Πρώτη Ηλεκτρονική Ιστορία της Κύπρου

image

Δωρεάν προσφορά σε ερευνητές, μελετητές, φοιτητές, μαθητές και δημοσιογράφους.

Από την Κύπρο στην αρχαιότητα, μέχρι την Κύπρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η αγγλοκρατία, η ΕΟΚΑ, το πραξικόπημα, το σχέδιο Ανάν, η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αρχείο Παναγιώτη Παπαδημήτρη

papademetris-pΜοναδικό αρχείο στο οποίο μπορείτε να προστρέξετε και να αναζητήσετε εύκολα και γρήγορα αυτό που θέλετε για μια περίοδο 8.000 ετών για την Ιστορία της Κύπρου.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

22.7.1974: Οι όλμοι πέφτουν βροχή από την περιοχή του Αγίου Ιλαρίωνα στο φυλάκιο Αετοφωλιά" στον Πενταδάκτυλο, ενώ οι βόμβες του ναυτικού από τη θάλασσα και των αεροπλάνων από τον αέρα προκαλούν πανδαιμόνιο καθώς αρχίζει νέα επίθεση εναντίον του φυλακίου.

S-2305

22.7.1974: ΟΙ ΟΛΜΟΙ ΠΕΦΤΟΥΝ ΒΡΟΧΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΛΑΡΙΩΝΑ ΣΤΟ ΦΥΛΑΚΙΟ "ΑΕΡΟΦΩΛΙΑ" ΣΤΟΝ ΠΕΝΤΑΔΑΚΤΥΛΟ, ΕΝΩ ΟΙ ΒΟΜΒΕΣ ΤΟΥ ΝΑΥΤΙΚΟΥ ΑΠΟ ΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΕΡΟΠΛΑΝΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΕΡΑ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΠΑΝΔΑΙΜΟΝΙΟ ΚΑΘΩΣ ΑΡΧΙΖΕΙ ΝΕΑ ΕΠΙΘΕΣΗ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΟΥ ΦΥΛΑΚΙΟΥ. ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ ΤΕΛΙΚΑ ΠΟΥ ΠΛΗΣΙΑΖΟΥΝ ΣΤΟ ΥΨΩΜΑ ΕΚΔΙΩΧΝΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΚΑΤΡΑΚΥΛΟΥΝ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΓΚΡΕΜΟ ΑΦΗΝΟΝΤΑΣ ΔΕΚΑΔΕΣ ΝΕΚΡΟΥΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΤΟΥΣ ΝΑ ΠΡΟΩΘΗΘΟΥΝ. (Το 2o μέρος του ημερολογίου του Εθνοφρουρού Πανίκου Πέτσα).

Στην περιοχή του υψώματος " Αετοφωλιά" στον Πενταδάκτυλο οι όλμοι πέφτουν βροχή από την περιοχή του Αγίου Ιλαρίωνα. Οι βόμβες του ναυτικού από τη θάλασσα και των αεροπλάνων από τον αέρα δημιουργούν πανδαιμόνιο και μια μικρή ομάδα από Εθνοφρουρούς αποκρούουν με μεγάλη δυσκολία την τουρκική επίθεση μαχόμενοι στήθος με στήθος.

Αναφέρει ο Πανίκος Πέτσας στο δεύτερο μέρος του ημερολογίου του:

ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΙΟΥΛΙΟΥ 1974: Πού να καταλάβω ότι είναι και αυτή μια μέρα του Θεού. Αυτή τη μέρα είναι τα γενέθλια μου. Οι συνάδελφοί μου μου εύχονται χρόνια πολλά, ελπίζοντας σε ένα καλύτερο μέλλον. Ενα ευχαριστώ είναι το δώρο μου προς αυτούς. Τι να τους κεράσω; Φαϊ είχαμε τρεις μέρες να δούμε. Νερό; Εδώ και δυο μέρες περνούμε με ελάχιστες σταγόνες.

Δεν πρόλαβε να ξημερώσει όταν και πάλι αρχίζουν τα μεταγωγικά να περνούν πάνω από τα κεφάλια μας και να ρίχνουν αλεξιπτωτιστέ ςκαι ενισχύσεις σ' αυτούς που είχαν πέσει χθες.

Ο ουρανός συννέφιασε και πάλι από τα αεροπλάνα και τα ελιΚόπτερα. Οι αλεξιπτωτιστές κατευθύνονται στα αυτοκίνητα που βρίσκονται δίπλα στον δίαυλο του μικρού αεροδρομίου, ανεβαίνουν σ' αυτά και κατευθύνονται προς το Κάστρο του Αγίου Ιλαρίωνα. Βάζουμε εναντίον τους με ότι όπλα έχουμε. Αλλά δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτε.

Ακολουθούν τα βομβαρδιστικά που βάλλουν και πολυβολούν εναντίον μας. Τα έχουμε πλέον συνηθίσει. Δεν μπορούν να μας κάνουν τίποτε. Ομως αναγκαζόμαστε να είμαστε καθηλωμένοι στις θέσεις μας. Δίπλα μου έχω το μικρό ραδιόφωνο που τόσο καιρό μου κρατούσε συντροφιά κυρίως τα βράδυα που ήμουν σκοπός. Και αυτό μιλά για τις επιτυχίες της Εθνικής Φρουράς για την αντίσταση των στρατευμένων μας και για το ακμαιότατο ηθικό τους.

Το απόγευμα φθάνει η πρώτη αποστολή από τον Σύσκληπο. Μας φέρνουν, λίγο φαγητό. Είναι ένα κομμάτι ψωμί και ένα τέταρτο της πατάτας για τον καθένα. Είναι όμως και αυτό κάτι σε σύγκριση με το τίποτε. Το τρώμε με όρεξη και ας μη ικανοποιήθηκε η όρεξη μας.

Η νύκτα περνά ενώ όλοι μένουμε για δεύτερο 24ωρο ξύπνοι. Πού κουράγιο να κοιμηθείς. Ο κίνδυνος για τουρκική επίθεση από τον Αγιο Ιλαρίωνα είναι μεγάλος.

ΔΕΥΤΕΡΑ 22 ΙΟΥΛΙΟΥ 1974: Ξημερώνει η Δευτέρα 22 Ιουλίου 1974, η τρίτη μέρα του πολέμου. Από τις πέντε το πρωί η αεροπορία αρχίζει και πάλι να μας βομβαρδίζει ανηλεώς. Στον Πενταδάκτυλο βρισκόμαστε τώρα μόνοι μας μια και οι Λοκατήδες έχουν φύγει για άλλη αποστολή.

Μέχρι το μεσημέρι δεχόμαστε σκληρά πυρά από τους τούρκους του Αγίου Ιλαρίωνα. Αγωνιζόμαστε απεγνωσμένα να αποκρούσουμε τις επιθέσεις από όλες τις πλευρές και τον αέρα. Οι όλμοι πέφτουν βροχή από την περιοχή του Αγίου Ιλαρίωνα. Οι βόμβες του ναυτικού από τη θάλασσα και των αεροπλάνων από τον αέρα δημιουργούν πανδαιμόνιο.

Ομως στο φυλάκιο μας, έχουμε γερή κάλυψη. Ετσι ενώ ο κίνδυνος φαίνεται άμεσος, κανένα θύμα δεν έχουμε μεταξύ μας μεχρι τρην 1η μ.μ. της 22ας Ιουλίου.

Γύρω στις 2.15 μ.μ. αρχίζει μια τομερή επίθεση των τούρκων εναντίον του Πενταδακτύλου. Θέλουν να καταλάβουν φαίνεται όσο το δυνατό μεγαλύτερο μέρος από την κορυφογραμμή για να μπορούν να ελέγχουν τις δυνάμεις μας που βρίσκονται στην πεδιάδα και στην παραλία. Αυτή τη στιγμή ξεκουραζόμουν για λίγο μέσα στο φυλάκιο μετά το τριήμερο πανδαιμόνιο. Και ξαφνικά ακούω ένα συνάδελφο μου να φωνάζει:

- Ερχονται οι τούρκοι.

Πετάκτηκα απάνω σαν ελατήριο και βρέθηκα στη θυρίδα του πολυβολείου δίπλα από το μπρεν, το οποίο χειριζόμουν. Στην αρχή δεν πίστευα στα μάτια μου. Βλέπω τους τούρκους κατά ομάδες γύρω στους διακόσιους να κατεβαίνουν τροχάδην το ύψωμα Κοτζάκαγια για να προσπαθούν να καλυφθούν μέσα στα δένδρα ενώ συγχρόνως από τα πολυβολεία του Αγίου Ιλαρίωνος και του Κοτζάκαγια μας βάζουν με όλα τα μέσα που διαθέτουν. Πραγματική κόλαση.

Στο φυλάκιο μας έχουμε ένα μπρεν και 12 τυφέκια. Προς στιγμή αμφιβάλλουμε αν θα μπορέσουμε να αποκρούσουμε την επίθεση.

Μερικοί συνάδελφοι που βρίσκονται στο φυλάκιο άπειροι από τέτοια γεγονότα μετακινούνται λίγο πιο κάτω από το φυλάκιο. Εγώ με ένα στρατιώτη αρχίζουμε θεριστικά πυρά στην προσπάθεια μας, να αποκρούσουμε την επίθεση ή να κρατήσουμε τους τούρκους μακρυά. Ενας, ένας οι τούρκοι πέφτουν στο έδαφος για να μη ξεσηκωθούν ποτέ. Οι τούρκοι βρίσκονται μέσα στην ακτίνα δράσεως του Μπρεν και αυτό κανει πολύ καλή δουλειά.

Ομως πόσο θα αντέξουμε. Μια ομάδα από 20-30 τούρκους μας ξεγελούν και κατορθώνουν να ανέβουν στο ύψωμα μας, στην Αετοφωλιά. Καλυμμένοι πίσω από τους βράχους τόσο κοντά μας, βάζουν εναντίον του φυλακίου μας με τα αυτόματά τους.

Η ώρα περνά μεσα σε ένταση. Οι τούρκοι προχωρούν, αργά, αλλά σταθερά προς το φυλάκιο μας. Στις 4 μ.μ. περίπου βρίσκονται σε απόσταση μόλις 30 μέτρων από το σημείο που βρίσκομαι εγώ με το μπρεν.

Ο άλλος συνάδελφος που βρίσκεται δίπλα μου δέχεται μια σφαίρα στο κεφάλι και τραυματίζεται κρίσιμα. Τον μεταφέρουν στον Λόχο για θεραπεία. Και τότε ο Λοχαγός με διατάζει να πάρω την θέση του. Προχωρώ αλλά από το σημείο που βρισκόταν αυτός η θέση είναι σχεδόν ακάλυπτη. Κρατώ την θεση αυτή για λίγο. Δίπλα μου βρίσκεται ένας έφεδρος. Του φωνάζω να προσπαθήσει να κρυφθεί και να βρει κάλυψη γιατί εκεί που βρίσκεται είναι πολύ εκτεθειμένος. Αυτός δεν φαίνεται να ανησηχεί. Αγωνίζεται σαν το λιοντάρι. Μια σφαίρα όμως που δέχεται σε λίγο στο μέτωπο δείχνει πόσο δίκαιο είχα όταν του φώναξα να καλυφθεί. Ο θάνατος του νέου αυτού είναι ακαριαίος.

Ενας άλλος συνάδελφος παθαίνει σοκ που βλέπει το νεκρό. Αλλά σε λίγο έχουμε και δεύτερο θύμα. Ενας δεκανέας προσπαθώντας να εκτελέσει μια διαταγή που του δόθηκε δέχεται στο στομάχι ένα βλήμα μπαζούκας και υποκύπτει στο μοιραίο και αυτός.

Μέσα σ' αυτό το κακό που βλέπεις φίλους σου να σκοτώνονται και να χάνονται οι τούρκοι συνεχίζουν σταθερά να πρεολαύνουν. Βρίσκονται τώρα στα δέκα μέτρα. Αυτή τη στιγμή ζητούμε ενισχύσεις. Ο Λοχαγός μας ενημερώνει ότι σε λίγο θα φθάσει μια διμοιρία από τον λόχο. Η ώρα περνά μέσα σε ένταση. Μαχόμαστε απεγνωσμένα να αποτρέψουμε την κατάληψη του φυλακίου.

Η ώρα και οι ενισχύσεις δεν φαίνονται. Γύρω στις 6 το απόγευμα ο ουρανός συννεφιάζει κατακαλόκαιρα. Γίνεται μουντός λες και προμηνύεται θύελλα. Ο δόκιμος αξιωματικός ξανατρέχει στο τηλέφωνο και ζητά ενισχύσεις. Ο Λοχαγός αναφέρει ότι έρχονται οι ενισχύσεις. Ισως να μη μπόρεσε και αυτός να βρει ή ίσως όλοι οι άντρες μάχονται απεγνωσμένα όπως και εμείς σε άλλες θέσεις που βάλλονται τόσο άγρια όσο και η δική μας. ο Λοχαγός προσπαθεί να μας δώσει θάρρος, ενώ παράλληλα αναφέρει ότι το πολύ σε δέκα λεπτά θα φθασουν κοντά μας ενισχύσεις Λοκατζήδων.

Η πίεση των τούρκων όμως είναι αφυκτική. Αναγκαζόμαστε να κάνουμε μια μικρή οπισθοχώρηση. Δίπλα μας ακούμε τις φωνές των τούρκων. Είναι τόσο κοντά μας. Ομως με μια ξαφνική αντεπίθεση ξαναπηγαίνουμε στις θέσεις μας. Η μάχη διαρκεί νομίζεις για πολλές ώερς. Και όμως ο χρόνος κυλά τόσο αργά. Γύρω στις 6.45 ο δόκιμος αξιωματικός διατάζει μια δεύτερη οπισθοχώρηση αφού οι ενισχύσεις δεν φαίνονται να έρχονται. Ενα βλήμα όλμου τραυματίζει ένα άλλο συνάδελφο στο πόδι και στο κεφάλι. Ο συνάδελφος κολυμπά μέσα σε μια λίμνη από αίμα. Διατηρεί όμως τις αισθήσεις του. Και τότε φαίνεται η ανδρεία του νέου αυτού. Δεν θέλει με κανένα τρόπο να πέσει στα χέρια των τούρκων που τυχόν να προελάσουν. Και μας παρακαλεί να του δώσουμε τη χαριστική βολή. Ποιός θα τολμήσει να κάνει τέτοιο πράγμα όμως. Για δυο χρόνια βρισκόμαστε μαζί στο ίδιο φυλάκιο. Μαζί μοιραζόμαστε τις χαρές και τις λύπες. Ποιο χέρι θα κάνει τέτοιο πράγμα; Κανένας δεν τολμά να εκτελέσει την τελευταία του επιθυμία.

Πραγματικά σε λιγο έστω και με καθυστέρηση φθάνουν οι ενισχύσεις που ζητούσαμε- και τις είχαμε ανάγκη εδώ και τόσες ώρες. Είναι μια ομάδα από δέκα άνδρες, που με τη βοήθεια τους διώχνουμε τους τούρκους από το ύψωμα. Ολοι κατρακυλούν μέσα στο γκρεμό. Κανένας δεν επιστρέφει ούτε στο δικό μας ύψωμα, ούτε και στο ύψωμα του Κοτζάκαγια. Εχουν όλοι τους εξοντωθεί.

Ομως στην προέλαση τους συναντούμε και το πτώμα του συναδέλφου που λίγες ώρες προηγουμένως μας παρακολούσε να τον σκοτώσουμε για να μη πέσει στα χέρια των τούρκων. Είναι διάτρητος από τις τουρκικές σφαίρες. Οι τούρκοι θέρισαν το άλικο κορμί του κατά την προέλαση τους.

Εγκαθιστάμεθα στο φυλάκιο όπου όλο το βράδυ μένουμε ξύπνιοι με την αναμονή τρίτης επίθεσης από τους τούρκους. Αυτοί φαίνεται όμως ότι φοβούνται νυκτερινή αντεπίθεση εκ μέρους μας. Είναι πολύ πρόσφατη η επίθεση μας εναντίον του υψώματος, ανεξάρτητα του αν μπορέσαμε ή όχι να κρατήσουμε το ύψωμα. Ολο το βράδυ οι τούρκοι ρίχνουν φωτιστικά βλήματα.

Το βράδυ επίσης γίνεται καταμέτρηση των απωλειών και στις αλλες περιοχές. Εχουμε δέκα νεκρούς και 20 τραυματίες. Οι απώλειες των τούρκων είναι γύρω στους 150 νεκρούς.