9.8 1975: Ο Ελλαδίτης Στέλιος Γρηγοράκης, ο οποίος κρύβεται για μήνες σε σπηλιά στην περιοχή του χωριού Κώμη Κεπήρ απελευθερώνεται από τον Γλαύκο Κληρίδη.

S-2254

9.8 1975: Ο ΕΛΛΑΔΙΤΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΑΚΗΣ Ο ΟΠΟΙΟΣ ΚΡΥΒΕΤΑΙ ΓΙΑ ΜΗΝΕΣ ΣΕ ΜΙΑ ΣΠΗΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΚΩΜΗ ΚΕΠΗΡ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΝΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΓΛΑΥΚΟ ΚΛΗΡΙΔΗ

Με τη κατάληψη και του Ριζοκαρπάσου, του τελευταίου ελληνικού χωριού πριν από το μοναστήρι του Αποστόλου Ανδρέα, όλη πλέον η Καρπασία βρίσκεται μέχρι το τέλος Αυγούστου 1974, κάτω από τον έλεγχο των Τούρκων.

Ωστόσο, στην ορεινή περιοχή προς την Καντάρα και τον Πενταδάκτυλο δυτικότερα, μικρές ομάδες στρατιωτών που έχουν ξεκόψει από τις μονάδες τους προσπαθούν είτε να αποδράσουν στις ελεύθερες περιοχές με χίλιες δυο δισκολίες είτε παραδίδονται στους Τούρκους με την ελπίδα ότι τώρα, με την κατάπαυση των εχθροπραξιών θα έχουν ηρεμήσει τα πνεύματα.

Στην περιοχή της Καρπασίας περιπλανάται ο Στέλιος Γρηγοράκης από τα Χανιά της Κρήτης, νυμφευμένος στην Αγία Τριάδα της Γιαλούσας.

Ο Γρηγοράκης φοβάται να παραδοθεί γιατί, μια και κατάγεται από την Ελλάδα, είναι δυνατόν οι Τούρκοι να μη δεχθούν τις εξηγήσεις του αλλά να τον θεωρήσουν ως ελλαδίτη αξιωματικό, πράγμα που θα σήμαινε τουλάχιστον εκτέλεση του χωρίς καμιά άλλη διαδικασία.

Ετσι τα βράδυα επισκέπτεται το χωριό του και αφού παίρνει τρόφιμα ανεβαίνει και πάλι στο βουνό.

Ενα βράδυ ο κοινοτάρχης τον πείθει να παραδοθεί λέγοντας του ότι αυτοί τον αναζητούν για να τον ανακρίνουν απλώς και μετά θα τον αφήσουν να ζήσει με την εγκλωβισμένη οικογένεια του.

Κουρασμένος από τη ζωή του φυγά ο Γρηγοράκης αποφασίζει τελικά να πιστέψει στις υποσχέσεις των Τούρκων και να δεχθεί τη συμβουλή του κοινοτάρχη.

Ετσι παρουσιάζεται στους Τούρκους στις 4 Σεπτεμβρίου που τον συλλαμβάνουν αμέσως και τον μεταφέρουν στο στρατόπεδο της Εθνικής Φρουράς στις Ακράδες, κοντά στον Αγιο Ανδρόνικο, όπου τον βασανίζουν ανελέτητα για πολλές ημέρες.

Οι Τούρκοι δεν κρατούν τις υποσχέσεις τους.

Στο στρατόπεδο ο Γρηγοράκης κλείεται σε μια παράγκα. Η ανάκριση είναι συνεχής και οι Τούρκοι τον απειλούν ότι θα τον σκοτώσουν. Του ζητούν να τους παραδώσει τα όπλα που έχει. Αυτός λέγει ότι δεν έχει τέτοιο πράγμα. Οι ανακριτές επιμένουν να τον κτυπούν.

- Λίγες ώρες σου έμειναν παλιοκαλαμαρά, του λέγει ο ανακριτής. Μετά θα σε σουγλίσουμε. Ούτε σφαίρα δεν θα σπαταλίσουμε για σένα.

Ο Γρηγοράκης περνά τις ώρες του ταλαιπωρούμενος στην παράγκα του στρατοπέδου. Υποφέρει. Παρά τους πόνους όμως νοιώθει σαν το αγρίμι, κλεισμένο μέσα στο κλουβί. Θέλει να φύγει, να τρέξει σα βουνά. Να γλυτώσει.

Τα σίδερα του παραθύρου της παράγκας είναι σκληρά. Δεν μπορεί. Προσπαθεί να ανασηκώσει την οροφή της παράγκας. Αδύνατο.

Ξαφνικά πετάγεται από το κρεβάτι του. Ρίχνει τα ρούχα στο έδαφος, ξηλώνει το σιδερένιο κρεβάτι, και παίρνει το κεφαλοστήριγμα και το χρησιμοποιεί ως μοχλό. Μια, δυο και η λαμαρίνα υποχωρεί. Εχει επιτύχει μια μεγάλη τρύπα που χωρεί το σώμα του να βγει έξω. Βγάζει το κεφάλι του από την τρύπα και κοιτάζει. Οι σκοποί είναι μακρυά. Δεν έχουν αντιληφθεί τίποτα. Και ο Γρηγοράκης αποφασίζει να δράσει. Πηδά από την παράγκα, δρασκελά το συρματόπλεγμα του στρατοπέδου και εξαφανίζεται προς το δάσος.

Υστερα από πολλές ώρες φθάνει στην περιοχή του Λεονάρισσου.

Αργότερα κατευθύνεται στην Κώμα του Γιαλού. Οι Τούρκοι αντιλαμβάνονται την απόδραση του πολύ αργά. Αναζητούν τον "Καλαμαρά", όπως τον αποκαλούν, αλλά αυτός έχει ήδη γίνει κυριολεκτικά καπνός...

Στην Κώμα του Γιαλού ο Γρηγοράκης συναντά γνωστούς του που του υποδεικνύουν ένα φυσικό κρησφύγετο στην ορεινή περιοχή. Κατευθύνεται προς αυτό. Μπαίνει στο κρησφύγετο και ανακαλύπτει μια δεύτερη τρύπα που οδηγεί σε ένα δεύτερο πιο μικρό χώρο.

Τη επομένη φροντίζει να βρει μερικά ρούχα και άχυρα και διορθώνει την κρύπτη του.

Παράλληλα έρχεται σε επαφή με ένα ελληνοκύπριο κάτοικο της Κώμας του Γιαλού που τον προμηθεύει με τρόφιμα και άλλα ρούχα.

Ο Γρηγοράκης εγκαθίσταται στο κρησφύγετο του για καλά και περιμένει...

Οι μέρες περνούν ανήσυχες και δύσκολες. Μόνος σαν το αγρίμι στην ορεινή περιοχή ο Γρηγοράκης μετακινείται τα βράδυα βρίσκει χαρούπια, φρούτα και τρόφιμα που του φέρνει ο σύνδεσμος του.

Κάποτε όμως ο σύνδεσμος του τον πληροφορεί ότι οι Τούρκοι τον έχουν ειδοποιήσει ότι θα πρέπει να φύγει για τις ελεύθερες περιοχές. Το ξεκλήρισμα των Ελλήνων συνεχίζεται και ένα, ένα τα χωριά εκκενώνονται για να εγκατασταθούν σ' αυτά έποικοι και Τούρκοι κουβαλητοί από τις ελεύθερες περιοχές:

Ο Γρηγοράκης χάνει και την τελευταία ελπίδα, αλλά δεν απελπίζεται.

Ο σύνδεσμος του σαν έρχεται στις ελεύθερες περιοχές επικοινωνεί με τον υπεύθυνο της Υπηρεσίας Ανθρωπιστικών Θεμάτων Ανδρέα Ματσουκάρη, στον οποίο κάμνει και το σχεδιάγραμμα της περιοχής που βρίσκεται κρυμμένος ο Γρηγοράκης.

Ο Ανδρέας Ματσουκάρης ειδοποιεί τον συνομιλητή Γλαύκο Κληρίδη, ο οποίος με τη σειρά του πληροφορεί τον τουρκοκύπριο ηγέτη του Ραούφ Ντενκτάς για το γεγονός ότι ένας Ελλανας κρύβεται στα βουνά χωρίς να του αναφέρει όμως το χωριό.

Ο Ντενκτάς δέχεται να συνοδεύσει τον Γλαύκο Κληρίδη. Εχουν περάσει από τότε που έχει αποδράσει ο Γρηγοράκης από το Στρατόπεδο των Ακράδων εννέα ολόκληροι μήνες.

Στο κρησφύγετο του ο Γρηγοράκης περνά δύσκολες στιγμές καθώς μόνος πια, είναι δύσκολη η επιβίωση.

Στις 9 Αυγούστου 1975 όμως ακούει κάποιον να του φωνάζει στα ελληνικά:

- Στέλιο, Στέλιο, έβγα έξω, ήλθαμε να σε ελευθερώσουμε.

Ο Γρηγοράκης πετά από τη χαρά του. Αλλά μια δέυτερη σκέψη τον κάμνει να παγώσει. Αν είναι Τούρκοι και του έχουν στήσει παγίδα; Ο άλλος έξω όμως επιμενει να φωνάζει:

- Στέλιο βγες έξω. Είμαι με τον κ. Κληρίδη και ήλθαμε να σε ελευθερώσουμε.

Ο Γρηγοράκης αποφασίζει να κινηθεί. Μετακινεί τα ξερά κλαδιά που βρίσκονται στην είσοδο της κρύπτης του και βλέπει μπροστά του τον Ανδρέα Ματσουκάρη μαζί με τον Ντε Κουρνέ του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού.

Βλέπει για λίγο το φως της ημέρας και στη συνέχεια πέφτει στην αγκαλιά τους.

Επιτέλους έχει γλυτώσει. Η περιπέτεια του έχει ευτυχές τέλος.