Πρώτη Ηλεκτρονική Ιστορία της Κύπρου

image

Δωρεάν προσφορά σε ερευνητές, μελετητές, φοιτητές, μαθητές και δημοσιογράφους.

Από την Κύπρο στην αρχαιότητα, μέχρι την Κύπρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η αγγλοκρατία, η ΕΟΚΑ, το πραξικόπημα, το σχέδιο Ανάν, η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αρχείο Παναγιώτη Παπαδημήτρη

papademetris-pΜοναδικό αρχείο στο οποίο μπορείτε να προστρέξετε και να αναζητήσετε εύκολα και γρήγορα αυτό που θέλετε για μια περίοδο 8.000 ετών για την Ιστορία της Κύπρου.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

24.7.1878: Συζήτηση στη Βoυλή τωv Κoιvoτήτωv για τov τρόπo απόκτησης της Κύπρoυ από τη Βρεταvία. Τι γvωρίζoυv oι βρεταvoί για τηv Κύπρo

S-108

14.7.1878: ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΣΤΗ ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΡΌΠΟ ΑΠΟΚΤΗΣΗΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΑΠΟ ΤΗ ΒΡΕΤΑΝΙΑ. ΤΙ ΓΝΩΡΙΖΟΥΝ ΟΙ ΒΡΕΤΑΝΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ

Σκίτσο της βρετανικής επιθεώρησης PUNCH του Ιουλίου του 1878. Ο γερμανός πρίγκιπας Βίσμαρκ (αριστερά) συναντάται στο περιθώριο του συνεδρίου του Βερολίνου με τον βρετανό πρωθυπουργό Ντισραέλι ή Λόρδο Μπήκονσφιλντ και στο διάλογο που ακολουθεί, κατά τη σάτιρα, ο Βίσμαρκ ερωτά τον βρετανό πρωθυπουργό αν αγαπά, έστω για λίγο, τον τούρκο φίλο τους. Ο Ντισραέλι απαντά ότι αυτό είναι ένα άλλο θέμα και ότι πρέπει πρώτα να «επιμορφωθεί»

Ο κόμης του Κάμπερταουν πήρε το λόγο και ζήτησε από την κυβέρνηση της Αυτού Μεγαλειότητος διευκρινίσεις για τις λεπτομέρειες της οικονομικής διευθέτησης με το Σουλτάνο της Μεγάλης Πύλης για την Κύπρο. Η συνθήκη, στην οποία κατέληξαν η Μεγάλη Βρετανία και η Κύπρος στις τέσσερις περασμένου Ιουνίου, περιελάμβανε και την ακόλουθη παράγραφο:

" Συμφωνείται ότι η Αγγλία θα πληρώσει στη Μεγάλη Πύλη οποιαδήποτε επιπλέον έσοδα πιθανόν να υπάρχουν πάνω από τις δαπάνες στο νησί, ποσό το οποίο θα καθοριστεί από τον μέσο όρο των τελευταίων πέντε χρόνων".

Ο κόμης του Κάμπερταουν ζήτησε εξηγήσεις από την κυβέρνηση για την έννοια της λεκτικής αυτής διατύπωσης. Υπήρχαν επίσης και κάποια άλλα σημεία επί των οικονομικών πτυχών, για τα οποία ήλπιζε η κυβέρνηση θα έδινε κάποιες πληροφορίες.

Προς το παρόν, ήξεραν πολύ λίγα πράγματα για την Κύπρο και η κυβέρνηση παραδέχθηκε ότι δεν μπορούσε να προσθέσει πολύ περισσότερα. Αυτά τα λίγα που ήξεραν δεν ήταν ιδιαιτέρως ενδιαφέροντα. Γνώριζαν ότι η διοίκηση του νησιού εκείνου ξεχώριζε για τη διαφθορά, την αρπαγή και σχεδον όλα τα παραπτώματα τα οποία μια διοίκηση είχε τη δυνατότητα να διαπράξει.

Γνώριζαν ακόμη ότι ο πληθυσμός είχε μειωθεί δραματικά από το ένα εκατομμύριο που έφθασε σε κάποια περίοδο, στις 150 χιλιάδες. Ηξεραν πως όλες οι πόλεις ήταν κατεστραμμένες, αυτοί που καλλιεργούσαν τη γη παρενοχλούνταν από αυθαιρέτους εκβιασμούς, το εμπόριο εκδιώκετο από το νησί, το λιμάνι, ότι και να ήταν, είχε αποφραχθεί, ότι ακόμη και τα τείχη είχαν γεμίσει και πως δεν υπήρχαν δρόμοι ή πολυ κακοφτιαγμένοι δρόμοι στο νησί. Τέτοια ήταν η κατάσταση του νησιού, του οποίου είχαν αναλάβει τη διοίκηση.

Με αυτά τα δεδομένα, δεν υπήρχε καμμιά αμφιβολία ότι για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα ο Κυβερνήτης θα ήταν πολύ απασχολημένος και όταν έφθανε η ώρα να πληρωθεί ο λογιαριασμός θα χρειαζόταν όχι μόνο εκατοντάδες χιλιάδες, αλλά

Το συνέδριο του Βερολίνου για τον ρωσοτουρκικό πόλεμο αρχίζει και οι συνέδροι προσέρχονται στην αίθουσα. (Από τη βρετανική πολιτική επιθεώρηση Illustrated London News του 1878)

εκατομμύρια λίρες. Το ζήτημα ήταν, από πού θα προέρχονταν αυτά τα χρήματα. Οταν αναλάμβανε την διοίκηση του νησιού η Αγγλία θα έπρεπε να αναλογιστεί ότι ήδη είχε στα χέρια της μια αρκετά σοβαρή ευθύνη, την εγγύηση του ανατολικού συνόρουτης Ασίας.

Επρεπε επίσης να σκεφτεί πως όταν υποχρεώθηκε να ζητήσει μια στρατιωτική θέση, ώστε να μπορέσει να απαλλαγεί από τα καθήκοντα που είχε αναλάβει η Μεγάλη Πύλη, θα της την παρέδιδε με πολλή χαρά, χωρίς περαιτέρω κόστος.

Αν ρωτούσαν οποιοδήποτε τούρκο πολιτικό πριν από δύο μήνες για το αν θα παραχωρείτο δωρεάν η Κύπρος, υπό τον όρο ότι η Αγγλία θα εγγυάτο την προστασία των ανατολικών συνόρων της Τουρκίας, η απάντηση θα ήταν χωρίς αμφιβολία ότι η Μεγάλη Πύλη, όχι μόνο την Κύπρο θα έδινε, αλλα και την Κρήτη και τα μισά νησιά στο Αρχιπέλαγος.

Ωστόσο η διευθέτηση, όπως μάθαμε, ήταν η πληρωμή στην Μεγάλη Πύλη, των εσόδων επιπλέον των δαπανών, επί του μέσου όρου των τελευταίων πέντε χρόνων. Ενα ποσό γύρω στις 23 χιλιάδες στερλίνες.

Αυτή ήταν η δήλωση της αγγλικής κυβέρνησης, ίσως όμως οι Αυτού Εξοχότητες λόρδοι θα ήθελαν να μάθουν ποια ήταν η επίσημη θέση της τουρκικής κυβέρνησης. Στις 11 τηλεγράφημα του Ρόϊτερ, τους πληροφόρησε ότι στο πλαίσιο της συνθήκης για τη βρετανική κατοχή της Κύπρου, η Αγγλία δεσμεύεται να πληρώσει 150 χιλιάδες στερλίνες, ενώ τα εισοδήματα ήταν μόλις 120 χιλιάδες. Αυτή ήταν η τοποθέτηση της Μεγάλης Πύλης επί της Συνθήκης.

Θα θέλαμε να γνωρίζουμε ποια είναι η έννοια του ελεύθερου εισοδήματος. Αυτό που αντιλήφθηκε ο Λόρδος Κάμπερταουν με το ελεύθερο εισόδημα, ήταν το επιπλέον ποσό που πιθανόν να απέμενε μετά την πληρωμή του κόστους της δημόσιας διοίκησης του νησιού. Ωστόσο υπήρχε μεγάλη αμφιβολία αν η Τουρκία είχε

Η βρετανική Βουλή συνεδριάζει

λάβει οποιοδήποτε ελεύθερο εισόδημα, με την πραγματική έννοια των λέξεων, από την Κύπρο, για πολλά, πολλά χρόνια.

Το επόμενο ερώτημα ήταν αν θα υπήρχε χρέωση στα καθαρά εισοδήματα της Κύπρου. Η Αγγλία θα πλήρωνε πρώτα όλα τα έξοδα της διοίκησης και ανέμενε πλεόνασμα θα το έδινε στην τουρκική κυβέρνηση. Ηταν σίγουρο πως για μεγάλο χρονικό διάστημα, δεν θα υπήρχε καθόλου πλεόνασμα, σε ό,τι αφορά εισόδημα που απομένει πέρα από τα διοικητικά έξοδα.

Το νησί της Κύπρου είχε περιέλθει σε πολύ άσχημη κατάσταση. Θα ήταν αναγκαίο να επιστραφει ένα σημαντικό ποσοστό της φορολογίας, η οποία είχε επιβληθεί. Ο Λόρδος Κάμπερταουν θα ήθελε να γνωρίζει αν η κυβέρνηση θα δώσει στη Μεγάλη Πύλη το ελάχιστο έλλειμμα από αυτά που είναι πιθανόν να προκύψει και αν έχουν πρόθεση, σε περίπτωση ελλείμματος, να κάνουν μια σημαντική πληρωμή στην Μεγάλη Πύλη.

Αποστέλλουμε στην Κύπρο ένα μεγάλο αριθμό σρατευμάτων, δεν γνωρίζουμε ποιος θα είναι ο τελικός αριθμός των ανδρών της φρουράς του νησιού. Πιθανότατα θα είναι χιλιαδες άνδρες και ο Λόρδος Κάμπερταουν θα ήθελε να γνωρίζει αν οι μισθοί των ανδρών που υπηρετούν εκεί προστατεύουν το ανατολικό σύνορο της Τουρκίας, θα πληρωθούν από τη μεγάλη Πύλη ή την Αγγλία, επιπρόσθετα από τη μεγάλη πληρωμή που θα κάνει η Αγγλία στην Τουρκία, μέσα από τα εισοδηματα της Κύπρου.

Επιπλέον είναι και η σημαντική δαπάνη της δημιουργίας ενός λιμανιού, ενώ θα πρέπει επίσης να οικοδομηθούν γέφυρες και να γίνουν δρόμοι. Με ποιο τροπο θα πληρωθούν αυτά τα έξοδα. Και αν τελικά οικοδομηθεί το νησί, πως θα αποζημιώνονταν γι' αυτά που έδωσαν. Αυτά είναι κάποια από τα ερωτήμστα, στα οποία ο λόρδος Κάμπερταουν ήλπιζε ότι η Κυβρρνηση ήταν έτοιμη να δώσει κάποιες απαντήσεις (οι άλλοι Λόρδοι επικροτούν με εποφωνήματα-hear, hear).

ΜΑΡΚΗΣΙΟΣ ΤΟΥ ΣΩΛΣΜΠΕΡΙ: Εξοχότατοι λόρδοι, το ζητούμενο της σύναψης αυτής της συμφωνίας της κυβέρνησης της Αυτού Εξοχότητος είναι ότι η Μεγάλη Πύλη δεν πρέπει να ζημιώσει οικονομικά δηλαδή το πλεόνασμα του εισοδήματος, όποιο και να είναι τα τελευταια πέντε χρόνια, τις ετήσιες πληρωμές των δαπανών καθώς της δημόσιας και της στρατιωτικής διοίκησης, θα πρέπει να συνεχίσει να ρέει στα ταμεία της Μεγάλης Πύλης, όπως γίνεται. (Κυβερνητικοί βουλευτές επικροτούν με επιφωνήματα hear, hear).

Εφημερίδα ΝΕΟΝ ΚΙΤΙΟΝ

Θεωρήσαμε ότι αυτή ήταν μια δίκαιη και φιλελεύθερη διευθέτηση, η οποία ίσως να ήταν και επιβεβλημένη ιδιαίτερα αναλογιστεί κανείς ότι όλο το εισόδημα που λαμβάνει η Μεγάλη Πύλη από την Κύπρο είναι δεσμευμένο στους κατόχους των γραμματέων της Μεγάλης Πύλης. (Κυβερνητικοί βουλευτές επικροτούν με επιφωνήματα hear, hear).

Θα ήταν πραγματικά μια αμφιλεγόμενη συναλλαγή αν ενθαρρύναμε την Μεγάλη Πύλη να καταλήξει σε οποιαδήποε άλλη διευθέτηση. Δεν μπορώ να σας παραθέσω περισσότερες λεπτομέρειες της συμφωνίας, είτε γιατί δεν υπάρχουν ή γιατί δεν είναι διαθέσιμες για την ώρα. Μέχρι να έχουμε στα χέρια μας η έκθεση του διοικητή, είναι δυνατό να σας παραθέσουμε περισσότερες επίσημες λεπτομέρειες, αφού δεν θα υπάρχει καμιά επίσημη έκθεση της Αγγλίας για το συνολικό ποσό που αναφέρεται στο παράρτημα.

Δεν θα μπω στη διαδικασία να αντιπαρατεθώ με τον ευγενή λόρδο, εικοτολογώντας για το μέλλον. Θα του υποδείξω μόνο πως αν εισόδημα ήταν τόσο ψηλό όσο το φαντάζεται αυτό θα ήταν ακόμη καλύτερο για τη βρετανική κυβέρνηση, γιατί το πλεόνασμα θα ήταν και πολύ μεγαλύτερο.

Κατά τον ίδιο τρόπο, αν αποδειχθεί πως όλοι οι πόροι του νησιού έχουν παραμεληθεί και υπάρξε κακή διοίκηση θα ήταν πλεονέκτημα να την διαδεχθεί μια τίμια και ικανή κυβέρνηση, η οποία να αυξήσει το υπάρχον εισόδημα. Αυτά όμως δεν είναι τίποτα περισσότερο από εικασίες. Δεν παραδέχομαι στο ελάχιστο, ότι οι πληροφορίες που έχουμε είναι απογοητευτικές. (Kυβερνητικοί βουλευτές επικροτούν με επιφωνήματα hear, hear).

Πιστεύω ότι στο μέλλον, όπως ήταν και στο παρελθόν, το νησί θα καταστεί ικανό να συντηρήσει ένα μεγάλο πληθυσμό και όπου υπάρχει μεγάλος πληθυσμός, υπάρχει και μεγάλο εισόδημα (Κυβερνητικοί βουλευτές επικρατούν με επιφωνήματα hear, hear).

ΚΟΜΗΣ ΤΟΥ ΓΚΡΑΝΜΒΙΛ: Παρά το γεγονός ότι η ερώτηση του ευγενούς κόμη ήταν λογική και επί του θέματος, πιθανότατα δεν περίμενε και πολύ περισσότερες πληροφορίες από όσες έχει πάρει. Η Κυβέρνηση της Αυτού Μεγαλειότητος έχει υιοθετήσει ένα σύστημα μυστικότης που παρόμοιο του δεν θυμάμαι να έχει εφαρμοστεί. (Κυβερνητικοί λόρδοι επικροτούν hear, hear).