Πρώτη Ηλεκτρονική Ιστορία της Κύπρου

image

Δωρεάν προσφορά σε ερευνητές, μελετητές, φοιτητές, μαθητές και δημοσιογράφους.

Από την Κύπρο στην αρχαιότητα, μέχρι την Κύπρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η αγγλοκρατία, η ΕΟΚΑ, το πραξικόπημα, το σχέδιο Ανάν, η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αρχείο Παναγιώτη Παπαδημήτρη

papademetris-pΜοναδικό αρχείο στο οποίο μπορείτε να προστρέξετε και να αναζητήσετε εύκολα και γρήγορα αυτό που θέλετε για μια περίοδο 8.000 ετών για την Ιστορία της Κύπρου.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

Διάφοροι σταθμοί της Εκκλησίας της Κύπρου.

S-34

ΔΙΑΦΟΡΟΙ ΣΤΑΘΜΟΙ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ.

H Μονή Σταυροβουνίου που σύμφωνα με την παράδοση κτίστηκε από την Αγία Ελένη κατά το ταξίδι της στους Αγίους Τόπους. Σύμφωνα και πάλι με την παράδοση η Αγία έφερε στην Κύπρο αρκετούς γάτους για να εξαφανίσουν τα φίδια που υπήρχαν στο νησί.

Η Κυπριακή Εκκλησία από την ίδρυση της το 45 μ.χ. με βάση στοιχεία από το βιβλίο του καθηγητή Α. Μητσίδη (Σύντομος Ιστορία της Εκκλησίας της Κύπρου, Λευκωσία 1994) πέρασε από πολλά στάδια.

Φωτογραφία Γιώργου Βατυλιώτη, 1966

Στη συνέχεια παρατίθενται τα πιο κάτω αποσπάσματα και πληροφορίες από την έκδοση αυτή:

Οι Αγιοι Κωνσταντίνος και Ελένη. Κατά την παράδοση η Αγία Ελένη ίδρυσε τη Μονή Σταυροβουνίου ( άνω)

- Κατά τους πρώτους τρεις πρώτους χριστιανικούς αιώνες συνέβαιναν διωγμοί των χριστιανών και με την εποχή τους έχουν σχέση και διάφορα αρχαιολογικά μνημεία όπως είναι οι γνωστοί ως τάφοι ων βασιλέων στην Πάφο, οι κατακόμβες της Αγίας Σολομονής και του Αγίου Λαμπριανού επίσης στην Πάφο, του Αγίου Ηρακλειδίου κοντά στο Πολιτικό και του Αγίου Συνεσίου στο Ριζοκάρπασο, τη λεγόμενη φυλακή της Αγίας Αικατερινης κοντά στη Σαλαμίνα, ο βράχος του Αγίου Ευλαμπίου κοντά στη Λάμπουσα και το παλαιοχριστιανικό κοιμητήριο της Χρυσοκάβας κοντά στην Κερύνεια.

- Η Εκκλησία της Κύπρου αντίκρουσε σθεναρά την αίρεση του Αρείου και αντιπροσωπεύθηκε στην Α Οικουμενική Σύνοδο (325) με τους Επισκόπους Κύριλλο ή Κυριακό, Σαλαμίνος Γελάσιο και Τριμυθούντος Σπυρίδωνα το θαυματουργό.

-Το 327 (δυο χρόνια μετά τη σύγκληση της Α Οικομενικής Συνόδου του 325, όπως αναφέρεται στη επίσημη Ιστορία της Εκκλησίας της Κύπρου, επισκέφθηκε την Κύπρο η Αγία Ελένη, μητέρα του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Α του Μεγάλου και ίδρυσε τις Μονές του Σταυροβουνίου και της Τόχνης, στις οποίες άφησε τεμάχια του τιμίου Σταυρού που η ίδια βρήκε στα Ιεροσόλυμα και τη Μονή του Ομόδους στην οποία χάρισε μέρος του Καννάβου, με τον οποίο δέθηκε στο σταυρό ο Ιησούς Χριστός.

- Το 342 σεισμός κατέστρεψε τη Σαλαμίνα που μετονομάστηκε σε Κωνσταντία προς τιμή του Αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Β γιου του Αυτοκράτορα του Βυζαντίου Κωνσταντίνου.

-Στον τέταρτο και πέμπτο αιώνα η χριστιανική θρησκεία επικράτησε οριστικά στην Κύπρο και αυτό μαρτυρείται και από μια επιγραφή των αρχών του πέμπτου αιώνα που βρίσκεται στο μωσαϊκό δάπεδο της Οικίας Ευστολίου στο Κούριο και στην οποία αναφέρεται ότι η οικία βρίσκεται πλέον κάτω από τη σκέπη του Χριστού.

-Στα 381 η Κύπρος αντιπροσωπεύθηκε στη Β Οικουμενική Σύνοδο που συνήλθε και εξέτασε το θέμα των Πνευματομάχων με τέσσερις Επισκόπους.

- Τον πέμπτο αιώνα η Εκκλησία της Αντιόχειας ισχυριζόταν ότι έπρεπε να χειροτονεί κι' εκείνη τους Κυπρίους Επισκόπους, γιατί ήταν η Μητρόπολη όλης της Ανατολής, πλήττοντας έτσι το αυτοκέφαλο της Εκκλησίας της Κύπρου. Το ζήτημα λύθηκε από τη Γ Οικουμενική Σύνοδο, η οποία συνήλθε το 431 στην Εφεσο στην οποία παρέστη η ιεραρχία της Εκκλησίας της Κύπρου με επικεφαλής τον

Τοιχογραφία στον Καθεδρικό ναό Αγίου Ιωάννου στη Λευκωσία στην οποία αναπαρίστανται μεταξύ άλλων η ανακάλυψη του λειψάνου του Αποστόλου Βαρνάβα και η απονομή των προνομίων από τον αυτοκράτορα Ζήνωνα στην Εκκλησία της Κύπρου

Αρχιεπίσκοπο Ρηγίνο. Η σύνοδος αναγνώρισε το αυτοκέφαλο και ανεξάρτητο της Εκκλησίας της Κύπρου με τον 8ο Κανόνα. Την απόφαση αποδέχθηκε και ο Αυτοκράτορας Ζήνων του Βυζαντίου που έδωσε και τα προνόμια στον Αρχιεπίσκοπο Ανθέμιο.

Το αυτοκέφαλο της Εκκλησίας της Κύπρου είχε αναγνωρίσει ο Αυτοκράτορας Ζήνων όταν ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Ανθέμιος οραματίσθη τον Απόστολο Βαρνάβα και βρήκε τον τάφο του παρά τη σημερινή Μονή

του Αποστόλου Βαρνάβα, κοντά στη Σαλαμίνα, ο οποίος πάνω στο στήθος του έφερε το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο. Αυτό το Ευαγγέλιο το μετέφερε στον Αυτοκράτορα Ζήνωνα, από τον οποίο ζήτησε τη βοήθεια του για αντιμετώπιση των παρεμβάσεων της Εκκλησίας της Αντιόχειας.

Ετσι ο Ζήνων αναγνώρισε την απόφαση της Γ Οικουμενικής Συνόδου και παραχώρησε στον Αρχιεπίσκοπο και τρία αυτοκρατορικά προνόμια δηλαδή να υπογράφει με κόκκινο μελάνι, να φορεί πορφυρό μανδύα και να κρατεί σκήπτρο βασιλικό ή αυτοκρατορικό.

- Η Εκκλησία της Κύπρου αντιπροσωπεύθηκε επίσης στη Δ Οικουμενική Σύνοδο που έγινε το 451 που καταδίκασε την αίρεση του Μονοφυσιτισμού με πέντε Επισκόπους και στην Εκτη Οικουμενική που συνήλθε το 680 και στην η οποία κατέκρινε τη μονοθελητική αίρεση. Στη σύνοδο αυτή αντιπροωπεύθηκε με τρεις Επισκόπους.

- Στην έβδομη (ζ) Οικουμενική Σύνοδο το 787 που ασχολήθηκε με το θέμα των Εικονομάχων αντιπροωπεύθηκε με τον Αρχιεπίσκοπο Κωνσταντίνο όπου υπερασπίστηκε το προσκύνημα των εικόνων.

- Στη διάρκεια των αραβικών επιδρομών ο Αρχιεπίσκοπος Ιωάννης αποδέχθηκε εισήγηση του Ιουστινιανού Β του Ρινότμητου να μεταφέρει το μεγαλύτερο τμήμα του ποιμνίου του στην περιοχή του Ελλήσποντου, κοντά στην Κύζικο, για να το προστατεύσει, όπου ίδρυσε τη Νέα Ιουστινιανή. Την έδρα αυτή της Εκκλησίας της Κύπρου αναγνώρισε η Πενθέκτη Οικουμενική Σύνοδος (691) με τον 39ο Κανόνα της διατηρώντας τα δίκαια και προνόμοια του Αρχιεπισκόπου Κύπρου που απολάμβανε η Κυπριακή Εκκλησία.

- Κατά τη διάρκεια του σχίσματος μεταξύ της Εκκλησίας της Ρώμης και της Ανατολής, η Εκκλησία της Κύπρου τάχθηκε με τις άλλες Εκκλησίες της Ανατολής και κατέκρινε τις καινοτομίες της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας και διέκοψε μαζί της κάθε σχέση.

- Αργότερα κατά τη διάρκεια της Φραγκοκρατίας (1192-1570) δηλαδή των Λουζινιανών (1192-1489) και των Ενετών (1489-1570) η Εκκλησία της Κύπρου

2011: Η Ιερά Μητρόπολη Λάρνακας

υποδουλώθηκε για καλά στη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, η οποία ίδρυσε το 1196 Αρχιεπισκοπή στη Λευκωσία και τρεις Επισκόπους στην Πάφο, τη Λεμεσό και την Αμμόχωστο.

Ακόμα στα 1222 περιόρισαν τις 14 Ορθόδοξες Επισκοπές σε τέσσερις, δηλαδή όσες ήταν και οι ρωμαιοκαθολικές Επισκοπές. Ετσι καταργήθηκαν οι Επισκοπές Κιτίου, Κουρίου, Ταμασού, Αμαθούντος, Λαπήθου, Καρπασίας, Χύτρων, Τριμυθούντος, Σολέας και Κερύνειας και διατηρήθηκαν οι επισκοπές Λευκωσίας, Λεμεσού, Αμμοχώστου και Πάφου οι οποίες και υποτάκτηκαν στους αντίστοιχους ρωμαιοκαθολικούς επισκόπους.

Ταυτόχρονα πήραν εντολή και μετοίκησαν ο μεν επίσκοπος Λευκωσίας, που ήταν ο Αρχιεπίσκοπος στους Σόλους, οι δε επίσκοποι Λεμεσού στα Λεύκαρα, Αμμοχώστου στο Ριζκοκάρπασο και Πάφου στη νέα Αρσινόη στην Πόλη Χρυσοχούς.

Σ' αυτό το διάστημα ο Αρχιεπίσκοπος Ησαϊας (;-1209) αποκήρυξε ενώ βρισκόταν στην Κωνσταντινούπολη, τη ρωμαιοκαθολική Εκκλησία και του απαγορεύθηκε η επιστροφή στο νησί, ενώ ο διάδοχος του Νεοφύτος αρνήθηκε υποταγή και διώχτηκε από το νησί και κατέφυγε στη Μικρά Ασία.

Γύρω στα 1260 ο Αρχιεπίσκοπος Γερμανός Α πήγε στη Ρώμη και διαμαρτυρήθηκε για τη στάση της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας με αποτέλεσμα να αλλάξουν κάποια πράγματα προς το καλύτερο για μικρό όμως χρονικό διάστημα, γιατί με το θάνατο του Αρχιεπσκόπου Γερμανού καταργήθηκε η θέση του Ορθόδοξου Αρχιεπισκόπου Κύπρου και οι Επίσκοποι υποτάχθηκαν στο ρωμαιοκαθολικό Αρχιεπίσκοπο.

Σαν αποτέλεσμα της υποταγής αυτής υπήρξαν μερικές εξεγέρσεις όπως το 1313 που ο λαός επιτέθηκε εναντίον του Αρχιεπισκοπικού Μεγάρου της Λευκωσίας, το οποίο επιχείρησε να πυρπολήσει και το 1360 όταν συνέτριψε τις πόρτες του καθεδρικού ναού της Αγίας Σοφίας και ελευθέρωσε τους εκεί ευρισκόμενους ορθόδοξους κληρικούς, οι οποίοι καταβαλλόταν προσπάθεια να προσηλυτισθούν στη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία.

Αυτή την περίοδο η Εκκλησία της Κύπρου έτυχε μεγάλης υποστήριξης από την Ελένη Παλαιολογίνα, κόρη του Θεοδωρου Β Παλαιολόγου, Δεσπότη του Μωριά και Δούκα της Σπάρτης, που παντρεύτηκε το Βασιλιά της Κύπρου Ιωάννη Β. Η Παλαιολογίνα συγκρούστηκε μάλιστα με τον Πάπα Ευγένιο (1431-1447) για χάρη της Εκκλησίας της Κύπρου ενώ το παράδειγμά της ακολούθησε και η κόρη της βασίλισσα Καρλόττα (1458-1464).

Σε όλα αυτά τα χρόνια οι Κύπριοι δεν δέχονταν τις αποφάσεις του Πάπα. Οταν όμως ήρθαν οι Ενετοί το 1489, ο Πάπας Λέων (1521) και ο Πάπας Κλήμης (1526) προσπάθησαν να επιβάλουν τις αποφάσεις της Συνόδου της Φλωρεντίας του 1439 προσφέροντας στους Κυπρίους Ιεράρχες μέχρι την αυτονομία σχεδόν της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Κύπρου πράγμα που δεν αποδέχτηκαν.