Πρώτη Ηλεκτρονική Ιστορία της Κύπρου

image

Δωρεάν προσφορά σε ερευνητές, μελετητές, φοιτητές, μαθητές και δημοσιογράφους.

Από την Κύπρο στην αρχαιότητα, μέχρι την Κύπρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η αγγλοκρατία, η ΕΟΚΑ, το πραξικόπημα, το σχέδιο Ανάν, η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αρχείο Παναγιώτη Παπαδημήτρη

papademetris-pΜοναδικό αρχείο στο οποίο μπορείτε να προστρέξετε και να αναζητήσετε εύκολα και γρήγορα αυτό που θέλετε για μια περίοδο 8.000 ετών για την Ιστορία της Κύπρου.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

14.8.1974: Τριάντα Εθνοφρουροί εκτελούνται ομαδικά από τους τούρκους στη Μια Μηλιά καθώς προελαύνουν με την κατάρρευση του μετώπου κατά τη διάρκεια της δεύτερης φάσης της τουρκικής εισβολής.

S-2209

14.8.1974: 30 ΕΘΝΟΦΡΟΥΡΟΙ ΕΚΤΕΛΟΥΝΤΑΙ ΟΜΑΔΙΚΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΤΟΥΡΚΟΥΣ ΣΤΗ ΜΙΑ ΜΗΛΙΑ ΚΑΘΩΣ ΠΡΟΕΛΑΥΝΟΥΝ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΗ ΤΟΥ ΜΕΤΩΠΟΥ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΔΕΥΤΕΡΗΣ ΦΑΣΗΣ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΚΗΣ ΕΙΣΒΟΛΗΣ.

Με την κατάρρευση του ανατολικού Μετώπου στις 14 Αυγούστου 1974, με την έναρξη της δεύτερης φάσης της τουρκικής εισβολής, το μέτωπο της Μιάς Μηλιάς, παρά τη Λευκωσία, κατέρρευσε σχεδόν αμέσως και τα τουρκικά άρματα μάχης προήλασαν προς τη Μεσαορία.

Με την κατάρρευση του μετώπου 30-40 στρατιώτες του 246 Τάγματος Πεζικού, μεταξύ των οποίων και ο Γεώργιος Χατζηϊωάννου, από τη Λάρνακα, που βρίσκονται σε ένα χώρο ακριβώς απέναντι από την πορεία των αρμάτων που αρχίζουν να προελαύνουν, το βάζουν στα πόδια.

Ενώ τρέχουν πανικόβλητοι για να σωθούν, ρίχνουν και τα όπλα τους και βγάζουν τα στρατιωτικά τους ρούχα για να μη συλληφθούν με τις στρατιωτικές στολές.

Πού να πάνε όμως; Σε λίγο τα τουρκικά άρματα τους υπερφαλαγγίζουν και οι στρατιώτες υψώνουν τα χέρια και παραδίδονται.

Οι Τούρκοι αντί απάντησης αρχίζουν να βάλλουν με τα πολυβόλα τους εναντίον των στρατιωτών. Ενας, ένας οι Εθνοφρουροί, λυγίζουν και πέφτουν στο έδαφος, θανάσιμα τραυματισμένοι.

Το μακελειό συνεχίζεται για λίγο ώρα μια και οι Τούρκοι δεν έχουν αυτή τη στιγμή χρόνο για να καθυστερούν και να συλλαμβάνουν αιχμαλώτους. Και τους εκτελούν καλού- κακού...

Βαρειά τραυματισμένος ο Χατζηϊωάννου πέφτει κι' αυτός στο έδαφος και προσποιείται τον νεκρό. Γύρω του ακούει τις σφαίρες και τις μηχανές των αρμάτων λες και βρίσκεται μέσα σε κόλαση. Δεν έχει μέρος να κρυφθεί.

Οι Τούρκοι στρατιώτες βεβαιώνονται στα γρήγορα ότι κανένας από τους στρατιώτες δεν κινείται και απομακρύνονται. Ο Χατζηϊωάννου μένει ακίνητος, χωρίς να τολμά να ανοίξει ακόμα και τα μάτια του για να δει τι γίνεται γύρω του. Ακόμα και την αναπνοή του την κρατά φοβούμενος μήπως τον ακούσουν.

Και ενώ η ώρα κυλά ξεθαρρεύει. Ακούει το άρμα να απομακρύνεται. Ετσι, σιγά σιγά, σηκώνει το κεφάλι του. Τό άρμα δεν βρίσκεται κοντά πλέον. Ξεθαρρεύει περισσότερο και ανακάθεται στο χώμα. Δίπλα του οι σύντροφοι του, με τους οποίους πριν πολεμούσε στο ίδιο φυλάκιο και αργότερα έτρεχαν μαζί για να σωθούν, δεν βρίσκονται στη ζωή. Είναι όλοι βουτυγμένοι σε μια λίμνη από αίμα. Κανένας δεν κινείται.Τους φωνάζει και τους σκουντά. Κανένας δεν ανταποκρίνεται στις φωνές του.

Ομως πιο κάτω δυο άλλοι αντιδρούν. Ανακουφίζεται. Είναι ακόμα ζωντανοί. Και όπως διαπιστώνει δεν έχουν πάθει τίποτα.

Ετσι οι τρεις στρατιώτες ξεκινούν με στόχο τις ελεύθερες περιοχές. Δεν γνωρίζουν μέχρι που έχουν φθάσει τα τουρκικά άρματα, αλλά κατευθύνονται προς την Τύμπου με την ελπίδα ότι θα γλυτώσουν.

Στο χωριό παραμένουν εγκλωβισμένοι για 17 ολόκληρες ημέρες μέχρι που κατορθώνουν τελικά και διαφεύγουν προς τις ελεύθερες περιοχές.

Η Μια Μηλιά είναι το πρώτο χωριό που δέχεται την μήνιν των Τούρκων με την κατάρρευση του μετώπου. Το χωριό έχει σχεδόν εκκενωθεί από το πρωί με την έναρξη των συγκρούσεων και την εμφάνιση των τουρκικών αεροπλάνων.

Μερικοί κυρίως, γέροντες, έχουν αμπαρωθεί στα σπίτια τους και οι περισσότεροι έχουν καταφύγει στην περιοχή του εξωκλησιού του Αγίου Δημητρίου, λίγο έξω από το προάστειο Καϊμακλί της Λευκωσίας, όπου υπάρχουν μερικές μάντρες. Ελπίζουν ότι θα περάσει σε λίγο το κακό και θα μπορέσουν να επιστρέψουν στα ζωντανά τους και στις περιουσίες τους.

Γι' αυτό παραμένουν στον Αγιο Δημήτριο αντί να συνεχίσουν την πορεία τους προς το Καϊμακλί και τη Λευκωσία.

Στην περιοχή έχουν καταφύγει και αρκετοί κάτοικοι από τα χωριά Τραχώνι και Νέο Χωρίο Κυθρέας. Ο αριθμός τους συνεχίζει να αυξάνεται συνεχώς και σε λίγο φθάνουν στους 250. Ολοι παραμένουν εδώ καθώς βλέπουν τα τουρκικά άρματα που προελαύνουν.

Ετσι τρομοκρατημένους τους βρίσκουν οι Τούρκοι που επιδίδονται στο πιο χυδαίο έργο: Τους βιασμούς νεαρών κοριτσιών αλλά και γριών μέχρι ηλικίας 70 χρόνων.

Μια γριά 74 χρόνων, πίσω στο χωριό δέχεται την ίδια προσβολή. Η γριά δέχεται την επίθεση τεσσάρων Τούρκων στρατιωτών. Μαζί της είναι και ο άνδρας της, τον οποίο οι Τούρκοι οδηγούν σε ένα άλλο δωμάτιο και τον κλειδώνουν. Στη συνέχεια οι τρεις στρατιώτες βγαίνουν από το σπίτι και ο ένας που μένει δείχνει άγριες διαθέσεις και χωρίς να σέβεται τα χρόνια της γριάς την βιάζει.

Ομως τα βάσανα της γριάς δεν τελειώνουν εδώ. Ενώ ο Τούρκος στρατιώτης απομακρύνεται μπαίνει μέσα στο δωμάτιο ένας δεύτερος στρατιώτης που κάνει κι' αυτός το ίδιο στη γριά.

Πιο κάτω σε ένα άλλο σπίτι παίζεται ένα άλλο δράμα. Ο ιερέας του χωριού Παπακωνσταντίνος Σοφοκλέους, 72 χρόνων, προσπαθεί να πείσει τους Τούρκους ότι ο γιος του είναι πνευματικά καθυστερημένος και γι' αυτό δεν αντιδρά όπως οι άλλοι.

Στο σπίτι ο γέροντας βρίσκεται μαζί με τα τρία του παιδιά και τη σύζυγό του. Ενας τούρκος στρατιώτης τον σπρώχνει έξω στο δρόμο, ενώ το πνευματικά καθυστερημένο παιδί του, που είναι ξαπλωμένο πάνω στο κρεβάτι του αρχίζει να βγάζει άναρθρες κραυγές. Ενας άλλος τον πλησιάζει τότε και τον κτυπά με το όπλο του.

Ο Παπακωνσταντίνος επεμβαίνει και προσπαθεί με τα λίγα τούρκικα που γνωρίζει να τους εξηγήσει ότι το παιδί του είναι πνευματικά καθυστερημένο. Πού να ακούσουν όμως αυτοί κάτι τέτοιο. Ο Τούρκος στρατιώτης προχωρά και πάλι προς το παιδί και καθώς ο Παπακωνσταντίνος οδηγείται μαζί με τους άλλους στο καφενείο του χωριού ακούει μια ριπή από αυτόματο όπλο.

Η αγωνία τον περιζώνει. Πιστεύει ότι ο Τούρκος έχει πυροβολήσει το παιδί του. Μάχεται με όλη τη δύναμη του να επιστρέψει στο σπίτι του για να μπορέσει να το βοηθήσει. Μάταιος κόπος.

Στο καφενείο του χωριού συγκεντρώνονται και οι άλλοι κάτοικοι. Ο Παπακωνσταντίνος όμως κάθεται σε αναμμένα κάρβουνα. Δεν γνωρίζει τι απέγινε ο γιος του. Προσπαθεί απεγνωσμένα να πείσει τους Τούρκους στρατιώτες να του δώσουν άδεια για να μεταβεί στο σπίτι του.

Ενας Τούρκος τελικά φαίνεται να αντιλαμβάνεται τον πόνο του. Του επιτρέπει να μεταβεί το σπίτι του μαζί με τη γριά του, αλλά με συνοδεία.

Ο γέροντας τρέχει με αγωνία και μόλις περνά το κατώφλι του σπιτιού του αντιμετωπίζει ένα φρικτό θέαμα: Το παιδί του, ο Σόλων, βρίσκεται ξαπλωμένος μέσα το χωλ του σπιτιού μέσα σε μια λίμνη από αίμα. Η παπαδιά προσπαθεί να πάρει ένα σεντόνι για να σκεπάσει τη σορό του. Ομως ο τούρκος αξιωματικός που τον συνοδεύει τους αρνείται και τους εξαναγκάζει να επιστρέψουν στο καφενείο του χωριού.

Λίγο πιο κάτω στην άκρη του χωριού παίζεται στο μεταξύ ένα άλλο δράμα. Πρόκειται για ένα βοσκό που έχει καταφύγει στο χαράκωμα έξω από το σπίτι του μαζί με το γιο του, Τάκη, και άλλους συγχωριανούς τους.

Το χαράκωμα τους προστατεύει από τις αδέσποτες σφαίρες και τους όλμους. Αλλά όταν πλησιάζουν οι Τούρκοι εισβολείς οι σφαίρες η προστασία που τους προσφέρει το χαράκωμα είναι πολύ μικρή. Γιατί όπως προχωρούν οι Τούρκοι πυροβολώντας μια σφαίρα βρίσκει την Χρυσταλού Κόκου 60 χρόνων, κατάστηθα. Η γυναίκα πεθαίνει σχεδόν αμέσως.

Οι άλλοι τρομοκρατούνται και αρχίζουν να φωνάζουν ότι θα παραδοθούν.

Ομως οι Τούρκοι ρίχνουν μια χειροβομβίδα μέσα στο χαράκωμα με αποτέλεσμα να τραυματισθούν σοβαρά δυο άλλες γυναίκες.

Οι υπόλοιποι συλλαβάνονται και αφού ξυλοφορτώνονται μεταφέρονται στο καφενείο του χωριού.

Σε λίγο ο αριθμός των αιχμαλώτων πλησιάζει στους 100. Οταν πια οι Τούρκοι είναι βέβαιοι ότι δεν υπάρχουν άλλοι Ελληνες στο χώρο δένουν τα μάτια και τα χέρια των αιχμαλώτων και τους οδηγούν γύρω στις 3.30 το απόγευμα στην περιοχή του εξωκλησιού του Αγίου Δημητρίου όπου έχουν καταφύγει και άλλοι συγχωριανοί τους όπως επίσης και άλλοι Ελληνες από τα γύρω χωριά.

Τα βασανιστήρια δεν έχουν όμως τελειωμό. Μόλις φθάνουν βλέπουν ένα Τούρκο στρατιώτη να ξυλοκοπά ένα Εθνοφρουρό. Είναι άγνωστος σε όλους. Οταν πια ο Τούρκος ξεθυμαίνει, σύρει τον στρατιώτη στην κοίτη του μικρού ποταμού που βρίσκεται δίπλα τους και στη συνέχεια τον εκτελεί επί τόπου.

Λίγο αργότερα δυο άλλοι Τούρκοι συλλαμβάνουν άλλους δυο νεαρούς: Τον Αιμίλιο Μιχαήλ, 28 χρόνων και τον Κόκο Μισιέλλη, 24 χρόνων, από τη Μιά Μηλιά. Τους μεταφέρουν στο ίδιο μέρος και οι εγκλωβισμένοι ακούν και πάλι ριπές όπλων.

Σε μικρή απόσταση ο Γιακουμής Κολοκάσης συλλαμβάνεται μαζί με τον γιο του Νίκο Κολοκάση 41 χρόνων, και τον Γρηγόρη Δράκο 63 χρόνων. Επίσης συλλαμβάνονται ο Μάκης Σεργίδης και ο Αγγελος Πορτής. Οι Τούρκοι τους δένουν τα μάτια και τους τοποθετούν σε ένα αυτοκίνητο Μερσεντές.

Οι δραματικές ώρες των γυναικοπαίδων και των ηλικιωμένων συνεχίζονται και την επομένη, οπότε τους άνδρες τους μεταφέρουν σε στρατόπεδο συγκέντρωσης στο γκαράζ Παυλίδη. Οι γυναίκες μένουν για άλλη μια ημέρα ακόμα εδώ και τελικά τις αφήνουν ελεύθερες και καταλήγουν στη Λευκωσία. Το ίδιο συμβαίνει και με τους ηλικιωμένους, ένας από τους οποίους είναι ο Χρίστος Ματσουκάρης.

Ο γέροντας δεν μπορεί περπατήσει καθώς είναι δεμένα τα χέρια και τα μάτια του. Οι τούρκοι όμως τον κτυπούν αδιάκοπα.

Η απομάκρυνση των κατοίκων γίνεται στις 17 και στις 21 του Αυγούστου. Εκτοτε το χωριό ερημώνεται. Οι κάτοικοι της Μιάς Μηλιάς έχουν ξεκληρισθεί και οι Τούρκοι σαρώνουν τα πάντα στο χωριό.