Πρώτη Ηλεκτρονική Ιστορία της Κύπρου

image

Δωρεάν προσφορά σε ερευνητές, μελετητές, φοιτητές, μαθητές και δημοσιογράφους.

Από την Κύπρο στην αρχαιότητα, μέχρι την Κύπρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η αγγλοκρατία, η ΕΟΚΑ, το πραξικόπημα, το σχέδιο Ανάν, η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αρχείο Παναγιώτη Παπαδημήτρη

papademetris-pΜοναδικό αρχείο στο οποίο μπορείτε να προστρέξετε και να αναζητήσετε εύκολα και γρήγορα αυτό που θέλετε για μια περίοδο 8.000 ετών για την Ιστορία της Κύπρου.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

23.11.1986.: (Το Στ μέρος της συνέντευξης του Νίκου Σαμψών στον "Κήρυκα"). Δύσκολες στιγμές περνά ο Νίκος Σαμψών εξόριστος ουσιαστικά και με το καθεστώς του πολιτικού πρόσφυγα στο Παρίσι.

S-2119

23.11.1986: (Το Στ μέρος της συνέντευξης του Νίκου Σαμψών στον "Κήρυκα). ΔΥΣΚΟΛΕΣ ΣΤΙΓΜΕΣ ΠΕΡΝΑ Ο ΝΙΚΟΣ ΣΑΜΨΩΝ ΕΞΟΡΙΣΤΟΣ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΜΕ ΤΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΦΥΓΑ ΣΤΟ ΠΑΡΙΣΙ

Ο Νίκος Σαψμών στο Εκτο μέρος της συνέντευξης του στην εφημερίδα "Κήρυκας" της Λευκωσίας (23.11.1986) περιγράφει τις πραγματικά δύσκολες στιγμές που περνούσε στο Παρίσι μόνος, μακρυά από την οικογένεια του, χωρίς χρήματα, παρά μόνο με κάποια εμβάσματα φίλων του από τα κοκκινοχώρια και συναγωνιστών του από το Λονδίνο.

Ανέφερε στη συνέχεια της συνέντευξης του ο Νίκος Σαμψών:

Κ: Πέστε μου κ. Σαμψών ποιον θαυμάζετε από την Ιστορία;

Σ: Τον Μέγα Αλέξανδρο και τον Κολοκοτρώνη. Τον Μέγα Αλέξανδρο διότι διέδωσε το ελληνικό πνεύμα σε όλο τον κόσμο. Τον δε Κολοκοτρώνη γιατί απελευθέρωσε την

Ελλάδα και γιατί τράβηξε όσα τραβώ εγώ σήμερα. Μην λησμονείς ότι τον Κολοκοτρώνη τον κατεδίκασαν τρεις εις θάνατον οι πολιτικοί της εποχής και τον κλείσανε στο Ανάπλι.

Κ: Διαβάζετε ελληνική Ιστορία;

Σ: Βεβαίως, πάντοτε διάβαζα, πάντοτε διαβάζω.

Κ: Ποια είναι η γνώμη σας για τους σύγχρονους πολιτικούς ηγέτες; Νομίζετε ότι υπάρχει κρίση ηγεσίας στον κόσμο. Κάποτε υπήρχε ο Ντε Γκωλ, ο Τσιώρτζιλ, ο Κέννεντυ, ο Νάσσερ, ο Τίτο.

Σ: Πράγματι σήμερα υπάρχει η έλλειψη αυτών των προσωπικοτήτων. Αλλά σήμερα υπάρχει μια μεγάλη προσωπικότης. Που τη θαυμάζω.

Κ: Ποια είναι;

Σ: Η μαντάμ Θάτσερ. Και λέω είναι ο μόνος άντρας που εχει η Αγγλία. Για να μην πω η Ευρώπη. Επίσνης θαυμάζω τον Μιττεράν, την αλεπού της πολιτικής και τον Σιράκ.

Κ: Από τους έλληνες ποιους ξεχωρίζετε;

Σ: ΚΑ-ΝΕ-ΝΑ.

Κ: Εννοείτε κανένα από τους ζώντες. Από τους παλαιούς;

Σ: Από τους παλαιούς, ο πιο έντιμος, ο πιο κύριος, ο πιο εθνικά σκεπτόμενος, ήταν ο Στέφανος Στεφανόπουλος.

Σ: Ο Αποστάτης;

Σ: Θαύμαζα και τον Κανελλόπουλο, αλλα όχι ως πολιτικόν. Ως πνευματικόν άνθρωπο.

Κ: Τον Βενιζέλο;

Σ: Ο Ελευθέριος Βενιζέλος ήταν η μεγαλύτερη προσωπικότητα που γέννησε ο ελληνικός τα τελευταία χρόνια.

Κ: Ποια γνώμη έχετε για τον δικτάτορα Παπαδόπουλο;

Σ: Ποτέ δεν είχα καλές σχέσεις με αυτόν τον άνθρωπο. Πολύ σωστά είπε κάποτε η γυναίκα μου "εμάς μας ονόμασαν χουντικούς μετά τη πτώσιν της χούντας". Εγώ επήγαινα στην Αθήνα κ. Ηλιάδη και με παρακολουθούσε η ασφάλεια του Παπαδοπουλου. Και ο Παπαδόπουλος έλεγε "καμμιά εμπιστοσύνη στον Σαμψών",.

Κ: Για τον Δημήτρη Ιωαννίδη τι γνώμη έχετε;

Σ: Εναι ένας πατριώτης, πλην όπως βλαξ και μισός. Οι συνεργάτες του, του την έφεραν από πίσω και πλήρωσε η Κύπρος. Γι' αυτό λέω ότι είναι μέγας βλαξ. Και για μένα ο Ιωαννίδης είναι ένοχος.

Κ: Ενοχος λόγω βλακείας;

Σ: Λόγω μεγάλης βλακείας.

Κ: Από τους κυπρίους πολιτικούς ποιο ξεχωρίζετε;

Σ: Τον Μανώλη Χριστοφίδη και τον Αντρέα Παρισινό. Αυτούς τους δυο ξεχωρίζω. Εκτιμώ επίσης τον Σολωμή, τον Χατζηγιάννη, τον Νίκο Αναστασιάδη.

Κ: Ολοι αυτοί ανήκουν στον Συναγερμό. Πιστεύετε ότι αυτοί έπρεπε σήμερα να ηγούνται του Συναγερμού;

Σ: Δεν είπα εγώ τέτοιο πράγμα. Εσύ είπες τέτοιο πράγμα.

Κ: Ούτε εγω είπα. Απλώς ερώτησα.

Σ: Κοίταξε, ούτε γω ούτε η σύζυγος μου είμαστε μέλη του συναγερμού. Ο γιος μας, είναι. Μάλιστα, όπως θα γνωρίζεις την περασμένη Κυριακή εξελέγη μέλος τς Κεντρικής Επιτροπής του ΔΗΣΥ. Εξελέγη μάλιστα με 191 ψήφους στους 200 εκλέκτορες.

Κ: Κατά την διάρκεια της συνέτευξης σας είδα πολλές φορές να δακρίζετε. Οταν είστε μόνος σας κλαίτε καμμιά φορά;

Σ: Δακρύζω... αλλά κλαίει η ψυχή μου, κλαίει η ακρδιά μου...Πρέπει να ξέρεις ότι εδώ στην εξορία βρίσκεται μόνο το σώμα μου. Η ψυχή μου, η καρδιά μου, το είναι μου, βρίσκονται στη Κύπρο (Σημ. Κήρυκα: Κλαίει).

Και οι άντρες κλαίνε κύριε Ηλιάδη.

Κ: Πόσες φορές πήγατε φυλακή στη ζωή σας;

Σ: Πήγα δυο φορές από τους Αγγλους και μια επί Δημοκρατίας.

Κ: Την τελευταία φορά που πήγες φυλακή, πως αισθάνθηκες;

Σ: Ειλικρινά πολύ στενοχωρήθηκα. Αισθάνθηκα πολύ άσχημα. Δεν το έδειξα. Ιδιαίτερα όταν με οδήγησαν στο ίδιο κελλί που με είχαν οι Εγγλέζοι.

Κ: Επί Κυπριακής Δημοκρατίας εκτελέστηκε στην Κερύνεια κάποιος Εγγλέζος ονόματι Γκρέη. Μήπως είχατε καμμιά σχέση με την εκτέλεση αυτής.

Σ: Οχι αγαπητέ μου. Καμμιά απολύτως σχέσιν δεν είχα. Με είχαν μάλιστα συλλάβει τότε. Εγώ την ώρα της εκτέλεσης του Γκρέη ήμουνα στο χωριό Αργάκι και υπήρχαν και μάρτυρες που με είδαν. Αρα, πως ήταν δυνατό να κάμω μια εκτέλεση στην Κερύνεια και την ίδια ώρα να είμαι στο Αργάκι;

Κ: Είναι αλήθεια ότι μετά τη δολοφονία του Γιωρκάτζη, ήθελες να γίνεις υπουργός Εσωτερικών;

Σ: Εγραφαν τότε οι εφημερίδες ότι ήμουν υποψήφιος. Ο Μακάριος όμως δεν μου έκανε τέτοια πρόταση. Βέβαια, σαν πολιτικός είχα τις φιλοδοξίες μου... Ο,τι όμως γράφτηκε τότε ήσαν φήμες.

Κ: Μπορείτε να μου περιγράψετε ένα συνηθισμένο 24ωρο σας στο Παρίσι;

Σ: Είναι πολύ μεμονωμένη ερώτηση σας; Μπορώ όμως να σας πω πως περνώ στο Παρίσι. Οταν ήρθα στο Παρίσι, δεν ήξερα γαλλικά. Γι' αυτό πήγα σχολείο. Ετσι μια περίοδο την περνούσα στο σχολείο. Εχω κάνε αρκετούς φίλους στη Γαλλία. Και γάλλους και ξένους και Ελληνες και Κυπρίους.

Κ: Υπάρχουν πολλοί κύπριοι στο Παρίσι;

Σ: Καμμιά 500σαριά. Οι πρισσότεροι είναι εστιάτορες από την Πάφο. Ολοι αυτοί είναι φίλοι μου.

Ας πάμε όμως στο πως περνώ στο Παρίσι. Διαβάζω, μελετώ, γράφω.

Κ: Τι γράφεις;

Σ: Τα απομνημονεύματά μου. Τώρα ασχολούμαι με το να συγκεντρώνω στοιχεία για την τυχόν πρόσκληση μου να καταθέσω για το φάκελο της Κύπρου στη Βουλή των Ελλήνων. Εχω συγκεντρώσει πάρα πολλά στοιχεία.

Οφείλω όμως να πω ότι πραγματικά επέρασα και περνώ δύσκολες μέρες στο Παρίσι. Εννοώ οικονομικά. Στις αρχές βέβαια ήταν πολύ δύσκολη η ζωή μου γιατί δεν γνώριζα και κόσμο. Ενώ τώρα μπορώ και βοηθώ κόσμο. Ξέρετε, έχω βαφτίσει και παιδιά εδώ στο Παρίσι.

Κ: Κύριε Σαμψών, τελευταία δημοσιεύτηκε στον Τύπο ότι είχατε συνντηθεί στο Παρίσι με τον κ. Λυσσαρίδη και με μέλη του ΑΣΑΛΑ. Αληθεύει;

Σ: Είναι ψευδές δημοσίευμα. Τον Λυσσαρίδη σ'αυτό το ταξίδι δεν τον συνάντησα.

Κ: Σε προηγούμενα ταξίδια;

Σ: Σε προηγούμενα ταξίδια τον συνάντησα. Οταν ήρθε να καταθέσει στη δίκη εναντίον μου, υπερασπίζοντας την εφημερίδα "Λε Ματέν". Την δίκη αυτή την εκέρδισα.

Κ: Γιατί έγινε η δίκη;

Σ: Με είχε κατηγορήσει η "Λε Ματέν" ότι ήμουν ένοχος για την έκρηξη βόμβας στη συναγωγή "Καπερνίκ". Εμήνυσα την Λε Ματέν, έγινε μεγάλη δίκη και η εφημερίδα αυτή έφερε τον κ. Λυσααρίδη σαν μάρτυρα υπερασπίσεως της. Με τον οποίον συναντηθήκαμε τόσο στο αεροδρόμιο όσο και στο δικαστήριο.

Η δίκη είχε προκαλέσει τεράστιο ενδιαφέρον και καλύφθηκε εκτενώς από τον ελλαδικό και κυπριακό τύπο. Δυστυχώς ο κυπριακός τύπος δεν εδημοσίευσε την απόφαση του δικαστηρίου εν εκτάσει.

Στην δίκη αυτή πήρα αποζημίωση 10.000 φράγκα (Σημ. Κήρυκα: 10.000 Φράγκα ισούνται με 800 λίρες), το δε δημοσίευμα της "Λε Ματέν" εθεωρήθη κακούργημα εις βάρος μου και ο κ. Λυσσαρίδης δεν εμπόρεσε να σώσει την εφημερίδα αυτήν.

Κ: Αυτό που δεν κατάλαβα είναι πως ο κ. Λυσσαρίδης από την Κύπρο μπορούσε να είναι μάρτυρας υπεράσπισης της "Λε Ματέν".

Σ: Οπως ο ίδιος ο κ. Λυσσαρίδης είπε στο δικαστήριο το θεωρούσε απαράδεκτο ένας συμπατριώτης του (δηλ. εγώ) να κινεί αγωγή εναντίον του εκφραστικού οργάνου του Σοσιαλιστικού Κόμματος της Γαλλίας και ότι ο ίδιος σαν αρχηγός του Σοσιαλιστικού Κόμματος της Κύπρου ήρθε να καταθέσει και να υπερασπίσει το εκφραστικό όργανο του Σ.Κ. Γαλλίας. Το δικαστήριο όμως του είπε ότι "και αν μια σοσιαλιστική εφημερίδα γράψει αναλήθειες και συκοφαντίες εναντίον κάποιου που δεν είναι σοσιαλιστής, δεν μπορεί να τη μηνύσει; Φυσικά ο κ. Λυσσαρίδης ρωτήθηκε για πολλά πράγματα, το μόνο όμως που μου καταλόγισε, ήταν γιατί δέχτηκα τη θέση του Μακαρίου. Παραδέχθηκε δε ότι ήταν παρών όταν παρασημοφορήθηκα με το χρυσούν μετάλλιον ανδρείας.

Κ: Ποίος ήταν ο δικηγόρος σας;

Κ. Ο καλύτερος δικηγόρος της Γαλλίας. Ενας γνωστός σοσιαλιστής, ο Ζαν Μπραχίνι. Ο Μπραχίνι ήταν δικηγόρος του Χομεϊνί, όταν ο τελευταίος ζούσε εξόριστος στο Παρίσι. Είναι ειδικευμένος πάνω σε θέματα πολιτικών προσφύγων.

Κ: Γιατί η "Λε Ματέν" έγραφε ότι είχατε σχέση με τις εκρήξεις βομβών στην συναγωγή; Τι λόγους είχε;

Σ: Τις πληροφορίες της έδωσε στην "Λε Ματέν", όπως είπε εκπρόσωπος της εφημερίδας, ένας ισραηλίτης δημοσιογράφος, ο οποίος με τη σειρά του είπε ότι τις πήρε από την Ιντέλιτζενς Σέρβις. Και βέβαια, ο ισραηλίτης εγελοιοποιήθηκε από τον δικηγόρο μου μέσα στο δικαστήριο.

Αυτή αγαπητέ μου ήταν η μοναδική φορά που συνάντησα τον κ. Λυσσαρίδη επίσης, ουδέποτε συνάντησα Αρμενίους και όλα αυτά τα δημοσιεύματα είναι κακόβουλα και σκοπός είναι να ζημιώσουν την Κύπρο,

Κ: Εχετε εδώ στο Παρίσι, οποιεσδήποτε πολιτικές δραστηριότητες;

Σ: Η μόνη δραστηριότητα που έχω εδώ είναι ότι μόλις αντιληφθώ ότι η Κύπρος κινδυνεύει, δραστηριοποιούμαι.

Αν θυμάστε, πριν δυο χρόνια, είχε διαδοθεί ότι τούρκοι θα χτυπούσαν τη Σχολή Μελκονιάν. Τότε είχα δραστηριοποιηθεί και έφτασα μέχρι εκεί που δεν μπορεί άνθρωπος να φτάσει. Ο άνθρωπος με τον οποίο ήρθα σε επαφή έκανε ένα τηλεφώνημα στη Μαντάμ Θάτσερ και κατόπιν με πήραν στο τηλέφωνο εμένα και μου είπαν: "Πήγαινε να κοιμηθείς ύσυχος, γιατί δεν πρόκειται να κινηθούν οι τούρκοι". Αυτά έκανα εγώ, ενώ οι δικοί μας πολιτκοί στην Κύπρο τα ταξίδευαν απ' εκεί κι' απ' εδώ.

Κ: Δηλαδή θέλετε να πείτε ότι έχετε προσβάσεις στην Θάτσερ;

Σ: Οταν λέω στη Θάτσερ, το τηλεφώνημα έγινε από άλλο πολιτικό. Η πρόσβαση η δική μου δεν είναι προς την Θάτσερ, αλλά προς κάποιο μεγάλο γάλλο πολιτικό.

Κ: Εχετε σχέσεις με υψηλά ιστάμενα πρόσωπα της γαλλικής πολιτικής σκηνής;

Σ: Βεβαίως έχω. Και μπορώ αγαπητέ μου να βοηθήσω πολύ τη Κύπρο με τις σχέσεις που έχω δημιουργήσει.

Κ: Εννοείτε με τη νυν γαλλική Κυβέρνηση;

Σ: Και με την νυν και την πρώην. Με τη μόνη κυβέρνηση που δεν είχα σχέσεις, ήσαν με εκείνη του Ζισκάρ ντε Εσταίν.

Κ: Και γαιτί; Μήπως λόγω των σχέσεων του με τον Καραμανλή;

Σ: Ακριβώς. Λόγω των σχέσεων του Ζισκάρ με τον Καραμανλή. Μάλιστα, όταν ανήλθαν εις την εξουσίαν οι σοσιαλιστές, σε 15 μέρες μου έδωσαν τα χαρτια που μου ηρνήθη ο κ. Ζισκάρ ντε Εσταίν. Διότι ο κ. Ζισκάρ ντε Εσταίν, μου έδωσε μόνο πολιτικόν άσυλον. Δεν μου έδωσε όμως διαβατήριο και προστασία όπως τους σοσιαλιστές.

Κ: Τώρα έχετε γαλλικό διαβατήριο;

Σ: Γαλλικό διαβατήριο ειδικό. Του πολιτικού πρόσφυγος.

Κ: Πιστεύετε κ. Σαμψών ότι κινδυεύει η ζωή σας;

Σ: Οχι. Από κύπριον δεν κινδυνεύει. Ισως να κινδυνεύει από τούρκους.

Κ: Από Εγγλέζους;

Σ: Οχι. Εκατό τοις εκατό όχι. Ομως από τον ελλαδικόν χώρον, πιθανόν να θέλουν την φυσική μου εξόντωση μερικά καθάρματα.

Κ: Σαν ποια;

Σ: Πεντέξι στρατηγοί προδότες. Αλλά είναι δειλοί. Πώς θα μπορέσουν να τα βάλουν με τον Νίκο τον Σαμψών;

Οπως βλέπεις κυκλοφορώ χωρίς πιστόλια, χωρίς προστασία, χωρίς σωματοφύλακες.

Κ: Τώρα δεν έχετε καθόλου προστασία;

Σ: Εχω υποχρεωτική προστασια. Με την έννοια ότι η περιοχή που κατοικώ ελέγχεται. Παλιά όμως όπου επήγαινα με ακολουθούσαν άντρες της γαλλικής ασφάλειας. Ηταν τότε που κινδύνεα από τους τούρκους. Μέχρι που έρχονταν και με έπαιρναν περίπατο με τα αστυνομικά αμάξια. Τώρα όμως όχι. Κυκλοφορώ όπου θέλω χωρίς συνοδεία.

Κ: Υπάρχουν πολλοί τούρκοι στη Γαλλία;

Σ: Ναι, πολλοί. Ομως δεν τολμούν να πολυκυκλοφορούν γιατί φοβούνται τους Αρμένηδες. Υπάρχει γκέττο τουρκικό.

Κ: Κατά την συνάντηση σας με τον κ. Λυσσαρίδη στο αεροδρόμιο του Παρισιού, ο κ. Λυσσαρίδης ήταν φιλικός;

Σ: Στην αρχή ήταν ολίγον έκπληκτος που με είδε, μετά δώσαμε τα χέρια και κουβεντιάσαμε για 5-10 λεπτά. Ξανασυναντηθήκαμε μέσα στην αίθουσα του δικαστηρίου. Και κάτι που ξέχασα να σα πω.

Στο δικαστήριο εγώ αντεξέτασα τον κ. Λυσσαρίδη. Και αυτό ήταν το ωραίο. Το δημοσίευμα έλεγε: " Ο Νίκος Σαμψών γνωστός τρομοκράτης της φασιστικής οργανώσεως ΕΟΚΑ, του Στρατηγού Γρίβα". Οταν ερώτησα τον κ.Λυσσαρίδη αν συμφωνεί με το δημοσίευμα είπε: " Οχι, ήταν απελευθερωτικής Οργανώσεως και ήμουν και 'γω μέλος". Και έτσι ο αρχηγός του Σοσιαλιστικού κόμματος της Κύπρου κατέρριψε το δημοσίευμα του εκφρατικού οργάνου του Σοσιαλιστικού Κόμματος Γαλλίας.

Κ: Κύριε Σαμψών, αρχίσαμε αυτή τη συνένττευξη πριν δυο μέρες και συγκεκριμένα την 12 Νοεβρίου 1986. Η συνέντευξη κράτησε έξι ώρες και μου απαντήσατε σε πάρα πολλές ερωτήσεις. Με βάση τις συναντήσεις σας εκείνες, σήμερα Παρακευή 14 Νοεβρίου θάθελα να σας υποβάλω μερικές συμπληρωματικές ερωτήσεις, οι οποίες μου εδημιουργήθηκαν και από τις απαντήσεις σας, αλλα και κυρίως από τη συνομιλία που είχαμε στο "μπιστρό" όπου πήγαμε με το τέλος της μαγνητοφωνημένης συνέντευξης. Τη συνομιλία στο "μπιστρό" δεν κατέγραφε- όπως γνωρίζετε- το μαγνητόφωνο μου.

Αναγνωρίζω ότι ορισμένες απαντήσεις σας είναι "Off the Record. Δεν πρόκειται να τις αποκαλύψω ποτέ μου, χωρίς τη δική σας γραπτή εξουσιοδότηση. Θάθελα σήμερα να διεκρινίσουμε μερικά πράγματα, να μου δώσετε ορισμένες συμπληρωματικές απαντήσεις και να μου απαντήσετε σε μερικές, ας τες πούμε, ξεκάρφωτες" ερωτήσεις.

Πότε γνωρίσατε τους Πούλο, Σκλαβενίτη, Κοκοράκη, Ντάνο κι όλους τους άλλους επώνυμους ελλαδίτες πραξικοπηματίες; Και τι έχετε να πείτε για τις ο αντιφατικές καταθέσεις τους ενώπιον της Εξεταστικής Επιτροπής της Ελληνικής Βουλής; Ο Ντάνος, τώρα καταδικαζει το πραξικόπημα. Τότε όμως χοροπηδούσε από τη χαρά του. Ούτε τον ανδρισμό δεν έχει να πει: "Μάλιστα εγώ έτσι επίστευα, έτσι επραξα: Σαν τον Ντάνο υπάρχουν δεκαδες. Τι έχετε να πείτε γι' αυτούς;

Σ: Τον Σκλαβενίτη τον είχα γνωρίσει όταν υπηρετούσε στην Κύπρο, στην Εθνική Φρουρά σαν υπασπιστή του Στρατηγού Γρίβα. Τον Κοκοράκη τον γνώρισα μετά που ανέλαβα τη προεδρία.

Τον Ντάνο και τους άλλους τους γνώρισα τις μέρες εκείνες.

- Για τον Σκλαβενίτη έχω να πω ότι έδωσε τέτοια κατάθεση ποηυ πήγε να βγει "κούππα άπαννη". Παρουσία μου και το τονίζω παρουσία μου, επετέθη να κακοποίησε και προσπωπικά με τα χέρια του τον τότε αρχηγό του CID Κύπρο Μουρουζίδη και τον γλύτωσα. Πώς τολμά να καταθέτει ψευδώς στην Επιτροπή της Βουλής των Ελλήνων, πως εστάλη στην Κύπρο για να εμποδίσει τους εοκαβητατζήδς από το να προβούν σε αντίποινα; Οταν ο ίδιος εδοκίμασε να κάνει αντίποινα. Αυτή είναι προσωπική εμπειρία και μπορείτε να ζητήσετε μαρτυρίαν από τον ίδιο τον Κύπρο Μουρουζίδη.

Κ: Ποια υπήρξε η αντίδραση Αστυνομικών Διευθυντών κατά το πραξικόπημα; Συνεργάστηκαν; Αντέδρασαν; Ας πούμε ο Φεσσάς που ήταν αστυνομικός Διευθυντής Αμμοχώστου, συνεργάστηκε;

Σ: Γιατί συγκεκριμένα μου αναφέρετε τον Φεσσά;

Κ: Επειδή αυτόν θυμήθηκα τώρα ότι ήταν αστυνομικός διευυθυντής.

Σ: Κύριε Ηλιάδη, όπως σας ξαναείπα όλοι οι κυβερνητικοί υπάλληλοι έσπευσαν εις τες θέσεις τους και ουδεμίαν αντίδρασιν επροκάλεσαν εις το νέον κυβερνητικόν σχήμα. Αυτό ισχύει και γι ατους αστυνομικούς διευθυντές και για όλους.

Κ: Ωστε όλοι αστυνομικοί Διευθυντές - όπως λέτε- συνεργάστηκαν με το πραξικόπημα. Πάλι καλά...

Πείτε μου τώρα γιατί περηφανεύεστε ότι υπήρξατε ο δεύτερος "Πρόεδρος" της Κυπριακής Δημοκρατίας, όταν εσείς ο ίδιος μου ομολογήσατε ότι ο Γεωργίτσης ήταν ο ουσιαστικός αρχηγός;

Σ: Δεν ήταν Πρόεδρος ο κ. Γεωργίτησς. Ηταν απλώς ο αρχηγός του Στρατού και εξέδιδε διαταγές στρατιωτικές.

Εγώ υπήρξα ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Είτε σας αρέσει είτε δεν σας αρέσει, στη Ιστορία παραμένω ο δεύτερος πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας. (Σημ. Κήρυκα: Οι τελευταίες λέξεις τονίζονταν έντονα).

Στις ερωτήσεις σας κύριε Ηλιάδη δεν μου υποβάλατε καμμιά που να μιλάει για την αμνηστεία που έδωσα 5 μέρες μετά που ανέλαβα.

Κ: Δεν σας ρώτησα, επειδή πιστεύω ότι παράνομη ήταν η σύλληψη αυτών, που όπως λέτε τους εδώσατε αμνηστεία. Εσείς τι λέτε, ήταν νόμιμη;

Σ: Δεν έχει σημασία πόσο νόμμη ή παράνομη ήταν. Σημασία έχει ότι έδωσα γενική αμνηστεία το Σάβατο, 20 Ιουλίου και εξεκένωσα τις φυλακές από όλους τους κρατουμένους.

Κ: Δηλαδή, εννοείτε την ημέρα της εισβολής; Καλά, δεν είχε καμμιά σχέση η εισβολή των τούρκων με την εκκένωση των φυλακών. Τι μου λέτε τώρα κύριε Σαμψών;

Σ: Βέβαια, η εισβολή έπαιξε ρόλο στο να επισπευσθεί η αμνηστεία, αλλά είχα σκοπό να δώσω αμνηστείαν. Και οφείλω να ομολογήσω, ότι, όταν έδωσα την αμνητεία, μου επετέθησαν πολλοί ελλαδίτες αξιωματικοί και μάλιστα κάποιος έστρεψε την κάννη του όπλου του προς εμένα, προσπαθώντας να με εκβιάσει, ν' αλλάξω γνώμη. Και είπα: " Σκοτώστε με, εγώ δεν αλλάζω γνώμη, εγώ έδωσα την αμνηστεία, εγώ είμαι άνδρας και θα την κρατήσω όπως την έδωσα".

Επίσης κύριε Ηλιάδη, με ρωτήστε την άλλη φορά, ποιους έσωσα. Εσωσα πολλούς. Σας είχα αναφέρει μερικά ονόματα. Να σας αναφέρω ακόμα ένα όνομα. Την κυρία Βαρβάρα Λυσσαρίδου. Η κυρία Λυσσαρίδη συνελήφθη ερχόμενη από το εξοχικό της σπίτι από τον Πρόδρομο, σε κάποιο οδόφραγμα. Είχε δε μέσα στο αυτοκίνητο της, 5 οπλοπολυβόλα και μέσα στην Τσάντα της, ένα περίστροφο. Μόλις το επληροφορήθηκα, έδωσα προ-σω-πι-κές εντολές στον κ. Παντελίδη, τον αρχηγό της αστυνομίας και η κυρία Λυσσαρίδου ούτε εκακοποιήθηκε ούτε υπέστη το παραμικρόν. Μάλιστα έδωσα εντολή να μην την κρατήσουν σε αστυνομικό σταθμό. Ούτε σε κρατητήριο, αλλά εις το ξενοδοχείον ΚΛΕΝΝΕΝΤΥ ως φιλοξενούμενοι και να έχει αστυνομικήν προστασία μήπως και της κάνει κανένας κακό.

Επίσης έσωσα τον Κ. Αυτός ήταν πρωτοπαλλήκαρο του Λυσσαρίδη. Είναι ο άνθρωπος που έπαιξεν του Κώστα το Πυροσβέστη, δικό μου άνθρωπο. " Σαμψωνικό". Οι συγγενείς του Κώστα ήθελαν να τον σκοτώσουν. Εστειλα τότε τον Γιαννάκη τον Κτηματία να προστατεύσει τον Κ. Ζει τώρα και ας ρωτηθεί αν τον έσωσα ή όχι.

Να σου πω και καί άλλον. Τον Νίκο τον Μακρίδη. Τον έσωσα από τους συγγενείς του Δημητράκη Παπαδόπουλου, τους συγγενείς του οποία συνέλαβα και αφόπλισα.

Τον Παντελάκη τον Πανταζή. Μάλιστα και τον Παντελή του έφερα και την τότε γυναίκα του να τον επισκεφθεί. Και όταν τους άφησαν μόνους, σ' ένα δωμάτιο, ο Παντελής με ρώτησε "δεν φοβάσαι μήπως πηδήσω από το παράθυρο και δραπετεύσω". Του είπα τότε: "Επιασε με η έννοια ρε Παντελάκη αν δραπετεύσεις ή όχι. Τέτοια πράματα.

Κ: Αν σας βάλουν όρο να επιστρέψει στην Κύπρο και να μην πολιτευτείτε, θα τον δεχτείτε;

Σ: Οχι, δεν πρόκειται να δεχτώ κανένα όρον. Εξ άλλου η ποινή μου έχει λήξει.

Κ: Πιστεύετε ότι αν έρθει ο συναγερμός στην εξουσία θα σας δοθεί χάρη;

Σ: Αν δεν απατώμαι, ο Συναγερμός έχει καταθέσει στην Βουλή σχέδιο Νόμου για γενμική αμνηστεία.

Κ: Με τους τότε Επισκόπους, Ανθιμο, Κυπριανό και Γεννάδιο είχατε επαφές πριν το πραξικόπημα;

Σ: Με όλους είχα επαφές. Ακόμα και με τον Μακάριο.

Κ: Τι γνώμη έχετε για τον Σπύρο Παπαγεωργίου;

Σ: Προτιμώ να μην απαντήσω.

Κ: Για τον Μιλτιάδη Χριστοδούλου;

Σ: Και γι' αυτόν.

Κ: Κύριε Σαμψών, το αυτοκίνητο με το οποίο κυκλοφορείτε στο Παρίσι που το βρήκατε;

Σ: Είναι δώρον των Κυπρίων του Μονάχου. Είναι "δεύτερο χέρι" μικρό και οικονομικό.

Κ: Γιατί σας το έκαναν δώρο;

Σ: Γιατί δεν είχα μέσον να κυκλοφορώ. Εχετε δε υπόψη σας ότι είναι οι παλιοί συναγωνιστές μου που με συντηρούν.

Δεν μπορείτε να φανταθείτε κύριε Ηλιάδη τα αισθήματα αγάπης και ικανοποίησης που νιώθω, όταν μου έρχονται χρήματα που μαζεύουν οι φίλοι μου, οι εκτιμητές μου. Την συγκίνηση που ένιωσα όταν ήρθαν οι πρώτες 600 λίρες από τα κοκκινοχώρια, από τους αγρότες, από το υστέρημα των οικογενειών τους, από το υστέρημα του τραπεζιού τους, του φαγητού τους. (Σημ. Κήρυκα: Δακρύζει).

Κ: Πώς νομίζετε κύριε Σαμψών ότι θα διώξουμε τους τούρκους- της Τουρκίας εννοώ από τη Κύπρο;

Σ: Υπάρχουν οι τρόποι, υπάρχουν και τα μέσα. χρειάζεται μόνον η θέλησις, Και ο Νίκος Σαμψών γνωρίζει και τους τρόπους και τα μέσα και τη θέληση έχει ώστε μια μέρα οι τούρκοι στρατιώτες να πεταχτούν έξω από τον τόπο μας.

Κ: Γιατί αυτούς τους τρόπους και τα μέσα δεν τα χρησιμοποιήσατε τότε, που οι τούρκοι εισέβαλαν στην Κύπρο, μια και τη θέληση την έχετε;

Σ: Τα μέσα τα είχα υπόψη μου και σας πληροφορώ και είναι η πρώτη φορά που το λέω- ότι έκλεισα συμφωνία για να φέρω στην Κύπρο τα μέσα αυτά. Πλην όμως οι τούρκοι έκαναν εισβολή. Και δεν μποροεί να μου καταλογισθεί ευθύνη επειδή η Κύπρος ήταν άοπλη. Δεν είμαι εγώ που άφησα την Κύπρο άοπλη.

Εαν είχα περισσότερο χρόνο, τα μέσα που θα έφερνα και που έκανα και τη συμφωνία, σας πληροφορώ ότι ούτε ο Εκτος Αμερικανικός Στόλος να δοκίμαζε, δεν θα τα κατάφερνε να έμαπινε στην Κύπρο.

Κ: Πολύ σπουδαία πρέπει να είναι αυτά τα μέσα.

Σ: Ναι, είναι πολύ σπουδαία.

Κ: Προχθές, όταν πήγαμε να πιούμε ένα κρασί στο "Μπιστρό" μου αναφέρατε ότι πολλές εφημερίδες είχαν ζητήσει συέντευξη και αρνηθήκατε. γιατί στον "Κήρυκα δεχθήκατε να παραχωρήσετε συνέντευξη;

Σ: Επειδή αυτή τη στιγμή διεξάγεται η ανάκριση για τον φάκελο της Κύπρου, έκρινα ότι τώρα πρέπει να μιλήσω.

Κ: Κύριε Σαμψών, προτού τελειώσουμε, θέλετε να αναφέρετε ο,τιδήποτε το οποίο σας ερώτησα και δεν είχατε την ευκαρία να πείτε;

Σ: Βεβαίως. Μια και μου δώσετε την ευκαιρία να επικοινωνήσω με το αναγνωστικό σας κονό και γενικώς με τον κυπριακό λαό, θα ήθελα να απευθύνω ένα χαιρετισμό προς τον λαό της Κύπρου, θερμόν και αγωνιστικόν και ιδιαίτερα προς τους πρόσφυγες που έχασαν τα σπίτια τους και τις περιουσίες τους και αγωνίζονται για να ξαναφτιάξουν μια νέα ζωή.

Η αγάπη μου είναι δεδομένη. Τους σκέφτομαι και τους πονώ. Θέλω προς τους συμπατριώτες του τόπου της καταγωγής μου, προς τους Βαρωσιώτες τους Αμμοχωστιανούς, τους Καρπασίτες, να τους διαβεβαιώσω ότι κάποια μέρα θα πάμε πίσω στα εδάφη μας.

Δεν θα ησυχάσω εάν δεν πιω τον καφέ μου στην ελεύθερη Κερύνεια. Η απελευθέρωσις των σκλαβωμένων εδαφών μας, από τον Απόστολο Ανδρέα ως το Αργάκι και τη Μόρφου και της τελευταίας σπιθαμής είναι αυτοσκοπός.

Εάν δεν πιω νερόν στον Κεφαλόβρυσο της Κυθραίας, εάν δεν πιω νερό στον Κεφαλόβρυσο της Λαπήθου και τους Μύλουςτους Καραβά δεν θα ησυχάσω.

Μόνο όταν απελευθερωθεί η τελευταία σπιθαμή γης που κατέχουν οι τούρκοι κατακτητές, τότε εγώ θα πω: Νυν απολύεις τον δούλον σου Δέσποτα.

Επίσης θέλω να πω ότι την Γαλλία την αισθάνομαι σαν τη δεύτερη μου πατρίδα. Είναι η πιο φιλελεύθερη χώρα του κόσμου.

Ευχαριστώ αυτή την χώρα για τη φιλοξενία που μου παρέχει, για τη κατανόησιν της, για την προστασία, για τη στοργή και για την αγάπην με την οποίαν με περιβάλλει.

Κύριε Ηλιάδη, στην Κύπρο έχω βοηθήσει πολύ κόσμο. έχω σπουδάσει παιδιά άπορα, έχω βοηθήσει οικονομικά αθλητικά σωματεία, έχω βρει σε κόσμο δουλειά. Εχω σώσει ζωές. Και ερωτώ. Είναι δίκαιον εγώ ο Νίκος Σαμψών που έδωσα ότι είχα και δεν είχα γι' αυτό τον τόπο και τους ανθρώπους του, να ζω εξόριστος στο Παρίσι και άλλοι, ένοχοι μεγάλοι ένοχοι της τραγωδίας της Κύπρου, προδότες του 55-59, επώνυμοι και ανώυμοι, να αλωνίζουν την Κύπρο, να κυκλοφορούν ανενόχλητοι να έχουν υψηλές διασυνδέσεις και υψηλότερες θέσεις και γω που έδωσα το αίμα μου και την ψυχή μου, που δεν ήξερα ούτε οικογένεια, ούτε σπίτι, χάριν αυτού του τόπου να ζω φτωχός και δυστυχισμένος στο Παρίσι; Πότε επιτέλους θ' αποδοθεί δικαιοσύνη; Αρκετά με ετιμώρησαν άδικα οι άνθρωποι. Ας αφήσουν τώρα την αδέκαστη Ιστορία να με κρίνει. Γιατί αυτή μόνο έχει δικαίωμα να κρίνει τον Νίκο Σαμψών".

Ομως είπε και άλλα ο Νίκος Σαψμών για την εποχή της ΕΟΚΑ, τη δράση του κατά το 1963 και πολλά άλλα...