23.11.1986: (Το Ε μέρος της συνέντευξης του Νίκου Σαμψών στον "Κήρυκα"). Ο Νίκος Σαμψών λέγει ότι ο Φαίδων Γκιζίκης τον διαβεβαίωσε ότι τα ελληνικά αεροπλάνα φθάνουν στην Κύπρο για βοήθεια του νησιού

S-2118

23.11.1986: (E μέρος της συνέντευξης του Νίκου Σαμψών στον "Κήρυκα). Ο ΝΙΚΟΣ ΣΑΜΨΩΝ ΛΕΓΕΙ ΟΤΙ Ο ΦΑΙΔΩΝ ΓΚΙΖΙΚΗΣ ΤΟΝ ΔΙΑΒΕΒΑΙΩΣΕ ΟΤΙ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΑΕΡΟΠΛΑΝΑ ΦΘΑΝΟΥΝ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΓΙΑ ΒΟΗΘΕΙΑ ΤΟΥ ΝΗΣΙΟΥ. ΤΕΛΙΚΑ Ο ΠΗΛΙΧΟΣ ΤΟΥ ΕΙΠΕ ΟΤΙ ΘΑ ΠΑΡΕΔΙΔΕ ΤΗΝ ΕΞΟΥΣΙΑ ΣΤΟΝ ΠΡΟΕΔΡΟ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ ΓΛΑΥΚΟ ΚΛΗΡΙΔΗ

Στο πέμπτο μέρος της συνέντευξης του στην εφημερίδα "Κήρυκας" της Λευκωσίας ο Νίκος Σαμψών (23. 11.1986) αναφέρει ότι ο πρόεδρος της χούντας Ιωαννίδη, Φαίδων Γκιζίκης, τον διαβεβαίωσε ότι η Ελλάδα στέλλει τα ελληνικά Φάντομς για ενίσχυση της άμυνας της Κύπρου.

Ανέφερε ακόμα ότι ήταν η χούντα που τον κάλεσε να παραδώσει την εξουσία στον Γλαύκο Κληρίδη.

Το E μέρος της συνέντευξης του Νίκου Σαμψών έχει ως εξής:

Κ: Εκ των υστέρων, θεωρείτε ότι καλά κάνατε και παραιτηθήκατε, γνωρίζοντας πια το τι επακολούθησε; Διότι, έστω είχαμε πυρομαχικά ή δεν είχαμε, η καταστροφή έγινε.

Σ: Οχι, επί των ημερών μου οι τούρκοι περιορίστηκαν στο 1% της γης που κρατούσανε. Μη το λησμονείτε αυτό. Επεσαν όλοι οι θύλακες των τούρκων και όλα τα καντόνια στα χέρια μας, συμπεριλαμβανομένης και αυτής της Λεύκας. Οι τούρκοι είχαν κατορθώσει ένα προγεφύρωμα στον Αη- Γιώργη της Κερύνειας μέχρι τη Κερύνεια, πλάτους 500 μέτρων και μήκους ενός χιλιομέτρου. Ολοι οι θύλακες- πλην Λευκωσίας- είχανε πέσει στα χέρια μας. Είμαι υπερήφανος ότι παρέδωσα 1% γης, ενώ οι τούρκοι από το 1963 με τις πράσινες γραμμές και τους θύλακες και τα καντόνια είχαν το 17% της γης μας. Επί των ημερών μου, 16% της γης μας ξανακερδήθηκε. Η καταστροφή αγαπητέ μου έγινε στις 14 Αυγούστου. Οι επί των ημερών μου. Και δεν κατηγορώ κανένα κύπριο, διότι δεν ήταν κύπριοι που αποφάσιζαν.

Κ: Ξέρετε κάτι; Αυτό που λέτε επί των ημερών σας κλπ. θυμίζει λίγο το ανέκδοτο, κατά το οποίο κάποιος πέφτει από μια πολυκατοικία 20 ορόφων. Κατά την πτώση του- και στον 18ο όροφο-κάποιος του φωνάζει: "Πώς πας". Και αυτός του απαντά: "Ε προς το παρόν καλά". Ομως κύριε Σαμψών η θανατηφόρα πτώση συνεχιζόταν και ΤΙΠΟΤΕ πια δεν μπορούσε να την εμποδίσει. Το ίδιο και η Κύπρος. Επί των ημερών σας άρχισε η θανατηγόρα πτώση της. Τώρα, αν δεν είναι επί των ημερών σας που συνετελέσθη η καταστροφή αυτό δεν έχει και τόση σημασία.

Σ: Πάντως επί των ημερών μου δεν επήλθε η καταστροφή και ούτε τες μεγάλες απώλειες ανθρωπίνων ζωών είχαμε. Διότι επεσκέφθηκα το Νοσοκομείο σαν Πρόεδρος αγαπητέ μου, την Δευτέρα- διότι η εισβολή ήρχισε το Σάβατο- και είχαμε μέχρι της στιγμής εκείνης 460 τραυματίες και 26 νεκρούς. Η καταστροφή είναι μετά που έγινε. Κι' αν ερχόταν η βοήθεια της Ελλάδος οι τούρκοι θα έπεφταν στη θάλασσα. Πήγα μάλιστα και μίλησα από το ραδιόφωνο και είπα ότι θα τους ρίχναμε στη θάλασσα. Αυτό το είπα μετά τη συνομιλία που είχα με τον Γκιζίκη και τη διαβεβαίωση που πήρα ότι φτάνει η αεροπορία, φτάνουν τα Φάντομς- τα οποία ξεκίνησαν να έρθουν στην Κύπρο και πάνω από την Ρόδο τα διέταξαν να πάνε να προσγειωθούν στο Ηράκλειο της Κρήτης. Και τα υποβρύχια έφτασαν στην Πάφο και είχαμε σήμα τους, ότι είχαν στο περισκόπιο τους τον αποβατικό στόλο των τούρκων .Και πήραν το σήμα από τον προδότη τον Αραπάκη ότι δήθεν γίνεται εισβολή στη Ρόδο και να επιστρέψουν.

Κ: Οταν μιλούσατε με τον Πηλιχό, σας είπε ποιος θα σας αντικαθιστούσε;

Σ: Τον ρώτησα εγώ σε ποιον θα παραδώσω την εξουσία" και μου είπε στον κ. Κληρίδη.

Κ: Γιατί νομίζετε ότι επελέγη ο κ. Κληρίδης;

Σ: Οπως είπα και την ημέρα εκείνη που παραιτήθηκα, επελέγη λόγω των διαπραγματευτικών του ικανοτήτων.

Κ: Είχατε συνάντηση με τον κ. Κληρίδη προτού παραιτηθείτε;

Σ: Τον συνάντησα στο υπουργείο Εξωτερικών όταν του παρέδωσα τημ εξουσία.

Κ: Τι σας είπε τότε ο κ. Κληρίδης;

Σ: Με ευχαρίστησε ιδιαιτέρως και μάλιστα με ευχαρίστησε και δημοσίως.

ΚΛ: Εννοώ πριν σας ευχαριστήσει δημοσίως. Οταν τον συναντήσατε στο υπουργείο Εξωτερικών. Οταν του παραδίδατε σας υποσχέθηκε ο,τιδήποτε ο κ. Κληρίδης;

Σ: Δεν είναι του παρόντος ν' απαντήσω.

ΚΑ: Εσείς του ζητήσατε να σας εκφράσεει ευχαριστίας και συγχαρητήρια ο κ. Κληρίδης;

Σ: Οχι.

Κ: Μετά την παραίτηση σας, συναντούσατε τον κ. Κληρίδη;

Σ: Κάποτε.

Κ: Τι εσυζητούσατε όταν τον βλέπατε;

Σ: Πώς να σώσουμε την Κύπρο.

Κ: Είχατε ποτέ μιλήσει με τον κ. Κληρίδη για το ενδεχόμενο επιστροφής του Μακαρίου;

Σ: Ναι, βεβαίως.

Κ: Τι σας έλεγε επί του θέματος αυτού ο κ. Κληρίδης;

Σ: Δεν είναι του παρόντος να μιλήσω επ' αυτού του θέματος.

Κ: Δηλαδή νομίζετε ότι ο κ. Κληρίδης φοβόταν την επιστροφή του Μακαρίου; Προσπαθούσε να τον αποτρέψει ή μήπως ήθελε να επιστρέψει ο Μακάριος;

Σ: Δεν μπορώ να σας απαντήσω. Αλλά ας μη λησμονούμε ότι επί των ημερών του κ. Κληρίδη ο Μακάριος επέστρεψε στην Κύπρο.

Κ: Νομίζετε ότι αν ο κ. Κληρίδης δεν ήθελε να επιστρέψει ο Μακάριος στην Κύπρο, δεν θα επέστρεφε;

Σ: Δεν μπορώ να εκφράσω απόλυτον γνώμη, αλλά ξέρω ένα πράγμα. Ο,τι μου είπε ο Χατζηράκλης όταν με επεσκέφθηκε. Και τον εμαγνητοφώνησα και ο Μακάριος είχε τη μαγνητοταινία αυτή γιατί εφρόντισα να την πάρει. Μου είπε το εξής : "Το λάθος του Κληρίδη ήταν ότι δεν με έκαμε υπουργό Γεωργίας. αν με έκαμνε υπουργό δεν θα συνεργαζόμουν με τους ακελικούς να οργανώσουμε τα συλλαλητήρια για να έρθει ο Μακάριος".

Κ: Αυτό σας το είπε ο Χατζηράκλης;

Σ: Μάλιστα και είναι μαγνητοφωνημένο.

Κ: Μιλήσατε ποτέ απευθείας με τον Μακάριο μετά το πραξικόπημα;

Σ: Ποτέ. Είχε όμως δει την αδελφή μου, η οποία είναι καθηγήτρια Θεολογίας και σπουδασμένη με υποτροφία Μακαρίου. Είπε στην αδελφή μου ο Μακάριος, ότι το ξέρει ότι είμαι αθώος και ότι δεν επρόκειτο να συλληφθώ.

Κ: Εχω πληροφορίες κ. Σαμψών ότι ο Μακάριος σας διεμήνυσε ότι αν καθόσουν ήσυχος και δεν δημιουργούσες προβλήματα, ο "κλάδος ελαίας" θα επεκτεινόταν και σε σένα.

Σ: Ο "Κλάδος Ελαίας" εδόθη για όλους. Οχι για ορισμένους. Και γω δεν εστράφηκα εναντίον του Μακαρίου. Εγώ έσωζα τους φίλους του. Και εγώ δεν έλαβα μέρος στο πραξικόπημα. Και κάτι άλλο. Δεν μου διεμήνυσε "αν καθόμουν ήσυχος". Τώρα αν επήγαινα κάπου και με χειροκροτούσε ο κόσμος, δεν το προκαλούσα εγώ. Ούτε είπα ποτέ μου καμιά λέξη. Για κείνο που με τκαηγόρησαν κ. Ηλιάδη είναι ότι στο μνημόσυνο του μακαρίτη του Γρίβα φωνάζανε από κάτω "Σαμψών ξανακτύπα". Δεν εννοούσαν όμως την Κυπριακή Κυβέρνηση αυτοί που φώναζαν. Εννοούσαν τους τούρκους. Εγώ απευθύνθηκα και είπα: "Θα ελευθερώσουμε τα εδάφη μας απ' άκρον εις άκρον". Αρα πού η σύγχυσις; Μήπως ηθελημένη;

Κ: Γιατί νομίζετε ότι σας συνέλαβαν;

Σ: Πιστεύω ακράδαντα ότι ο Μακάριος επιέσθη πάρα πολύ από ορισμένους στενοκέφαλος, υστερικούς που απειλούσαν μάλιστα να με δολοφονήσουν και για να τους ησυχάσει αναγκάστηκε να με συλλάβει, αλλά δεν είχε σκοπό να με φυλακίσει.

Κ: Δηλαδή ο Μακάριος σας συνέλαβε για να σας προστατεύσει.

Σ. Οχι εντελώς για να με προστατεύσει, αλλά να τους ησυχάσει και αυτούς.

Κ: Κύριε Σαμψών, καλά ή κακά, νόμιμα ή παράνομα αναλάβατε το αξίωμα του Προέδρου κράτους. Δεν θεωρείτε χρέος ενός προέδρου κράτους να σέβεται τους νόμους του κράτους και τες νόμιμες αποφάσεις ανεξαρτήτων οργάνων του κράτους, όπως είναι τα δικαστήρια; Το δικαστήριο του τόπου σας, σας κατεδίκασε σε φυλάκιση. Δεν είναι χρέος σας να σεβασθείτε την ετυμηγορία του;

Σ: Την σεβάστηκα την ετυμηγορία τους, μάλιστα ούτε έφεση δεν έκανα. Αρρώστησα όμως στη φυλακή, κινδύνευσα να πεθάνω, με έστειλε ο κ. Κυπριανού στο Νοσοκομείο για έξι ημέρες και με κράτησαν 11 μήνες και 18 μέρες αγαπητέ μου. Στο Νοσοκομείο μου έστελλε υπουργούς του και μου έλεγαν ημερομηνία πότε απολύομαι και ερχόταν ημερομηνία δεν απολυόμουν. Προσπάθησαν να μου σπάσουν τα νεύρα μου. Δεν με έφτανε η αρρώστια μου...

Κ: Πιστεύετε ότι γινόταν επί σκοπού;

Σ:... επί σκοπού γινόταν. Αρρώστησα και με στείλανε στο εξωτερικό. Αλλά παρεσπόνδησαν εκείνοι.

Εγώ θα επέστρεφα πίσω όταν τελείωνε η θεραπεία. Ο κ. Κυπριανού, ενώ μου υποσχέθηκε ότι θα μου έδινε διαβατήριο διάρκειας 5 ετών, δι' όλες τις χώρες του κόσμου, όταν έφτασα στο αεροδρόμιο Λάρνακας, ο Φανής Δημητρίου (Αστυνόμος) μου παρέδωσε διαβατήριο διάρκειας 6 μηνών, διά 4 χώρες. Η μία ήταν η Αμερική, η άλλη η Ελλάδα και η Δυτική Γερμανία και η Ελβετία. Και είπα τότε στον Φανή Δημητρίου: "Αλλα συμφωνήθηκαν ψες και άλλα μου δίνετε σήμερα".

Κ: Ποιοί είχαν κάνει αυτές τες συμφωνίες;

Σ: Η Βέρα η γυναίκα μου, ο Μανώλης Χριστοφίδης, ο δικηγόρος μου, ο Χάρης ο Φεσσάς και ο κ. Κυπριανού, στο σπίτι του Κυπριανού. Ο κ. Κυπριανού όμως πήρε τηλέφωνο κάποιο πρόσωπο στην Αμερική και ζήτησε να μην μου δοθεί βίζα για την Αμερική. Οι Αμερικάνοι για να μην έρθουν σε σύγκρουση με την κυπριακή Κυβέρνηση δεν μου έδωσαν βίζα. Και ενώ με έστελλε να πάω στην Αμερική για θεραπεία και ενώ το εισιτήριο ήταν για την Αμερική, εγώ έφτασα στη Γερμανία και οι αμερικάνοι δεν μου έδιναν βίζα. Είχε πει ο κ. Κυπριανού να πάω να μείνω για δυο τρεις μέρες στη Γερμανία και ότι θα κανόνιζε από κει να πάρω βίζα για την Αμερική.

Αλλά το μόνο που κανόνισε ήταν να μην μου δώσουν βίζα. Και μου έδωσε διαβατήριο που να μπορώ να πηγαίνω στην Ελλάδα στην Ελλάδα όμως μου απαγορεύουν την είσοδο. Αρα μου έδωσε για δυο χώρες. Τη Δυτική Γερμανία που είναι όλοι τούρκοι εκεί μέσα και παρ' ολίγο να με καθαρίσουν και την Ελβετία. Και έτσι αναγκάστηκα να έλθω στη Γαλλία και να ζητήσω πολιτικόν άσυλο. Και γιατί εζήτησα πολιτικόν άσυλο; Διότι η διαβεβαίωση ήταν σε έξι μήνες να μου δοθεί αμνηστία.

Και όταν τους ρώτησα "καλά κι' αν λήξει το διαβατήριον;" Μου είπαν "θα σου το ανανεώσωμεν". Και όταν έληξε και πήγα στην πρεσβεία μου έδειξαν το τέλεξ "μην του το ανανεώσετε". Ρωτείστε τον κ. Ιακώβου που ήταν τότε πρέσβης στη Γερμανία, να σας πει τι έγραφε το τέλεξ που του έστειλε ο κ. Ρολάνδης.

Εσεβάστηκα κ. Ηλιαδη την ετυμηγορία του δικαστηρίου. Αρρώστησα όμως. Βγήκα για θεραπεία. Είναι όμως άδικα που με καταδίκασαν. Εν τούτοις κάθησα ήσυχα στη φυλακή τρία ολόκληρα χρόνια. Και ενώ στάληκα για θεραπεία και έτρεχα μέσα στην Ευρώπη για θεραπεία, βρέθηκα εκτεθειμένος. Διότι όταν ήρτε ο γιατρός μου από την Αμερική και εγώ ήμουν μέσα στις κλινικές, βρέθηκα χωρίς χαρτιά. Ετσι με εγκατέλειψε το κράτος μου.

Κι' όταν αγαπητέ μου, στη Γερμανία εστάλησαν τούρκοι να με σκοτώσουν, εζήτησα την προστασία της κυπριακής πρεσβείας. Και εζήτησα να πάω να μείνω την νύχτα στην πρεσβεία. Και δεν με εδέχθησαν. (Σημ. Κήρυκα: Κλαίει. Η συνέντευξη διακόπτεται για μερικά λεπτά).

Αυτά είναι η πραγματικότης κύριε Ηλιάδη. Και δεν επιστρέφω γιατί οι γιατροί μου είπαν να ξαναμπώ στη φυλακή θα πεθάνω. Αυτή τη φορά δεν τη γλυτώνω. Είναι ο κλειστός χώρος. Και ξέρεις από που προέρχονται αυτά; Από βασανιστήρια των εγγλέζων. Είναι η πληρωμή μου για ό,τι πρόσφερα στην πατρίδα (Σημ. Κ: Κλαίει συνέχεια, οπόταν ξαναδιακόπτεται η συνέντευξη.

Οταν ήρθα στην Γαλλία κ. Ηλιαδη μη γνωρίζοντας γαλλικά, μη γνωρίζοντας κόσμο, μη γνωρίζοντας κανέναν-εκτός από ένα παιδί που ανέλαβε και μ' έφερε εδώ, ελλαδίτης, πρόσφυγας από τη Ρουμανία, που με θαύμαζε την εποχή της ΕΟΚΑ και που όταν έμαθε ότι κινδύνευα ήρθε με το αυτοκίνητο του και με έφερεν εδώ. Πέρασα αγαπητέ μου δυστυχίες, πέρασα μέρες πόνου, νύχτες μεγάλης μοναξιάς, επείνασα. Ετυχε εφτά μέρες να μην έχω να φάω, έπινα νερό για να γεμίσει το στομάχι μου. Εβλεπα τον κόσμο να καπνίζει και γω δεν είχα ν' αγοράσω ένα πακέτο τσιγάρα...(Σημ. Κήρυκα. Τα δάκρυα τρέχουν ασταμάτητα από τα μάτια του, η φωνή του τρέμει και συνεχίζει). Δεν είχα να φάω, δεν είχα να καπνίσω, εγώ που βοηθούσα όλο τον κόσμο... Πως ζω σήμερα; Χάρις στην εργασία της γυναίκας μου, σε μερικούς φίλους που μαζεύουν λεφτά από το υστέρημα τους και μου τα στέλλουν, από κυπρίους του Λονδίνου... αυτοί όλοι όμως είναι φτωχοί.

Είναι εργάτες, είναι εργαζόμενοι και μου στέλλουν από το υστέρημά τους.

Θα σου πω ένα πράμα. Κάποτε αγαπητέ κ. Ηλιάδη, εδώ στο Παρίσι συνάντησα ένα κύπριο εκτομμυριούχο. Αυτός ο άνθρωπος εβοηθήθηκε από μένα και από τις εφημερίδες μου. Και ο Μακάριος του έκαμε μεγάλες εξυπηρετήσεις γιατί ο Σαμψών, ο φίλος τότε, του Μακαρίου, ενδιαφέρτηκε για τον κύριον αυτόν. Με αγκάλιασε αυτός ο κύπριος με εφίλησε και μου λέει "πάμε να πιούμε ένα ποτό στο ξενοδοχείο μου". Πήγαμε, έμενε στο ξενοδοχέιο CHARLES δίπλα στο GEORGE V . Το πιο ακριβό ξενοδοχείο του Παρισιού. Και κει που πίναμε το ποτό μας, φοβούμενος μήπως του ζητήσω λαφτά μου λέει: "Ξέρεις είχα ταξίδι μεγάλο στην Ευρώπη και ξόδεψα όλα μου τα λεφτά και σκέφτομαι αν θάχω να πληρώσω το ξενοδοχείον μου." Λυπούμαι κ. Ηλιάδη που δεν είχα λεφτά μαζί μου, για να του πω; "Να πάρε για να συμπληρώσεις εκατομμυριούχε τα λεφτά σου να πληρώσεις το ξενοδοχείο σου". Και είχε την αναίδεια αυτός ο κύριος όταν επήγε στην Κύπρο και είδε τον Μανώλη Χριστοφίδη να του πει : "Συνάντησα τον Νίκο στο Παρίσι και τον εβοήθησα και οικονομικά". Για να καταλάβεις τι άνθρωπος είναι.

Αλλην ερώτηση κύριε Ηλιάδη (Σημ. Κηρυκα.... φοβερά ταραγμένος). Λυπούμαι κύριε Ηλιάδη για την ταραχή μου. Ομως είναι άδικο να ζω όπως ζω μετά τα όσα πρόσφερα στην πατρίδα. Εγώ, ο μόνος κύπριος που παρασημοφορήθηκα με το χρυσούν μετάλλιον της πόλεως του Μεσολογγίου να υποφέρω τόσο και να μην ενδιαφέρεται κανένας ν' αποδώσει δικαιοσύνη. Γιατί είναι αλήθεια ότι γνωρίζουν στην Κύπρο ότι δεν ήμουν αναμεμειγμένος στο πραξικόπημα και ότι είναι θύμα αυτής της προδοσίας. Είναι ο μεγάλος προδομένος, είναι το μεγάλο θύμα αυτής της ιστορίας. Και όχι μόνο θύμα, αλλά το εξιλαστήριο θύμα. Αλλην ερώτηση.

Κ: Αν σας αφήσουν να επιστρέψετε στην Κύπρο, σκέφτεστε να πολιτευτείτε;

Σ: Δεν αποφάσισα ακόμα τι θα κάνω. Πρώτα πρέπει να ξανστήσει το σπίτι μου, που μου το διέλυσαν. Δεν είχα την χαρά να μεγαλώσω τα πιδιά μου- όπως όλοι εσείς είχατε τη χαρά να βλέπετε τα παιδιά σας να μεγαλώνουν. Ενα πράμα όμως είναι σίγουρο. Εχω πολλούς φίλους στην Κύπρο.

Κ: Αυτούς τους φίλους, τους έχετε συμβουλεύσει να υποστηρίζουν συγκεκριμμένο κόμμα;

Σ: Πολλοί φίλοι μου ευρίσκονται σ'ένα ορισμένο κόμμα, αλλά και άλλοι φίλοι μου σε άλλα κόμματα. Σε όλα τα κόμματα έχω φίλους. Και όσο κι' αν ορισμένοι δοκίμασαν να ξεχαστώ από τους φίλους μου και από τον λαό, δεν το πέτυχαν. Γιατί ο Σαμψών είναι βαθειά ριζωμένος στες θύμησες και στη μνήμη του κυπριακού λαού. Ο,τι και να κάνουν οι φίλοι μου θα παραμείνουν φίλοι μου.

Κ: Ας πάρουμε ένα φύλλο σας. Τον Ανδρέα Παρισινό, ο οποίος είναι φίλος σας και δημιούργημα σας. Τώρα πολιτεύεται με το ΔΗΣΥ. Πριν λίγες μέρες μάλιστα εκλέγηκε γραμματέας του ΔΗΣΥ Λευκωσίας...

Σ: Με συντριπτική πλειοψηφία.

Κ: Μάλιστα. Εσείς τον διορίσατε "υφυπουργό παρά τω Προέδρω". Εάν κατεβείτε στην Κύπρο, και πολιτευτείτε, τι αναμένετε από τον Παρισινό; Να εγκαταλείψει το ΔΗΣΥ και να έρθει μαζί σας; Αν δεν παραιτηθεί τι θα πείτε και γι' αυτόν;

Σ: Μα δεν αποφάσισα αν θα πολιτευτώ πρώτα.

Κ: Αν αποφασίσετε...

Σ: Είναι υποθετική ερώτησις και δεν μπορώ να δώσω υποθετικήν απάντηση.

Κ: Απ' όλα τα πολιτικά κόμματα στην Κύπρο, εσείς με ποιον αισθάνεστε πιο συγγενής;

Σ: Με κανένα και με όλα.

Κ: Εσείς είστε ένας ενωτικός αγωνιστής. Αγωνιστήκατε για την Ενωση πολεμήσατε, κάνατε θυσίες, προσφέρατε γι' αυτό το ιδανικό. Ετσι δεν είναι;

Σ: Ετσι είναι.

.................

Κ. Εξακολουθείτε μα είστε ενωτικός;

Σ: Στην ένωσιν πιστέυω σαν ιδέα. Σήμερα όμως με τα νέα δεδομένα είναι απραγματοποίητη.

Κ: Πότε κατελήξατε ότι η μόνη λύση είναι η Ενωση, ή ότι η ενωση είαι απραγματοποίητη, πριν ή μετά το πραξικόπημα;

Σ: Είμαι ενωτικός και θα πεθάνω ενωτικός. Οι συνθήκες όμως έχουν αλλάξει και η ένωσις είναι μόνο- επί του παρόντος- ένας πόθος και ένα όνειρο

Κ: Δηλαδή εννοείτε ότι μετά το πραξικόπημα και όσα επακολούθησαν καταλήξατε στο συμπέρασμα ότι η Ενωση είναι πια ένας πόθος;

Σ: Μετά την προδοσία των στρατιωτικών της Ελλάδος, που έκαναν εις βάρος της Κύπρου απέμακρυναν την πραγματοποίησιν της Ενώσεως.

..............

Κ: Είστε αντικομμουνιστής;

Σ: Οχι. Δεν είμαι απλώς κομμουνιστής. Απόδειξη ότι στο πραξικόπημα έστειλα αστυνομία σ' ολα τα σπίτια των βουλευτών και του ΑΚΕΛ, για να τους προστατεύσουν. Και μάλιστα την Τετάρτη 17 Ιουλίου, άνοιξα τη καντίνα της αστυνομίας και έστειλα τρόφιμα στους βουλευτές του ΑΚΕΛ. Αυτό βέβαια, δεν το ξέρατε. Ρωτείστε τους.

.................

Κ: ...Ας πάμε τώρα κάπου αλλού. Στο θέμα της επιστροφής σας στη Κύπρο. Εμείς πιστεύουμε ότι πρέπει όταν επιστρέψετε, να εκδαπανήσετε όση από τη φυλάκισή σας υπολείπεται, να πληρώσετε το χρέος σας προς την Πολιτεία, να πάρετε χάρη, αν δικαιούστε και να επιστρέψετε στο κοινωνικό σύνολο. Πέστε πως κατά τη γνώμη σας μπορούμε να βοηθήσουμε σ'αυτό σαν εφημερίδα;

Σ: Το χρέος μου προς τη πατρίδα το εξεπλήρωσα πολλάκις, όχι μίαν φορά. Το να πάω να κλειστώ στην φυλακή είναι απαράδεκτον. Εχοντας υπόψη μου ότι θα αποθάνω εκεί μεσα. Η υγεία μου δεν το επιτρέπει.

Κ: Από την Κύπρο φύγατε για θεραπεία. Εγινε η θεραπεία και ποια είναι σηήμερα η κατάσταση της υγείας σας;

Σ: Εγινε ουχί στην Αμερική, αλλά στην Γερμανία και στην Ελβετία. Σήμερα η υγεία μου είναι καλή. Ομως, με προειδοποίησαν οι γιατροί να μη κλειστώ ξανά σε φυλακή, γιατί ο περιορισμός είναι καθαρή αυτοκτονία.

Κ: Εχω ακούσει το εξής κ. Σαμψών. Οτι έστω κι' αν είστε μακρυά εκτός φυλακής κανονικά και σύμφωνα με τους κανονισμούς των φυλακών "εκτίετε" την ποινή σας, δηλαδή η ποινή σας εκδαπανάται. Το γνωρίζετε αυτό;

Σ: Εγώ ξέρω ένα πράγμα. Οτι εγώ ετέλειωσα την φυλακήν μου στις 30 Οκτωβρίου 1984. Ετσι λένε οι κανονισμοί και οι νόμοι. Πλην όμως ο κ. Κυπριανού είπε "για την περίπτωσιν του Σαμψών δεν περπατούν ούτε οι κανονισμοί ούτε οι νόμοι. Και το είπες επειδή φοβάται το ΑΚΕΛ.

Κύριε Ηλιάδη, ρωτείστε τον πατέρα σας ο οποίος υπήρξε αρχιεπιθεωρητής των φυλακών και γνωρίζει τους κανονισμούς των φυλακών.

Οι κανονισμοί λένε ότι ένας άνθρωπος, κι' αν αποδράσει ακόμα από τη φυλακή, τη πρώτην ημέρα της φυλακίσεως του και συλληφθεί ή παραδοθεί την τελευταίαν ημέρα της φυλακίσως του, σημαίνει ότι εξέτισε την ποινή του. Το μόνο που μπορεί να γίνει είναι να κατηγορηθεί επί δικαστηρίου για απόδραση. Και ο νόμος προνοεί 100 λίρες πρόστιμο ή ένα χρόνο φυλακή ή και τα δυο. Συμφώνως του νόμου έχω εκτίσει την ποινή μου. Το γνωρίζω αλλά επειδή αγαπώ τον τόπο μου, δεν θέλω να επιστρέψω και να κάνω χρήσιν αυτού του νόμου και να προκαλέσω αναταραχήν. Γιαυτό υποφέρω στη ξενητειά, υποφέρω τη μοναξιά και την εξορία για να μην ζημιώσω τον τόπο.

Κ: Εδώ στο Παρίσι έχετε γνωριστεί με πολιτικούς εξόριστους ή αυτοεξόριστους και ποιούς;

Σ: Με πολλούς. Με πάρα πολλούς. Μάλιστα για να σας δώσω να καταλάβετε κάποτε προσεκλήθην εις γεύμα, εις οικίαν ανώτατου κυβερνητικού στελέχους της γαλλικής κυβερνήσεως όπου ευρέθηκα ανάμεσα σε πρώην προέδρους, πρώην πρωθυπουργού και πρώην υπουργού των Εξωτερικών.

Κ: Ποιούς;

Σ: Επί του παρόντος δεν μπορώ ν' αναφερθώ σε ονόματα. Το γεύμα δε αυτό έγινε για να γνωριστούμε. Και υποσχεθήκαμε όποιος επιστρέψει πρώτος στην πατρίδα του να βοηθήσει τους άλλους.

Κ: Επέστρεψε κανένας;

Σ: Θα επιστρέψουν... θα επιστρέψουν..