19.6.1821: Ο Πυρπoλητής Κωvσταvτίvoς Καvάρης φθάvει στηv Κύπρo στη διάρκεια της Ελληvικής Επαvάστασης, όπoυ oι Κύπριoι τoυ πρoσφέρoυv τρόφιμα για τoυς αγωvιστές στηv Ελλάδα.

S-83

19.6.1821: Ο ΠΥΡΠΟΛΗΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΝΑΡΗΣ ΦΘΑΝΕΙ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΣΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΟΠΟΥ ΟΙ ΚΥΠΡΙΟΙ ΤΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΤΡΟΦΙΜΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Τρεις τουλάχιστον συγγραφείς, αλλά και η παράδοση φέρουν τον Πυρπολητή Κωνσταντίνο Κανάρη να φθάνει στην Κύπρο κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης στις 19 Ιουνίου 1821 απ' όπου πήρε προμήθειες για συνέχιση της δράσης του.

Οι συγγραφείς αυτοί είναι ο Ι. Φιλήμων (Δοκίμιον Ιστορικόν περί της Ελληνικής Επαναστάσεως, Αθήνα 1860), ο Γεώργιος Κηπιάδης, "Απομνημονεύματα των κατά το 1821 εν τη νήσω Κύπρω τραγικών σκηνών" που εξέδωσε το 1888 στην Αλεξάνδρεια, και ο Αντρος Παυλίδης (Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια, 1987 σελ. 235).

Ο Ιωάννης Φιλήμων γράφει μεταξύ άλλων ότι ο Κανάρης έφθασε στην Κύπρο κατά τον Αντρο Παυλίδη και αφού διαπίστωσε ότι "δεν είχεν επιστή ακόμη ο δι' εξέγερσιν της Κύπρου καιρός, απήλθε λαβών τρόφιμα διά τους εν Ελλάδι αγωνιστάς".

Εξ άλλου ο Κηπιάδης γράφει:

" Αλλά και οπότε ακόμη ο ατρόμητος στολοκαύτης Κανάρης, από τα παράλια της Αιγύπτου περί την 19ην Ιουνίου 1821 κατέπλευσε μετά του στόλου του και επί την ημετέραν Πατρίδα ελλιμενισθείς εν λιμενίσκω τινί, παρά Αγιον Σέργιον, είτα δε και εις τον παρά την Λάπηθον λιμενίσκον Ασπρόβρυσιν και εις αμφότερα τα μέρη δεν έλειψαν οι Κύπριοι να τω προσφέρωσιν ασμένως και χρήματα και ολόκληρα φορτία τριών φορτηγίδων νηών, πρόβατα και βόας και σίτον και κριθήν και διάφορα άλλα τρόφιμα.

Εις τρόπον ώστε η πτωχή και δούλη Κύπρος ικανά προς την μητέρα Ελλάδα υπέρ ελευθερίας συνεισέφερε κατά την εποχήν εκείνην.

Συν τούτοις και πολλά τέκνα της προθύμως και ενθουσιωδώς έδραμαν και ηγωνίσαντο κατά τον ιερόν και άγιον αγώνα. Και χείμαρρος μαρτυρικού αίματος ακόμη εχύθη και κατέβρεξε

το έδαφος της, και δι' αμφιβάλλοντες ας διεξέλθωσιν και το Δοκίμιον της Ελληνικής Ιστορίας του Ιωάννου του Φιλήμονος και το Μητρώον των Απομάχων της Ελευθέρας Ελλάδος, ένθα εγγεγραμμένα φαίνονται των κυπρίων αγωνιστών τα ονόματα".

Ο Αντρος Παυλίδης αναφέρεται και στην παράδοση σύμφωνα με την οποία όπως γράφει ο Κανάρης φιλοξενήθηκε από προκρίτους της Λαπήθου και παρέμεινε μάλιστα κρυπτόμενος για λίγες μέρες στο αρχοντικό του προκρίτου Πασπάλλα στην Αγία Παρασκευή της Λαπήθου.

"Λέγεται μάλιστα", προσθέτει, "ότι φιλοξενήθηκε και στον Καραβά από τις αρχοντικές οικογένειες του χωριού και ότι παρέδωσε στους Κυπρίους της περιοχής όπλα και πολεμοφόδια και ότι "στον Καραβά λέγεται ότι ο Κανάρης είχε πάρει τρόφιμα και χρήματα για τον αγώνα, που του παραδόθηκαν μέσα σε νεκροκρέββατα, σε εικονικές κηδείες ώστε να μη γίνει γνωστό το όλο θέμα στις τουρκικές αρχές του νησιού".

Κατά τον Αντρο Παυλίδη δυο τουλάχιστον Κύπριοι, ο Κωνσταντίνος Κυπριώτης και ο γιος του Γιώργιος υπηρέτησαν υπό τις διαταγές του ηπειρώτη μουρλοτιέρη που μεγάλωσε στα Ψαρά.