Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος, ηγετικό στέλεχος της ΕΟΚΑ Β συλλαμβάνεται και δικάζεται για τη συμμετοχή του στην παράνομη οργάνωση και στο πραξικόπημα.

S-2121

13.1.1977: Ο ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, ΗΓΕΤΙΚΟ ΣΤΕΛΕΧΟΣ ΤΗΣ ΕΟΚΑ Β ΣΥΛΛΑΜΒΑΝΕΤΑΙ ΚΑΙ ΔΙΚΑΖΕΤΑΙ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΝΟΜΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑ

Στο πλαίσιο της απόφασης του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου για άνοιγμα των φακέλων του πραξικοπήματος με πρώτον εκείνο του πραξικοπηματία προέδρου Νίκου Σαμψών το 1976, η Αστυνομία συνέλαβε στις 13 Ιανουαρίου 1977 τον Λευτέρη Παπαδόπουλο, ο οποίος κατείχε ηγετικό αξίωμα στην παράνομη οργάνωση ΕΟΚΑ Β, όπως υποστήριζε η Αστυνομία, έστω και αν ο ίδιος επέμενε ότι ήταν ένα απλό μέλος της.

Εναντίον του ανακοινώθηκε αρχικά ότι εξεταζόταν υπόθεση κατοχής και εκτύπωσης στασιαστικών εγγράφων.

Επίσημη ανακοίνωση που εκδόθηκε την ίδια ημέρα ανέφερε ότι "στα χέρια της Αστυνομίας περιήλθαν στοιχεία που οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ο Παπαδόπουλος δυνατόν να προέβη σε ενεργείας για την ανατροπή της συνταγματικής τάξεως και του νομίμου πολιτειακού κεθεστώτος.

Ο Παπαδόπουλος, 35 ετών, συνελήφθη στο κατάστημα του εμπόρου Σωκράτη Ηλιάδη, στενού συνεργάτη του αποβιώσαντος αρχηγού της ΕΟΚΑ Β, στρατηγού Γρίβα.

Τα έγγραφα που επικαλείτο η αστυνομία δεν ήταν τίποτε άλλο παρά βιβλίο που ετοίμαζε ο Παπαδόπουλος και το οποίο είχε κατασχεθεί από την Αστυνομία πριν από μερικές ημέρες με τίτλο "Πολιτικά κείμενα 1971".

Ταυτόχρονα με την κατάσχεση του βιβλίου του Λευτέρη Παπαδόπουλου είχε απαγορευθεί και η έξοδος από την Κύπρο.

Σύμφωνα με την εφημερίδα Ο ΑΓΩΝ (14.1.1977) "ο Παπαδόπουλος, σύμφωνα με πληροφορίες της Αστυνομίας, φερόταν σαν τομεάρχης της ΕΟΚΑ Β στη Λεμεσό εν όσω ζούσε ο στρατηγός Γρίβας-μετά την σύλληψη του Σταύρου Σταύρου Σύρου- και αργότερα σαν συναρχηγός ή αρχηγός της ΕΟΚΑ Β. Φέρεται επίσης σαν το πρόσωπο που με το ψευδώνυμο "Κεραυνός" είχε απευθύνει επιστολή προς τον αόρατο δικτάτορα της ελληνικής χούντας Δημήτριο Ιωαννίδη- επιστολή που επισύναψε ο Πρόεδρος Μακάριος στην επιστολή του προς τον Γκιζίκη, για να αποδείξει την ανάμιξη (ελλήνων) αξιωματικών στις δραστηριότητες της ΕΟΚΑ Β".

Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος παρουσιάστηκε στο δικαστήριο για έκδοση διατάγματος κράτησης η δε Αστυνομία ανέφερε ότι ο Λευτέρης Παπαδόπουλος , "ο άνθρωπος που ευρίσκετο στην κορυφή της ΕΟΚΑ Β διενεργούσε παράνομες συλλήψεις πολιτών, έρευνες σε σπίτια και μετέφερνε πολίτες σιτς κεντρικές φυλακές κατά τον χρόνο του πραξικοπήματος".

Ανέφερε ακόμα ότι η αστυνομία διερευνούσε εναντίον του Παπαδόπουλου υπόθεση χρήσεως ενόπλου βίας κατά της Κυβερνήσεως και την οργάνωση της προς μεταβολή της διακυβερνήσεως και προπαρασκευής πολέμου ή πολεμικής φύσεως επιχειρήσεων εναντίον της Κυβερνήσεως και των νομιμοφρόνων πολιτών της".

Ο υπεύθυνος του ΤΑΕ Λευκωσίας Ιωάννης Αδρατζιώτης κατέθεσε στο δικαστήριο ότι ο Λευτέρης Παπαδόπουλος κατείχε πριν από το πραξικόπημα έγγραφα στασιαστικού περιεχομένου, τα οποία απεκάλυπταν ότι αποτελούσε ηγετικό στέλεχος της παράνομης οργάνωσης ΕΟΚΑ Β.

Η Αστυνομία, είπε, έχει στοιχεία και μαρτυρίες ότι ο Λευτέρης εργάσθηκε για την εδραίωση του πραξικοπήματος στην Κύπρο και στοιχεία που δημιουργούσαν εύλογη υποψία ότι ενεχόταν στα αδικήματα που διερευνώνταν εναντίον του.

Τα στοιχεία έπεφταν βροχή εναντίον του Λευτέρη Παπαδόπουλου καθημερινά.

Ο Δικηγόρος της Δημοκρατίας Κώστας Κυπρίδημος που ηγείτο της κατηγορίας εναντίον του Λευτέρη Παπαδόπουλου ανέφερε στις 24 Ιουνίου 1977, με την έναρξη της δίκη του, ότι ο Λευτέρης Παπαδόπουλος κατείχε έγγραφο το οποίο οδηγούσε στο συμπέρασμα ότι γνώριζε για τη διενέργεια πραξικοπήματος στην Κύπρο. ενώ ταυτόχρονα διατηρούσε απ' ευθείας επαφές με αξιωματούχους της τότε χούντας των Αθηνών, από τους οποίους έπαιρνε οδηγίες για την ανάληψη της διοίκησης της ΕΟΚΑ Β, τον εξοπλισμό και την οικονομική ενίσχυση της παράνομης οργάνωσης.

Ο Κυπρίδημος είπε στο δικαστήριο ότι ο κατηγορούμενος, βάσει της μαρτυρίας αποδεικνύεται ότι ήταν οικονομικός διαχειριστής της ΕΟΚΑ Β και υπό την ιδιότητα του αυτή προέβαινε στις πληρωμές διαφόρων ποσών σε άλλους υπευθύνους τομέων της παράνομης οργάνωσης για την κάλυψη των διαφόρων εξόδων του τομέα τους, οι οποίοι τομείς σύμφωνα με το σχέδιο "Απόλλων" θα μετείχαν στις πραξικοπηματικές πολεμικές επιχειρήσεις.

Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος κατηγορείτο για ενθάρρυνση βίας και προαγωγή αισθημάτων δυσμένειας, στασιαστική συνωμοσία, συμμετοχή σε παράνομο σύνδεσμο, προαγωγή πολέμου ή πολεμικής φύσεως επιχειρήσεων, χρήση ένοπλης βίας κατά της Κυβέρνησης, κατοχή εκρηκτικών υλών, πυροβόλων όπλων ή εισαγωγή των οποίων απαγορεύεται, περιστρόφων και πιστολίων και συσκευής ασυρμάτου χωρίς άδεια.

Συγκεκριμένα κατηγορείτο ότι:

1. Μεταξύ Αυγούστου και 17ης Δεκεμβρίου 1976 εκτύπωσε έγγραφα υπό τον τίτλο "Πολιτικά Κείμενα 1971-74" στο οποίον περιέχονται σχόλια τα οποία είναι ενδεχόμενο να ενθαρρυνουν την προσφυγή σε βία.

2. Με το ψευδώνυμο Θησεύς, Μύρων και Κεραυνός συνόμοσε με άλλα πρόσωπα σε επιχείρηση στασιαστικής προθέσεως.

3. Μεταξύ της 16ης Νοεμβρίου 1972-20ης Ιουλίου 1974 προπαρακεύασε τη διεξαγωγή πολεμικών επιχειρήσεων και των πραξικοπηματικών επιχειρήσεων.

4. Μεταξύ 6ης Νοεμβρίου 1972 -20ης Ιουλίου 1974 απεπειράθη να μεταβάλει τη διακυβέρνηση της Δημοκρατίας.

5. Κατείχε την 15η Ιουλίου 1974 εκρηκτικές ύλες και πυροβόλα όπλα.

Στη συνέχεια στη δίκη άρχισε η παρέλαση των μαρτύρων κατηγορίας και η κατάθεση μαρτυρίας από την Αστυνομία.

Σε έγγραφο του "Κάδμου" (της ΕΟΚΑ Β) ημερομηνίας 14.5.1974 δινόταν η διαταγή όπως οι κατηζητούμενοι παραμείνουν στις θέσεις τους και να διατηρηθεί η ΕΟΚΑ Β και μετά τον θάνατο του στρατηγού Γρίβα.

Στη δίκη κατέθεσαν ακόμα οι αστυνομικοί δευθυντές των επαρχιών (5.6.1977) για το τι συνέβη στις διάφορες περιοχές της νήσου κατά το πραξικόπημα ενώ ο Διευθυντής των Κεντρικών Φυλακών Κώστας Χρίστου ανέφερε ότι σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες συνελήφθησαν 2.000 άτομα ενώ καταχωρημένα στα βιβλία ήσαν μόνο 600-650.

O Ταγματάχης του Εφεδρικού της Αστυνομίας Τάκης Τσαγγάρης κατέθεσε ότι στη διάρκεια του πραξικοπήματος στην Κύπρο βρισκόταν στο ΓΕΕΦ ο Ταγματάρχης Σκλαβενίτης, πρώην υπασπιστής του Γεωργίου Γρίβα και ότι ο ίδιος του παραδέχθηκε ότι αυτός ήταν ο "Αινείας" της ΕΟΚΑ Β και ότι ήλθε ειδικά στην Κύπρο για να προετοιμάσει το πραξικόπημα.

Ο Αρχηγός της Αστυνομίας Σάββας Αντωνίου σε κατάθεση του ανέφερε ότι έκαμε έρευνα για τον αριθμό και τις συνθήκες θανάτου αστυνομικών και βρήκε ότι σκοτώθηκαν 16 και δύο ειδικοί αστυφύλακες.

Οι ζημιές της αστυνομίας ήταν περίπου ένα εκατομμύριο λίρες.

Με την ολοκλήρωση της υπόθεσης της κατηγορίας ο συνήγορος του Λευτέρη Παπαδόπουλου, Ανδρέας Ευτυχίου απαντώντας σε ερώτηση του προέδρου του δικαστηρίου κ. Δημητριάδη απάντησε ότι δεν έχει πρόθεση να υποβάλει εισήγηση για την μη ύπαρξη εκ πρώτης όψεως υπόθεσης εναντίον του πελάτη του.

Ανέφερε ακόμα ότι ο Λευτέρης Παπαδόπουλος θα απολογείτο ενόρκως ενώπιον του Κακουργιοδικείου και ότι θα καλούσε μάρτυρες υπεράπισης.

Στην κατάθεση του ο Λευτέρης Παπαδόπουλος είπε ότι δεν γνώριζε κανένα με το ψευδώνυμο "Αινείας" ενώ για το κρίσιμο έγγραφο-χειρόγραφο προς τον "Ποσειδώνα", για να μη παραιτηθεί πριν από τις 15.7.1974 έγινε γιατί γνωριζε ότι κατά τις μέρες εκείνες άνθρωποι δικοί τους βρισκόντουσαν σε επαφή με τον Πρόεδρο Μακάριο για εκτόνωση της κατάστασης.

Είπε επίσης ότι η επιστολή του προς κάποιον Κάδμο δεν ήταν δική του, ότι μεταξύ των μελών της οργάνωσης γινόταν έρανος και ότι ήταν αντίθετος με τη κλοπή όπλων από στρατόπεδο της Πάφου.

Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος είπε ότι μετά τη σύλληψη του κακοποιήθηκε και ότι διαπιστώθηκε ότι είχε κάταγμα δυο πλευρών.

Ακόμα ανέφερε ότι ο στρατηγός Γρίβας απέρριψε εισήγηση συνεργατών του για να συλλάβουν και εκτελέσουν όλα τα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου.

Αντεξεταζόμενος από τον δικηγόρο της Δημοκρατίας κ. Κυπρίδημο, ο Λευτέρης Παπαδόπολος είπε ακόμα ότι ο Γρίβας διέταξε τη σύλληψη τριών Υπουργών για να προκαλέσει το ενδιαφέρον των υπολοίπων υπουργών για τα σημειούμενα σε βάρος των ενωτικών.

Η ΕΟΚΑ Β εξ όσων γνωρίζει, είπε, δεν είχε καμμιά σχέση με τη χούντα.

Σε ερώτηση αν η ανατίναξη αστυνομικών σταθμών θα εμπόδιζε την επιβολή αντεθνικής λύσεως του κυπριακού ο κατηγορούμενος απάντησε: "Ηδη σας παρέπεμψα στον Στρατηγό Γρίβα".

Σε εισήγηση του Κώστα Κυπρίδημου ότι γνώριζε για τη διενέργεια πραξικοπήματος στην Κύπρο απάντησε: "Αρνούμαι τούτο και θα αποδειχθεί μια μέρα με τεκμηριωμένο τρόπο".

Σε εισήγηση του δικηγόρου Κώστα Κυπρίδημου στο Λευτέρη Παπαδόπουλο ότι διατηρούσε επαφή με τον Ιωαννίδη που έφερε το ψευδώνυμο Κάδμος απάντησε: "Εάν ο Κάδμος της ελληνικής χούντας ήταν ο Ιωαννίδης, τότε μπορούσε να είχεν επαφή με οποιονδήποτε άλλο εκτός από τον ομιλούντα που εφυλακίσθη και εκακοποιήθη από τον Θεοφιλογιαννάκο και απελάθη τη εντολή του Ιωαννίδη".

Απέρριψε επίσης εισήγηση του Κώστα Κυπρίδημου ότι είχε οποιαδήποτε επαφή με τον Βασίλη Βιντζηλαίο, πράκτορα της ελληνικής ΚΥΠ στη Λευκωσία, ο οποίος όπως είπε ο Κυπρίδημος είχε το ψευδώνυμο Ναβαρώνης στην ΕΟΚΑ Β.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ: Τα όπλα της ΕΟΚΑ Β είχαν σαν σκοπό την παρεμπόδιση επιβολής αντεθνικής λύσεως του κυπριακού;

ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ: Ο εξοπλισμός της ΕΟΚΑ προέκυψε από την ύπαρξη παρακρατικών ομάδων. Ο σκοπός αυτός ήταν ένας απ' εκείνους για την ίδρυση της οργάνωσης.

Στη διμερή αντεξέταση του από τον Κώστα Κυπρίδημο ο Λευτέρης Παραδόπουλος παραδέχθηκε απλώς ότι ήταν από μέλος της ΕΟΚΑ Β με γραφειακά καθήκοντα και ότι τα χειρόγραφα που απευθύνοντο προς τον Σίλα και Γαληνό ήταν δικά του.

Πρόσθεσε ότι ο Γαληνός ενήργησε στην υπεξαίρεση των όπλων από το ΚΕΝ Πάφου αντίθετα με τις οδηγίες της οργανώσεως.

Παραδέχθηκε επίσης ότι ήταν δικό του κάποιο έγγραφο που υπέγραφε κάποιος Κεραυνός και απευθυνόταν προς τον Νέστορα.

Ο συνήγορος του Λευτέρη Παπαδόπουλο Ανδρέας Ευτυχίου είπε στο δικαστήριο ότι η Κατηγορούσα Αρχή απέτυχε να αποδείξει πέραν πάσης αμφιβολίας τις κατηγορίες που αντιμετώπιζε ο πελάτης του. Συγκεκριμένα υποστήριξε ότι:

1. Ενθάρρυνση βίας και προαγωγής αισθημάτων δυσμένειας (έκδοση βιβλίου υπό τον τίτλο Πολιτικά Κείμενα): Δεν αποδείχθη υπόθεση γιατί η Κατηγορούσα Αρχή απέτυχε να αποδείξει δόλια πρόθεση του κατηγορουμένου και δεύτερο δεν απεδείχθη η ερμηνεία του υπό κρίση βιβλίου είναι στασιαστικού περιεχομένου. Ο κατηγορούμενος είπε ο Ευτυχίου, προέβη στη σύνταξη βιβλίου καλοπίστως.

2. Στασιαστική συνωμοσία: Βάσει των τεκμηρίων που κατέθεσε η Κατηγορούσα αρχή ουδόλως συνάγεται οποιονδήποτε συμπέρασμα συνωμοσίας με άλλα πρόσωπα.

3. Συμμετοχή σε παράνομο σύνδεσμο με αξίωμα: Ο κατηγορούμενος παραδέχθηκε ότι ήταν απλό μέλος της ΕΟΚΑ Β, αλλά αυτή η συμμετοχή μέχρι τις 26.4.1974 δεν ήταν παράνομη.

4. Προπαρασκεή πολέμου ή διεξαγωγή πολεμικής φύσεως επιχειρήσεων και χρήση βίας για ανατροπή της Κυβέρνησης στις 15.7.74: Κατά την εκδήλωση του πραξικοπήματος ο κατηγορούμενος βρισκόταν στις Κεντρικές Φυλακές και σύμφωνα με την ιατρική μαρτυρία ήταν σοβαρά τραυματισμένος και δεν μπορούσε να μετακινείται εύκολα. Η Κατηγορούσα Αρχή δεν απέδειξε ότι ο Παπαδόπουλος είχε σχέσεις με την χούντα πριν από το πραξικόπημα ή ότι γνώριζε για τη διενέργεια αυτού. Αντίθετα φυλακίστηκε και απελάθη από τη χούντα.

5. Ανεύρεση όπλων και πυρομαχικών σε διαμέρισμα στην πολυκατοικία Γαρδένια (στην οποία συνελήφθη ο Λευτέρης Παπαδόπουλος: Στο διαμέρισμα βρισκόντουσαν περισσότερα από ένα άτομο. Υπήρξε αρκετός ατομικός οπλισμός με δακτυλικά αποτυπώματα, αγνώστων προσώπων. Χειρόγραφα και φυλλάδια του κατηγορουμένου που βρέθηκαν ίσως να τα άφησε ο σύνδεσμος του γιατί τις μέρες εκείνες θα συναντούσε τους γονείς του.

Αντίθετα ο δικηγόρος της Δημοκρατίας Κώστας Κυπρίδημος υποστήριξε ότι οι κατηγορίες εναντίον του Λευτέρη Παπαδόπουλου αποδείχθηκαν εξ ολοκλήρου.

Ο Κώστας Κυπρίδημος αναφέρθηκε λεπτομερώς στη δράση του κατηγορούμενου πριν και κατά το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου και είπεν ότι μεταξύ της 16ης Νοεμβρίου 1972 και 20ης Ιουλίου 1974 προπαρασκεύασε ή αποπειράθηκε με παράνομες επιχειρήσεις και ενέργειες της ΕΟΚΑ Β και των πραξικοπηματικών επιχειρήσεων να μεταβάλει την διακυβέρνηση της Δημοκρατίας.

Από το πραξικοπηματικό σχέδιο "Απόλλων" συνάγεται ότι η ΕΟΚΑ Β οργάνωσε και εγκατέστησε μεταξύ των δυνάμεων της Εθνικής Φρουράς πυρήνες ή ομάδες των οποίωνσ σκοπός ήταν η παρεμπόδιση τυχόν επεμβάσεως των νομιμοφρόνων προς το κράτος δυνάμεων της Εθνικής Φρουράς εναντίον των πραξικοπηματιών.

Πρόσθεσε:

"Τα περί επικειμένης αντεθνικής λύσεως αποτελούν αποκύημα της νοσηρής φαντασίας των εγκεφάλων οι οποίοι δρούσαν εκ κρησφυγέτων ή υπό την κάλυψιν του σκότους της νυκτός ή υπό την κάλυψιν των προσωπίδων και επεδίδοντο εις εν όργιον ενόπλων επιθέσεων εναντίον Κυβερνητικών περιουσιών, Αστυνομικών Σταθμών και νομιμοφρόνων αστυφυλάκων, εις εκβιασμόν δικαστικών επαιδευτικών και αστυνομικών οργάνων, απήγαγον Υπουργούς, εξέφραζον το απεριόριστον μίσος τους εναντίον του εκλελεγμένου νομίμου Προέδρου της Δημοκρατίας απειλούντες τούτον διά πολέμου εάν δεν ενέδιδε εις τας απαιτήσεις μιας μικράς ομάδας ήτις επέλεξε την επιστολήν των οιωνδήποτε απόψεων της διά των ήδη περιγραφεισών μεθόδων, εξισούσα τον εαυτόν της προς τον Πρόεδρον και την Κυβέρνησιν του εις τους οποίους η ψήφος της καταπληκτικής πλειοψηφίας του λαού ενεπιστεύθη την διακυβέρνησιν του".

Η δίκη και ιδιαίτερα τα τελευταία στάδια της διεξαγόταν κατά τον μήνα Ιούλιο, τρία χρόνια από τη διενέργεια του πραξικοπήματος ενώ η απόφαση του Κακουργιοδικείου επιφυλάχθηκε για τη Δευτέρα 3 Αυγούστου 1977.

Ωστόσο την ημέρα εκείνη απέθανε ο πρόεδρος Μακάριος και η απόφαση του δικαστηρίου που πρόβλεπε ποινή ισοβίων δεσμών εκδόθηκε λίγες μέρες αργότερα.