Πρώτη Ηλεκτρονική Ιστορία της Κύπρου

image

Δωρεάν προσφορά σε ερευνητές, μελετητές, φοιτητές, μαθητές και δημοσιογράφους.

Από την Κύπρο στην αρχαιότητα, μέχρι την Κύπρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η αγγλοκρατία, η ΕΟΚΑ, το πραξικόπημα, το σχέδιο Ανάν, η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αρχείο Παναγιώτη Παπαδημήτρη

papademetris-pΜοναδικό αρχείο στο οποίο μπορείτε να προστρέξετε και να αναζητήσετε εύκολα και γρήγορα αυτό που θέλετε για μια περίοδο 8.000 ετών για την Ιστορία της Κύπρου.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

19.2.76:ΔυοΕπιτροπές τηςΒουλής αποφαίνονται ότι με κανένα λόγο "τα μέτρα επικεικείας" που εξαγγέλλονται δεν πρέπει να επεκτείνονται σε αδικήματα αφαίρεσης ζωής και εκφράζουν την πίστη ότι το θέμα της δολοφονίας του Κ.Φωτίου "θα αντιμετωπισθεί δεόντως"

S-2132

19.2.1976: ΔΥΟ ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ ΑΠΟΦΑΙΝΟΝΤΑΙ ΟΤΙ ΜΕ ΚΑΝΕΝΑ ΛΟΓΟ "ΤΑ ΜΕΤΡΑ ΕΠΙΕΙΚΕΙΑΣ" ΠΟΥ ΕΞΑΓΓΕΛΛΟΝΤΑΙ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΠΕΚΤΕΙΝΟΝΤΑΙ ΣΕ ΑΔΙΚΗΜΑΤΑ ΑΦΑΙΡΕΣΗΣ ΖΩΗΣ ΚΑΙ ΕΚΦΡΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΠΙΣΤΗ ΟΤΙ ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΟΚΟΥ ΦΩΤΙΟΥ "ΘΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΘΗ ΔΕΟΝΤΩΣ" ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ

Στις 31 Τον Οκτώβρη του 1975 η Αστυνομία πήρε οδηγίες για να αρχίσει έρευνες εναντίον όλων όσων ενέχονταν στο πραξικόπημα εγκαταλείποντας ουσιαστικά τον κλάδον Ελαίας που είχε προσφέρει ο Πρόεδρος Μακάριος κατά την επιστροφή του στην Κύπρο στις αρχές του 1974.

Οπως σημείωνε η εφημερίδα Ο ΑΓΩΝ του πρώην υπουργού Εσωτερικών Νίκου Κόση με πολύ καλές πηγές στην Αστυνομία, "η Κυβέρνηση μελετά τη λήψη μέτρων για την ποινική δίωξη όλων εκείνων εναντίον των οποίων υπάρχουν στοιχεία ότι δέπραξαν πολιτικές δολοφονίες τόσο προ του πραξικοπήματος όσο και κατά τις μέρες του πραξικοπήματος".

Κατά την εφημερίδα "η Αστυνομία έθεσε ενώπιον των αρμοδίων αρχών όλους τους φακέλους με τα στοιχεία των δολοφονιών πριν μερικές μέρες για να αποφασίσουν".

Η ίδια εφημερίδα επανήλθε στο θέμα την επομένη και έδινε νεότερες πληροφορίες σύμφωνα με τις οποίες "είναι πιθανόν η Κυβέρνηση να προβεί σε πρόωρη αφυπηρέτηση κρατικών υπαλλήλων της δημοσίας και εκπαιδευτικής υπηρεσίας ή να απολύσει έναντι αποζημιώσεως στα πλαίσια καθάρσεως".

Τόσο η δίωξη εγκληματιών όσο και η πρόωρη αφυπηρέτηση ή απόλυση δημοσίων υπαλλήλων θα γινόταν σύμφωνα με τον ΑΓΩΝΑ ύστερα από την έγκριση από τη Βουλή του Νομοσχεδίου με το οποίο το πραξικόπημα και οι αποφάσεις ή ενέργειες της πραξικοπηματικής κυβέρνησης θα κηρύσσονταν ως ανύπαρκτες .

Αυτό έγινε στις 23 Οκτωβρίου 1975 με την έγκριση του Νόμου "Περί Πραξικοπήματος (ειδικαί διατάξεις) με τον οποίο "το πραξικόπημα της 15ης Ιουλιου 1974 κατά του Προέδρου Μακαρίου και της Κυβερνήσεως του και η αναλαβούσα αντισυνταγματικώς και παρανόμως πραξικοπηματική Κυβέρνηση κηρύσσονται ως ουδεμίαν νόμιμον υπόστασιν έχοντες και κατά συνέπειαν πάσα πράξις των είναι ανυπόστατος και ανύπαρκτος".

Στην επόμενη συνεδρία του σώματος στις 30 Οκτωβρίου 1975 η Βουλή μέσα σε μια ηλεκτρισμένη ατμόσφαιρα ενέκρινε ψήφισμα με το οποίο καλούσε την Κυβέρνηση να προχωρήσει σε πλήρη κάθαρση του κρατικού μηχανισμού και των σωμάτων ασφαλείας από τους αμετανόητους πραξικοπηματίες.

Ηταν φυσικό και όλοι ανέμεναν ότι ένας από τους πρώτους που ανέμενε η κοινή γνώμη να οδηγηθεί στο δικαστήριο ήταν ο πραξικοπηματίας Πρόεδρος Νικόλαος Σαμψών ο οποίος κυκλοφορούσε ελεύθερος και τον οποίο πολλοί περίμεναν να κάμει το μοιραίο λάθος ώστε να δώσει την ευκαιρία στο κράτος να ανατρέψει την προσφορά του Προέδρου Μακαρίου για "Κλάδον Ελαίας".

Η ευκαιρία δεν καθυστέρησε καθόλου να ρθει. Ηταν το μνημόσυνο του Γεωργίου Γρίβα στη Λεμεσό στα τέλη Ιανουρίου του 1976 στη Λεμεσό όπου ο Νίκος Σαμψών, πήρε το μικρόφωνο και άρχισε να εκφωνεί λόγο, ενώ άλλοι τον ανασήκωσαν στους ώμους τους. Οσα είπε ο Σαμψών στην ομιλία του αποτέλεσαν την αιτία για να χαρακτηρισθεί σαν αμετανόητος και να αρχίσει η διαδικασία για την ποινική τιμωρία του.

Στις 29 Ιανουαρίου η Βουλή αποφάσισε να ζητήσει από τον Γενικό Εισαγγελέα να πληροφορηθεί αν εξετάζει την υπόθεση Σαμψών, ασκώντας με αυτό τον τρόπο πίεση στο Γενικό Εισαγγελέα.

Η απόφαση ήταν εκείνο που απέτρεψε τον βουλευτή Ηρακλή Χατζηηρακλέους να καταθέσει ψήφισμα με το οποίο καλούσε την Κυβέρνηση να συλλάβει τον Σαμψών για τις πράξεις και ενέργειες του κατά το πραξικόπημα.

Κάτω από τη πίεση της Βουλής ο Γενικός Εισαγγελέας έδωσε στις 4 Φεβρουαρίου οδηγίες στην Αστυνομία να αρχίσει ανακρίσεις για ποινική δίωξη του Νίκου Σαμψών και απαγόρευσε την έξοδο του από την Κύπρο,

Στις 16 Μαρτίου 1976 ο Σαμψών συνελήφθη ενώ τους επόμενους μήνες δικάστηκε και καταδικάστηκε σε εικοσαετή φυλάκιση.

Ενα από τα εγκλήματα που συνέβησαν στη διάρκεια της δράσης της ΕΟΚΑ Β ήταν η δολοφονία του Κόκου Φωτίου στη Λάρνακα από τρεις πραξικοπηματίες.

Οι δολοφόνοι παρέμειναν ατιμώρητοι παρά την αναφορά των ονομάτων των τριών υπόπτων στο δικαστήριο κατά τη θανατική ανάκριση για τη δολοφονία του.

Ηδη από τις 8 Ιανουαρίου 1976 ο Βάσος Λυσσαρίδης, Πρόεδρος της ΕΔΕΚ στην οποία ανήκε ο Κόκος Φωτίου, ενέγραψε, μαζί με τον βουλευτή Χριστόφορο Χριστοφίδη στη Βουλή προς συζήτηση σχετικό θέμα με τίτλο "Ποία μέτρα έλαβε η Κυβέρνησις διά την σύλληψιν των δολοφόνων του Γεωργίου Φωτίου, οι οποίοι κατωνομάσθησαν υπό του Δικαστηρίου και δεν εζητήθη η έκδοσις ενός εξ αυτών, ο οποίος ευρίσκεται εις Αγγλίαν;"

Την προηγουμένη της συζήτησης του θέματος στη Βουλή η Αστυνομία διενήργησε μαζικές έρευνες στον Κόρνο, τον Ψευδά και τη Μοσφιλωτή για την ανεύρεση των δυο υπόπτων για τη δολοφονία του Φωτίου, δηλαδή των Κλαύδιου Νεοκλέους και του Κυριακου Κουππή που καταζητήθηκαν ύστερα από την αναφορά του ονόματος τους στο δικαστήριο κατά τη θανατική ανάκριση για το θάνατο του Κόκου Φωτίου, πριν από τέσσερις μήνες.

Ο τρίτος καταζητούμενος, ο Κακής βρισκόταν στο Λονδίνο.

Ετσι στις 29 Ιανουαρίου 1976 οι δυο βουλευτές μίλησαν στη Βουλή πάνω στο θέμα και αυτό παραπέμφθηκε στις κοινοβουλευτικές επιτροπές Νομικων μαι Εσωτερικών για διερεύνηση και υποβολή σχετικής έκθεσης.

Οι δυο Επιτροπές μελέτησαν το θέμα σε κοινή συνεδρία τους στις 6 Φεβρουαρίου 1976.

Στη συνεδρία παρέστησαν οι βουλευτές Γιάγκος Ποταμίτης, Ξάνθος Κληρίδης και Ανδρέας Χατζηϊωάννου εκ μέρους της Επιτροπής Νομικών και οι Ξάνθος Κληρίδης, Ανδρέας Χατζηιωάννου, Ανδρέας Φάντης, Χρίστος Κουρτελλάρης και Χριστόφορος Χριστοφίδης εκ μέρους της Επιτροπής Εσωτερικών.

Στη συνεδρία κλήθηκαν και παρέστησαν ο Υπουργός Εσωτερικών, ο Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας, ο Αρχηγός της Αστυνομίας και ο βοηθός Αρχηγός της Αστυνομίας Φανής Δημητρίου και ο δρ Λυσσαρίδης.

Στην έκθεση των δυο Επιτροπών που διαβάστηκε στη συνεδρία της Βουλής της 19ης Φεβρουαρίου 1976 αναφέρονταν τα ακόλουθα:

"Αι δυο επιτροπαί ενεργούσαι εντός των πλαισίων των ανατεθέντων αυταίς όρων εντολής εζήτησαν και έλαβον σαφείς εξηγήσεις, επί του τρόπου μεθ' ου αι αρμόδιαι αρχαί εχειρίσθησαν το όλο θέμα από της δημιουργίας του μέχρι σήμερον εκτενές ιστορικόν των σταδίων δι' ων διήλθε το όλον θέμα αναφέρεται εις τα συνταχθέντα πρακτικά της συνεδριάσεως των δύο επιτροπών, αντίγραφον των οποίων αποστέλλεται προς άπαντα τα μέλη της Βουλής προς αποκλειστικήν χρήσιν των.

Εξ όσων διεπιστώθη εκ των παρασχεθέντων στοιχείων, ο όλος χειρισμός του προβλήματος και αι συμπαραμαρτυρούσαι και διαπιστωθείσαι καθυστερήσεις αντικατοπτρίζονται εις τας κατά καιρούς διακυμάνσεις της εσωτερικής καταστάσεως της νήσου, πάσα δε ενέργεια διά την προώθησιν ή αναστολήν της προωθήσεως του όλου θέματος, συνεβάδιζε με τα εκάστοτε δεδομένα της τοιαύτης καταστάσεως και η βάσις λήψεως οιασδήποτε προς τούτο αποφάσεως, είχεν ως αφετηρίαν την εν γένει πολιτικήν κατάστασιν με κριτήρια καθαπτόμενα του καθαρώς γενικού συμφέροντος του τόπου. Τούτο άλλωστε δύναται ευκόλως να προκύψη εκ μιάς πρακτικής μελέτης των σταδίων δι' ων διήλθε το όλον θέμα.

Ετερον θέμα το οποίον απησχόλησε σοβαρώς τα Μέλη της Επιτροπής ήτο κατά πόσον ήτο αναγκαία η διεξαγωγή ή μη θανατικής ανακρίσεως εν σχέσει με το περί ου ο λόγος θέμα εν όψει των εις βάρος των περί ων ο λόγος υπόπτων υπαρχουσών συντριπτικών μαρτυριών. Παρ' όλον ότι άποψις των μελών των δύο επιτροπών και επ' αυτού εξεφράσθη και η σύμφωνος γνώμη του Γενικού Εισαγγελέως της Δημοκρατίας είναι ότι υπό τας περιστάσεις της υποθέσεων δεν ήτο αναγκαία μία τοιαύτη ανάκρισις, εν τούτοις και πάλιν λόγω της υπαρχούσης τότε τεταμένης εσωτερικής καταστάσεως ή ακολουθηθείσα διαδικασία δύναται να κριθή ως δικαιολογημένη. Ακριβώς δε λόγω της στάσεως αυτής είναι δυνατόν ευλόγως να υποστηριχθή ότι η ύπαρξις των πορισμάτων μιας θανατικής ανακρίσεως διεξαγομένης υπό αναμφισβητήτου ανεξαρτησίας και κύρους λειτουργών της δικαστικής Εξουσίας θα εδημιούργει τα απαραίτητα εχέγγυα διά την λοιπήν διαδικασίαν διακινήσεως του μηχανισμού του Νόμου.

Παρά τα ανωτέρω αι δύο Επιτροπαί δεν δύνανται να παραβλέψωσι την παρατηρηθείσαν εις ωρισμένας περιπτώσεις αδράνειαν της Κυβερνήσεως κυρίως κατά το πρόσφατον παρελθον ότε η επαναδραστηριοποίησις των αρμοδίων αρχών ήτο εκ των πραγμάτων δυνατή και επεβάλλετο. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η επίδειξις αποφασιστικότητος εκ μέρους των εντεταλμένων οργάνων του κράτους θα ωδήγει εις την σύλληψιν των περι ων ο λόγος υπόπτων προσώπων ενώ εκ παραλλήλου η προαγωγή τούτων ενώπιον της δικαιοσύνης διά την επιβολή της κατά νόμον προνοουμένης τιμωρίας θα απετέλει ανασταλτικόν παράγοντα εις την διάπραξιν τοιούτου είδους κακουργημάτων. Επί του θέματος της επιδειχθείσης αναποφασιστικότητος των εντεταλμένων οργάνων ανελήφθησαν υπό του υπουργού Εσωτερικών αι ευθύναι της Κυβερνήσεως. Ευθύναι αι οποίαι βαρύνουν ειδικώς την τελευταίαν δοθέντος ότι τα εντεταλμένα αυτής όργανα ενήργησαν ως ενήργησαν, επί τη βάσει δοθεισών εις ταύτα εντολών της Κυβερνήσεως.

Εν πάση περιπτώσει αι επιτροπαί έχουσαι υπ' όψιν ότι αι παρατηρηθείσαι εις το παρελθόν αντικειμενικαί αδυναμίαι έπαυσαν να υφίστανται και σημειώσασαι την αποφασιστικότητα σήμερον της Κυβερνήσεως να επιβάλη τον νόμον και την τάξιν έχουν κάθε λόγον να πιστεύωσιν ότι και το περί ου ο λόγος θέμα θα αντιμετωπισθή δεόντως.

Περαιτέρω αι δύο Επιτροπαί εσημείωσαν μαθ' ικανοποιήσεως δήλωσιν του Γενικού Εισαγγελέως της Δημοκρατίας ότι αποτελεί παγίαν αρχήν του Νομικού Τμήματος ότι επ' ουδενί λόγω μέτρα επιεικείας, ασχέτως του σκοπού δι' ων εξαγγέλλονται, θα έδει να επεκτείνωνται να καλύπτωσιν αδικήματα, αφορώντα εις την αφαίρεσιν ανθρωπίνης ζωής και τα οποία αποτρόπαια ως εκ της φύσεως των, αποτελούν κατ'ευθείαν προσβολήν μιάς εννόμου κοινωνίας.

Ο εκ των μελών της Επιτροπής Εσωτερικών κ. Χρ. Χριστοφίδης διαφωνών προς τα ως άνω υπό των δύο Επιτροπών εκτεθέντα επέκρινε δριμέως την επιδειχθείσαν αμέλειαν και ολιγωρίαν των εντεταλμένων κρατικών οργάνων και επεφυλάχθη να εκθέση τας απόψεις του ενώπιον του Σώματος".