20.4.1889: Ο Κυρηvείας Χρύσαvθoς εκλέγεται Μητρoπoλίτης Κιτίoυ και σε λίγες μέρες o Κύριλλoς Παπαδόπoυλoς Μητρoπoλίτης Κυρηvείας.

S-182

20.4.1889: Ο ΚΥΡΗΝΕΙΑΣ ΧΡΥΣΑΝΘΟΣ ΕΚΛΕΓΕΤΑΙ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΚΙΤΙΟΥ ΚΑΙ ΣΕ ΛΙΓΕΣ ΜΕΡΕΣ Ο ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΚΥΡΗΝΕΙΑΣ

Στις 10 Δεκεμβρίου 1886 πέθανε ο Επίσκοπος και Μητροπολίτης Κιτίου Κυπριανός και ο Θρόνος του Κιτίου έμεινε κενός μέχρι το 1889.

Ενώ στις αρχές του 1889 οι Κύπριοι ετοιμάζονταν να στείλουν πρεσβεία στο Λονδίνο υπό τον Αρχιεπίσκοπο Σωφρόνιο για να εκφράσουν και στην Κεντρική Κυβέρνηση του Λονδίνου τα προβλήματά τους, αλλά και να καταστήσουν το πρόβλημα της Κύπρου ευρύτερα γνωστό στον αγγλικό λαό, ο Αρχιεπίσκοπος, ασκώντας πίεση, πέτυχε να εξασφαλίσει τη συγκατάθεση της Ιεράς Συνόδου για πλήρωση της έδρας του Κιτίου.

Νέος Επίσκοπος στην έδρα του Κιτίου εκλέγηκε, ο Επίσκοπος Κυρηνειας Χρύσανθος.

Αυτό έγινε ύστερα από άδεια του Αρχιεπισκόπου Σωφρονίου, γιατί ο Επίσκοπος συνήθως παραμένει στην έδρα που εκλέγεται, εκτός αν εκλεγεί Αρχιεπίσκοπος, οπότε μετακομίζει στην Ιερά Αρχιεπισκοπή.

Ο Σωφρόνιος πείστηκε να δώσει τη συγκατάθεση του για εκλογή του Χρυσάνθου στο θρόνο του Κιτίου, για να τεθεί τέρμα σε διένεξη που προέκυψε γύρω από τρεις υποψηφίους και η οποία απειλούσε ματαίωση της εκλογής.

Ταυτόχρονα με την κένωση της έδρας της Μητρόπολης Κιτίου, ο Σωφρόνιος πέτυχε, παρά τις ενστάσεις και διαφωνίες που υπήρχαν και πάλι να γίνει και εκλογή νέου Επισκόπου. Στο θρόνο εκλέγηκε ο Σχολάρχης Κύριλλος Παπαδόπουλος, ο οποίος είχε εκλεγεί και μέλος του Νομοθετικού Συμβουλίου το Νοέμβριο του 1886.

Η λύση Χρύσανθου για τη Μητρόπολη Κιτίου είχε αποτελέσει τη χρυσή τομή. Ο Χρύσανθος 55 χρόνων, είχε χρηματίσει σχολάρχης Λάρνακας και είχε χειροτονηθεί Επίσκοπος Κερύνειας το 1877.

Λεπτομέρειες της εκλογής του Χρυσάνθου ως Μητροπολίτη Κιτίου δημοσίευσε η εφημερίδα " Σάλπιγξ" της Λεμεσού στις 27 Απριλίου 1889 (Ο Μητροπολίτης Κιτίου είχε έδρα τη Λάρνακα αλλά είχε υπό τον έλεγχο του και τη Λεμεσό, γιατί αυτή την περίοδο υπήρχαν μόνο τρεις Μητροπολίτες: Πάφου, Κιτίου και Κερύνειας).

" Επειδή κατά την πολυθρήλυτον εκλογήν Μητροπολίτου Κιτιέδων, λαβούσαν χώραν εντός και εκτός της Συνόδου, απ' αυτής της εκλογής των αντιπροσώπων μέχρι της τελευταίας στιγμής παρ' άλλων δεν διαστρεφόμεθα παρ' άλλων δε μεγεθυνόμενα, έδωκαν αφορμάς πολλών μορφών κατά τε της Συνόδου καί τινων των αντιπροσώπων και επειδή επιθυμούμεν ίνα αφ' ενός μεν αι μομφαί περιορισθώσιν εντός του δικαίου κύκλου των, αφ' ετέρου δε δώμεν αφορμήν προς βελτίωσιν επί το νομιμώτερον του εν τοιαύτας περιπτώσεσιν εκλογικού συστήματος και αρθώσιν τα προκαλούντα τοιαύτας ταραχάς και μομφάς αίτια, εθεωρήσαμεν αναγκαίον μίαν γραφήν και εξιστόρησιν όλων των λαβόντων χώραν ανεξάρτητον όλως και ανεπηρέαστον από πάσης κομματικής σκέψεως ή φρονήματος και εξ αυτής σχηματισάτω ο αναγνώστης οίαν βούλεται μομφήν ή έπαινον και αποδότω το δίκαιον τω ανήκον.

Η Α. Μακαριότης, δι' εγκυκλίου της υπό ημερομηνίας 6 Φεβρουαρίου 89 προσεκάλει τους επαρχιώτας Λεμησσού και Λάρνακος ίνα κατά την ανέκαθεν παρ' ημίν επικρατούσαν συνήθειαν εκλέξωσιν αντιπροσώπους και παραστώσιν ούτοι την 18ην Μαρτίου εις Λευκωσίαν προς εκλογήν Μητροπολίτου. Φαίνεται ότι δεν υπάρχει διάταξις ή ωρισμένος τύπος της τοιαύτης εγκυκλίου, διότι η νέα αύτη εγκύκλιος της Μακαριότητος του διέφερε της προ διετίας επί τω αυτώ σκοπώ εκδοθείσης και κατά τούτο ότι εις εκείνην μεν δεν ώριζεν ως εκλεξίμους και ιερείς, ενώ εις αυτήν ώριζεν ώστε το εν τρίτον των αντιπροσώπων ώσιν τοιούτοι.

Εν τούτοις,"κατά την ανέκαθεν συνήθειαν" αι ως προ διετίας επίσης εγένετο, διά της περιφοράς, δηλαδή πληρεξουσίου εγγράφου ανά τα χωρία εξελέγησαν οι αντιπρόσωποι και ητοιμάζοντο ν' απέλθωσιν εις Λευκωσίαν, ότε ζητείται αναβολή και παραχωρείται τοιαύτη οκταήμερος, έπειτα μηνιαία, κατόπιν πάλιν περιορίζεται η αναβολή εις 8 ημέρας και κατόπιν, διότι δεν συνεφώνει εις των αντιπροσώπων, παρατείνεται πάλιν εις τριακονθήμερον και ούτω καθεξής. ενεργείται νέα εκλογή εις το διαμέρισμα Επισκοπής κατά ιδιαιτέραν τηλεγραφικήν εξ Αρχιεπισκοπής άδειαν, εκλεχθέντος του διατάξαντος δι' εγκυκλίου την εκλογήν και ούτω την 16ην Απριλίου παρουσιάσθησαν εις Λευκωσίαν όλοι των επαρχιών οι αντιπρόσωποι, 22 τον αριθμόν.

Ενταύθα οφείλομεν κατά χρονογραφικόν καθήκον να αναφέρωμεν ότι προς κατάληψιν του θρόνου Κιτιέων τρία έμελλον να προταθώσι πρόσωπα. Ο Αρχιμανδρίτης του θρόνου Κιτιέων κ. Μελέτιος, ανήρ ιεροπρεπής, ενάρετος και φιλησύχου χαρακτήρος, ο κ. Κύριλλλος Ιεροδιδάσκαλος του σχολείου Λευκωσίας, ανήρ έμπειρος των κυπριακών πραγμάτων διδαχθείς τα θεολογικά εις την Σχολήν της Ιερουσαλήμ και ο κ. Γεράσιμος Κυκκώτης, ανήρ λίαν έξυπνος σπουδάσας επί πενταετίαν εις την Θεολογική Σχολήν της Χάλκης και τριετίαν σχεδόν ήδη εις την Γενεύην της Ελβετίας, ένθα και ευρίσκεται εισέτι.

Εις τον κ. Γεράσιμον ανήγγειλαν προ πολλού πολίται τινες ότι επιθυμούσι να τον αξιωθώσιν αρχιερέα Κιτιέων και ότι θα ενεργήσωσιν υπέρ της υποψηφιότητος του δηλώσαντος συγχρόνως αυτώ ότι και άλλοι παρ' άλλων θα προταθώσιν υποψήφιοι, εκείνος δε απάντησε τηλεγραφικώς υπό ημερομηνίαν 6 Απριλίου "μερίδων ένεκα αποποιούμαι".

Ούτοι όμως μη αποθαρρυνθέντες προέβησαν εις το να υποστηρίξωσι την υποψηφιότητα του ελπίζοντες ότι, αν υπερισχύσωσιν οι υπέρ αυτού ψήφοι, θα τον πείσωσιν να δεχθή. Πλην ο κ. Γεράσιμος, μηδέν θραμβωθείς εκ της περσφερομένης αυτώ θέσεως και καλώς συναισθανόμενος ότι το υψηλόν τούτο ηθικόν αξίωμα πρέπει πάντοτε να ίσταται ανωτέρω πάσης κομματικής μερίδος και κοινωνικής διαμάχης, έσπευσε και δι' επιστολής του προς τον ενταύθα κ. Νικ. Σ. Φραγκούδη, ληφθείσης την παρελθούσαν εβδομάδα, να διαβεβαιώση πλατύτερον τους προτείνοντας την υποψηφιότητά του, ότι αποστέργει όλως πάσαν υπέρ αυτού πρότασιν και ευχαριστεί λίαν τους θεωρήσαντες αυτόν ως κατάλληλον διά την υψηλήν ταύτην θέσιν.

Την περιγραφήν των εφεξής λαβόντων χώραν εν Λευκωσία αφίνομεν εις αυτόπτην μάρτυρα:

Την 10ην ώραν π.μ. του Σαββατου της διακαινισίμου παρουσιάσθησαν οι αντιπρόσωποι εις την Α. Μακαριότητα, ήτις εζήτησεν παρ' αυτών τα πληρεξούσια διά να εξελεχθώσιν κατόπιν υπό της συγκληθησομένης συνόδου. Οι αντιπρόσωποι παρετήρησαν ότι άλλοτε η εξέλεγξις εγένετο εν συνεδριάσει και ότι επειδή υπάρχουσι διπλαί εκλογαί έπρεπε να δοθώσι πληροφορίαι και σχετικά έγγραφα προς διαφώτισιν της Συνόδου. Η Α. Μακαριότης απήντησεν ότι ταύτα θα ηκούοντο την επαύριον εν Συνόδω και η αντιπροσωπεία τότε κατατέθηκε τα πληρεξούσια.

Την επαύριον ώραν 3η μ.μ. συνήλθεν η Σύνοδος μετά της αντιπροσωπείας προς παντός άλλου δε ανεγνώσθη η απόφασις της Συνόδου, δι' ης αποκλείετο η πρώτη εκλογή της επαρχιας Επισκοπής και η τελευταία του άνω διαμερίσματος Λάρνακος και εγένοντο δεκταί η δευτέρα της Επισκοπής και η πρώτη της Λάρνακος, διότι τα πληρεξούσια αυτών είχον μεν ολιγώτερα χωρία, αλλά περισσοτέρας υπογραφάς, ενώ τα των απορριφθεισών έφερον τας σφραγίδας των αζάδων και ιερέων όλων των χωρίων της επαρχίας.

Η διά λίαν δικανικού ύψους συνεταταγμένη αύτη απόφασις προκάλεσε εκ μέρους των αντιπροσώπων την παρατήρισιν ότι η εξέλεγξις κατά τα ειθισμένα έδει να γίνει εν συνεδριάσει, υπέμνησαν δε την Μακαριότητα του την υπόσχεσιν ην από της

προτεραίας έδωκεν ότι θα ηκροάζετο των ενστάσεων πλην η απόφασις της Συνόδου εθεωρείτο ανέκκλητος και μετά μακράν συζήτησιν πρόσταξε τους εποκλεισθείσας να εξέλθωσιν, οπότε αναστάντες 14 των άνευ ενστάσεως αντιπροσώπων κα 4 ων την εκλογήν εθεώρει άκυρον ή αναγνωσθείσα απόφασις, εδήλωσεν ότι αφού η σύνοδος ζητεί να δεσμεύση την ελευθερίαν του λαού, επιβάλλουσα τοις αντιπροσώποις τοιαύτην βεβιασμένην απόφασιν, εισίν ηναγκασμένοι να αποχωρήσωσι διαμαρτυρόμενοι, κατά πάσης πράξεως, εις ην η Σύνοδος ήθελε προβή παρά την γνώμην της αποχωρησάσης πλειονότητος της αντιπροσωπείας μετ' ολίγον δε απέστειλαν και το κατωτέρω δημοσιευόμενον έγγραφον διαμαρτυρήσεως.

Κατόπιν της εγγράφου διαμαρτυρήσεως ην η πλειονότης των αντιπροσώπων έπεμψε τη Α. Μακαριότητι, (ταύτην ως και όλας τας ανταλλαγείσας μετά της συνόδου επιστολάς) η Ιερά Σύνοδος απήντησεν ως οράται κάτωθεν μετά τούτο δε οι αποχωρήσαντες απέστειλαν πενταμελή επιτροπήν εκ των ιδίων όπως εξηγηθώσι προφορικώς μετά του Αρχιεπισκόπου περί των σχετικών ζητημάτων.

Η Α. Μακ. επέμενε φρονών ότι η Σύνοδος ήτο καλώς κατηρτισμένη, ότι αυτή και μόνη δικαιούται να εξελέγξη τας εκλογάς και ότι η Σύνοδος θα λάβει μέρος εις την ψηφοφορίαν μετά εάν η Σύνοδος εκέκτητο τοιούτο δικαίωμα, τότε ήτο περιττόν να προσκαλή αντιπροσώπους. Εις μάτην εστάθη το άδικον ότι τοιουτοτρόπως θα επεβάλλετο εις πάσαν επαρχίαν ο υποψήφιος της μειονότητος, εάν η σύνοδος ήτο υπέρ αυτής της συνόδου σκάνδαλα μεταξύ ποιμνίου και ποιμένος.

Η Α.Μ. επέμενεν απαρεγκλήτως εις τας ιδέας του.

Οι αντιπρόσωποι απεσύρθησαν και ηναγκάσθησαν να απευθύνωσιν εις την Σύνοδον και δεύτερν έγγραφον δι' ου η πλειονότης της αντιπρσωπείας εζήτει τους κανόνας εφ' ων στηρίζει η Σύνοδος τα τόσα δικαιώματα άτινα διεκδική.

Η απάντησις λακωνική, ως φαίνεται κατωτέρω, προκάλεσε την τελευταίαν απάντησιν μεθ' ην η Α. Μ. αποφασισμένη να προβή μετά μειονοψηφίας εις εκλογήν, ώρισε προς τούτο την 10ην π.μ. της επιούσης. Πάσα πρότασις περί αναβολής προς πρόληψιν του προφανούς κινδύνου σκανδάλων απεκρούετο μετά σιδηράς επιμονής, ότε η θεία Πρόνοια αποτροπιασθείσας φαίνεται ταύτα πάντα, ενέπνευσε τοις αντιπροσώποις την ιδέαν του προτείνεται πρόσωπον σεβάσμιον την. Α. Πανιερότητα τον Αγ. Κερυνείας κ. Χρύσανθον, υπέρ του οποίου άπαντες συνεφώνησαν, ούτε δε ενώπιον του θείου κελεύσαντος συνετρίβησαν αι βουλαί των ανθρώπων.

Ταύτα πάντα εθεωρήσαμεν αναγκαίον προς δημοσίευσιν, ουχί διά να αποδείξωμεν ότι ο υποψήφιος της μιας μερίδος των αντιπροσώπων ήτο καταλληλότερος του της άλλης, ή ότι η μία μερίς δεν ενεπνέετο υπό των αυτών και η άλλη πατριωτικών αισθημάτων. Και η μία και η άλλη είχε βεβαίως την πεποίθησιν ότι ο υπ' αυτής υποδεικνυόμενος υποψήφιος θα ωφέλει και υπό του αυτού ενεφορείτο υπέρ του καλού ζήλου.

Δεν είνε τα πρόσωπα άτινα έφερον το ζήτημα εις τοιαύτην οξείαν φάσιν, αλλά τα δικαιώματα άτινα η Σύνοδος ήθελε να διεκδικήση και άτινα πρωτοφανή εφάνησαν εις την αντιπροσωπείαν. Δημοσιεύονται λοιπόν ταύτα όπως ληφθή πρόνοια εν τω μέλλοντι σαφηνισθώσιν δε και κανονισθώσιν τα εν ταις τοιαύταις περίπρτωσιν αμοιβαία δικαιώματα και καθήκοντα λαού και εκκλησίας".

Το πρώτο έγγραφο των αντιπροσώπων προς τον Αρχιεπίσκοπο Σωφρόνιο έχει ως εξής:

"Προς την Α. Μακαριότητα τον Αρχιεπίσκοπον πάσης Κύπρου και Πρόεδρον της Ιεράς Συνόδου και λοιπά μέλη αυτής.

Μακαριώτατε,

Οι υπογεγραμμένοι δέκα επτά εξ είκοσι δύο αντιπροσώπων της επαρχίας Κιτίου προς εκλογήν Αρχιερέως διά τον χηρεύοντα Θρόνον Κιτίου, κατά πρόσκλησιν της Υμ. Μακαριότητος, συνελθόντες σήμερον εν τη Αρχιεπισκοπή μετά των άλλων αντιπροσώπων δι' ης αποκλείονται αι εκλογαί των κ.κ. Παρασκευά Βρυωνίδου και Ιωαννικίου Ιερομονάχου και του άνω διαμερίσματος της επαρχίας Λάρνακας και των κ.κ. Παπαμιχαήλ και Οθωνος Μιτέλλα, εκ της επαρχίας Επισκοπής, απόφασις ήτις εγένετο εν τη απουσία όλης της αντιπροσωπείας προειδοποιησάσης την Υμ. Μακαριότητα κατά την επίδοσιν των πληρεξουσίων, ότι έχει πληροφορίας και έγγραφα προς διασάφησιν των φιλονικουμένων εκλογών. Ζητήσαντες παρά της Ιεράς Συνόδου δυνάμει της εξουσίας ην συμφώνως προς το πνεύμα της εγκυκλίου της Υμ. Μακαριότητος οι υμέτεροι εκλογείς έδωκαν ημίν, όπως η αντιπροσωπεία μετάσχη της εξελέγξεως των εκλογών, αίτινες επιδρούν βεβαίως επί των συμφερόντων του θρόνου των αντιπροσώπων εις μάτην παρεστάθη αυτή το άτοπον τούτο, του να κατέρχεται και η Εκκλησία εις τα κομματικά, όπερ η Α. Μ. έβλεπε τόσον ηρεθισμένα.

Εις μάτην ανεπτύχθη Αυτή ότι νου, υπέρ ων ετάχθημεν να μεριμνήσωμεν, ελάβομεν παρά της Υμ. Μακαριότητος αρνητικήν απάντησιν, επιμόνως επιβαλλούσης ημίν την απόφασιν ταύτην, επ' ουδενός στηριζομένης κανόνος ή κεκανονισμένου δικαιώματος της Συνόδου και εναντίον επανειλημμένων αιτήσεων των αδικουμένων, όπως καταθέσωσιν πάντα τα σχετικά έγγραφα και δώσωσι τας αναγκαίας πληροφορίας.

Διά ταύτα φρονούντες ότι και καθήκον και δικαιώματα έχομεν να γνωμοδοτήσωμεν εις ότι σχετίζεται μετά της εντολής ημών και δη μετά των βάσεων αυτής, ευρέθημεν εις την δυσάρεστον ανάγκη να αποχωρήσωμεν της Συνόδου διαμαρτυρηθέντες προφορικώς κατά της δεσμεύσεως της ελευθερίας των αντιπροσώπων του λαού, υπό της Υμ. Μακαριότητος και της Ιεράς Συνόδου. Θεωρούμεν δε καθήκον ημών όπως και εγγράφως απευθύνωμεν τη Υμ. Μακαριότητα την παρούσαν διαμαρτύρησιν δι' ης αποκηρύττομεν πάσαν πράξιν ήτις μονομερώς μετά της μειοψηφίας των αντιπροσώπων ήθελε λάβη χώραν αφίνοντες τη Υμ. Μακαριότητα πάσαν ευθύνη διά τας βαρείας συνεπείας τοιαύτης πράξεως.

16 Απριλίου

Διατελούμε ευσεβάστως

Οι αντιπρόσωποι

Ο Αρχιεπίσκοπος απαντώντας στους αντιπροσώπους στις 18 Απριλίου 1889 ανέφερε:

"Αξιότιμοι Κύριοι,

Η Ιερά Σύνοδος αναγγέλλουσα παραλαβήν της υπό ημερομηνίαν 16 Απριλίου 1889 επιστολής υμών, δι' ης διαμαρτύρεσθε κατά των περί νομιμότητος των πληρεξουσίων εγγράφων αποφάσεων αυτής, ως μη παραδεχθείσης δήθεν δικαιολογίας έγγραφα και ως αποφανθείσης περί τούτου, άνευ της υμετέρας ψήφου, λαμβάνει την τιμήν να παρατηρήση τα ακόλουθα ότι τα εν λόγω πληρεξούσια υπεβάλλοντο προς τον Πρόεδρον της Ιεράς Συνόδου, όστις δραστικώς ανήγγειλεν ότι θέλει παρουσιάσει προς αυτήν τα έγγραφα ταύτα προς εξέλεγξιν.

Η Ιερά Σύνοδος προέβη λοιπόν, εν γνώσει υμών, εις την εξελεγξιν, ουδείς δε ενεφανίσθη παρουσιάζων άλλο τι έγγραφο εκτός των υποβληθέντων και κατά συνέπειαν ούτε απεφάνθη. Λαβούσα υπ' όψει και επισταμένως μελετήσασα όλα τα ενώπιον της έγγραφα, ως προς το δικαίωμα του να αποφανθήτε υμείς αυτοί περί της νομιμότητος της εκλογής σας, δεν φαίνεται εκ της επιστολής σας πού βασιζόμενοι διεκδικείτε τούτο.

Εκτός του ότι ανέκαθεν και εξ αμνημονεύτων χρόνων η της Κύπρου Εκκλησία τοιαύτην πορείαν ηκολούθησε και ως προς τον τύπον των εγκυκλίων και ως προς την εξέλεγξιν των πληρεξουσίων δεν βλέπει η σύνοδος υπό ποίαν ιδιότητα απαιτείτε να εκφέρητε γνώμην επί του ζητήματος τούτου.

Εκαστος εξ υμών όπως αποτελέση μέλος της προς εκλογήν Αρχιερέως συνελεύσεως δέον να παρουσιάση το πληρεξούσιον αυτού και κατόπιν εξελέγξεως κηρυχθή ως κεκτημένος ή μη την ιδιότητα του να παρακαθήση και δώση την περί εκλογής ψήφον του. Πώς θέλετε, λοιπόν, αυτός ούτος να αποφαίνηται ότι κέκτηται την ιδιότητα ταύτην; Και μέχρι της στιγμής καθ' ην θα αποφαίνετο περί τούτου υπό ποίαν ιδιότητα θα ενήργει;

Και αν επί μίαν στιγμήν υπετίθετο ότι εξελέγετο εξ όλων των διαμερισμάτων διπλούς αριθμός αντιπροσώπων με ίδια πληρεξούσια, ώφειλεν η συνέλευσις εκείνη να αποτελήται εκ διπαλσίου αριθμού ή του ωρισμένου προς εκλογήν και ούτω να αποφαίνηται περί ενός εκάστου νομίμως ή μη εξελέγη;

Η Σύνοδος κατά συνέπειαν, κύριοι, λυπείται σφόδρα, ότι αδυνατεί να αναλάβη την βαρείαν ευθύνην του να ενδώση εις απάντησιν ήτις καταργεί κεκτημένα αυτής δικαιώματα και ζημειοί σπουδαίως την αυτοκέφαλον Εκκλησίαν της Κύπρου.

Οθεν αποκρούουσα εντόνως την επ' αυτής ριπτομένην ευθύνην, παρακινεί και συμβουλεύει υμάς όπως λάβετε πρόνοιαν περί των συμφερόντων του θρόνου υπέρ ων ετάχθητε να μεριμνήσετε. Και αύτα μεν ημείς ευχετικώς εις απάντησιν η δε του Θεού χάρις είη μετά πάντων ημών.

Εν Αρχιεπισκοπή 18.4.889

Οι αντιπρόσωποι απάντησαν στον Αρχιεπίσκοπο στις 18/30 Απριλίου 1889 με την πιο κάτω επιστολή:

Προς την Α. Μακαριότητα τον Αρχιεπίσκοπο Πάσης Κύπρου και Πρόεδρον της Ιεράς Συνόδου και τα λοιπά μέλη αυτής,

Μακαριώτατε,

Λαμβάνομεν την τιμήν να βεβαιώσωμεν παραλαβήν της Υμ. επιστολής υπό σημερινήν ημερομηνίαν, αναφερόμενοι δε εις όσα μετά της Υμ. Μακαριότητος και των κατ' εντολήν Υμών παρουσιασθέντων συναδέλφων, αντηλλάγησαν μετά σεβασμού απαντών μεν τα επόμενα.

Οταν πρώτον επιδιώκαμεν τα πληρεξούσια εις την Υμ. Μ. τον Πρόεδρον εγένετο η παρατήρησις ότι η εξέλεγξις έδει να γίνη εν συνόδω, ως εγένετο κατά την τελευταίαν Σύνοδον εις το 1887, προκειμένου να δοθώσιν αι δέουσαι διασαφήσεις διά τας φιλονικουμένας εκλογάς. Τότε δε μόνον οι αντιπρόσωποι κατέθηκαν πληρεξούσια, όταν η Υμ. Μ. διαβεβαίωσεν ότι τοιαύτας θα ακούση την επαύριον. Μετά τοιαύτην λοιπόν διαβεβαίωσιν, ανάγνωσις αποφάσεως, τετελεσμένης επροκάλεσε την διαμαρτύρησιν ημών.

Εν τούτοις ο λαός της Κύπρου ανέκαθεν και εξ αμνημονεύτων χρόνων υπήρξεν αναποσπάστως ηνωμένος μετά της αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Κύπρου, πόρρω δ' απέχομεν και ημείς της προθέσεως του παραβλάψαι τα δικαιώματα τοαύτα. Αλλά τα δικαιώματα ταύτα θα στηρίζωνται βεβαίως επί κανόνων της Εκκλησίας εν ισχύϊ τους οποίους εάν η Υμ. Μακαριότης και η σύνδος υποδείξη ημίν

θέλομεν ευπειθώς σεβασθή άλλως έχομεν καθήκον να εμμένωμεν εις παν δικαίωμα, όπερ φρονούμεν και πληροφορούμεθα ότι παρέχει ημίν η εντολή μας.

Κατά συνέπειαν ενόσω δεν αποδειχθή ημίν διά των Κανόνων ότι η Σύνοδος έχει αποκλειστικό διάιωμα της εξελέγξεως των εκλογών δεν δυνάμεθα να παραιτηθώμεν του δικαιώματος όπερ λογικώς δύναται να θυεωρηθή περιεχόμενον εις την εντολήν ημών, ως εν τη προηγουμένη ημών επιστολή αναφέραμε.

Προς τούτοις θεωρούμεν δίκαιον να μην αποδεχθώμεν όπως και τα Μέλη της Συνόδου μετάσχωσι της ψηφοφορίας κατά την εκλογήν του Αρχιερέως ως η Υμ. Μακαριότης είπε, φρονούντες ότι το δικαίωμα τούτο κέκτηται μόνη η αντιπροσωπεία του λαού, ήτις προς τούτο προσκαλείται και ης η παρουσία θα ήτο όλως περιττή ήτις προς τούτο προσκαλείται και ης η παρουσία θα ήτο όλως περιττή διά τοιαύτης ισχυράς επεμβάσεως της Συνόδου.

Η δε Σύνοδος έχη το ισχυρόν δικαίωμα τούτο του αποδοκιμάσαι ή επιδοκιμάσαι εάν έχη λόγους αποχρώντας τον ούτω εκλεχθησόμενον Επίσκοπον. Εις το δικαίωμα τούτο οφείλομεν ανεμένωμεν ενόσω διά των ιερών κανόνων, δεν αποδειχθή ημίν το κύρος του δικαιώματος όπερ νυν η σύνοδος διεκδικεί.

Επειδή ατυχώς η αντιπροσωπεία διαφωνεί έδομεν την ευθύνην απέναντι των εκλογέων διά το αποτέλεσμα, έχομεν καθήκον να εμμένωμεν εις ότι θεωρούμεν, δίκαιον και πληροφορούμεθα ως νόμιμον, επαναλαμβάνομεν δε ότι χωρίς να ληφθή υπ' όψιν η πρότασις μας, ίνα αποδειχθή ημίν το κύρος των ισχυρισμών της Ιεράς Συνόδου, ως ανωτέρω ερρέθη, αδυνατούμεν να συμπράξωμεν μετ' αυτής, σφόδρα λυπούμενοι διά τούτο, ευσεβάστως δε παρακαλούμεν την Υμ. Μακαριότητα, όπως δώση ημίν οριστικήν και σύντομον απάντησιν μέχρι της αύριον, καθ' ότι αδυνατούντες να παρατείνωμεν την ενταύθα διαμονήν μας ήμεθα αναγκασμένοι να απέλθωμεν έκαστος εις τα ιδια, μηδέν μέρος φέροντες της ευθύνης, διά τας συνεπείας πάσης πράξεως, ήτις ήθελε λάβη χώραν άνευ της συγκαταθέσεως και εν τη απουσία της αποχωρούσης πλειονοψηφίας των αντιπροσώπων του λαού.

18/30 Απριλίου 89

Διατελούμεν

Οι αντιπρόσωποι

Ο Αρχιεπίσκοπος Σωφρόνιος ανταπαντώντας επανέλαβε τις απόψεις του μη εδχόμενος να εγκασταλείψει η Ιερά Σύνοδος κεκτημένα δικαιώματα της.

Ανέφερε στην απάντηση του ο Αρχιεπίσκοπος στις 19 Απριλίου 1889:

"Αξιότιμοι Κύριοι,

Η Ιερά Σύνοδος λαβούσα υπ' όψει την τελευταίαν επιστολήν ην τινές των αντιπροσώπων διηύθυναν αυτή, φέρει εις γνώσιν της όλης αντιπροσωπείας ότι ουδέν των κεκτημένων αυτής δικαιωμάτων ερειδομένων επί των Ιερών Κανόνων και της ανέκαθεν συνηθείας και ως προς την εξέλεγξιν των πληρεξουησίων και ως προς την ψήφον αυτής διά την εκλογήν, είναι διατεθειμένη παραβλέψη.

Οθεν προσκαλεί Αυτήν όπως συνέλθη αύριον 20ην Απριλίου την ώραν προ μεσημβρίας εις την Αρχιεπισκοπήν και προβή εκ συμφώνου μετά της Ιεράς Συνόδου εις εκλογήν Αρχιερέως. Το ζήτημα τούτο φαίνεται Αυτή λίαν κατεπείγον και κατά συνέπειαν ανάγκη να λάβη πέρας.

Τοσαύτα σχετικώς

Εν Αρχιεπισκοπή τη 19 Απριλίου 1889

Ωστόσο, και οι αντιπρόσωποι επέμεναν στις θέσεις τους και σε μια νέα επιστολή στις 19/1 Μαϊου 1889 έγραφαν στον Αρχιεπίσκοπο:

Μακαριώτατε,

" Οι υποφαινόμενοι εκφράζομεν την λύπην μας ότι η Ιερά Σύνοδος διά της σημερινής επιστολής αυτής εις ουδέν των περιεχομένων της ημετέρας απαντά.

Δικαιούμενοι όθεν να πιστεύωμεν ότι η Σύνοδος εννοεί να επιβάλει τη αντιπροσωπεία του λαού το δοκούν αυτή, όλως απάδον προς τα κεκανονισμένα ως αποδείκνυται τούτο και εν τω Ιστορικώ Συγγράμματι υπό Φιλίππου Γεωργίου σελ. 74, όπερ εξεδόθη αδέια της Υμ. Μακαριότητος, ληφθέν εκ των κωδίκων της Αρχιεπισκοπής και των Ιερών Συνόδων, αδυνατούμεν οριστικώς να συμπράξωμεν μετά της συνόδου αποχωρούντες έκαστος εις τα ίδια διαδηλούμεν δε διά τελευτασίαν φοράν ότι επαφίομεν εις την Σύνοδον πάσαν ευθύνη διά τας συνεπείας πάσης πράξεως ήτις λίαν παρατόλμω να ήθελε λάβει χώραν προφανώς παρά την γνώμην της πλειονοψηφίας των αντιπροσώπων του λαού.

Λευκωσία 19/1 Μαίου 89

Διατελούμεν ευσεβάστως

Οι αντιπρόσωποι

Ο Αρχιεπίσκοπος προχώρησε στις αποφάσεις του και ο Κυρηνείας Χρύσανθος εκλέγηκε Μητροπολίτης Κερύνειας. Με την απόφαση αυτή Χρυσάνθου στη Μητρόπολη Λεμεσού κενωνόταν η έδρα του Θρόνου της Κερύνειας και ο Αρχιεπίσκοπος προχώρησε την εκλογή του νέου Μητροπολίτη για το θρόνο της Κερύνειας.

Για τη θέση αυτή προοριζόταν ο Ιεροδιδάσκαλος Κύριλλος Παπαδόπουλος αλλά και αυτού η εκλογή έγινε μέσα σε κάποιες παρεξηγήσεις.

Οταν συνήλθαν οι εκλεγέντες αντιπρόσωποι ορισμένοι διαμαρτυρήθηκαν γιατί αυτή γινόταν εσπευσμένα ενώ ο Κύριλλος αναλάμβανε τη Μητρόπολη Κερύνειας με τους κατοίκους της πόλης να μην τον έχουν ψηφίσει.

Η εφημερίδα " Φωνή της κϋπρου" έγραφε σε δυο διαφορετικά σημεία στην έκδοση της 6/18 Μαϊου, 1889:

"Η εκλογή Μητροπολίτου Κυρηνείας εγένετο τη παρελθούση Κυριακή.

Οι αντιπρόσωποι των διαμερισμάτων Μόρφου και Λεύκας, μετά της Ιεράς Συνόδου συνελθόντες εν τη Αρχιεπισκοπή εξελέγξαντο ως τοιούτον τον Ιεροδιδάσκαλο κ. Κύριλλον Παπαδόπουλον. Μόνον οι του διαμερίσματος Κυρηνείας αντιπρόσωποι δεν έλαβον μέρος εις την εκλογήν.,

Η χειροτονία του κ. Κυρίλλου εγένετο τη παρελθούση πέμπτη εν η παρευρέθη πλήθος λαού, αμφοτέρων των φύλων.

Και εκ Λάρνακος πολλοί έσπευσαν να παρευρεθώσιν εν τη χειροτονία. Δεν αμφιβάλλομεν ότι ο νέος Μητροπολίτης Κυρηνείας, όστις ομολογουμένως τυγχάνει λόγιος και φιλόπονος, θέλει πολλάκις δώσει ημίν αφορμάς να επαινέσωμεν πολλάς υπέρ του τόπου καλάς πράξεις του".

Σε άλλη στήλη η " Φωνή της Κύπρου" δημοσίευε και τα εξής:

" Την παρελθούσαν Κυριακήν εξελέχθη και την προχθές Πέμπτην προεχειρίσθη εις Επίσκοπον Κυρηνείας ο κ. Κύριλλος Παπαδόπουλος, Ιεροδιδάσκαλος Λευκωσίας.

Τινές των επαρχιατών Κερυνείας διεμαρτυρήθησαν κατά της εσπευσμένης ταύτης εκλογής Αρχιερέως των, αλλ' ομολογητέον ότι η διαμαρτύρησις των εξήλθε κάπως του φυσικού κύκλου της.

Οι φίλοι Κερυνείας δεν έχουσι βεβαίως να είπωσι τι κατά του εκλεγέντος προσώπου όπερ και αυτοί πιστεύομεν σέβονται και εκτιμώσι και διά πεπειθήσεως έχομεν ότι και επαρχίαν και πατρίδα θα ωφελήση, αλλ' εάν ο τρόπος της εκλογής ήνε παράτυπος καθ' ου κυρίως διαμαρτύρονται τούτο μόνον δέον να εξετασθή και κανονισθή.

Λεπτομέρειες για την εκλογή έδινε και η εφημερίδα "Αλήθεια" της Λεμεσού, η οποία σε ανταπόκριση της από τη Λευκωσία στις 5/17 Μαϊου 1889 έγραφε:

" Εκ Λευκωσία τη 5/17.5.89

Ευχαρίστως μεταδίδω υμίν διά βραχέων τα κατά την εκλογήν Μητροπολίτου Κερυνείας παποιθώς ότι θέλετε δημοσιεύση ταύτα εν τη "Αληθεία". Κατόπιν προσκλήσεως του Αρχιεπισκόπου, η εκκλησιαστική επαρχία του θρόνου Κερυνείας εξέλεξε τους 12 αντιπροσώπους της, ήτοι 4 εκ της επαρχίας Λεύκας, 4 εκ της επαρχίας Μόρφου και 4 εκ της επαρχίας της ιδίας Κερυνείας, εξ ων αφίκοντο εις Λευκωσίαν κατά την ορισθείσαν ημέραν 10, τούτων δε οι δύο ήσαν υπέρ της αναβολής, οι δε λοιποί οκτώ εκ συμφώνου μετά της Ιεράς Συνόδου, υπέρ της αμέσως εκλογής, εφ ω και παμψηφεί προέβησαν εις ταύτην. Χθες δε εχειροτονήθη εν τω ναώ Αγ. Ιωάννου κατά τα ειθισμένα ο εκλεγείς Μητροπολίτης κ. Κύριλλος, παρόντος πλήθους πολλού αμφοτέρων των φύλων εκ πόλεων και χωρίων. Εν τη Εκκλησία ο γηραιός και σεβαστός ελληνοδιδάσκαλος Λευκωσίας κ. Χριστόδουλος Ιωαννίδης προσεφώνησε τω νέω Μητροπολίτη τα εξής:

Σεβασμιώτατε Ιεράρχα Αγ. Κυρηνείας

Στρέψον κύκλω τους οφθαλμούς σου και ίδε. Τι βλέπεις; Πάσαν την τρυφεράν μαθητιώσαν νεότητα, τους φίλους και αγαπητούς μαθητάς σου όντας εζωγραφημένην την θλίψιν και την αθυμίαν επί του προσώπου, τύπον αληθή βαρυαλγούσης ψυχής. Διότι ο νους, λέγει ο Αχιλλεύς Τάτιος "ου μοι δοκεί αόρατος είναι το παράπανον, φαίνεται γαρ ακριβώς ως εκ κατόπτρω τω προσώπω ησθείς τε γαρ, εξέλαμψε τοις οφθαλμοίς εικονα χαράς και ανιαθείς, συνέστειλε το πρόσωπον εις την όψιν της συμφοράς".

Τις τάχα της τοσαύτης υμών βαρυθυμίας η αιτία, φίλτατοι παίδες; Διότι απαντάται αποχωριζόμεθα αίφνης του καλού και σεβαστού ημών διδασκάλου, του άλλου ημών πατρός. Πληρέστατα δικαιούσθε, τέκνα μου, διότι και ημάς τους συναδέλφους αυτού τα μάλιστα περιλύπους κρατεί η αφ' ημών αποχώρησις του. Αλλά "άλλαι μεν βουλαί ανθρώπων, άλλα δε Θεός κελεύει". Του ανδρός η ανατροφή και το μέλλον αλλού προώρισται. Αι βουλαί του Υψίστου καλούσιν αυτόν εις ευρύτερον πεδίον και κατά των Θείων βουλών εις αντιστήναι ή τις κατισχύσαι δύναται; Αλλως έδοξε τω Πανσόφω και Παντογνώστη Θεώ.

Ανωθεν δηλαδή δέδοται, διότι "παν δώρημα τέλειον άνωθεν έστι καταβαίνον", άνωθεν δέδοται λέγω, ίνα εις ευρύτερον προσκληθή στάδιον, και εκεί ανθ' υμών ποδηγετήση λαόν περιούσιον, εκτρέφων αυτόν εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου. Ναί αγαπητά τέκνα, σήμερον ο διδάσκαλος υμών κατά θείαν βουλήν λαμβάνει το χάρισμα της αρχιερωσύνης, της οποίας η διακονία τριπλή έστι, το κήρυγμα του θείου λογου, η τέλεσις των μυστηρίων και η κυβέρνησις της Εκκλησίας. Και προς τα τρία ταύτα άξιος αξιώτατος (πέπεισμαι) έσεται ο σήμερον της αρχιερωσύνης αξιωθείς. Διότι ως προς μεν το κήρυγμα του θείου λόγου, ποσάκις πάντες και ουκ ανηκόαμεν και ου πεπειράμεθα της επ' άμβωνος και αλλαχού πειστικωτάτης αυτού διδαχής. Αλλα και την σύνεσιν και την ορθοφροσύνη αυτού και το μέγα αυτού ενδιαφέρον υπέρ του συμφέροντος της πατρίδος και του λαού και δη και την ευγενή αυτού φιλοτιμίαν εξ ων αφθόνως παν αγαθόν απορρέει τις αρκούντως δεν επίσταται και τις ευσυνειδήτως δεν εκτιμά;

Ταύτα πάντα, κύριοι μοι, παρέχονται μοι πλήρη την πεποίθησιν, ότι ο σήμερον προχειρισθείς αρχιερεύς πληρέστατα κέκτηται της αρχιερωσύνης τα προσόντα και πιστότατος λειτουργός έσται του θείου και υψηλού προορισμού αυτής ήτοι και την Εκκλησίαν ευκλεώς και θεοφιλώς θα κυβερνήση και το εμπιστευθέν αυτώ λογικόν ποίμνιον προοδευτικώς λυσιτελώς και συμφερόντως θα ποιμάνη.

Από τοιούτων λοιπόν υψηλών και ευγενών αισθημάτων ορμώμενος και συμφώνως προς τούτο εργαζόμενος, σεβασμιώτατε, ιεράρχα και ούτω τεθωρακισμένος έντεινε και κατευοδού και αρχιεράτευε και ο Θεός διευθυνεί τα διαβήματα σου εις οδόν ειρήνης και αν ο Θεός μεθ' υμών ουδείς, καθ' υμών.

Βάδιζε εν πνεύματι αγάπης, ειρήνης και ομονοίας, διδάσκων νουθετών και αγαθοεργών και τότε δη και του αδεκάστου κριτού την επιδοκιμασίαν επαξίως θα τύχης και του ποιμνίου σου το σέβας, την αγάπην και την αφοσίωσιν αναμφιβόλως θα εφελαύσης, επαινούμενος δικαίως, ευλογούμενος και μεγαλυνόμενος παρά πάντων.

"Ως δ' αν ποιήση και διδάξη, ούτως μέγας κληθήσεται".

Μήνυμά του υπ. Αποικιών στον Αρμοστή βούλβερ για τιςς συνέπειες των περικοπών κονδυλίων του Προϋπολογισμού. (Φ.τ.Κ. 29/ 11 6 1904)

Υμείς δε φίλοι μαθηταί, μη λυπείσθε του λοιπού διά την στέρησιν του σεβαστού υμών διδασκάλου, αλλά χαίροντες προσέλθετε, εξαιτήσασθε παρ' αυτού την ευλογίαν και δεήθητε προς τον πάντων των αγαθών χορηγόν Θεόν, ίνα τη επιφοιτήσει του Παναγίου του Πνεύματος φωτίζη και ενισχύη αυτόν προς ακριβή εκπλήρωσιν των υψηλών καθηκόντων της αρχιερωσύνης και προς εύκλειαν και σωτηρίαν του εμπιστευθέντος αυτώ λογικού ποιμνίου, συντηρή δε αυτόν να στηρίζη επί του αποστολικού του θρόνου έντιμον, υγιά μακροημερεύοντα και ο ορθοτομούντα της αληθείας τον λόγον. Γένοιτο".