1877:Ιδρύovται Διoικητικά Συμβoύλια και αvαδιoργαvώvovται τα δημαρχεία στηv Κύπρo. Η διoίκηση επί Τoυρκoκρατίας και η πρώτη "Κυβέρvηση" Κυπρίωv.

S-96

1877: ΙΔΡΥΟΝΤΑΙ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΣΥΜΒΟΥΛΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΔΙΟΡΓΑΝΟΝΤΑΙ ΤΑ ΔΗΜΑΡΧΕΙΑ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ. Η ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑΣ ΚΑΙ Η ΠΡΩΤΗ "ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ" ΤΩΝ ΚΥΠΡΙΩΝ

Παρά την καταπίεση που επέβαλαν στους Κυπρίους οι τούρκοι κατακτητές το 1570 με την κατάληψη της Κύπρου διοικητικά έδωσαν στους Κυπρίους κάποιες ελευθερίες.

Ο Αρχιεπίσκοπος αναγνωρίστηκε ως Μιλέτ Πασής, δηλαδή Εθνάρχης.

Η Κύπρος χωρίστηκε σε 17 διαμερίσματα (κατηλίκια) με πρσωτεύουσα τη Λευκωσία όπου ήταν και η έδρα του Κυβερνήτη.

Τα διαμερίσματα αυτά ήσαν: Λευκωσία, Κυθραία, Μεσαορία, Αμμόχωστος, Καρπασία, Πάφος, Χρυσοχού, Κούκλια, Αυδήμου, Λάρνακα, Λεμεσός, Επισκοπή, Κοιλάνι, Κερύνεια, Μόρφου, Πεντάγια και Λεύκα.

Η Διοίκηση επέβαλε τη δεκάτη για είσπραξη των φόρων και τον κεφαλικό φόρο.

Δεκάτη σήμαινε την καταβολή στο κράτος του ενός δεκάτου κάθε προϊόντος που παρήγαγε ο κάθε παραγωγός.

Κεφαλικός φόρος ήταν προσωπικός φόρος για τον κάθε Κύπριο που καταβαλλόταν από όλους όσοι ήσαν ηλικίας 14 μέχρι 60 ετών.

Η καταβολή του κεφαλικού φόρου γινόταν ανάλογα με τη οικονομική κατάσταση των Κυπρίων. Οι πιο πλούσιοι κατέβαλλαν 11 γρόσια ετησίως, οι μεσαίας τάξης 5,5 και οι πιο φτωχοί 3 γρόσια.

Από την καταβολή φόρου απαλλάσσονταν οι Ιερωμένοι-επίσκοποι, μοναχοί και ιερείς. Και αυτό γιατί παρήγαγαν τα προϊόταν όχι για να τα εμπορευθούν αλλά για ατομική τους συντήρηση.

Η ανάδειξη των Επισκόπων και Αρχιεπισκόπων γινόταν με ψηφοφορία. Η ανάδειξη τους ήταν ισόβια αλλά σπάνια κάποιος αξιωματούχος της Εκκλησίας έμενε στη θέση του μέχρι το τέλος μια και η Κωνσταντινούπολη επενέβαινε διά του Βεζύρη σε καθαιρέσεις και διορισμούς άλλων.

Η κατάσταση αυτή παρέμεινε λίγο ή πολύ μέχρι την απελευθερωση της Ελλάδας ύστερα από την επανάσταση του 1821.

Αυτή την περίοδο η Οθωμανική Αυτοκρατία έδωσε στους κυπρίους μερικές ελευθερίες.

Οι Κύπριοι συνήλθαν στη Λευκωσία και αποφάσισαν να οργανωθούν σε "κοινοβουλευτικό σύστημα" με υπουργό μάλιστα στα θέματα της υγείας.

Συνέστησαν επίσης Δημογεροντία που θα μεριμνούσε για τα κοινά συμφέροντα, την κοινή ησυχία και υπεράσπιση των ραγιάδων και θα προστάτευε τα δίκαια τους.

Επίσης συνέστησαν επιτροπήν από 20 μέλη που εκλέγονταν και ίδρυσαν διάφορες θέσεις έμμισθων υπαλλήλων οι οποίοι εκλέγονταν επίσης.

Η διάρκεια της θητείας των επιτρόπων και των δημογερόντων ήταν ετήσια.

Στα 1856 με το τέλος του Κριμαϊκού πολέμου με Φιρμάνι του μεγάλου Βεζύρη (Χάττι Χουμαγιούν) αναγνωριζόταν το ισόβιο της εκλογής των Επισκόπων, ενώ δινόταν στην Εκκλησία εξουσία να διοικεί τις εθνικές υποθέσεις των χριστιανών και άλλων μη μουσουλμάνων ενώ αναγνώριζαν και την ανεξηθρησκεία.

Αναγνωριζόταν επίσης ότι θα γίνονταν δεκτές οι μαρτυρίες των χριστιανών στα δικαστήρια πράγμα που γινόταν μόνο για τους Οθωμανούς, ενώ δόθηκε το δικαίωμα στους χριστιανούς να εκλέγονται στα δικαστήρια.

Τα μέτρα για τη "αυτοδιοίκηση" των χριστιανών της Κύπρου συνεχίστηκαν και την επόμενη δεκαετία όταν το 1865 ανήλθε στο θρόνο του Αποστόλου Βαρνάβα ο Αριχεπίσκοπος Σωφρόνιος.

Με Βεράτιο που εξέδωσε τότε ο Σουλτάνος Αμπτούλ Αζίζ έδινε περισσότερες εξουσίες στον Αρχιεπίσκοπο και καθόριζε σαφώς ότι η περιουσία της Εκκλησίας θα βρισκόταν υπό τον έλεγχο του και κανένας δεν μπορούσε να επέμβει σ' αυτήν.

Στα 1876 ο Σουλτάνος προέβη σε νέες παραχωρήσεις (Σύνταγμα σύμφωνα με υπόμνημα των Ελλήνων Κυπρίων προς τον μετέπειτα Υπατο Αρμοστή Βίδδωλφ (20.12.1881) στο οποίο τονιζόταν (Μεταγλώττιση):

"Κατά συνέπεια η προηγούμενη διοίκηση της νήσου που ήταν συγκεντρωμένη στην αυθαίρετη βούληση ενός Σατράπη περιορίστηκε σε τακτά όρια με τον σχηματισμό των Διοικητικών Συμβουλίων (Μετζιλίς Ιταρέ) πολλά από τα μέλη του οποίου ήσαν αιρετά από το λαό. Τα Δημοτικά Συμβούλια εγκαθιδρύθησαν και προήχθησαν διά νόμου το 1877, ο οποίος είχε διαταχθεί να εφαρμοσθεί στην Κύπρο. Με το Νόμο αυτό αναδιοργανώνονταν τα δημαρχεία και με βάση το τελευταίο Σύνταγμα η Κύπρος αντιπροσωπεύθηκε στη Βουλή που συνήλθε στην Κωνσταντινούπολη. Σε τέτοια κατάσταση βρισκόταν η Νήσος όταν περιήλθε υπό το σκήπρο της Μεγάλης Βρετανίας".

Η αντιπροσώπευση έγινε με δύο Κυπρίους, ένα Οθωμανό και ένα Χριστιανό, ανεξάρτητα από τον αριθμό των χριστιανών και των Οθωμανών κατοίκων του νησιού.

Ετσι, σιγά σιγά, αλλά σταθερά οι Κύπριοι αποκτούσαν κάποια δικαιώματα για τη διοίκηση τους.

Ωστόσο το επάνω χέρι είχε πάντοτε ο Σουλτάνος στην Κωνσταντινούπολη.