου κατηγγέλλοντο ότι επεδίωκον εθνικάς φιλοδοξίας πρόγραμμα πολιτικόν έχοντες την ένωσιν της Κύπρου μετά της μητρός Ελλάδος, ηρνείτο την ομοφωνίαν του ελληνικού πληθυσμού της Κύπρου ως προς την ένωσιν μετά της Ελλάδος στηριζόμενος εις την συμπράττουσαν τη Κυβερνήσει ιθαγενή ομάδα και απειλούν την ανάκλησιν ή κατάργησιν των συνταγματικών ελευθεριών της νήσου.

Εις το διάγγελμα εκείνο οι εθνικοί αντέταξαν ίσην ευστάθειαν και αξιοπρέπειαν διακηρύξαντες ότι προτιμώσι διοίκησιν αυταργικην, ης την ευθύνην θα υπέχη ακεραίαν η Κυβέρνησις αντί του ψευδοσυντάγματος καθιστούντος και τους αντιπροσώπους του τόπου συνυπευθύνους της αφορήτου κακοδιοικήσεως της χώρας.

Πολεμούμενοι υπό της Κυβερνήσεως οι εθνικοί αντιπρόσωποι διά πρωτοφανούς αντιδράσεως φερούσης το προσωπείον ασυστόλου δημοκοπίας και διαβαλλόμενον παρά τω κυπριακώ λαώ γραπτώς και προφορικώς υπό ομάδος οιθαγενών ούτε απέκαμον ούτε επτοήθησαν, πλήν τινων ευαρίθμων ευτυχώς εξαιρέσεων, ομοφρονούντων τη ιθαγενί ομάδι και αποκρυψάντων μέχρι τινός την συννενοχήν των μετ' αυτής.

Η ΚΥΠΡΟΣ ΕΝ ΤΩ ΥΠΟΥΡΓΕΙΩ ΤΩΝ ΑΠΟΚΙΩΝ

Ενώ ιθαγενείς εν τη πολυπαθεί ταύτη νήσω πάσαν κατέβαλον προσπάθειαν όπως διαβάλωσι παρά τω λαώ την εθνικήν και καθόλου ελληνοπρεπή πολιτικήν ως πολιτικήν άγονον και φωνασκόν, υποβηθούντες τα κυβερνητικά κατά των νησιωτών σχέδια και διασπείροντες παρά τω λαώ την πτόησιν και την απογοήτευσιν δι' ακατανομάστων δημοσιεύσεων και διαδόσεων, εν τω κατά την οδόν Downing μεγάρω του υπουργείου των αποικιών η Κύπρος απεσπάτο από τεσσάρων ήδη ετών εξαιρετικόν όλως διαφέρον των κυβερνώντων εκείθεν υπέρ τα διακόσια και πεντήκοντα εκατομμύρια ξένων υπηκόων. ως κώνωψ η μικροσκοπική την έκτασιν και τον πληθυσμόν, αλλά γιγαντωθείσα το φρόνημα Κύπρος, διά των εθν. γιγαντωθείσα το φρόνημα Κύπρος διά των εθν. αντιπροσώπων της διηρέθιζε τον βρεταν. λέοντα και προυκάλει εις εαυτήν το βλοσυρόν βλέμμα του μετά τινος δυσθυμίας άμα και εκπλήξεως. Οι υπομονετικοί και φιλήσυχοι και μέχρι τινός εθελόδουλοι θεωρούμενοι Κύπριοι, παρά τε ιστορικων και αρχαιολόγων έτι απροσδοκήτως όλως εις τας υπουργικάς απειλάς και μορφάς απήντων μετ' αξιοπρεπούς και νομοταγούς θάρρους διαμαρτυρόμενοι και αποκρούοντες μεν πάσαν μομφήν επί ελλείψει δημοσίου φρονήματος και πάσαν απειλήν περί ανεκλήσεως των συνταγματικών θεσμών, αφού απέβαινον ούτοι μέσον τυραννικώτερον της μάλλον απολυταρχ. τυραννίδος.

Η ιθαγενής ομάδα επέχαιρε και επεδοκίμαζε τας υπουργικάς απειλάς και αυταρέσκως επεσείει τοιαύτας διά των οργάνων της προς τον λαόν καταγγέλλουσα τους αντιπρσώπους αυτού ως φανασκούς και ιδιοτελεις διότι απέκρουον δημοκοπικά μεν κατ' επίφασιν, πράγματι δε ολέθρια νομοσχέδια, είποτε εψηφίζοντο και εφηρμόζοντο εν τω τόπω.

Την Κυπριακήν υπόθεσιν, ούτε καταχθονίως πολεμουμένην και υπονομευομένην παρ' εκείνων οίτινες ημισβήτουν άπαντα τα πολιτικά και κοινοτικά εν τη νήσω αξιώματα, έσωσεν η ευστάθεια της εθνικής πλειονοψηφίας και των αντιπροσώπων αυτής και η εμπεδωθείσα εν τω υπουργείω των Αποικιών πεποίθησις ότι αι έντονοι και επίμονοι διαμαρτυρίαι λαού, τόσον άλλως ειρηνικού και φιλησύχου υπηγορεύοντο υπό σιδηράς και επιτακτικής ανάγκης, ην ώφελεν η Κυβέρνησις να ικανοποιήση διαλλάττουσα την τοπικήν Κυβέρνησιν προς τον τόπον, προς ον διετέλει από τριών κυρίως ετών εις πλήρη σχεδόν διάστασιν.

ΤΡΟΠΗ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Ευκαιρίαν προς αξιοπρεπή και εύσχημον υποχώρησιν της Κυβερνήσεως παρείχεν η λήξις της Αρμοστείας του Σιρ Χαίυν Σμίθ, ούτινος διάδοχος εξελέγη ανήρ γνωστός εις το Υπουργείον των Αποικιών ως ελευθερόφρων και συμπαθής κυβερνήτης των εμπιστευομένων αυτών υπηκόων του βρεταννικού Στέμματος.

Η κάθοδος του Σιρ Κάρολου Κιγκ- Χάρμαν εις Κύπρον ως Μ. Αρμοστού σημειοί νέαν και μοναδικήν εν τη νήσω περίοδον από της αγγλικής κατοχής. Εν Λάρνακι και εν Λεμησσώ έσπευσε να διακηρύξη τους εθνικούς πόθους των Κυπρίων ως φυσικόν δικαίωμα αυτών τον δε φόρον της Υποτελείας ως μέγιστον και ανυπέρβλητον κώλυμα κατά της προόδου και της ευημερίας του λαού. Μόλις εναπετέθησαν αι αποσκευαί του εν τω αρμοστείω ήρξατο των ανά την νήσον περιοδειών του προς προσωπικήν αντίληψηιν των αναγκών του τόπου και ευγνώμωνες προς τας μεγαλόφρονας διακηρύξεις του αι αγροτικαί κοινότητες εδεξιούντο Αυτόν πανδημεί προϋπαντώσαι εκτός των χωρίων προηγουμένως πάντοτε της Ελληνικής σημαίας και πασών των προσφωνήσεων κατακλείς υπήρχεν η διάπυρος ευχή υπέρ της Ενώσεως της Κύπρου μετά της Μητρός Ελλάδος.

Ιθαγενής ομάς μετ' ευνοήτου δι' αυτήν αθυμίας και λύπης είδε την ευνοϊκήν υπέρ της νήσου τροπήν της πολιτικής της Κυβερνήσεως και ενώ διεψήφιζε τον αντιδραστικώτατον Αρμοστήν Σιρ Χαίϋνς Σμιθ, ούτινος η ανάμνησις εν τη νήσω θα παραμείνη λίαν θλιβερά, ήρξατο εξ αρχής διασπείρουσα την δυσπιστίαν και τον δισταγμόν προς τον νέον Αρμοστήν και πάσης επελαμβάνετο αφορμής ίνα διακηρύξη αυτόν ασυνεπή και ανακάλουθον προς τας δημοσίας επαγγελίας του.

Γινώσκουσα τον επίμονον και ανένδοτον πόλεμον κατά του φόρου της Υποτελείας, δι αλληλογραφίας του Μ. Αρμοστού προς την Κυβέρνησιν, διέδιδε διά των οργάνων αυτής ότι ουδέν πράττει ή ενεργεί υπέρ του τόπου προβάλλουσα την πρώτην προς την Κυβέρνησιν έκθεσιν Του, ενώ επαναλαμβάνομεν να διαβεβαιώσωμεν ότι εγίνωσκεν αύτη ως ημείς την αλληλογραφίαν εκείνην.

Εις την μετάθεσιν του Αρχιγραμματέως κ. Αρθ. Γιαγκ ην το Νομοθετικόν εζήτησε ήδη από της πρώτης αυτού Συνόδου, επηκολούθησεν αμέσως το χαρμόσυνον Διάγγελμα του Υπουργού, δι' ου το ετήσιον επίδομα του Αγγλικού Θησαυροφυλακίου ωρίζετο επί τριετίαν εις 50.000 λίρας, αφιεμένου εις περαιτέρω καθορισμόν αυτού εις τον μετέπειτα χρόνον.

Κατεφέρετο ούτω το πρώτον, αλλά και βαρύ πλήγμα κατά του επαράτου Φόρου, διότι ου μόνον η νήσος ανακουφίζεται πως σπουδαίως οικονομικώς αλλά και αναγνωρίζεται επισημότατα παρά της Κεντρικής Κυβερνσήσεως ως βαρύς και άδικος ο Φόρος χρήζων βαθμιαίας, αλλά και τελείας μεταρρυθμίσεως ή άρσεως από της νήσου. Το ζήτημα του Φόρου ετέθη ούτω εκκρεμές και αμφισβητήσιμον μεταξύ της Κυβερνήσεως και των αντιπροσώπων του τόπου, εξήρτηται δε η εύνους ή δυσμενής διά την Κύπρον λύσις του εκ της πολιτικής πορείας των αντιπροσώπων του τόπου κατά την προσεχή νομοθετικήν περίοδον.

Το χαρμόσυνον τούτο διάγγελμα η ιθαγενής ομάς έσπευσε διά των γνωστών οργάνων της να διαβάλη προς τον λαόν ως μηδαμινόν κατ' αντίθεσιν προς το προηγούμενον εκείνο διάγγελμα δι ου κατηγγέλλοντο μεν οι αντιπρόσωποι του τόπου ως προπαγανδισταί της ελληνικής ιδέας εν Κύπρω, ηπειλούντο δε αι ασθενείς συνταγματικαί ελευθερίαι του Νομοθ. Συμβουλίου και όπερ παταγωδώς διελάλουν ανά την νήσον και την υψήλιον ως την επικροτουμένην παρ' αυτών καταδίκην των εθνικών αντιπροσώπων.

Η εξ αγνοίας ή εκ προθέσεως μείωσις της σημασίας του τελευταίου διαγγέλματος κατά του φόρου αποτελεί στυγεράν προδοσίαν των υψίστων συμφερόντων της Κύπρου και τούτο οφείλει ο Κυπριακός λαός να λάβη υπό σοβαρωτάτην έποψιν προσκαλούμενος μετ' ου πολύ ν' αναδείξη τους αντιπροσώπους του διά την προσεχή περίοδον.

ΑΙ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΕΣ

Διακαής και ευγενής πόθος λαού ιστορικού, διεκδικούντος ερρωμένως τα εθνικά του δίκαια, ήτο η προστασία των προγονικών κεμηλίων και ταύτην η ξένη κυβέρνησις ηρνείτο επιμόνως προτιμώσα την σύλησιν τούτων και την απαγωγήν εις το βρετανικόν και εις άλλα ξένα Μουσεία.

Η έντονος των εθνικών αντιπροσώπων και δικαιοτάτη αξίωσις υπέρ της προστασίας των αρχαιοτήτων έκαμψε την τέως άκαμπτον επιμονήν της Κυβερνήσεως και διά νόμου αυστηρού περιεφρουρήθησαν αύται από πάσης συλήσεως και διαρπαγής εξασφαλισθείσαι υπέρ της Κύπρου και γενόμεναι αναφαίρετον τμήμα των Κυπρίων.

ΕΘΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ

Ασφαλές γνώρισμα και εχέγγυον της εθνικότητος παντός λαού είναι η εθνική του Παιδεία άριστον δε μέσον και όπλον προς εθνικήν πρόοδον και ελευθερίαν τυγχάνει η ελληνική ιδία Παιδεία και ταύτην οι εθνικοί αντιπρόσωποι απήλλαξαν μεν των τέως κακοβούλων επηρεασμών επεξέτειναν δε τον περί Παιδείας νόμον εις τας πόλεις και κατέστησαν την Μέσην Παιδείαν θεσμόν της χώρας και ούτω εκ των ενόντων παριέστειλαν δε την εις ξένα προσηλυτιστικά σχολεία φοίτησιν των μικρών ελληνοπαίδων.

Δι' επιμόνων και επανειλημμένων ψηφισμάτων εζήτησαν και εν τέλει απέσπασαν την αναγνώρισιν του δικαιώματος του Κυπριακού λαού, όπως η εποπτεία εκατέρου των κρατούντων στοιχείων εν τη νήσω, εξασκήται υπό ομοεθνούς και ομοθρήσκου επόπτου. Της Μωαμεθανικής Παιδείας διωρίσθη ήδη επόπτης ιθαγενής Μωαμεθανός επισήμως δε υπέσχετο η Α. Εξοχότης ότι αι της ελληνικής Παιδείας θα διορισθή Ελλην τοιούτος και τούτο ελπίζομεν ότι θα γένηται προ της νέας νομοθετικής περιόδου.

ΟΙ ΜΑΥΡΟΠΙΝΑΚΩΜΕΝΟΙ

Διά της ανδρικής και ελληνοπρεπούς πολιτείας των εθνικών αντιπροσώπων κατεπείσθη εν τέλει η Κυβέρνησις όπως άρη το αφόρητον στίγμα από χιλιάδων όλων εντίμων και χρηστών Κυπρίων, υποβληθέντων αδοκίκως εις τον δρακόντειον και ατιμωτικόν περί απαγορεύσεως νόμον, ούτινος τας τρομεράς συνεπείας διελάβομεν ανωτέρω διά βραχέων. Εξ χιλιάδας κύπριοι πολιτικά ανέπνευσαν και το στίγμα τοσούτων κακοποιών δήθεν Κυπρίων απετρίβη υπό του μετώπου της νήσου.

ΤΟ ΑΚΡΙΔΙΚΟΝ ΤΑΜΕΙΟΝ

Η οικονομοική αύτη πληγή ην εκληροδότησε μετά τοσούτων άλλων κακών εις την εθνικήν μερίδα η αλλοπρόσαλλος και ιδιοτελής πολιτική του παρελθόντος φαίνεται ότι βαίνει ταχέως εις παντελή θεραπείαν. Η κατάρατος εκείνη πολιτική έτεινε και κατώρθωσε τον ακριδικόν φόρον να διαιωνίση επιβαρύνουσα το Ακριδικόν ταμείον δι' υποχεώσεων, αίτινες πράγματι έδει να επιβαρύνωσι το ταμείον και τας γενικάς προσόδους της Κυβερνήσεως.

Επιζήμια αρδευτικά, σιδηρόδρομοι, ατμοπλοϊκή συγκοινωνία, γεωργικόν Τμήμα, αγροτική ιατρική υπηρεσία και ό,τι άλλο έδει να πληρώνωνται από του ακρι. ταμείου, από φόρου δηλαδή, εκτάκτου καθισταμένου ούτω γενικού και διαρκούς.

Αδύνατον να διαλάβωμεν ενθάδε τας εντόνους και μακράς διαμαρτυρίας των εθνικών αντιπροσώπων, προεξάρχοντος του Αγ. Κιτίου, κατά της καταφώρου και ακατονομάστου ταύτης αδικίας, αίτινες ήγαγον εν τέλει την Κυβέρνησιν εις την προσωρινήν αναστολήν τνς εισπράξεως του φόρου τούτου μετά χρηστοτάτων ελπίδων ότι κατά την προσεχή Σύνοδον δύναται παντελώς να καταργηθή χαρακτηρισθείς και παρά της Α. Ε. του Μ. Αρμοστού άδικος και επαχθής.

ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟΣ ΦΟΡΟΣ κ.α

Εις την εθνικήν πολιτικήν επεφυλάσσετο, προ πολλοίς άλλοις, η τιμή του ν' απορρίψη την απ' αιώνων κηλίδα του χαρατζίου από των Ελλήνων κατοίκων της νήσου, προς πληρωμήν του οποίου πτωχοί οικογενειάρχαι ερρίπτοντο δις και τρις του έτους εις τας φυλακάς αποσπώμενοι των οικογενειών αυτών και της ημερομισθίου εργασίας δι ης κατόρθωνον να προμηθεύωνται ξηρόν άρτον διά τα τέκνα των.

Μη γενομένης δυνατής της καταργήσεως του ατιμωτικού τούτου φόρου εγένετο η αρίστη μετατροπή επιβληθέντος του αναλογούντος εις αυτόν ποσού επί του καπνού προϊόντςο απολαυστικού και δηλητηριώδους ούτινος ο περιορισμός της καταναλώσεως θα ήτο ωφελιμώτατος εις τους νησιώτας.

Ο ΖΙΝΖΙΡΙΕΣ

Εις την εθνικήν μερίδα επιφυλάσσετο η τελεία φορολογική ανακούφισις μεγάλης και φιλοπόνου παραγωγικής μοίρας του Κυπριακού λαού των αμπελουργών και οινοπνευματοπαραγωγών. Πάσαι αι ποπολιτισμέναι Κυβερνήσεις, όπου φύεταιη άμπελος και κατεργάζονταιι τα εξ αυτής προϊόντα, καταπολεμούσαι τον διεθνή ανταγωνισμόν των πνευματωδών ποτών, εν ταις ξέναις αγοραίς , εθέσπισαν δασμούς προστατευτικούς και ανεκούφισαν φορολογικώς τους παραγωγούς και μόνον εν Κύπρου, δι ατυχούς μετατροπής οδηγηθείσης υπό της καταράτου εκείνης πολιτικής του παρελθόντος, μικρού εδέησε να

καταστραφή εν σπαργάνοις και εμβρυώδης ως ειπείν οινοπνευματοποιϊα της Κύπρου, υπό διατυπώσεων και περιορισμών αφορήτων συνεπαγομένων βαρείας ποινάς και μεγάλαα πρόστιμα.

Ο Ζινζιριές εν τέλει κατηργήθη χάρις εις τας θαρραλέας και πειστικάς παραστάσεις των εθνικών αντιπροσώπων ως και εις τας ευμενείς διαθέσεις υπέρ του τόπου της Α. Ε. του Μ. Αρμοστού.

ΑΤΜΟΠΛΟΙΚΗ ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΙΣ

Φυσική και αναγκαία υποχρέωσις του ακριδικού ταμείου εθεωρείτο υπό της αντεθνικής πολιτικής η πληρωμή χορηγίας προς εβδομαδιαίαν ατμοπολοϊκήν συγκοινωνίαν της Κύπρου μετά της Αιγύπτου και ότε οι εθνικοί αντιπρόσωποι απεριφράστως εδήλωσαν ότι αρνούνται οιανδήποτε δαπάνην εκ του ακριδικού ταμείου πλην της καταδιώξεως της ακρίδος, ήτις και αυτή έδει να επιβαρύνη το Κυβερνητικόν ταμείον, κατεκρίθησαν και διεβλήθησαν ούτοι παρά τω λαώ ως αντιστρατευόμενοι προς τα συμφέροντα του τόπου.

Η εθνική πολιτική, πιστή και απαρεγκλίτως βαίνουσα επί της διαγεγραμμένης ήδη πορείας της, ην επεδοκίμασε και επεψήφισε ο λαός κατά τας τελευταίς βουλευτικάς εκλογάς, επέμειμεν αρνουμένη και δηλούσα προς την Κυβέρνησιν ότι ουδεμία του λοιπού θα εψήφιζεν υποχρέωσιν επί του ακριδικού ταμείου, την ευθύνη δε και την κατάκρισιν διά τας επακολουθούσας εις τον τόπον ζημίας επαφίνει εις την Κυβέρνησιν υποχρεουμένην να επαρκή εκ των γενικών προσόδων της νήσου.

Προ της δεδικαιολογημένης και ακάμπτου αρνήσεως των εθνικών αντιπροσώπων πλήν δύο μόνον, η Κυβέρνησις παριέστη εις την ανάγκην να μεταβάλη την τέως τακτικήν αυτής και ν' αναλάβη αυτήν την υποχρέωσιν της ατμοπλοϊκής χορηγίας όπερ δε αποτελεί μεγάλην τιμήν προς την Α. Ε. τον Μ. Αρμοστήν και εμπνέει μεγάλην εμπιστοσύνην επί την εθνικήν εν τω τόπω πολιτικήν, είνε ότι η χορηγία αύτη ανερχομένη εις 5.000 λίρας σχεδόν παρεχωρήθη εις την Κυπριακήν ατμοπλοϊαν υπό σημαίαν ελληνικήν ου μόνον εξησφαλίσθη ούτε η συντήρησις και ανάπτυξις Κυπριακής ατμοπλοϊας, ης τα ατμόπλοια διά της σημαίας των θα διακηρύττωσιν ανά τον κόσμον τους εθνικούς πόθους των Κυπρίων, αλλά περιλήφθησαν εν τη ατμοπλοϊκή ταύτη συγκοινωνία και οι λιμένες Αμμοχώστου και Πάφου.

ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

Η εν ολεθρία πολιτική του παρελθόντος είχεν αφαιρέσει τας κοινότητας σπουδαιότατον κοινοτικόν προνόμιον την άμεσον παρί αυτών εκλογήν των μουχταρών, και κατέστησεν αυτούς και μετ' αυτών τας κοινότητας υποχειρίους εις τα Ιταρέ Συμβούλια, άτινα ως καταρτίζονται δυνάμει τουρκικού νόμου, απέβησαν όργανα πολλάκις της Κυβερνήσεως.

Η Εθνική μερίς διά του εθνικού αυτής αντιπροσώπου κ. Θ. Θεοδότου εζήτησε και επέτυχε παρά της Κυβερνήσεως, όπως οι μουχτάραι και αζάδες εκλέγωνται παρ' αυτών των χωρίων και ενοριών, το Νομοσχέδιον επιψηφισθέν υπό του Νομοθετικού και επικυρωθέν υπό του Μ. Αρμοστού εν ονόματι της Α. Μ. του Βασιλέως, εγένετο νόμος, ούτινος η εφαρμογή άρχεται από της 18/1 προσεχούς Οκτωβρίου. Ούτε δυνάμεθα θεωρούμεν επάναγκες να εξάρωμεν την σημασίαν του νόμου τούτου, δια τα προσδοκώμενα άριστα αποτελέσματα του παρά τω λαώ και ιδία παρά τω αγροτικώ πληθυσμώ, όστις μετά μεγάλης χαράς και ζωηρών επιδοκιμασιών εχαιρέτισε τον νέον περί μουχταρών και αζάδων νόμον.

ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ

Ο,τι εθεωρείτο δυσεπίτευκτον όνειρον εν τω παρελθόντι και χωρίς προνοητικότητος και ορθής εκτιμήσεως της πραγματικής πίστεως και του αξιοχρέου της νήσου εψηφίζετο προς τουτο νόμος περί

Γεωργικής Τραπέζης επραγματώθη υπό το κράτος της εθνικής εν Κύπρω πολιτικής. Το ζήτημα της Γεωργικής Τραπέζης το πρώτον διετυπώθη μετά δυνάμεως εν ταις εκάστοτε αντιφωνήσεσι του Νομοθ. Συμβουλίου υπό των εθνικών αντιπροσώπων και απετέλεσε σοβαρώτατον ζήτημα του Νομοθετικού Σώματος. Κατεδείχθη μεν η επιτακτική ανάγκη Γεωργικής Τραπέζης εξετέθησαν δε οι μάλλον συμφέροντες όροι διά τον τόπον, αλλ' ατυχώς ατάσθαλος πολιτεία του παρελθόντος ως εν πολλοίς άλλοις και εν τω ζωτικωτάτω τούτω ζητήματι εματαίωσε πάσας τας αγαθάς προσπαθείας της εθνικής πολιτικής. Υπήρχεν ήδη εψηφισμένος νόμος από του 1890, δυνάμει του οποίου η Κυβέρνησις εδικαιούτο να συνάψη σύμβασιν προς ίδρυσιν γεωργ. τραπέζης υφ' ους όρους ήδη ιδρύεται αύτη και θα λειετουργή από της 1ης προσεχούς Ιανουαρίου.

Εάν δεν επετεύχθησαν καλλίτεροι και συμφερώτεροι όροι και αν τούτο κατέστη αδύνατον επί πεντήκοντα όλα έτη εν τω μέλλοντι την ευθύνην υπέχει το άθλιον εκείνο πολιτικόν παρελθόν καθ ου ο κυπριακός λαός προσκαλείται μετ' ολίγον να σωρεύση όλας τας μελαίνας ψήφους του εις ουρανομήκην σωρόν αναθέματος.

Τοιαύται μεν τα διά νόμου επιτευχθέντα αγαθά διά της ευστόχου πολιτικής δράσεως της εθνικής μερίδος και των εθνικών αντιπροσώπων αυτής μεγαλείτερα δε και πολλώ σημαντικότερα υπάρχουσιν όσα επορίσθη και θα πορίζηται η Κύπρος εν τω μέλλοντι διά της ανυψώσεως των νησιωτών εν τη συνειδήσει των κρατούντων. Η Κύπρος διεκηρύχθη και ανεγνωρίσθη υπό τούτων ελληνική και ως φυσικόν δικαίωμα των Κυπρίων ανωμολογήθη ο υπέρ της ενώσεως μετά της Ελλάδος φλογερός πόθος αυτών.

Δεν είνε πλέον η Κύπρος η συνεσταλμένη και δουλόφρων, η επαιτούσα διά των ραγιάδων αντιπροσώπων της προσωπικά τινα ρουσφέτια και μόλις τολμώσα διά δουλικών μέχρι εδάφους υποκλίσεων να εκλιπαρή παρά των κρατούντων κοινωφελείς παραχωρήσεις. Μία παρέστη ευκαιρία εν τω παρελθόντι, ότι ο πολύς υπουργός των αποικιών Τσάμπερλαιν, παρεχώρησε γενναία δάνεια εις τινας μικράς βρετανικάς εξαρτήσεις, εν αις και η Κύπρος και το δάνειον εκ 300.000 λιρών διετέθη προς κατασκευήν επιζημίων αρδευτικών και ανωφελούς σιδηροδρόμου, όστις θ' απέβαινε των αρδευτικών επιζημιώτερος, ον η αρρενωπή διαμαρτυρία των αντιπροσώπων, κατά της σπατάλης εν τω λιμένι Αμμοχώστου και αι επίμονοι παραστάσεις κατά των επικειμένων ζημιών εκ της σιδηροδρομικής γραμμής Λευκωσίας-Αμμοχώστου, δεν προυκάλουν την σύντονον προσοχήν της Κυβερνήσεως όπως διά πολλών οικονομιών επεκταθή η σιδηροδρομική γραμμή μέχρι Μόρφου και εκείθεν προσεχώς μέχρι Καραβοστασίου. Η Κύπρος της σήμερον είνε η ελληνική, η αρρενωπή Κύπρος, η Κύπρος του Ονησίλλου και του Ευαγόρα, η Κύπρος η εθνική, ή έχουσα συνείδησιν των δικαιωμάτων της και γινώσκουσα ευκόσμως και εντόνως να διεκδική ταύτα προς τους κρατούντας. Οι φορολογικοί υπάλληλοι εγένοντο ευλαβέστεροοι προς τους φορολογουμένους, η αστυνομία εδιδάχθη να σέβηται την προσωπικήν αξιοπρέπειαν και ελευθερίαν των Κυπρίων και άπαντες οι άλλοι διοικητικοί κλάδοι, πλην τινών εξαιρέσεων, απέβησαν δικαιότεροι προς τους κατοίκους και λειτουργούσι σκοπιμώτερον και ταχύτερον ή το πριν.

Τα αιτήματα των κατοίκων μελετώνται προσεκτικώτερον και θραπεύονται εκ των ενόντων μη καταρριπτόμενα ως πρότερον εις τον κάλαθον των αχρήστων.

Τοιούτον πρέπει να διατηρήση και εν τω μέλλοντι η Κύπρος το παράστημα της προ τούτων ευπρεπές επιβάλλον και ευθυτενές με την κεφαλήν υψηλά και με το βλέμμα απτόητον, ως αρμόδιον εις λαόν καυχώμενον, επί προγονική ευγενεία, εργαζόμενον δε και αγωνιζόμενον προς επανόρθωσιν της προπατορικής ευκλείας του.

Η εθνική πολιτική επενεγκούσα εν ούτω βραχεί χρόνω τοσούτον λαμπρά αποτελέμστα εν τη νήσω, πρέπει και κατά τας προσεχείς βουλευτικάς εκλογάς τρανώτερον και εντονώτερον να διακηρυχθή ενδεικνυομένων διά καταπληκτικής πλειονοψηφίας ή και παμψηφίας εθνικών και μόνον εθνικών αντιπροσώπων των συνεργαζομένων και ομοφρονούντων μετά του λαοφιλούς πρωθιεράρχου και εθνάρχου εν Κύπρω και ΠΑΝΙΕΡΩΤΑΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΚΙΤΙΟΥ.

Η εθνική μερίς μετά των υποψηφίων αυτής στερράν αρυομένην πεποίθησιν από της επταετούς Πολιτείας αυτής, εν τω Νομοθετικώ και εκτός αυτού, προσκαλεί τον Κυπριακόν λαόν κατά τας προσεχείς βουλευτικάς εκλογάς, επιδοκιμάζων και επιψηφίζων το παρά πόδας εθνικόν πολιτικόν πρόγραμμα.

Α: Σθεναρά εν τω Νομοθετικώ Συμβουλίω διακήρυξις των εθνικών πόθων του ελληνικού λαού της Κύπρου και αδιάλειπτος προς πραγμάτωσιν αυτών ενέργεια νομοταγής εν αυτώ και παρ' άπαντι τω λαώ.

Β: Η λύσις του αρχιεπισκοπικού ζητήματος διά νόμου εκτάκτου, ουδόλως μεν θίγοντος τους ιερούς κανόνας και τα εκκλησιαστικά έθη και θέσμια της Ορθοδόξου Εκκλησίας εξασφαλίζοντος δε την αμερόληπτον και ανεπηρέαστον εκλογήν των εκλογέων Αρχιεπισκόπου, και την εξέλεγξιν αυτής υπό κανονικής Ι. Συνόδου.

Γ: Διαρρύθμισιν του Εκκλησιαστικού ζητήματος κατά τρόπον εξασφαλίζοντα μεν την ιεράν κτημοσύνην της Ορθοδόξου εν Κύπρω Εκκλησίας και τας από ταύτης προσόδους προς υλικήν και ηθικήν ανύψωσιν του ιερού κλήρου και του λαού.

Δ: Ανάγκη να παραχωρηθή εις την Κύπρον η οικονομική χειραφέτησις, επιτρεπομένης εις το Νομοθετικόν Συμβούλιον αυτής της επιψηφίσεως ή καταψηφίσεως του προϋπολογισμού, ούτινος πάντα τα κονδύλια να διατίθενται υπέρ της Κύπρου, ως και πάσα περαιτέρω των προσόδων αύξησις διά της ψήφου του Νομοθετ. Συμβουλίου επιφυλασσομένου εις την Α. Μ. τον Βασιλέα της Μ. Βρετανίας του υψηλού δικαιώματος της αρνησικυρίας.

Ε: Η μετατροπή της δεκάτης μετά της οικονομικής χειραφετήσεως της νήσου πρέπει να αποτελέσωσιν όρον των ων ουκ άνευ της πολιτικής δράσεως των αντιπροσώπων του τόπου κατά την προσεχή νομοθετικήν περίοδον ίνα δυνηθή η νήσος να εισέλθη ασφαλώς εν τη οδώ της ευημερίας και της προόδου.

ΣΤ: Η εποπτεία της εθνικής Παιδείας ν' ανατεθή εις Ελληνα επόπτην κεκτημένον την επιστημονικήν παιδαγωγικήν παίδευσιν και εμπειρίαν προς την υψηλήν εν τη νήσω αποστολήν και την αύξησιν της κυβερνητικής χορηγίας προς αυτήν κατά τρόπον απαλλάσσοντα τους κατοίκους των σχολικών τελών, ως είνε δίκαιον και προσήκον εις πεπολιτισμένην κυβέρνησιν, εισπράττουσαν εκ της νήσου πλέον ή επαρκείς προς απάσας τας ανάγκας αυτής προσόδους.

Ζ: Ο φόρος Υποτελείας ως αποτελών το μέγιστον και ανυπέρβλητον πρόσκομμα κατά πάσης οικονομικής και πνευματικής προόδου του λαού, πρέπει ερρωμένως και σθεναρώς να καταπολεμηθή ενισχυομένων των αντιπροσώπων του τόπου υπό της αρρήκτου ομοφωνίας του λαού και των εμπράκτως εκδηλωθεισών μέχρι τούδε αγαθών διαθέσεων του Μ. Αρμοστού.

Η: Τακτοποίησις διά νόμου της διανομής και εγγραφής των κληρονομικών περιουσιών προς δικαίαν των σχετικών χωρών κατανομήν

Θ: Νομοθετικά μέτρα κατά της επικρατούσης μέχρι τούδε αρχής της δημεύσεως γαιών ιδιωτικών είποτε παρέμενον αύται ακαλλιέργητοι επί μίαν δεκαετίαν.

Ι: Κατάργησις της προνομιακής παραχωρήσεως αδείας προς πώλησιν μεθυστικών ποτών διά του Ιταρέ Συμβουλίου και γενίκευσιν αυτής εις πάντα καταβάλλοντα το νενομισμένον τέλος.

ΙΑ: Επαρκής αύξησις του κονδυλίου των δημοσίων έργων προς επέκτασιν του οδικού της νήσου συμπλέγματος και συστηματικωτέραν συντήρησιν των δημοσίων οδών.

ΙΒ: Καθήκον στοιχειώδους δικαιοσύνης έχει η Κυβέρνησης, όπως προάγη και εις ανωτέρας κυβερνητικάς θέσεις ιθαγενείς υπαλλήλους κεκτημένους τα προς τούτο προσόντα, ως και εις ανωτέρους εν τη αστυνομία βαθμούς να προάγωνται ικανοί αστυνομικοί υπάλληλοι και ιδία νομομαθείς ιθαγενείς.

ΙΓ: Η αγροτική ιατρική υπηρεσία αρίστας μέχρι τούδε προσενεγκούσα εις τον τόπον υπηρεσίας πρέπει να επεκταθή πυκνή καθ' άπασαν την νήσον, αφού ο τόπος κέκτηται ήδη υπό πάσαν έποψιν λαμπρούς επιστήμονας ιατρούς.

Μακράν πάσης προς την Κυβέρνησιν προσωπικής ή κομματικής συναλλαγής οι εθνικοί αντιπρόσωποι οφείλουσι δημοσία από της επισήμου θέσεως αυτών να ποιώνται τας υπέρ του τόπου και των προσώπων συστάσεις να επικρίνωσι και επιτιμώσι πάσαν κυβερνητικήν υπερβασίαν και αδικίαν κατά της χώρας.

Η εθνική μερίς στηριζομένη επί της άρτι ληξάσης νομοθετικής περιόδου, ως επί εδάφους εδραίου και στερεού δύναται μετά πεποιθήσεως να χωρήση προς το σκοτεινόν μέλλον φωτίζουσα τούτο διά της αγνής και αδόλου φιλοπατρίας των υποψηφίων αυτής και του Κυπριακού λαού σύμπαντος ον προσκαλεί αθρόον εις τας εθνικάς κάλπας.

ΖΗΤΩ Η ΕΘΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ, ΖΗΤΩΣΑΝ ΟΙ ΕΘΝΙΚΟΙ ΥΠΟΨΗΦΙΟΙ ας βροντοφωνή ο ελληνικώτατος της Κύπρου λαός, απ' άκρου εις άκρον της νήσου, παρασκευάζων ούτω ανεκτόν μεν βίον υπό ξένην διοίκησιν, ταχείαν δε ασφαλή την εθνικήν του αποκατάστασιν και ως επωδόν ας αναπέμπη πάντοτε: ΖΗΤΩ Η ΕΝΩΣΙΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΜΕΤΑ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

(Μεταγλώττιση βασικών άρθρων του προγράμματος των Κιτιακών)

Η εθνική μερίδα με τους υποψηφίους της έχοντας τη σταθερή μεν πεποίθηση από την επταετή Πολιτεία της στο Νομοθετικό και έξω από αυτό, προσκαλεί τον Κυπριακό λαό κατά τις προσεχείς βουλευτικές εκλογές, να επιδοκιμάσει και επιψηφίσει το πιο κάτω εθνικό πολιτικό πρόγραμμα.

Α: Σθεναρή στο Νομοθετικό Συμβούλιο διακήρυξη των εθνικών πόθων του ελληνικού λαού της Κύπρου και αδιάλειπτη προς πραγμάτωση αυτών με νομοταγείς ενέργειες σ' αυτό και από όλο το λαό.

Β: Η λύση του αρχιεπισκοπικού ζητήματος με έκτακτο νόμο, που δεν θίγει καθόλου τους ιερούς κανόνες και τα εκκλησιαστικά έθη και θέσμια της Ορθόδοξης Εκκλησίας εξασφαλίζοντας δε την αμερόληπτη και ανεπηρέαστη εκλογή των εκλογέων Αρχιεπισκόπου, και την εξέλεγξη της από κανονική Ι. Σύνοδο.

Γ: Διαρρύθμιση του Εκκλησιαστικού ζητήματος κατά τρόπο που να εξασφαλίζει μεν την ιερή κτημοσύνη της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Κύπρο και τις προσόδους της για υλική και ηθική ανύψωση του ιερού κλήρου και του λαού.

Δ: Παραχώρηση στην Κύπρο η οικονομικής χειραφέτησης, που επιτρέπει στο Νομοθετικόν Συμβούλιον να επιψηφίζει ή να καταψηφίζει τον προϋπολογισμό, του οποίου όλα τα κονδύλια να διατίθενται υπέρ της Κύπρου, ως και κάθε περαιτέρω αύξηση των προσόδων με την ψήφο του Νομοθετ. Συμβουλίου επιφυλασσομένου στην Α. Μ. το Βασιλέα της Μ. Βρετανίας του υψηλού δικαιώματος της αρνησικυρίας.

Ε: Η μετατροπή της δεκάτης με την οικονομική χειραφέτηση της νήσου πρέπει να αποτελέσουν όρο της πολιτικής δράσης των αντιπροσώπων του τόπου κατά την προσεχή νομοθετική περίοδο για να μπορέσει η νήσος να εισέλθη ασφαλώς στην οδό της ευημερίας και της προόδου.

ΣΤ: Η εποπτεία της εθνικής Παιδείας ν' ανατεθεί σε Ελληνα επόπτη που κατέχει την επιστημονική παιδαγωγική παίδευση και εμπειρία προς την υψηλή αποστολή στη νήσο και την αύξηση της κυβερνητικής χορηγίας προς αυτήν κατά τρόπο που θα απαλλάσσει τους κατοίκους των σχολικών τελών, ως είναι δίκαιο και κατάλληλο σε πολιτισμένη κυβέρνηση, που εισπράττει από τη νήσο πλέον ή επαρκείς προσόδους προς όλες τις ανάγκες της.

Ζ: Ο Φόρος Υποτελείας που αποτελεί το μέγιστο και ανυπέρβλητο πρόσκομμα εναντίον κάθε οικονομικής και πνευματικής προόδου του λαού, πρέπει ισχυρά και σθεναρά να καταπολεμηθεί με την ενίσχυση των αντιπροσώπων του τόπου από άρρηκτη ομοφωνία του λαού και των αγαθών διαθέσεων του Μ. Αρμοστή που εκδηλώθηκαν έμπρακτα.

Η: Τακτοποίηση διά νόμου της διανομής και εγγραφής των κληονομικών περιουσιών για δίκαιη κατανομή.

Θ: Νομοθετικά μέτρα εναντίον της αρχής για δήμευση ιδιωτικών γαιών εάν αυτές παρέμειναν αυτές ακαλλιέργητες για μια δεκαετία.

Ι: Κατάργηση της προνομιακής παραχώρησης άδειας προς πώληση μεθυστικών ποτών γιά το Ιαρέ Συμβούλιο και γενίκευση της σε σε κάθε ένα που καταβάλλει το νενομισμένο τέλος.

ΙΑ: Επαρκής αύξηση του κονδυλίου των δημοσίων έργων προς επέκταση του οδικού συμπλέγματος της νήσου και συστηματικώτερη συντήρηση των δημόσιων οδών.

ΙΒ: Καθήκο στοιχειώδους δικαιοσύνης έχει η Κυβέρνηση, όπως προάγει και σε ανώτερες κυβερνητικές θέσεις ιθαγενείς υπαλλήλους που έχουν τα προσόντα, ως και σε ανώτερους στην αστυνομία βαθμούς να προάγωνται ικανοί αστυνομικοί υπάλληλοι και κυρίως νομομαθείς ιθαγενείς.

ΙΓ: Η αγροτική ιατρική υπηρεσία η οποία πέτυχε άριστες μέχρι στιγμής υπηρεσίες στον τόπο, πρέπει να επεκταθεί πυκνή καθόλη τη νήσο, αφού ο τόπος αποκτά ήδη από κάθε έποψη λαμπρούς επιστήμονες γιατρούς.

Μακρυά από κάθε προσωπική ή κομματική συναλλαγή με την Κυβέρνηση οι εθνικοί αντιπρόσωποι οφείλουν δημόσια από την επίσημη θέση τους να κάμνουν συστάσεις υπέρ του τόπου και των προσώπων και να επικρίνουν και επιτιμούν κάθε κυβερνητική υπέρβαση και αδικία εναντίον της χώρας.

Η εθνική μερίδα στηριζόμενη στη νομοθετική περίοδο που μόλις έληξε, ως σε έδαφος στεραιό μπορεί με πεποίθηση να προχωρήσει προς το σκοτεινό μέλλον φωτίζοντας αυτό με την αγνή και άδολη φιλοπατρία των υποψηφίων της και όλου του Κυπριακού λαού τον οποίο προσκαλεί αθρόο στις εθνικές κάλπες.

ΖΗΤΩ Η ΕΘΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ, ΖΗΤΩ ΟΙ ΕΘΝΙΚΟΙ ΥΠΟΨΗΦΙΟΙ ας βροντοφωνεί ο ελληνικός λαός της Κύπρου, απ' άκρου εις άκρο της νήσου, παρασκευάζοντας έτσι ανεκτό μεν βίο υπό ξένη διοίκηση, ταχεία δε ασφαλή την εθνική του αποκατάσταση και ως επωδό ας ψάλλει πάντοτε: ΖΗΤΩ Η ΕΝΩΣΗ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΜΕ ΤΗ ΜΗΤΕΡΑ ΕΛΛΑΔΑ.