22.7.1889: Οι πρώτες επαφές της πρεσβείας με τoυς Υπoυργoύς Απoικιώv και Οικovoμικώv. Νάτσφoρτ: Τηv Κυπρo τηv έχω στηv καρδιά μoυ.

S-186

22.7.1889: ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΕΠΑΦΕΣ ΤΗΣ ΠΡΕΣΒΕΙΑΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΥΠΟΥΡΓΟΥΣ ΑΠΟΙΚΙΩΝ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ. ΝΑΤΣΦΟΡΤ: ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΤΗΝ ΕΧΩ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ ΜΟΥ

Η Κυπριακή πρεσβεία υπό τον Αρχιεπίσκοπο Σωφρόνιο και τους Θ. Περιστιάνη, Π Κωνσταντινίδη και Α. Λιασιδη συναντήθηκε κατά την παραμονή της στο Λονδίνο τόσο με τον υπουργό Αποικιών Νάτσοφρτ, όσο και με τον υπουργό Οικονομικών, με τον οποίο συζήτησε τα αιτήματα του Κυπριακού λαού, αλλά αυτοί, ενώ αναγνώριζαν το δίκαιο των Κυπρίων δεν αναλάμβαναν καμμιά δέσμευση.

Ετσι απάντησαν στην πρεσβεία για το φόρο υποτελείας ότι ήταν δύσκολο να ελαττωθεί, χωρίς τη συγκατάθεση της Πύλης και της Γαλλίας, ενώ για τη σύσταση Γεωργικής Τράπεζας, ενώ δεν έφεραν ένσταση, δεν μπορούσαν να δεσμεύσουν την Κυβέρνηση τους.

Με άλλα λόγια οι δυο υπουργοί και ιδιαίτερα ο υπουργός των Οικονομικών, απάντησε στην πρεσβεία ότι η Βρετανία μπορούσε να ικανοποιήσει μερικά απο τα αιτήματα των Κυπρίων, αλλά χωρίς να χάσει ούτε ένα γρόσι η αγγλική Κυβέρνηση.

Λεπτομέρειες των επαφών έδωσε η Πρεσβεία σε έκθεση της που έστειλε στην Κύπρο και δημοσιεύθηκε στις 22 Ιουλίου στην εφημερίδα "Σάλπιγξ".

Ανέφερε η πρεσβεία στην έκθεση της (Μεταγλώττιση):

"Η επιθυμία του να ανακοινώσουμε σε σας κάτι το οριστικό ανέβαλε την αποστολή της παρούσης μέχρι τούδε, οπότε αφού πειστήκαμε ότι τέτοια ασφαλής κοινοποίηση θα αναβαλλόταν ακόμη επί μακρό, αποφασίσαμε να σας γνωρίσουμε τα όσα έγιναν μέχρι τούδε και όπως τα αντιληφθήκαμε.

Στις 9 Ιουνίου φθάσαμε στο Λονδίνο και αμέσως δυο από μας, οι κ.κ. Θ. Περιστιάνης και Π. Κωνσταντινίδης επισκεφθήκαμε την επομένη το υπουργείο των Αποικιών όπου δηλώσαμε ότι η πρεσβεία που μεταφέρει το υπόμνημα έφθασε στο Λονδίνο και επιθυμεί να υποβάλει το έγγραφο στον υπουργό των Αποικιών, και να προσθέσει δε και προφορικά όσα νόμιζε κατάλληλα.

Ο πρώτος γραμματέας του υπουργείου υποδέχθηκε πολύ ευγενικά τους επισκέπτες και τους πληροφόρησε ότι ο υπουργός ήταν απών και ότι ευθύς μετά την επιστροφή του θα ληφθεί πρόνοια για τη συνέντευξη.

" Αναμένοντες την επάνοδο του υπουργού και την πρόσκληση προς αυτόν για συνέντευξη, νομίσαμε κατάλληλο να συντάξουμε ιδιαίτερη παρά το υπόμνημα έκθεση, που το επεξηγεί και το συμπληρώνει.

Στην έκθεση αυτή προστέθηκε ως μέρος του προοϊμίου η εκφρασθείσα στην Κύπρο και από την ολομέλεια της αδελφότητας στην Αίγυπτο ευχή για εθνική αποκατάσταση.

Ακολουθούντες αυτήν και με την συνηγορία και των δικών μας αισθημάτων δηλώσαμε στην έκθεση ότι οι Ελληνες Κύπριοι, ανεξαίρετα, μη λησμονούντες την καταγωγή και τις παραδόσεις τους, ατενίζοντες δε πάντοτε σε εθνικό μέλλον, συναινούν στην αγγλική κατοχή".

Στην έκθεση εξηγούμε με ποιο τρόπο θ' αποβεί κατά την άποψη μας δυνατό, οι τελούμενοι φόροι από την Κύπρο να μη περνούν τις 140.000 λίρες δηλαδή με την ελάττωση της δαπάνης της διαχείρισης σε 80.000, 10.000 να τεθούν ετήσια στη διάθεση του προτεινόμενου τώρα γεωργικού τμήματος ή να χρησιμοποιθούν για βελτίωση της γεωργίας, 9.000 λίρες, να δαπανώνται ετησίως υπέρ δημοσίων έργων και 1.000 λιρών υπέρ της Μέσης Παιδείας από τις πληρονόμενες λίρες 3.000 υπέρ της κατωτέρας εκπαίδευσης, οι δε υπολοιπόμενες 40.000 λίρες ετησίως να συντελούν στην πληρωμή του τουρκικού φόρου, μολονότι θεωρείται από μας εντελώς ξένος γιατί έχει αναληφθεί χωρίς τη δική μας υποχρέωση για υψηλούς πολιτικούς σκοπούς που ενδιαφέρουν αποκλειστικά τον αγγλικό λαό.

Μετά από 10 ημέρες επήλθε η πρόσκληση του υπουργού των Αποικιών και πήγαμε σ' αυτόν στην ορισθείσα ημέρα και επιδώσαμε το υπόμνημα και την έκθεση, μετά ανακοινώσαμε σ' αυτόν ότι είμαστε πρόθυμοι να δώσουμε και προφορικές πληροφορίες για τα αιτήματα που περιέχονται στο υπόμνημα και γενικά για κάθε τι που αφορά την κατάσταση στη νήσο.

Κατά την πρώτη αυτή συνέντευξη η συζήτηση περιστράφηκε στη βαριά γενικά φορολογία για την ελεεινή οικονομική κατάσταση του τόπου, για την απαραίτητη ανάγκη άμεσης αντίληψης για τη σύσταση γεωργικού τμήματος και γεωριγκής τράπεζας και για τη φυτεία του καπνού.

Υστερα από πολλές συζητήσεις ο υποργός απάντησε ότι την Κυπρο έχει στην καρδιά του και ότι είναι διατεθειμένος να αποδώσει δικαιοσύνη.

Αναγνωρίζει ότι η παρούσα οικονομική κατάσταση που υπάρχει είναι πολύ δυσχερής αλλά ότι το ζήτημα της φορολογίας αφορούσε ιδιαίτερα τον υπουργό των Οικονομικών ως τον μόνο που αντιπροσωπεύει τους Αγγλους φορολογούμενους και ότι νόμιζε κατάλληλο να κανονίσει ιδιαίτερη συνέντευξη μας με τον υπουργό Οικονομικών στην παρουσία και του ιδίου.

Ως προς το γεωργικό τμήμα επιδοκίμασε κατ' αρχήν τη σύσταση του, πρότεινε δε ο ίδιος όπως το τμήμα αυτό συσταθεί από ένα άγγλο πρόεδρο και ένα εγχώριο μέλος που θα διορίζονται από την Κυβέρνηση και ένα γραμματέα. Ως προς τη γεωργική τράπεζα αναγνωρίστηκε το ωφέλιμο της τέτοιας σύστασης και θέλησε να πληροφορηθεί από μας αν ο φόρος της ακρίδας που προτείνεται να κατατεθεί ως ασφάλεια για τη σύσταση τέτοιας τράπεζας αφορά όλες τις πράξεις των κατοίκων και αν αυτοί θα συγκατατίθεντο σε τούτο.

Λάβαμε εδώ αφορμή να εξηγήσουμε σαφώς ότι η ευημερία όλων γενικά των τάξεων εξαρτάται από την ευημερία της γεωργικής τάξης και ότι καμμιά τάξη δεν θα αντισταθεί. Τέτοιος δε νόμος θα ψηφίζετο από τους αντιπροσώπους τους στο Νομοθετικό.

Σε τέτοια περίπτωση, είπε, φρονώ ότι η Κυβέρνηση δεν θα έχει ένσταση να το επιτρέψει. Ως προς τη φυτεία του καπνού δεν βλέπει δυσκολία μόλις εξασφαλισθεί το εισπραττόμενο σήμερα δικαίωμα της Κυβέρνησης, αλλά επεθυμούσε να πάρει γραπτώς τη γνώμη μας για το ζήτημα αυτό.

Κήρυξε το τέλος της συνέντευξης λέγοντας ότι είναι πρόθυμος να μας δεχθεί και πάλι όταν νομίσουμε αυτό κατάλληλο, διότι προσέθεσε, η κυβέρνηση στην Κύπρο, υπέβαλε σ' αυτόν εκθέσεις που αναιρούν το υπόμνημα και νόμιζε δίκαιο να μας δώσει αντίγραφα ώστε να είμαστε ενήμερο και σε θέση να υποβάλουμε τις ενστάσεις μας για τις νέες αυτές εκθέσεις.

Πράγματι την επομένη και τις επόμενες ημέρες το υπουργείο εξακολουθούσε να μας κοινοποιεί πολλές και μικρές εκθέσεις των αρχόντων μας στην Κύπρο που αναιρούσαν διά μακρών τα αιτήματα μας που περιέχονται στο υπόμνημα μας.

Τις εκθέσεις αυτές μεταφράζουμε, μελετούμε και καταγινόμαστε σε απάντηση συντάσσοντες αναιρετικήν έκθεση στα γαλλικά την οποία θα υποβάλουμε προσεχώς υπουργείο κατά τη νέα συνέντευξη που ζητήσαμε.

Θα ήταν έργο μακρό αν δοκιμάζαμε εδώ να σας πούμε το περιεχόμενο των εκθέσεων αυτών, αρκούμαστε δε μόνο να σας πούμε ότι οι άρχοντες μας αναιρούν το υπόμνημα κατά γράμμα.

Στο μεταξύ επήλθε η πρόσκληση για συνέντευξη με τον υπουργό των Οικονομικών κατά την οποία ήταν παρών και ο υπουργός των Αποικιών και ανώτεροι υπάλληλοι και των δύο υπουργείων.

Σε αυτή συζητήθηκε το περί φορολογίας, που αποτείνεται στην Πύλη φόρος και η σύσταση γεωργικής τράπεζας, ζήτημα που έχει σχέσεις με τη δικαιοσδοσία του.

Αναγνώρισε και αυτός ότι η νήσος υπό οικονομική έποψη διατελεί όχι σε ευάρεστη θέση, αλλά ότι ως προς τη φορολογία δεν τολμά να επιβάλει στους Αγγλους φορολογούμενους περισσότερη φορολογία από εκείνη την οποία αποτίουν για τη νήσο.

Ως προς δε τον τουρκικό φόρο ευρίσκει ωφέλιμη την ιδέα της μετατροπής του δανείου του 1885 με νέο δάνειο υπό επωφελέστερους όρους γι' αυτό θα προέκυπτε ωφέλεια 20.000 λιρών για την αναλογία της Κύπρου.

Ως προς την Τράπεζα δήλωσε ότι δεν θα έχει ένσταση να καθιερωθεί το ποσό που εισπράττεται για την ακρίδα προς ασφάλεια της τράπεζας που θα συσταθεί αλλά αδυνατούσε να συστήσει στην Κυβέρνηση την εγγύηση της καθ' όσον τέτοιο δεν είναι σύμφωνο με τις αρχές και τις προηγούμενες και βρίσκει ότι εφόσον πληρώνεται ετησίως το ποσό της ακρίδας ήταν εύκολη η σύσταση της Τράπεζας.

Συζητήθηκε το ζήτημα του φόρου της Τουρκίας ως τελευταίου προς τη νήσο, αλλά απάντησε ότι δυστυχώς βρισκόμαστε απέναντι σε γεγονότα και δεν μένει παρά να σκεφθούμε πως πρέπει να επιφέρουμε κάποια βελτίωση.

Μας παρέπεμψε και αμέσως στον υπουργό των Αποικιών, όπως συζητήσουμε και αμέσως τις λεπτομέρειες αυτών, ως και των άλλων ζητημάτων της νήσου.

Ενασχολούμαστε τώρα στη σύνταξη της απάντησης η οποία μας δυσκόλεψε όχι λίγο λόγω των αριθμών τους οποίους ο κ. Αρχιλογιστής της νήσου δίνει στις εκθέσεις του, όπως καταδείξει ότι η φορολογία στην Τουρκία ήταν ανώτερη από τη σημερινή και μετά το πέρας της οποίας θα ζητήσουμε να ορισθεί η συνέντευξη με τον υπουργό.

Λόγω των διαφόρων προσκλήσεων, έχομε την ευκαιρία να γνωρίσουμε πολλούς βουλευτές με τους οποίους πήραμε συνεντεύξεις για τα ζητήματα της Κύπρου και οι οποίοι μας ζήτησαν λεπτομερή έκθεση των αιτημάτων μας, όπως κατά το δυνατό να βοηθήσουν, ετοιμάζομε αυτές τις οποίες θα εκτυπώσουμε προς διανομή.

Συμπάθειες υπέρ του κυπριακού ζητήματος εκφράστηκαν πολλές δημόσια σε δείπνο δε που δόθηκε από το δήμαρχο, όπου ήταν πολλή αριστοκρατεία προσκεκλημένη, έγινε πρόποση υπέρ του Αρχιεπισκόπου και της ευόδωσης της εντολής του και ανταπάντησε ο Αρχιεπίσκοπος και ευχαρίστησε και έθεσε σε έκταση το ζήτημα της Κύπρου

Τέτοια περίπου είναι μέχρι σήμερα η εργασία της πρεσβείας.

Διατελούμε κλπ, Η πρεσβεία