7.4.1906: Υπoγράφovται τα συμβόλαια για τηv ίδρυση Γεωργικής Τράπεζας στηv Κύπρo

S-239

7.4.1906: ΥΠΟΓΡΑΦΟΝΤΑΙ ΤΑ ΣΥΜΒΟΛΑΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΔΡΥΣΗ ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ

Ενα από τα πολλά αιτήματα των Κυπρίων που ικανοποίησε ο νέος Υπατος Αρμοστής Κιγκ Χάρμαν ήταν η ίδρυση Γεωργικής Τράπεζας στην Κύπρο.

Το αίτημα υπέβαλλαν οι Κύπροι, Χριστιανοί και Μουσουλμάνοι, κατά καιρούς έντονα από την έναρξη της αγγλικής κατοχής, γιατί παρέμεναν εκτεθειμένοι στους τοκογλύφους που τους εκβίαζαν η επέβαλλαν αβάστακτους τόκους.

Την ίδρυση της Τράπεζας ανέλαβε ο Σερ Ουϊλκοξ, Ιππότης Ταξίαρχος του Διαπρεπέστατου Τάγματος των Αγίων Μιχαήλ και Γεωργίου, πρόεδρος της Αγγλοαιγυπτιακής Τράπεζας.

Το κεφάλαιο της Τράπεζας ήταν 100.000 λίρες, η δε Τράπεζα θα μπορούσε να δανείζει στους γεωργούς και έναντι υποθήκης με επιτόκιο όχι πέραν του 9%.

Η συμφωνία υπογράφτηκε μεταξύ του Σερ Ουίλκοξ και του Αρμοστή Χάρμαν στις 7 Απριλίου 1906 και η λειτουργία της προγραμματίσθηκε για την 1η Ιανουαρίου 1907 και για περίοδο 50 χρόνων.

Το συμβόλαιο δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κύπρου στις 18 Μαϊου 1906

Αναφερόταν στο συμβόλαιο (μεταγλώττιση):

" ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ

Συμβόλαιο που έγινε σήμερα 28 Απριλίου 1906, μεταξύ της Αυτού Εξοχότητας του Σερ Καρόλου Αντωνι Κιγκ- Χάρμαν, Ιπότη ταξίαρχου του Διαπρεπέστατου Τάγματος των Αγίων Μιχαήλ και Γεωργίου, Μεγάλου Αρμοστή της Αυτής Μεγαλειότητας στη Νήσο Κύπρο (αυτός μαζί με τους κατά καιρούς διαδόχους στο αξίωμα αυτό καλείται κατωτέρω "ο Μέγας Αρμοστής" αφ' ενός και του Σερ Ουίλλιαμ Ουίλκοξ, Ιππότη Ταξιάρχη του Διαπρεπέστατου Τάγματος των Αγίων Μιχαήλ και Γεωργίου, Προέδρου δε της Αγγλοαιγυπτιακής Γαιοπαρόχου, εταιρείας,

που ιδρύθηκε με το Κεδιβικό Θέσπισμα και έχοντας την έδρα της στο Κάϊρο της Αιγύπτου και που ενεργεί υπέρ και εκ μέρους της πιο πάνω εταιρείας (αυτός στη συνέχεια καλείται ο Εκδοχέας) αφ' ετέρου.

Επειδή με νόμο που θεσπίστηκε από το Νομοθετικό Συμβούλιο της Νήσου Κύπρου κατά το έτος 1890 και ο οποίος επιγράφεται "Νόμος για λήψη πρόνοιας για ίδρυση Γεωργικής Τράπεζας, ο Μέγας Αρμοστής εξουσιοδοτείται να συνάψει συμβόλαιο με οποιονδήποτε Τραπεζιτικό Κατάστημα ή με οποιοδήποτε πρόσωπο ή πρόσωπα, κατάλληλα εξουσιοδοτημένα όπως ενεργήσουν από μέρους οποιουδήποτε Τραπεζιτικού Καταστήματος και εκπροσωπήσουν αυτό ή με οποιουσδήποτε κεφαλαιούχους και να πράξει ο,τιδήποτε άλλο θα ήταν αναγκαίο προς ίδρυση Γεωργικής Τράπεζας στην Κύπρο και προς επιτέλεση όλων ή οποιουδήποτε από τους υπόλοιπους σκοπούς που ορίζονται στους νόμους που είναι σχετικοί η συντελεστικοί στην ίδρυση, συντήρηση και διαχείριση Γεωργικής Τράπεζας στην Κύπρο.

Και επειδή ο εκδοχέας των οποίων κατάλληλα εξουσιοδοτημένος και ενεργεί από μέρους της εν λόγω αγγλοαιγυπτιακής γαιοπαρόχου εταιρείας, επιθυμεί να ιδρύσει στη νήσο Γεωργική Τράπεζα και να διεξάγει σ' αυτήν την εργασία Γεωργικής Τράπεζας, ο δε Μέγας Αρμοστής στην ενάσκηση της εξουσίας την οποία περιβάλλεται από τον αναφερθέντα νόμο και λόγω των πλεονεκτημάτων, τα οποία θα προκύψουν στη νήσο από τη ίδρυση Γεωργικής Τράπεζας με το κεφάλαιο, συμφώνησε να χορηγήσει και εκχωρήσει στον εκδοχέα το αποκλειστικό προνόμιο της ίδρυσης και διεξαγωγής Γεωργικής Τράπεζας στην αναφερθείσα νήσο, για μια πενηνταετία από την πρώτη Ιανουαρίου 1907, στους εκδηλούμενους κατωτέρω όρους και συμφωνίες.

Γι' αυτό, με το παρόν συμφωνήθηκε μεταξύ των συμβαλλομενων μερών τα ακόλουθα:

1. Ο Εκδοχέας θα έχει το αποκλειστικό προνόμιο ίδρυσης στην αναφερόμενη νήσο Γεωργική Τράπεζα, η οποία φέρει την επωνυμία "Η Γεωργική Τράπεζα της Κύπρου" (αυτή στα κατωτέρω καλείται " Η Τράπεζα" θα αρχίσει τη διεξαγωγή εργασίας κατά την πρώτη Ιανουαρίου 1907 ή πριν από αυτή και θα έχει στην Κύπρο την έδρα της στην Πόλη της Αμμοχώστου.

2 Το κεφάλαιο της Τράπεζας θα είναι όχι λιγότερο από τις 100.000 λίρες.

3. Η Κυριώτερη εργασία της Τράπεζας θα συνίσταται στο να κάνει προκαταβολές στις γεωργικές και βιομηχανικές τάξεις της αναφερόμενης νήσου με την παροχή ασφάλειας με ακίνητη περιουσία για γεωργικά και βιομηχανικά εφόδια και για γεωργικά και βιομηχανικά προϊόντα και για την παροχή προσωπικής ασφάλειας και τέτοιας άλλης, την οποία θα προσδιόριζε η Εταιρεία.

4. Ο Τόκος στον οποίο η Τράπεζα θα δανείζει χρήματα με την παροχή ασφάλειας με ακίνητη περιουσία στην Κύπρο δεν θα υπερβαίνει τα εννέα τοις εκατό κάθε χρόνο.

5. Η Τράπεζα θά εξακολουθήσει να διεξάγει εργασία στη αναφερόμενη νήσο για μια πεντηκονταετία από την πρώτη Ιανουαρίου 1907 μετά τη λήξη της οποίας το Συμβόλαιο αυτό και οι χορηγούμενες με αυτό εξουσίες και προνομίες θα παύσουν και θα φθάσει στο τέλος.

6. Η Κυβέρνηση της Κύπρου θα παρέχει με τα κυβερνητικά φορολογήματα ή αλλες λειτουγίες προς συλλογή όλων των οφειλόμενων χρεών προς την Τράπεζα, για τα οποία η Κυβέρνηση θα πάρει κατάλληλη γνωστοποίηση, κάθε βοήθεια την οποία θα έκρινε αναγκαία λόγω δε των εκδουλεύσεων που θα παρασχεθούν η Τράπεζα θα αποτείνει προς το δημόσιο Ταμείο της Νήσου μισό τοις εκατό για τα ποσά που θα συλλεγούν, με την πληρωμή αυτή να τελείται κατά την τριακοστή πρώτη Μαρτίου, κάθε χρόνο.

Νοείται όμως πάντοτε ότι ούτε η Κυβέρνηση ούτε οποιοσδήποτε από τους λειτουργούς της θα είναι κατά οποιονδήποτε τρόπο υπεύθυνος για την μη συναλλαγή οποιωνδήποτε τέτοιων χρεών όπως αναφέρεται.

7. Η Κυβέρνηση θα παρέχει, σε κάθε χρόνο, στην Τράπεζα κάθε πληροφορία που κατέχει για την εγγεγραμμένη αξία και την κυριότητα καποιας ακίνητης περιουσίας, στην οποία με ασφάλεια η Τράπεζα θα επιθυμούσε να δανείσει χρήματα, τα δικαιώματα που θα επιβληθούν από το Κτηματολογικό Τμήμα στην παροχή της ρηθείσας συμφωνίας, δεν θα υπερβαίνουν τα πιστοποιητικά έρευνας που θα επιβληθούν τώρα, από το Κτηματολογικό Τμήμα.

8. Η Τράπεζα θα συντάσσει εξαμηνιαίες καταστάσεις του ενεργητικού και παθητικού της. Αντίγραφα των καταστάσεων θα υποβάλλονται στο Μεγάλο Αρμοστή, η δε Τράπεζα, εάν απαιτηθεί από το Μεγάλο Αρμοστή, θα αποδεικνύει το αληθές των καταστάσεων, προσάγουσα ως εμπιστευτικά τα έγγραφα των ισολογισμών, από τα οποία συντάχθησαν οι καταστάσεις.

8. Ο Μέγας Αρμοστής μπορεί από καιρού εις καιρό να διενεργεί εξέταση η τροποποίηση των καταστάσεων της Τράπεζας από κάποιο κυβερνητικό λειτουργό

τον οποίο θα διόριζε προς τούτο, η οποία θα παρέχειόλες τις εύλογες ευκολίες για επιτέλεση της εξέτασης.

10. Σε περίπτωση που η Τράπεζα αναστείλει τις πληρωμές τοις μετρητοίς για προσωρινό χρονοικό διάστημα η σε περίπτωση που θα αθετηθεί οποιοσδήποτε όρος

που περιλαμβάνεται στο παρόν Συμβόλαιο, ο Μέγας Αρμοστής θα έχει τη εξουσία να επιθέτει τέλος στο Συμβόλαιο αυτό με προκήρυξη που θα κοινοποιείται στην επίσημη εφημερίδα της νήσου και με την έκδοση της τέτοιας προκήρυξης, οι εξουσίες και προνομίες που παραχωρούνται με το παρόν συμβόλαιο θα παύσουν να υφίστανται και και θα καθίστανται άκυρες.

11. Κανένα από τα όσα διαλαμβάνονται στο παρόν Συμβόλαιο δεν θα ερμηνεύεται ότι επηρεάζει τις εξουσίες και προνομίες τις οποίες οι Νόμοι για δημόσια δάνεια του 1897 μέχρι το 1904 παρέχουν στους δανειστικούς επιτρόπους των δημοσίων έργων.

12. Ούτε ο Μέγας Αρμοστής της Κύπρου ούτε οποιοσδήποτε λειτουργός της Κυπριακής Κυβέρνησης θα είναι κατά οποιονδήποτε τρόπο προσωπικά υπεύθυνος για οποιονδήποτε πράγμα το οποίο θα προερχόταν από το Συμβόλαιο αυτό.

Σε πίστωση αυτών οι συμβαλλόμενοι έθεσαν τις υπογραφές και σφραγίδες τους κατά την ημέρα και το έτος που σημειώνονται ανωτέρω.

Κ. Α. ΚΙΓΚ ΧΑΡΜΑΝ

Υπογράφηκε, σφραγίστηκε και παραδόθηκε από τον προαναφερθέντα ΣΕΡ ΚΑΡΟΛΟ ΑΝΤΩΝΙ ΚΙΓΚ ΧΑΡΜΑΝ στην παρουσία του.

ΟΥ. ΡΗΣ ΔΑΙΒΙΣ, δικηγόρος του Στέμματος

Λευκωσία, Κύπρος

ΟΥ. ΟΥΙΛΚΟΞ

Πρόεδρος κατά το πληρεξούσιο από 7 Απριλίου 1906 της Αγγλοαιγυπτιακής Γαιοπαρόχου εταιρείας.