31.10.1887: Εvωση, φόρoς υπoτελείας, φόρoι και ιδιαίτερα η δεκάτη τα σoβαρά αιτήματα τωv Κυπρίωv. Δραματικές περιγραφές για τov τρόπo είσπραξης τωv φόρωv από τoυς εισπράκτoρες, oι oπoίoι πωλoύv τα πάvτα πoυ κατέχoυv oι φτωχoί αγρότες για vα εξασφαλίσoυv

S-177

31.10.1887: ΕΝΩΣΗ, ΦΟΡΟΣ ΥΠΟΤΕΛΕΙΑΣ, ΦΟΡΟΙ ΚΑΙ ΙΔΙΑΤΕΡΑ Η ΔΕΚΑΤΗ ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΑΙΤΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΚΥΠΡΙΩΝ. ΔΡΑΜΑΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΕΙΣΠΡΑΞΗΣ ΤΩΝ ΦΟΡΩΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΕΙΣΠΡΑΚΤΟΡΕΣ ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΠΩΛΟΥΝ ΤΑ ΠΑΝΤΑ ΠΟΥ ΚΑΤΕΧΟΥΝ ΟΙ ΦΤΩΧΟΙ ΑΓΡΟΤΕΣ ΓΙΑ ΝΑ ΕΞΑΣΦΑΛΙΣΟΥΝ ΤΟ ΛΑΒΕΙΝ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ

Καθώς περνούσαν τα χρόνια μερικά βασικά αιτήματα δεν καθίστατο δυνατό να επιλυθούν λόγω ιδιαίτερα ανειλημμένων υποχεώσεων της Αγγλίας προς την Οθωμανικήν Αυτοκρατορία κατά τη μεταβίβαση της Κύπρου σ' αυτήν.

Ωστόσο ο λαός συνέχιζε να εντείνει τους αγώνες του για να επιτύχει, αν όχι κατάργηση τους, τουλάχιστον μείωση τους.

Ιδιαίτερα βαριές θεωρούσαν οι Κύπριοι τις φορολογίες και τον τρόπο που δρούσαν οι εισπράκτορες, αλλά και τη δεκάτη που αποδεκάτιζε κυριολεκτικά την παραγωγή τους.

Πολύ βαρύς ήταν επίσης ο Φόρος Υποτελείας των 100 χιλιάδων περίπου λιρών που κατέβαλλε η Κύπρος στην Οθωμανική Αυτοκρατορία ως ενοίκιο γιατί το ποσό αυτό αφαίμασσε τα ταμεία του κράτους.

Ανάμεσα όμως στα άλλα αιτήματα, ήταν το "προαιώνιο" δηλαδή η Ενωση της Κύπρου με την Ελλάδα.

Το τελευταίο αίτημα, δηλαδή η Ενωση της Κύπρου με την Ελλάδα θεωρείτο πανάκεια όλων των προβλημάτων γιατί πίστευαν ότι με την Ενωση θα λύονταν όλα τους τα προβλήματα.

Σχετικά ο Στυλιανός Χουρμούζιος έγραφε στην εβδομαδιαία εφημερίδα "Σάλπιγξ" της Λεμεσού στις 6 Νοεμβρίου 1885, λίγο πριν από την άφιξη του νέου Αρμοστή Βούλβερ:

"Πρώτος και έσχατος, έσχατος και πρώτος πόθος των Κυπρίων είναι εννοείται, η μετά της μητρός των Ενωσις, αλλ' εάν τούτο εμποδίζη προς το παρόν εκείνη η σύμβασις (έπρεπε να είναι Ρωσσία και έβλεπες τι έκαμνε τέτοιας συμβάσεις) και δεν θα γίνει τώρα ειμή μτεά παρέλευσιν τινών ετών, δεν μας πειράζει. Φθάνει μόνον να γίνη (και θα γίνη, διότι, θα συνεχίση το ίδιον της παράδειγμα η Κυβέρνησις μας, είμεθα βέβαιοι) και ας γίνη οπότε το θελήση, η ιδία αναγκαίον να γίνη τούτο μόνον την παρακαλούμεν να μη αργή πολύ".

Και σε ένα άλλο σημείο σαν συνέχεια του ιδίου άρθρου πρόσθετε:

"Και λοιπόν ενθυμείσθε βεβαίως ότι είπαμεν, ότι ο μόνος πόθος των Κυπρίων είναι η μετά της μητρός των Ελλάδος ένωσις, τούτου δε επιτευχθέντος φυσικώς παν παράπονον θα

παραχωρήση την θέσιν εις την προς την αγγλικήν Κυβέρνησιν εγκάρδιον ευγνωμοσύνην παντός Κυπρίου, αλλά τούτου καθισταμένου αδυνάτου, ίσως προς το παρόν, έρχεται κατόπιν".

Αλλες εφημερίδες εισηγούνταν άλλη τακτική αγώνα, την Ενωση της Κύπρου με τη Βρετανία ως πρώτο βήμα.

Η " Φωνή της Κύπρου" στην έκδοση τους στις 21/3 Οκτωβρίου 1885, σε κύριο άρθρο της αναφερόμενη στο πραξικόπημα στη Ρωμυλία, εναντίον της συνθήκης του Βερολύνου, καλούσε το λαό σε εξέγερση και δημοψήφισμα για κατάργηση του Φόρου Υποτελείας προς την Τουρκία και ζητούσε την Ενωση της Κύπρου με την Αγγλία ως πρώτη προσπάθεια απαλλαγής από τα δσεσμά της Τουρκίας.

Εγραφε η εφημερίδα:

" Τα εν Φιλιππουπόλει εσχάτως λαβόντα χώραν μετέφερον την προσοχήν του κοινού από των υπερωκεανίων Καρολίνων νήσων και των παρόδων του Ζουλφικάρ εις την χερσόνησον του Αίμου επί τοσούτον δε εντείνεται η περιέργεια των ανθρώπων, εφ' όσον το επενεχθέν εν Ρωμυλία πραξικόπημα κατά της Βερολινείου συνθήκης εγένετο τη επιούση τοις Κριμσιέρ συνδιασκέψεως ίνα οι δύο αυτοκράτορες πάσης σλαβικής φυλής συλλειτουργούντος εν πνεύματι και του υπερτίμου εξάρχου, πάσης Γερμανίας, εποιήσαντο κατά την απόλυσιν της τελετής δήλωσιν υπέρ της ειρήνης του σύμπαντος κόσμου.

Πιθανόν θάττον ή βράδυον μετά την εν Φιλιππουπόλει γενομένην θεατρικήν παράστασιν των ανδρείων Ρωμυλιωτών ήτις βία θα στεφθή δι' επιτυχίας και διά χειροκροτήσεων να ακουσθή ετέρωθεν ότι η Σερβία και Ερζεγοβίνη διά δημοψηφίσματος ανεκήρυξαν την ένωσιν αυτών μετά της αυστροουγρικής αυτοκρατορίας και ούτω τε τελεσθή η διακωμώδησις της Βερολινείου σνυθήκης υπό των αυτών προσώπων, αίτινα υπηγόρευσαν αυτήν μετά την καταστολήν του από βορρά εισβαλόντος χειμάρου.

Τω όντι η ειρήνη του σύμπαντος κόσμου δεν δύναται να διασαλευθή όταν από του διαβουλίου των τριών της οικουμένης γιγάντων εκδοθή η απόφασις να εκκοπώσιν από της τουρκικής αλλουργίδος τινά των λωρίων εκείνων, αίτινα, οι θέμενοι την συνθήκην του Βερολίνου εξ αβροφροσύνης ευαρεστήθησαν να αφήσωσι κατ' επίφασιν μόνον προσηρτημένα ως κρεμασμένας περί αυτή παρυφάς.

Ενώ των λωρίων εκείνων, υπό αλλοίαν όμως μορφήν και όρους είναι η Κύπρος το τέκνον της του Ιουνίου εν Κωνσταντινουπόλει συμβάσεως. Δυστυχώς όμως η ανάδοχος δεν τρέφει υπέρ αυτού ίσην τοις άλλοις ισχυροίς ανάδοχος στοργήν. Η Αγγλία χάριν της διασώσεως των εν Αιγύπτω συμφερόντων αυτής θωπεύουσα τον μη δυνάμενον σώσαι εαυτόν, δεν θα

θεωρήση εύκαιρον να αναλάβη, δοθείσης της περιστάσεως την αναθεώρησιν της πλημμελώς εχούσης εκείνης συμβάσεως.

Αλλ' ο λαός της Κύπρου, ο υφιστάμενος τα δεινά επακόλουθα του ανηλεούς εκείνουν κερδοσκοπικού συμβολαίου, δεν πρέπει να εξεγερθή σύσσωμος και να ζητήση την θεραπείαν του κακού.

Τι σημαίνει η νυν τερατώδης κατάστασις, το μεν αίμα ημών να εκμυζά η Τουρκία, τας δε σάρκας πυροκαίη το αγγλικόν εισπρακτορείον,

Δέον να ζητηθή διά δημοψηφίσματος η κατάργησις του τελουμένου τη Τουρκία φόρου. Αλλ' ίσως τούτο συνεπάγεται την από του τουρκικού κράτους ολοσχερή απόσπασιν της νήσου. Τότε λοιπον, η φωνή ημών έστω οριστική Ενωσις της Κύπρου μετά της αγγλικής αυτοκρατορίας.

Ισως, θα είπωσιν τινές, ότι η τοιαύτης ενώσεως φωνή επιζητεί τα παρά φύσιν, διότι η καρδία της Κύπρου δεν είναι αγγλική, είναι ελληνική.

Δεν αποκρύπτωμεν την αλήθειαν, αλλ' όπως λάβωσιν πραγματικήν υπόστασιν οι πόθοι της καρδίας ημών και η αρμονική λειτουργία όλων των μελών του σώματος υπό μιας μόνης και αυτοτελούς εξουσίας.

Ο αγγλικός λαός εν τη πεποιθήσει της υλικής και ηθικής αυτού δυνάμεως δεν είναι εκ των ταπεινοφρόνων εκείνων λαών οίτινες διά της συγχωνεύσεως των άλλων εθνικοτήτων επιδιώκουσι την αύξησιν και ματαίωσιν αυτών.

Τι λέεις Κύπριε λαέ; Εάν δεν έχεις την γενναιότητα των Βουλγάρων της Φιλιππουπόλεως όπως διά γενικής εξεγέρσεως εκτινάξεως από σου τον καταπατούντα σε τουρκικόν εφιάλτην, αλλ' ανέχεσαι ο μεν να σου απορροφά το αίμα, διά του φόρου, ο δε να σου εκδέρη την σάρκα τότε αποφάσισαν να διαμείνης εις αιώνα τον άπαντα δούλος, άθλιος και περιφρονημένος.

Τι λοιπόν δέον γενέσθαι; Λαός, Νομοθετικό Σώμα, δημαρχιακά Συμβούλια και συν αυτοίς πάντοτε οι εν Κύπρω Αγγλοι δέον εν μιά φωνή, σθεναρώς, πανδήμως και ανενδότως να εκδηλώσωσιν ότι η Κύπρος διά δημοψηφίσματος εκήρυξεν εαυτήν απηλλαγμένην του τουρκικού ζυγού και ηνώθη μετά του αγγλικού κράτους.

Η σημερινή κατάστασις ημών είναι αφόρητος, ακατανόητος δε και ο σκοπός δι' ον η Αγγλία κατέχει την Κύπρον. Εάν κατέχη αυτήν απλώς χάριν των ιδίων πολιτικών σκοπών αμεριμνώσα όλως περί της ευημερίας των κατοίκων και μονον έργον έχουσα να εισπράττη τον τουρκικόν φόρον και να κινή δι' ολίγων Αγγλων, την διοικητικήν μηχανήν τότε ας χύσωμεν τέφραν επί της κεφαλής και ας θρηνολογώμεν την τύχην ημών.

Στις 28/10 Φεβρουαρίου, 1885, η ιδία η εφημερίδα συνέχιζε τις εκκλήσεις της προς τον Κυπριακόν λαόν να εξεγερθεί για να θέσει τέρμα στον φόρον υποτελείας και τόνιζε ανάμεσα στ' άλλα:

Ημείς οι Κύπριοι πρέπει να αναλογισθώμεν ότι μεμακρυσμένοι εν τη γωνία ταύτη της Μεσογείου και μονονωμένοι άνευ συγγενείας μετά λαών ισχυρών οφείλομεν ημείς αι μονον ημείς να ζητήσωμεν την θεραπείαν των περιστοιχούντων ημάς δεινών, επικαλούμενοι την συναρωγήν της δυνάμεως, ήτις αγαθή μοίρα διέπει τας τύχας ημών αλλά όπως καταντήσωμεν εις το τέρμα του ήδη αναλαμβανομένου αγώνος, πρέπει μετά θάρρους αυταπαρνήσεως και αν δεόντως προβώμεν μη περικλίνοντες του σκοπού, ουδέ απαυδούντες ή ενδίδοντες εις απειλάς, ή επιτιμήσεως. Μια και αναλλοίωτος έστω η πρόθεσις και ενέργεια ημών "κατάργησις του αδίκως τελουμένου τη Τουρκία φόρου".

Τα παράπονα των Κυπρίων έφθασαν μέχρι το Νομοθετικό και ο βουλευτής Μαληκίδης ρώτησε την Κυβέρνηση αν είχε πληροφορίες ότι οι Κύπριοι, και ιδιαίτερα από την επαρχίαν Πάφου, φεύγουν από το νησί για να βρουν καλύτερη τύχη.

Η ερώτηση του Μαληκίδη που υποβλήθηκε στις 27 Μαρτίου, 1886, ως εξής:

"Από χρόνου τινός, ιδίως κατά τα τελευταία δύο έτη επανειλημμένως διφημίσθη ότι εκ τινων διαμερισμάτων της Κύπρου, αλλά προ πάντων εκ του διαμερίσματος Πάφου, σημαντικός αριθμός Κυπρίων γεωργών εις εκατοντάδας ανερχόμενος εκ διαλειμμάτων αποδημήσαντες της νήσου εξεπατρίσθησαν κατά συνέπειαν της αξίας δακρύων ενδείας των, ου μικρόν επιβαρυνθείσης και δεινωθείσης ως εκ της απολύτου και αμειλίκτου εφαρμογής του εν ισχύϊ λίαν αυστηρού περί την είσπραξιν των φόρων συστήματος.

Τοιαύτη τις είδησις ή φήμη περιήλθεν άραγε εις γνώσιν της Κυβερνήσεως της νήσου.

Εάν δε η Κυβέρνησις εξηκρίβωσε τυχόν τον αριθμόν των ούτω πως αναχωρησάντων Κυπρίων γεωργών και απόρων κατά τα δύο τελευταία έτη, οποίος τι ο αριθός ούτος καθ' έκαστον των δυο τούτων ετών και εν τοιαύτη περιπτώσει οποία μέτρα η Κυβέρνησις έλαβε προς ανακοπήν του τοιούτου εκπατρισμού των Κυπρίων απόρων και ιδίως των γεωργών.

Στο Μαληκίδη δόθηκε απάντηση ύστερα από δύο μέρες, δηλαδή στις 29 Μαρτίου, αλλά αναφερόταν ότι η Κυβέρνηση δεν γνώριζε τίποτε για τυχόν αποδημία Κυπρίων και ιδιαίτερα Παφιτών λόγω φτώχειας.

Ομως τα προβλήματα των κυπρίων άρχισαν να χρονίζουν με την πάροδο του χρόνου παράλληλα με τις διάφορες ιδέες για το τι έπρεπε να γίνει είχε ριφθεί και μια άλλη ιδέα: Να συνταχθεί παγκύπριο υπόμνημα που να το υπογράψουν όλα τα μέλη του Νομοθετικού και ο λαός, το οποίο να σταλεί στην Κυβέρνηση του Λονδίνου.

Ο Χουρμούζιος γράφοντας στη "Σάλπιγγα" στις 23 Φεβρουαρίου 1887 αναφερόμενος στο πιο καυτό, το φόρο υποτελείας και τον τρόπο επίλυσης του σε συνδυασμό με τα άλλα τόνιζε:

" Αλλ' ως εις όλα, δυστυχώς και εις τούτο. Λόγια, λόγια, όσα θέλεις. Με τα σακκιά αλλ' έργον ουδέν. Ποίον είναι λοιπόν το έσχατον μέτρον εις το οποίον πρέπει να καταφύγωμεν;

Πρώτον οφείλομεν να σκεφθώμεν ότι τον φόρον αυτόν, τον σκώλωπα τούτον της Κυπριακής σαρκός αδύνατον η τουρκική Κυβέρνησις να χαρίσει ή να ελαττώση και μάλιστα εις

την οικονομικήν κατάστασιν την οποίαν ευρίσκεται σήμερον αναθεώρησιν της πλημμελούς εκείνης και αδίκου συμβάσεως, της οποίας η συνομολόγησις ήτο αληθές ευτύχημα διά την Τουρκίαν, διότι αύτη με την ιδέα ότι παραχωρεί νήσον εις το πλουσιώτερον της υφηλίου κράτους, παρεγέμισεν ως ήθελε τα κονδύνλια εξώγκωσεν όσον ηδύνατο τας απαιτήσεις, η δε Αγγλία, με την χαράν ότι καταλάμβανε μίαν τοιαύτην νήσον, εφάνη ενδοτική. Αναθεώρησιν λέγομεν της συμβάσεως τάυτης, η Αγγλία δεν δύναται να απαντήσει, καίπερ έχουσα ισχυρούς προς τούτο λόγους διά να μη φανή ως διστροπούσα εις τα συμπεφωνημένα. Τι δύναται λοιπόν να πραξη;

Ούτε ακύρωσιν, ούτε αλλοίωσιν, αλλα μεταβολην. Πλην και την μεταβολην αυτήν διά να την ζητήση, πρέπει να λάβη μίαν ώθησιν παρ' ημών των κατοίκων των αμέσως αισθανομένων τα κακά της συμβάσεως αποτελέσματα και την ισχυράν απομίζησιν.

Ανάγκη λοιπόν να συνταχθή εν υπόμνημα επί τω σκοπώ τούτω, το οποίον να υπογραφή όχι μόνον υπό των εν Νομοθετικώ αντιπροσώπων, αλλά και υπό πολλών άλλων πολιτών και χωρικών να απαιτώμεν δε δι' αυτού παρακλητικώς παρά της κεντρικής εν Λονδίνω Κυβερνήσεως την εξεύρεσιν νέου τρόπου (οίον της εξαγοράσεως της νήσου) δι' ου να δύναται αν όχι να εκλείψη καθ'ολοκληρίαν το ποσόν τούτο, τουλάχιστον να ελατωθή αρκούντως τότε δε η Κυβέρνησις αφού ίδη τους πόθους των κατοίκων να προβή εις ενέργειαν, της οποίας το αποτέλεσμα καλόν ή κακόν, θα μας γνωστοποιήσει. Ούτω και μόνον πιστεύω, δύναται η αγγλική Κυβέρνησις να θέση υπό σπουδαίαν άποψιν το ζήτημα τούτο άλλως διά των φωνών και των διατυπώσεων εν τω Νομοθετικώ ως φαίνεται από ημέρας εις ημέραν και από συνόδου εις σύνοδον, ουδέν κατορθούται. Απαιτούνται ενέργειαι".

Αυτά που ζητούσε ο τύπος και ο λαός να λυθούν έκαιαν πραγματικά. Μερικά παραδείγματα για τον τρόπο που ενεργούσαν οι εισπράκτορες της διοίκησης για είσπραξη των φόρων και της δραματικής κατάστασης του λαού είναι χαρακτηριστικά:

Η Σάλπιγγα έγραψε στις 4 Ιουλίου 1887:

"Εφιστώμεν την προσοχήν της Κυβερνήσεως και πάλιν εις τας παρανόμους αυθαιρεσίας πολλών εισπρακτόρων οίτινες χάριν 2 μόνον γροσίων ως μας γράψουν εκ Λιμνιών εμποδίζουν τον γεωργόν από τας γεωργικάς εργασίας του. Τοιαύτη είνε η διαταγή ην τοις δίδει; Ιδού τίνι τρόπω καταστρέφεται ο χωρικός. Διότι οφείλει 2 γρόσια δεκατείαν και πρέπει να αργήση 2-3 ημέρας, να ταξειδεύση 2-3 ώρας μακράν του χωρίου του να εύρη τον εισπράκτορα και αν τον εύρη ακόμη τόσον γρήγορα και ούτω να χάση 30-40 και 50 γρόσια χάριν των 2. Είνε κατάστασης αυτή; Είνε δικαιοσύνη; Είναι προστασία της γεωργικής τάξεως αυτή; Αλλοίμονον και τρεις αλλοίμονον".

Στις 29 Αυγούστου η ίδια εφημερίδα κατήγγελλε:

"Ο τύπος φωνάζει, ο τόπος πάσχει, η δυστυχία εξακολουθεί κρούουσα αλλεπαλλήλως και μετ' απαισίου θορύβου τας θύρας όλων. Οι άνθρωποι περιφέρονται και επαιτούνται διά να μη αποθάνωσι της πείνης, αι γυναίκες και τα παιδία περιφέρονται ανυπόδητοι και γυμναί, και κοντά εις αυτά όλα τα ολοφάνερα σημεία της καταστροφής, τα οποία πρέπει να ήνε κανείς ή θεότυφλος, η Κυβέρνησις διά να μη βλέπει τις οίδε πόσαι ακόμη μυστικαί καταστροφαί λαμβάνουν χώραν, πόσαι ακόμη οικίαι κλείνουσι, ένδον εκ συστολής διά να μη γείνηται γνωστόν και εις τους άλλους το καταλήπτον αυτάς τρομερόν της δυστυχίας φάσμα, πόσαι ακόμη οικογένειαι εξέρχονται την νύκτα (μη τολμώσαι την ημέρα διότι ήσαν ούτω συνειθισμέναι) και με τα δάκρυα εις τους οφθαλμούς ζητούσι βοήθειαν από τους γείτονας από τους φίλους και συγγενείς και ενώ τοιαύτα τηλικαύτα λαμβάνουσι φανερά και μυστικά χώραν, τα οποία δύνανται και καρδίαν τίγρεως να μαλάξωσιν, η Κυβέρνησις την δουλειάν της. Εξακολούθει μέχρι τούδε πωλούσα πάσαν κινητήν περιουσίαν προς είσπραξιν καθυστερημένου φόρου, έστω και 12 ή 8 γροσίων εξηκολούθη πωλούσα το υποκάμισον του χρεώστου και τα υποδήματα και το φέσι του και το στρώμα του και παράπονα μύρια ηκούοντο και ελέγοντο εδημοσιεύοντο σήμερον, όμως εις ποία μέτρα νομίζετε ότι είναι η Κυβερνητική πρόνοια ήτις ως βάλσαμον παρηγορίας θα καθησυχάση τους τρομερούς πόνους;

Ποία νομίζετε ότι είναι η γενναία αρωγή την οποίαν υπέρ του λαού εσκέφθη η πολυχρονημένη Κυβέρνησις;

Αν έχετε ολίγην υπομονήν, μήπως η επί τω αιφνιδίω ακούσματι μεγάλη χαρά προσβάλη τα νεύρα σας. Ανάγνωτε ελαφρά χάριν της υγείας σας. Ιδου τι οι εισπράκτορες ανήγγειλον εις τους χωρικούς καθ' α εμάθομεν. Δίδεαι εις τους εισπράκτορας το δικαίωμα να πωλώσι χάριν καθυστερουμένων φόρων και ακίνητα κτήματα.

Ζήτω η Κυβέρνησις.

Επωλήθησαν λοιπόν τα κτήματα των κατοίκων της νήσου Ιδού η Κυβέρνησις το επιβεβαιοί και έμενον ήδη τα ακίνητα τα οποία πρέπει να πωληθώσιν και αυτά. Η Κυβερνησις έχει σκοπόν ως φαίνεται να κάμη κτηματίας πολλους υπαλλήλους της Τούρκους και Αρμενίους αντί πέντε- έξη πενταρών, ως άλλοτε συνέβη ταύτα, διότι ως γνωστόν όλοι οι κάτοικοι δυστυχούν και αν κανείς δεν δυστυχή, δεν αγοράζει ποτέ κτήμα ακίνητον άλλου, πωλούμενον διά φόρους. Ιδου καιρός λοιπόν να φέρη η Κυβέρνησις Μαλτέζους ή άλλους ν' αποικήσωσι την νήσον να γείνωσι κτηματίαι με τίποτε.

Στις 31 Οκτωβρίου 1887 η ίδια εφημερίδα έγραφε:

Εκ Μεσαορίας παραπονούνται ημίν σκληρώς κατά τινος των εισπρακτόρων του διαμερίσματος Αμμοχώστου, του οποίου την συμπεριφοράν και τους τρόπους περιγράφουν ως χείρονας και αυτών των φανατικωτέρων Τούρκων. Εις χωρίον Αγιος Σέργιος εωρτάζοντο κατά την 7ην ισταμένου οι Αγιοι ο Σέργιος Βάκχος και εκεί συνήθως γίνεται μικρά πανήγυρις, εις ην ο Βάκχος, όχι μόνον πανηγυρίζεται, αλλά και λατρεύεται. Εκεί λοιπόν ο εισπράκτωρ είδε τινάς συνερχομένους και "καλόν, καλόν, τους λέγει, θα χορεύσω στο μυαλό σας" (δεν τον προσεκάλεσαν φαίνεται εις το ποτόν) και μεταβαίνει αυθημερόν εις το παρακείμενον χωρίον

Λιμνιά και ενός με εκλείδωσε την οικίαν και εκράτει το κλειδί επί 24 ώρας, αφήσας νήστιν τον κύριον της, άλλης δε πτωχής γυναικός, της οποίας ο σύζυγος εχρεώστει 53 γρόσια ήνοιξε το κιβώτιον και ελάμβανε τα γυναικεία φορέματα και τα εξήταζε να εύρη χρήματα, και αφού δεν εύρεν έλαβε μίαν οκάν νήμα της πτωχής θυγατρός της, ήτις το αγόρασε να εργασθή και πέντε ποτήρια πήλινα, τα οποία εδήμευσε εις το καφενείον διά να λάβη τον φόρον".

Χαρακτηριστικό είναι επίσης απόσπασμα επιστολής κατοίκων του χωριού Πισσούρι στον Υπατο Αρμοστή που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα " Σάλπιγξ" στις 28 Νοεμβρίου 1887. Οι κάτοικοι με επιστολή τους στο διοικητή ζητούσαν να μεταβιβάσει στον Αρμοστήν παράκκληση τους να σταματήσει η είσπραξη των φόρων και πρόσθεταν:

"Μη θελήσατε προς Θεού εξοχώτατε να απορρίψητε την ταπεινήν ημών αίτησιν, ευσπλαχνισθήτε τα αθώα τέκνα ημών, άτινα πειναλέα κλαίουσι πικρώς προς ημάς ατενίζοντα και άρτον αιτούντα. Μη θελήσετε να βιάσητε την των φόρων είσπραξιν, αν δεν επιθυμήτε να ίδητε αμέσως ημάς εκπαστριζομένους και εγκαταλείποντες τας γυναίκας και τα τέκνα ημών εις την τύχην των ζητήσωμεν τον επιούσιον άρτον εις ξένην γην".

Η "Αλήθεια" της Λεμεσού επίσης στην έκδοση της στις 28/10 Δεκεμβρίου του ίδιου χρόνου έγραφε:

" Οι εν τοις χωρίοις εισπράκτορες των φόρων μετά μεγάλης δραστηριότητος, εργάζονται όπως αφαιρέσωσι παρά των οφειλόντων φόρους παν ό,τι τοις απέμενει εις χωρίον τι αφού εν τη οικία χωρικού τινός ουδέν εύρον να κατάσχωσιν, έλαβον τέσσαρας σανίδας, ας μετεχειρίζετο ως κλίνην ο δυσυχής. Εκ της λύπης δε και απελπισίας του μετά τινας ημέρας λέγεται ότι απέθανεν. Ετέρου χωρικού κατέσχεν ο εισπράκτωρ τον σίτον, ον η Κυβέρνησις τω είχε δώση δάνειον προς σποράν. Τοιαύτα δε και άλλα παραπλήσια καθ' εκάστην συμβαίνουσιν".

Τέλος στις 28 Νοεμβρίου 1887 η " Σάλπιγξ" έγραφε:

"Οτι η Κύπρος πάσχει τα πάνδεινα, ότι η δυστυχία και η πείνα και η γυμνότης εισήλασαν εις πάσαν οικογένειαν, επεσκέφθηκαν πάσαν οικίαν απειλούσι πάσαν κυπριακήν ύπαρξιν, είναι πράγμα το οποίον θεότυφλος μόνον δεν δύναται να ίδη θεόκουφος δεν δύναται να ακούση και θεότρελλος δεν δύναται να εννοήση.

Οι άνθρωποι εγκατέλειψαν τας οικίας των και περιφέρονται απο τόπου εις τόπον για να εργασθώσιν αντί ψωμίου μόνον, να ζήσωσιν αι γυναίκες και τα παιδία επαιτούσι γυμνά και ανυπόδητα, από χωρίου εις χωρίον , η γη κλαίει και οδύρεται διά την γύμνωσιν της, ο τόπος εν γένει παλαίει μεταξύ ζωής και θανάτου, ο τύπος προσπαθεί και όμως αδυνατεί παραστήση πιστώς την τρομεράν και απαισίαν εικόνα και όμως μ' όλα ταύτα η Κυβέρνησις μας, χάριν της εισπράξεως και του τελευταίου οβολού εξακολουθεί διώκουσα αμειλίκτως τους οφειλέτας φόρων, δεν έπαυσεν αποστέλλουσα κατά των δυστυχών χωρικών ως άλλους λύκους τους εισπράκτορας και δεν ανέστειλε τας περί δημεύσεως στρωμάτων, ενδυμάτων και αυτών των τροφών ακόμη επιταγάς της. Ω. Τούτο καλείται πλέον ασυνειδησία, αθεοφοβία, απανθρωπία.

Δεν αγνοούμεν την αιτίαν διά την οποίαν η Κυβέρνησις προσπαθεί να εισπράξει τους φόρους. Η προσπάθεια της είναι όσον το δυνατόν να ολιγοστεύση το έλλειμμα του έτους, το οποίον θα εξαναγκασθή να καλύψη το κεντρικόν ταμείον της Κυβερνήσεως, αλλ' η πολιτική αύτη είναι σκολιά και διεστραμμενη, πιστεύομεν διότι πρώτην ήδη φοράν εφαρμόζει τοιαύτην πολιτικήν η αγγλική Κυβέρνησις εις τας κτήσεις της, να προτιμά δηλαδή την καταστροφήν των λαών της παρά την βλάβην του βαλαντίου της. Αλλως καθίσταται ανεξήγητος η πολλαπλασίασις των κτήσεων και των αποικιών της.

Και βεβαιως. Πρώτη πιστεύομεν η δυστυχής Κύπρος, έπαθε τοιούτον πάθημα, να εξαρτάτο δηλαδή από ολεθρίου χάρτου την φθίσιν αυτής προκαλέσαντος και προς την μοιρίαν καταστροφήν πάση δυνάμει αυτή εξωθούντος. Παν κακόν εν Κύπρω γεννάται εκ του βρωμερού και ατίμου εκείνου χάρτου. Οι φόροι εξογκούνται, αυξάνουν και πολλαπλασιάζονται διά να επαρκέση το ποσόν και εις τας τοπικάς και κυβερνητικάς ανάγκας και εις την απότισιν της "τιμής του αίματος" των τριάκοντα του Ιούδα ταλάντων διά να μη υποστή εγείρησιν το κεντρικόν των Αγγλων φορολογουμένων ταμείον. Υπερ της ασφαλείας της ζωής μας (διότι χάρισμα των όση μας έμεινε περιουσία) δέν δύναται να ληφθή πρόνοια, διότι απαιτούνται και έξοδα περισσότερα και τότε το ποσόν δεν αρκεί και αυξάνει το υπό του ταμείου της Βρεττανίας καλυπτόμενον έλλειμμα. Υπέρ της Παιδείας υπέρ της υποστηρίξεως της γεωργίας εις δημόσια έργα, δεν δύναται να δαπανηθή μέγα ποσόν, διότι αι 95 χιλιάδες λίραι θα πληρωθώσι και τότε το έλλειμμα θα αυξηθή".