Πρώτη Ηλεκτρονική Ιστορία της Κύπρου

image

Δωρεάν προσφορά σε ερευνητές, μελετητές, φοιτητές, μαθητές και δημοσιογράφους.

Από την Κύπρο στην αρχαιότητα, μέχρι την Κύπρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η αγγλοκρατία, η ΕΟΚΑ, το πραξικόπημα, το σχέδιο Ανάν, η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αρχείο Παναγιώτη Παπαδημήτρη

papademetris-pΜοναδικό αρχείο στο οποίο μπορείτε να προστρέξετε και να αναζητήσετε εύκολα και γρήγορα αυτό που θέλετε για μια περίοδο 8.000 ετών για την Ιστορία της Κύπρου.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

8.9.1901; Βαριές κατηγoρίες Κιτιακώv εvαvτίov τωv Κυρηvειακώv αvτιπάλωv τoυς.

S-234

8.9.1901: ΒΑΡΕΙΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΚΙΤΙΑΚΩΝ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΩΝ ΚΥΡΗΝΕΙΑΚΩΝ ΑΝΤΙΠΑΛΩΝ ΤΟΥΣ ΣΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΕΚΛΟΓΙΚΗΣ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑΣ

Εφημερίδα ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ 6/19 Οκτωβρίου 1901

Στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας κατά τις εκλογές του 1901 το Κιτιακό Κόμμα εξέδιδε ακόμα και ποιήματα για να καυτηριάσει με τον τρόπο του το αντίπαλο κόμμα. Σε ένα από αυτά που κυκλοφόρησε και σε φυλλάδια στη Λευκωσία στις παραμονές των εκλογών (Ευαγόρας 22 Σεπτεμβρίου 1901) με τίτλο "όλοι εις τας κάλπας" αναφερόταν:

Ξυπνάτε με την σάλπιγγα,

ξυπνάτε με τ' αηδόνι

και η πατρίδα μας καλεί

στα κάλπας όλοι οι καλοί

ξυπνάτε ξημερώνει.

Ξυπνάτε η πατρίδα μας,

η λατρευτή κραυγάζει

στας κάλπας όλα τα παιδιά

που έχουν Ελληνος καρδιά

η Κύπρος μας φωνάζει.

Εμπρός παιδιά να δώσωμεν

ψήφον εις τον Δεσπότην

Στον Θεοφάνην, Σιακαλλήν

σ' αυτούς η ψήφος η καλή

του κάθε πατριώτη

Εμπρος παιδιά την ψήφον μας

στην εθνικήν μερίδα

όλοι που έχομεν καρδιά

και θέλομεν την λευτεριά

για την γλυκιά πατρίδα

Ζήτωσαν οι εθνικοί υποψήφιοι, Αγιος Κιτίου, Θ. Θεοδότου, Γ. Σιακαλλής

Ο ηγούμενος της Μονής Κύκκου Γεράσιμος ο οποίος επανεξελέγη βουλευτής στις εκλογές του 1901 (διατέλεσε βουλευτής από το 1891)

Οι Κιτιακοί είχαν μπει στην αντεπίθεση για καλά και οι φράσεις που χρησιμοποιούσαν εναντίον των αντιπάλων τους ήταν πολύ βαριές.

Τους κατηγορούσαν ως καταχθόνιους, μίσθαρνα και συνεργάτης της Κυβέρνησης, κακοποιό σπείρα, νάνους, τυραννίσκους και δημοκόπους.

Τέτοιες κατηγορίες και σκληρή γλώσσα αποδοκιμασίας των αντιπάλων τους χρησιμοποιούσαν και στις ομιλίες τους οι υποψήφιοι βωουλευτές του Κιτιακού μετώπου και τα εκφραστικά τους όργανα.

Ο Θ. Θεοδότου σε ομιλία του στη Μόρφου χαρακτήρισε τους Κυρηνειακούς ως σπείρα και ως ανθρώπους που προέβαναν σε ύπουλες και καταχθόνιες ενέργειες. Λεπτομέρειες της ομιλίας του δημοσίευσε η εφημερίδα "Ευαγόρας" σε παράρτημά της στις 8 Σεπτεμβρίου 1901:

"Συνεχίζων τας προς τους ψηφοφόρους αυτού ομιλίας του ο κ. Θεοδότου μετά τους εν Μύρτου, Ακανθού, Αποστόλω Ανδρέα και Ριζοκαρπάσω λόγους του εν οις εξέθετε και ανέπτυσσε το πολιτικόν πρόγραμμα της εθνικής μερίδος προς τας χιλιάδας των συνελευσάντων ακροατών απεφάσισε να μεταβή εις την κατά την παρελθουσαν Κυριακήν τελεσθείσαν πανήγυριν εν τη κωμοπόλει Μόρφου επί τη εορτή του Αγίου Μάμαντος, ίνα και εκεί αναπτύξη το εθνικόν αυτού πρόγραμμα προς τον λαόν της Κύπρου.

Η είδησις ότι ο κ. Θεοδότου έμελλε να ομιλήσει κατά την εορτήν του Αγίου Μάμαντος διαδοθείσαν ανά τα χωρία της επαρχίας Μόρφου Ορεινής και των άλλων πλησίον επαρχιών ενεθουσίασε τους χωρικούς, οίτινες είτε ποτέ άλλοτε πολυπληθείς συνέρρευσαν εις την πανήγυριν σπεύδοντες αθρόοι ν' ακούσωσιν από του στώματος του λαοφιλούς βουλευτού ολίγους λόγους ειλικρινείς και πατριωτικούς λόγους απολείνοντας εις το συμφέροντα του λαού και της πατρίδος.

Εν πολυπληθεστάτω λοιπόν συλλαλητηρίω ενώπιον χιλίων λαού συρρεύσαντος εκ πασών επαρχιών, ανήλθεν επί το πρόχειρον βήμα ο κ. Θεοδότου και εξεφώνησε σπουδαιότατον πολιτικόν λόγον θίξας όλα τα ζητήματα τα ενδιαφέροντα την Κύπρον, του λόγου δε τούτου σκιαγραφίαν εν γενικαίς γραμμαίς θα προσπαθήσωμεν να δώσωμεν εν τοις επομένοις.

Ο λόγος του κ. Θεοδότου: Το πρόγραμμα της εθνικής μερίδος.

Ουδέν άλλο πρόγραμμα, ήρξατο ο κ. Θεοδότου δύναται να έχη πας γνήσιος πατριώτης ει μη το της εθνικής αποκαταστάσεως της ημετέρας πατρίδος. Την εθνικήν της πατρίδος μας αποκατάστασιν θέσασα ως επικεφαλίδα του προγράμματος αυτής η εθνική μερίς αγωνίζεται πάση δυνάμει εναντίον των υπούλων ενεργειών και των καταχθονίων της Κυβερνητικής μερίδος, της σπείρας εκείνης των καταχθονίων ήτις συσπειρωθείσα περί την Κυβέρνησιν και γλύφουσα τα ριπτόμενα εις αυτήν κόκκαλα εκ της πλουσίας κυβερνητικής τραπέζης, αγωνίζεται δι'όλων των μέσων, θεμιτών και αθεμίτων προς υπονόμευσιν της γλώσσης μας, της θρησκείας μας, του εθνικού μας, εναντίον των εθνικών πόθων σύμπαντος του κυπρκακού λαού.

Μετά την ανάπτυξιν του πρώτου και μελειωδεστάτου όρου του προγράμματος της εθνικής μερίδος, εισήλθεν ο κ. Θεοδότου και εις τα κατά μέρος τοπικά ζητήματα έθιξε καταθλιπτικήν την πολιτικήν της Κυβερνήσεως, απεκάλυψεν και εκαυτηρίασε την επί των διαφόρων ζητημάτων συνεργασίαν Σπείρας και Κυβερνήσεως και εζήτησε παρά του λαού τον πολιτικόν θάνατον των καταπροδιδόντων τα εμπιστευθέντα αυτοίς συμφέροντα της πατρίδος.

Στη συνέχεια αφού αναφέρθηκε στα διάφορα προβλήματα του λαού κατέληξε:

"Εθεώρησα καθήκον μου να εκθέσω ενώπιον υμών των μελλόντων να προσέλθητε εις τας κάλπας πάσας τας αντεθνικάς ενεργείας των ανθρώπων εκείνων, οίτινες θα έχωσι την

Η ιστορική φωτογραφία του Αρμοστή Σερ Χάινς Σμιθ με βουλευτές ύστερα από συνεδρία του Νομοθετικού Συμβουλίου της 21ης Φεβρουαρίου 1900. Η φωτογραφία δημοσιεύεται τόσο στο βιβλίο του Αχιλλέα Λυμπουρίδη (Η Αγγλοκρατία στην Κύπρο,1985) στο βιβλίο του Κεβόρκ Κλεσισιάν «Λευκωσία, η πρωτεύουσα της Κύπρου, τότε και σήμερα» και στην Ιστορική Εγκυκλοπαίδεια της Κύπρου (1979-80). Δικρίνονται κατά τον Αχιλλέα Λυμπουρίδη (από αριστερά προς δεξιά στην πρώτη σειρά): Ιωάννης Οικονομίδης, Πασχάλης Κωνσταντινίδης, Θεοφάνης Θεοδώρου, Αχιλλέας Λιασίδης, Χατζιχαβούζ Ζισί, Μητροπολίτης Κιτίου Κύριλλος, Χάινς Σμιθ, Aρμοστής, Ντερβίς Πασά, Ονούφριος Ιασονίδης, ηγούμενος Κύκκου Γεράσιμος, Σωκράτης Φραγκούδης και Γιάγκος Βοντιτσιάνος

τόλμην να παρουσιαθώσι και ζητήσωσι τας ψήφους υμών. Ανελάβομεν τον αγώνα κατά των ανθρώπων τούτων εν πλήρει πεποιθήσει του δικαίου ημών. Ο αγών ον ανελάβομεν είνε αγών κατά των κυβερνητικών καταπιέσεων και παρανομιών, είνε αγών κατά των επιβουλών σπείρας και κυβερνήσεως εναντίον της γλώσσης μας, της θρησκείας μας, του εθνικισμού μας. Ο αγών ημών είναι ευγενής και δίκαιος και έχομεν την πεποίθησιν ότι κατά τας προσεχείς βουλευτικάς εκλογάς θα προσέλθητε εις τας κάλπας διά να σταματήσητε και κατασυντρίψητε υπό τους πόδας υμών την Λερναίαν Υδραν της πατρίδος μας και εξουδετερώσητε διά της ανδρικής υμών στάσεως σπείραν τε και Κυβέρνησιν".

(Μεταγλώττιση)

Συνεχίζοντας τις ομιλίες του προς τους ψηφοφόρους του ο κ. Θεοδότου μετά τη Μύρτου, Ακανθού, Απόστολο Ανδρέα και Ριζοκάρπασο, στις οποίες εξέθετε και ανέπτυσσε το πολιτικό πρόγραμμα της εθνικής μερίδας προς τις χιλιάδες των ακροατών, αποφάσισε να μεταβεί την

ΝΕΟΝ ΕΘΝΟΣ 19/1 Σεπτεμβρίου 1900. Η συνέχεια στην επόμενη σελίδα

περασμένη Κυριακή στο πανηγύρι της Κωμόπολης Μόρφου κατά τη γιορτή του Αγίου Μάμαντος, για να αναπτύξει το εθνικό του πρόγραμμα προς το λαό της κύπρου.

Η είδηση ότι ο κ. Θεοδότου θα μιλούσε κατά τη γιορτή του Αγίου Μάμαντος διαδόθηκε στα χωριά της επαρχίας Μόρφου, Ορεινής και άλλων πλησίον επαρχιών και ενθουσίασε τους χωρικούς οι οποίοι ποτέ άλλοτε δεν είχαν συρρεύσει πολυπληθείς στο πανηγύρι, σπεύδοντες αθρόοι για να ακούσουν από το στόμα του λαοφιλούς βουλευτή λόγους ειλικρινείς και πατριωτικούς που αφορούσαν τα συμφέροντα του λαού και της πατρίδας.

Σε μεγάλο λοιπόν συλλαλητήριο ενώπιον χιλίων ανθρώπων που συνέρρευσε από όλες τις επαρχίες ανήλθε σε πρόχειρο βήμα ο κ. Θεοδότου κα εκφώνησε σπουδαιότατο πολιτικό λόγο και έθιξε όλα τα ζητήματα που ενδιαφέρουν την Κύπρο τον δε λόγο αυτό θα προσπαθήσουμε να σκιαγραφήσουμε σε γενικές γραμμές στα κατωτέρω:

Ο λόγος του κ. Θεοδότου. Το πρόγραμμα της εθνικής μερίδας.

Κανένα πρόγραμμα, άρχισε ο κ. Θεοδότου, δεν μπορεί να έχει κάθε γνήσιος πατριώτης παρά μόνο αυτό της εθνικής αποκατάστασης της πατρίδας μας.

Την εθνική αποκατάσταση της πατρίδας αφού έθεσε επικεφαλής του προγράμματος της η εθνική μερίδα αγωνίζεται με κάθε δύναμη εναντίον των ύπουλων ενεργειών και των καταχθόνιων της κυβερνητικής μερίδας της σπείρας εκείνης των καταχθόνιων, η οποία συσπειρώθηκε γύρω από την Κυβέρνηση και γλύφει τα κόκκαλα που της ρίχνει από την πλούσια κυβερνητική τράπεζα, αγωνίζεται με όλα τα μέσα, θεμιτά και αθέμιτα προς υπονόμευση της γλώσσας μας, της θρησκείας μας, του εθνισμού μας, εναντίον των εθνικών πόθων ολόκληρου του Κυπριακού λαού.

Μετά την ανάπτυξη του πρώτου θεμελιοδέστατου όρου του προγράμματος της εθνικής μερίδας εισήλθεν ο κ. Θεοδότου στα επί μέρους τοπικά ζητήματα και έθιξε την καταθλιπτική πολιτική της κυβέρνησης, αποκάλυψε και καυτηρίασε την συνεργασία της Σπείρας και της Κυβέρνησης στα διάφορα ζητήματα και ζήτησε από το λαό τον πολιτικό θάνατο αυτών που καταπροδίδουν τα συμφέροντα τα οποία τους εμπιστεύθηκε η πατρίδα.

Στη συνέχεια αφού αναφέρθηκε στα διάφορα προβλήματα του λαού ο Θεοφάνης Θεοδότου κατέληξε:

Θεώρησα καθήκο μου να εκθέσω σε σας που θα προσέλθετε στις κάλπες, όλες τις αντεθνικές ενέργειες των ανθρώπων εκείνων, οι οποίοι έχουν την τόλμην να παρουσιασθούν και να ζητήσουν τις ψήφους μας. Αναλάβαμε τον αγώνα εναντίον των ανθρώπων αυτών, πεπεισμένοι πλήρως για το δίκαιο μας. Ο αγώνας τον οποίο αναλάβαμε είναι αγώνας εναντίον των κυβερνητικών καταπιέσεων και παρανομιών, είναι αγώνας εναντίον των επιβουλών της σπείρας και της Κυβέρνησης, εναντίον της γλώσσας μας, της θρησκείας μας του εθνικισμού μας. Ο αγώνας μας είναι ευγενής και δίκαιος και έχομεν την πεποίθηση ότι κατά τις προσεχείς βουλευτικές εκλογές θα προσέλθετε στις κάλπες για να καταπατήσετε και κατασυντρίψετε κάτω από τα πόδια σας τη Λερναία Υδρα της πατρίδας μας και να εξουδετερώσετε με την ανδρική σας στάση σπείρα και κυβέρνηση.

Εξ άλλου η εφημερίδα "Ευαγόρας" που αποτελούσε ουσιαστικό εκφραστικό όργανο του Κιτιακού Κόμματος με εκδότη τον Καταλάνο, έγραφε στις 18 Σεπτεμβρίου, παραμονές των εκλογών:

Το δεύτερο τμήμα της είδησης της εφημερίδας ΝΕΟΝ ΕΘΝΟΣ για τις κατηγορίες εναντίον του Μητροπολίτη Κιτίου για Μασωνισμό

"Σήμερον είμεθα εις τας παραμονάς των βουλευτικών εκλογών και ήρχισαν πάλιν το ψεύδος και η αγυρτεία. Εν τω εκλογικώ διαμερίσματι Λευκωσίας-Κυρηνείας, ολόκληρος η Πιτσιλιά και η Μαραθάσα, η Τηλλυριά και η Σολέα, η Ορεινή και το Μόρφου, η Κυθραία, η Λευκωσία, η Κυρήνεια, Ορόδοξοι, Καθολικοί, Μαρωνίται, όλος ο λαός εκηρύχθη ενθουσιωδώς υπέρ των εθνικών υποψηφίων. Και έρχονται τα όργανα της Σπείρας να μας είπωσιν ότι ο λαός είνε υπέρ αυτών. Τολμώσι τα όργανα της σπείρας να υβρίσωσι τον κυπριακόν λαό συκοφαντούντες αυτόν ότι ετάχθη με την απαισίαν Σπείραν. Και νομίζουσι εν τη τυφλώσει ήτις κατέλαβεν αυτοίς ότι δύναται ακόμη να ευρωθώσιν άνθρωποι τόσον ανόητοι και κουφοί, ώστε να πιστεύωσιν εις αυτούς. Νομίζουσιν ότι είναι δυνατόν να ευρωθώσιν άνθρωποι οίτινες να αγαπώσι τόσον ολίγον την πατρίδα των ώστε να δώσωσι ψήφον υπέρ των υποψηφίων της Σπείρας.

Οι υποψήφιοι της Σπείρας είναι πολιτικά πτώματα, εις τα οποία τίποτε δεν δύναται να δώση ζωήν. Τους κατεδίκασε το ανώτατον πολιτικόν δικαστήριον, η συνείδησις του κυπριακού λαού. Τους κατεπάτησε και κατεσυνέτριψεν ο κυπριακός λαός και οι άλλοτε υπερήφανοι τυραννίσκοι οικτρόν παριστώσι σήμερον θέαμα".

(Μεταγλώττιση)

Σήμερα είμαστε στις παραμονές των βουλευτικών εκλογών και άρχισαν πάλι το ψεύδος και η αγυρτεία. Στο εκλογικό διαμέρισμα Λευκωσίας-Κυρηνείας, ολόκληρη η Πιτσιλιά και η Μαραθάσα, η Τηλλυριά και η Σολέα, η Ορεινή και το Μόρφου, η Κυθραία, η Λευκωσία, η Κερήνεια, Ορόδοξοι, Καθολικοί, Μαρωνίτες, όλος ο λαός έχει κηρυχθεί ενθουσιωδώς υπέρ των εθνικών υποψηφίων. Και έρχονται τα όργανα της Σπείρας να μας πουν ότι ο λαός είναι υπέρ τους. Τολμούν τα όργανα της σπείρας να βρίζουν τον κυπριακό λαό συκοφαντούντες αυτόν ότι έχει ταχθεί με την απαίσια Σπείρα. Και νομίζουν μέσα στην τύφλωση τους η οποία τους κατέλαβε ότι μπορούν ακόμη να βρεθούν άνθρωποι τόσον ανόητοι και κουφοί, ώστε να πιστεύουν σ' αυτά. Νομίζουν ότι είναι δυνατό να βρεθούν άνθρωποι οι οποίοι να αγαπούν τόσο λίγο την πατρίδα τους ώστε να δώσουν ψήφο υπέρ των υποψηφίων της Σπείρας.

Οι υποψήφιοι της Σπείρας είναι πολιτικά πτώματα, στα οποία τίποτε δεν μπορεί να δώσει ζωή. Τους καταδίκασε το ανώτατο πολιτικό δικαστήριο, η συνείδηση του κυπριακού λαού. Τους κατεπάτησε και κατεσυνέτριψε ο κυπριακός λαός και οι άλλοτε υπερήφανοι τυραννίσκοι πασριστάνουν σήμερα οικτρό θέαμα".

Σε άλλο σημείωμα ο Ευαγόρας (22 Σεπτεμβρίου 1901) χρησιμοποιούσε τις ίδιες ύβρεις και κατηγορίες εναντίον των Κυρηνειακών:

" Εγεννήθησαν εν τη αφανεία, ετράφησαν και εβίωσαν εν τω ψεύδει και την πλάνη και αδυνατούσιν εν τοις κρισιμωτάτοις καιροίς της πατρίδος να αρθώσι μικρόν από του ταπεινού εδάφους, επί του οποίου πάντοτε ανίχνευσαν το προσωπικόν συμφέρον και έσπειραν προ των

Ετοιμασίες για εισαγωγη αυτοκινήτων (ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ 3/16 Μαρτίου 1901).

βημάτων αυτών την αγυρτείαν και την φενάκην και ήγειραν βωμούς εις την ιδιοτέλειαν, την κακοβουλίαν και την εκμετάλλευσιν και εξαχρείωσιν πάσης ιδέας ευγενούς παντός ύψηλού πόθου:

(Μεταγλώττιση)

Γεννήθηκαν στην αφάνεια, ετράφησαν και έζησαν στο ψέμα και την πλάνη και αδυνατούν στους κρισιμότατους καιρούς της πατρίδας να αρθούν λίγο από του ταπεινό έδαφος, στο οποίο πάντοτε ανίχνευσαν το προσωπικό συμφέρο τους και έσπειραν στα βήματα τους την αγυρτεία και την απάτη ήγειραν βωμούς στην ιδιοτέλεια, την κακοβουλία και την εκμετάλλευση και εξαχρείωση κάθε ιδέας ευγενούς κάθε υψηλού πόθου.