23.11.1986: (Το Δ μέρος της συνέντευξης του Νίκου Σαμψών στον "Κήρυκα"). Ο Νίκος Σαμψών καυγαδίζει με τον Στρατηγό Μπονάνο γιατί αρνείται να δώσει διαταγή για να βάλουν εναντίον των εισβολέων στην Κύπρο και παραιτείται

S-2117

23.11.1986: (Δ μέρος της συνέντευξης του Νίκου Σαμψών στον "Κήρυκα). Ο ΝΙΚΟΣ ΣΑΜΨΩΝ ΚΑΥΓΑΔΙΖΕΙ ΜΕ ΤΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΟ ΜΠΟΝΑΝΟ ΓΙΑΤΙ ΑΡΝΕΙΤΑΙ ΝΑ ΔΩΣΕΙ ΔΙΑΤΑΓΗ ΓΙΑ ΝΑ ΒΑΛΟΥΝ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΩΝ ΕΙΣΒΟΛΕΩΝ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΚΑΙ ΠΑΡΑΙΤΕΙΤΑΙ ΓΙΑΤΙ ΟΠΩΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΕΙ ΤΟΥ ΖΗΤΗΣΑΝ ΝΑ ΕΠΙΤΡΕΨΕΙ ΝΑ ΣΥΝΔΕΘΕΙ ΤΟ ΠΡΟΓΕΦΥΡΩΜΑ ΤΩΝ ΕΙΣΒΟΛΕΩΝ ΜΕ ΤΟΝ ΘΥΛΑΚΑ ΤΩΝ ΤΟΥΡΚΩΝ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ- ΑΓΙΟΥ ΙΛΑΡΙΩΝΑ

Στο τέταρτο μέρος της συνέντευξης του στην εφημερίδα "Κήρυκας" της Λευκωσίας ο Νίκος Σαμψών (23. 11.1986) αναφέρει ότι καυγάδισε με τον αρχηγό των Ενόπλων Δυνάμεων της Ελλάδας Στρατηγό Μπονάνο τη μέρα της εισβολής και τον ύβρισε γιατί αρνείτο να δώσει οδηγίες στους έλληνες αξιωματικούς να βάλουν κατά των εισβολέων.

Εβγαλε μάλιστα, όπως αναφέρει, το ακουστικό του τηλεφώνου έξω από το παράθυρο του γραφείο του για να ακούσει τους βομβαρδισμούς αλλά εκείνος τον κορόϊδευε.

Ο Σαμψών αναφέρει ακόμη ότι παραιτήθηκε αρνούμενος να αποδεχθεί εισήγηση των χουντικών για να επιτρέψει σύνδεση του προγεφυρώματος των τούρκων με τον θύλακα Λευκωσίας- Αγίου Ιλαρίωνα.

Το Δ μέρος της συνέντευξης του Νίκου Σαμψών έχει ως εξής:

Κ: Κύριε Σαμψών, θέλω να σας κάνω μια γενική ερώτηση. Την εποχή εκείνη υπήρχαν σχέδια άμυνας σε περίπτωση εισβολής;

Σ: Πάντοτε υπήρχαν σχέδια άμυνας.

Κ: Σε κατατόπισαν οι τότε στρατιωτικοί σ' αυτό το σχέδιο, σαν πρόεδρο;

Σ: Οταν άρχισε η εισβολή και άρχισε ο βομβαρδισμός της Λευκωσίας, έπεστΡεψα στο γραφείο του Γεωργίτση, όπου ήταν συγκεντρωμένοι όλοι οι στρατιωτικοί και εκείνη τη στιγή ο Γεωργίτσης συνομιλούσε με τον Μπονάνο, αυτόν τον αρχιπροδότη Μπονάνο, και του έλεγε ότι έγινε εισβολή και πρέπει να χτυπήσουμε. Ο Μπονάνος του έλεγε ότι δεν πρόκειται περί εισβολής, αλλά περί γυμνασίων.

Τότε ο Γεωργίτσης του είπε: "Εδώ είναι ο Πρόεδρος ο κ. Σαμψών, ο οποίος είναι έξαλλος και θέλει να χτυπήσουμε. Μιλήστε του. Πήρα το τηλέφωνο και προσπαθούσα να τον πείσω ότι γίνεται εισβολή. Ο Μπονάνος όμως δεν επείθετο. Τότε έβγαλα το τηλέφωνο έξω από το παράθυρο για ν' ακούει τους βομβαρδισμούς. Του είπα: "Ακου τους βομβαρδισμούς, είναι δίπλα μας και χτυπούν"

Ακου τώρα κύριε την απάντηση του Μπονάνου: "Εβγαλες τα κανόνια έξω, συνεννοήθηκες με τους άλλους στρατιωτικούς και πυροβολάς για να μας μπλέξεις σε πόλεμο με την Τουρκία". "Αει γαμήσου πούστη" του λέω. Αυτά κύριε Ηλιάδη είναι πραγματικότητες. Και θα σου πω και κάτι άλλο. Ο Κοντόσης στην κατάθεση του για τον φάκελο της κύπρου, ανάφερε τις συνομιλφες που είχα με τον Γκιζίκη όπου επέμενα και ζητούσα στρατιωτική βοήθεια και αεροπορική κάλυψη, ο δε Γκιζίκης υποσχόταν, αλλά βέβαια, τα αεροπλάνα ακόμα θ'άρθουν.

Κ: Γιατί νομίζετε ότι δεν εφαρμόστηκαν τα σχέδια αμύνης που υπήρχαν;

Σ: Για ν' αποκατασταθεί η Δημοκρατία στην Ελλάδα, αγαπητέ μου.

Κ: Μήπως αυτό που λέτε εξυπονοεί ότι υπήρχε συνεννόηση της τότε στρατιωτικής ηγεσίας...

Σ: Με πολιτικούς της Ελλάδας.

Κ: Εννοείτε ποιούς; Μήπως τους Μπονάνο, Αραπάκη, Παπανικολάου, Γαλατσάνο...

Σ: Τον γαϊδαρο τον Γαλατσάνο, διότι περί γαϊδάρου πρόκειται στο μιαλό. Δεν νομίζω να τον είχαν ενημερώσει. Απλώς τον εχρησιμοποίησαν οι άλλοι. Είναι ο Ντάβος, ο Αραπάκης, ο Μπονάνος, ο Παπανικόλάου της Αεροπορίας...είναι 52 σύνολον τα άτομα αυτά. Και ορισμένοι μικρότεροι αξιωματικοί. Ολοι αυτοί έπαιξαν χυδαίο ρόλο.

Το ερώτημα είναι, η πολιτική ηγεσία έπαιξε αυτό τον ρόλο, τι συνεννόηση είχε με τον Μακάριο; Διότι ο Μακάριος αγαπητέ μου εγνώριζε ότι θα γινόταν πραξικόπημα και δεν εκανε τίποτε να το σταματήσει. Η δη κατατέθηκε και προχτές στη βουλή των ελλήνων από τον Αγγελο Βλάχο, τον πρεσβυ ότι ειδοποίησε ο Αβέρωφ και ειδοποίησαν οι αμερικανοί τον Μακάριο ότι θα γινόταν πραξικόπημα. Το ξέρω καλά ότι ειδοποιήθηκε ο Νακάριος.

Κ: Ο Μακάριος όμως- όπως ο ίδιος επανειλημμένα δήλωσε- δεν μπορούσε να πιστέψει ότι υπήρχαν άνθρωποι και μάλιστα Ελληνες, που ενέπλεξαν την Ελλάδα σε τέτοια περιπέτεια. Τους επίστωνε με περισσότερο πατριωτισμό. Εκείνο που ο Μακάριος περίμενε, ήταν απόπειρα κατά της ζωής του όχι πραξικόπημα.

Σ: Μα όταν σου έρχεται πληροφορία ότι την τάδε ώρα και την τάδε μέρα θα γίνει πραξικόπημα... Και γιατί σε ερωτώ, ο τότε αρχηγός της Κυπριακής ΚΥΠ, ο φίλος μου ο Γιώργος Τομπάζος, επήγε στην Κερύνεια πριν εκδηλωθεί το πραξικόπημα και έφερε την οικογένεια του που παραθέριζε; Αρα το εγνώριζαν ότι θα γίνει πραξικόπημα.

Κ: Να σας ρωτήσω κάτι...

Σ: Οχι, να μου απαντήσεις γιατί ο Τομπάζος...

Κ: Δεν ξέρω γιατί ο Τομπάζος πήγε στην Κερύνεια, αν πήγε, αλλά αν ο Μακάριος το εγνώριζε ότι θα γινόταν πραξικόπημα ή το πίστευε ή το περίμενε και ζητούσε τη βοήθεια σας για να αποτραπεί το πραξικόπημα, θα τον βοηθούσατε;

Σ: Εκατό τοις εκατό (Σημ."Κήρυκα": Το τονίζει εμφαντικά).

Κ: Δηλαδή για να καταλάβω, θα συμπαρατασσόσασταν με τις μακαριακές δυνάμεις και θα πολεμούσατε τον Γεωργίτση και τους υποστηριχτές του;

Σ: Θα βοηθούσα τον Μακάριο, ώστε να μην γίνει πραξικόπημα. Εγώ δεν ήθελα αδελφικτόνον διαμάχην στην Κύπρο. Αυτή ήταν και η θέσις μου στη Βουλή.

Κ: Νομίζετε ότι αν ήταν ο Μακάριος στην Κύπρο, αντί εσείς ή ο κ. Κληρίδης, θα υπήρχε καλύτερη άμυνα;

Σ: Οχι χειρότερη θα ήταν.

Κ: Περισσότερη αγωνιστικότητα από τον λαό;

Σ: Οχι.

Κ: Κοιτάξτε. Ο Μακάριος, όπως και να το κάνουμε, κατόρθωσε να ενώνει γύρω από το πρόσωπο του την υποστήριξη της μεγάλης πλειοψηφίας του λαού. Για ποιο λόγο, δεν έχει σημασία. Σημασία έχει ότι είχε δεδομένη την υποστήριξη, αν όχι του 97% που πήρε στις εκλογές, του 90% του 89% ή έστω του 60%. Εσείς τι υποστήριξη νομίζετε ότι είχατε στην περίοδο του πραξικοπήματος από τον λαό;

Σ: Το μόνο που ξέρω είναι τα χιλιάδες τηλεγραφήματα που έλαβα. Και που ετάσσοντο στο πλευρό της νέας κυβερνήσεως. Και τηλεγραφήματα αγαπητέ μου, δεν έστειλαν οι "Σαμψωνικοί". Εστειλαν οι Μακαριακοί. Διότι οι "σαμψωνικοί" δεν εχρειάζοντο να στείλουν. Αυτούς ήταν γνωστά τα αισθήματα τους έναντι μου.

Κ: Εχει λεχθεί κ. Σαμψών ότι πήρατε 5.000 συγχαρητήρια τηλεγραφήματα και δηλώσεις υποστήριξης...

Σ: Λάθος, επήρα 12.000 τηλεγραφήματα.

Κ: Εχετε τον κατάλογο αυτών που σας έστειλαν τηλεγραφήματα;

Σ: Βεβαίως.

Κ: Μπορείτε να μας τον δώσετε;

Σ: Ο κατάλογος αυτός βρίσκεται σε ασφάλεια εκτός Κύπρου. Βρίσκεται φωτοτυπημένος σε διάφορες χώρες και δεν πρόκειται επί του παρόντος να τον χρησιμοποιήσω.

Κ: Μέσα σ' αυτό τον κατάλογο υπάρχουν "κουδουνιστά" ονόματα; Εννοώ τρανταχτά ονόματα;

Σ: Πολύ τρανταχτά ονόματα.

Κ: Μπορείτε να μας πείτε μερικά;

Σ: Οχι. Θα σας πω όμως ένα πράμα. Το βράδυ της 15ης Ιουλίου, δηλαδή την Δευτέρα τη νύχτα, με επεσκέφθησαν δυο άτομα, ενώ υπήρχε ακόμη ο στρατιωτικός νόμος. Ο ένας από τους δυο είναι ένας πολύ γνωστός μακαριακός, στυλοβάτης του μακαριακού καθεστώτος. Οι κύριοι αυτοί με συνεχάρησαν, μου έφεραν πούρα να με κεράσουν. Ετάχθησαν ανεπιφύλακτα στο πλευρό της κυβερνήσεως μου και εμού του ιδίου και ο μακαριακός άρχισε να ...βρίζει τον Μακάριο.

Οταν τους ρώτησα "μα πως εφτάσετε ως εδώ με στρατιωτικό νόμο και με κατ' οίκον περιορισμό, πως το εδιακινδυνεύσατε" ο Μακαριακός μου απάντησε: "Ναι μεν εκινδυνεύσαμε, έχουμε όμως την τύχη να σας σφίγγουμε το χέρι κύριε Πρόεδρε". Και συνέχισε να βρίζει τον Μακάριο. Οπόταν τον διέκοψα και του είπα ότι του απαγορεύω να βρίζει τον Μακάριο. Διότι του είπα "πλειστάκις σε εβοήθησε ο Μακάριος και με τη βοήθεια του έγινες αυτός που έγινες. Τώρα που έφυγε τον βρίζεις. Το ίδιο θα κάνεις αργότερα και σε μένα. Σου απαγορεύω να βρίζεις τον Μακάριο".

Κ: Ποια η γνώμη σας για τον Μακάριο κύριε Σαμψών;

Σ: Ηταν μεγάλη προσωπικότης. Αμφιλεγόμενη -όπως είπατε και σεις ότι είμαι εγώ. Ο Μακάριος εξεκίνησε σωστά, όμως η γλύκα της εξουσίας τον ανάγκασε να κάνει λάθη, τα οποία πλήρωσε ο κυπριακός λαός.

Κ: Δηλαδή δέχεστε ότι ο Μακάριος ήταν μεγάλος ηγέτης.

Σ: Ηταν μεγάλη προσωπικότης.

Κ: Δέχεστε ότι η ΕΟΚΑ Β καθώς και πολλοί έλληνες αξιωματικοί ήθελαν τον πολιτικό και φυσικό αφανισμό του Μακαρίου;

Σ: Δεν ξέρω.

Κ: Μα στην Κύπρο ζούσατε, πώς δεν ξέρετε;

Σ: Εζούσα στην Κύπρο. Ξέρω όμως ότι η ΕΟΚΑ Β δεν είχε ειδοποιηθεί για το πραξικόπημα. Πρέπει αυτό να το ξεκαθαρίσουμε.

Κ: Πώς το ξέρατε ότι δεν είχε ειδοποιηθεί;

Σ: Απ' ό,τι μου είπαν οι ίδιοι οι αξιωματικοί. Διότι δεν είχαν εμπιστοσύνη στην ΕΟΚΑ Β. Βέβαια μερικοί αξιωματικοί εμισούσαν τον Μακάριο. Είναι όμως ιστορκά παραδεδεγμένο ότι οι εντολές που είχαν ήταν να μη σκοτωθεί ο Μακάριος. Και το σχέδιο εκτελέσεως αυτού του κινήματος του πραξικοπήματος όπως το λέμε- ήταν ν' αφεθεί ο χώρος πίσω από το Προεδρικό Μέγαρο ελεύθερος, για να φύγει ο Μακάριος. Και αυτό πρέπει να προβληματίσει πολλούς. Γιατί δεν ήθελαν τη εξόντωση του Μακαρίου; Και γιατί το σχέδιο ήταν να μη εξοντωθεί ο Μακάριος;

Κ: Δηλαδή εσείς δεν πιστεύατε ότι το τυχαία διέφυγε ο Μακάριος;

Σ: Οχι. Εσύ δεν είσαι στρατιωτικός. Εγώ όμως έχω κάποιαν στρατιωτικήν εκπαίδευσιν. Εάν ήθελα να τον σκοτώσω, δεν θα τον έκλινα από πανταχόθεν για να μη φύγει; Θα του άφηνα πέρασμα για να φύγει;

Κ: Μα ο Μακάριος κ. Σαμψών, διέφυγε γιατί δεν πρόλαβαν- λόγω της αντίστασης του εφεδρικού- να περικυκλώσουν από παντού το Προεδρικό.

Σ: Αν επήγαιναν πίσω από το ποτάμι δεν θα εύρισκαν αντίσταση αγαπητέ.

Κ: Αφού δεν ήθελαν να τον σκοτώοσυν, τότε γιατί έκαιγαν με τόση μανία το Προεδρικό; Γιατί το βομβάρδισαν; Δεν ήταν για να θάψουν μέσα ζωντανό τον Μακάριο; Γιατί όπως εσείς είπατε, τον γύρευαν σε τυχόν υπόγεια του Προεδρικού;

Σ: Μα αφού του έκαναν πλάτες για να φύγει. Το αν τον βομβάρδισαν ήταν από αντίδραση- πιστεύω εγώ- για τον θάνατο των 28 λοκατζήδων.

Κ: Με λίγα πλοία, θέλετε να πείτε, ότι αν ήθελαν να τον σκοτώσουν θα τα κατάφερναν. Τότε κύριε Σαμψών, προς τι ο από θαλάσσης βομβαρδισμός της Μητρόπολης της Πάφου, οπου διέμενε ο Μακάριος; Και γιατί τεθωρακισμένα αυτοκίνητα και τανκς εκινήθησαν προς την Πάφο, όταν έγινε γνωστό ότι ο Μακάριος βρισκόταν εκεί;

Σ: Δεν έγινε βομβαρδισμός της Μητρόπολης της Πάφου, απλώς εβομβαρδίσθη μια θαλάσσια περιοχή προς εκφοβισμό, εκεί κοντά στα ραντάρ.

Κ: Ελάτε κύριε Σαψψών, αυτό το γνωρίζουν ακόμα και οι πέτρες.

Σ: Εγώ πιστεύω ότι οι αξιωματικοί που σχεδίασαν την υπόθεση δεν ήθελαν να τον σκοτώοσυν. Αλλωστε το είπε και ο Κομπόκης κατά την κατάθεση του στην Βουλήν.

Κ: Ναι, αλλά ό,τι πει ο Κομπόκης δεν σημαίνει ότι έτσι είναι και τα πράγματα.

Σ: Οχι, αλλά είναι εκείνος που έκανε το σχέδιο.

Κ: Ας πούμε- χάριν της συζήτησης- ότι ο Κομπόκης το ήξερε. Ο ανθυπολοχαγός ή ο λοχαγός που ήταν επικεφαλής της επίθεσης κατά του προεδρικού, είχε οδηγίες "μην σκοτώσετε τον Μακάριο;" Αυτό θέλετε να πείτε;

Σ: Οχι, αλλά εκείνο που πρέπει να μας προβληματίσει είναι πόσο βαθειά ήταν γνώστης ο Μακάριος του σχεδίου ότι πρέπει να πέσει η χούντα για νά αποκατασταθεί η δημοκρατία στην Ελλάδα. Γι' αυτό του άφησαν πέρασμα για να φύγει.

Κ: Ακούστε κύριε Σαμψών, έχω μαρτυρία συγγενικού μου προσώπου, που ήταν παρούσα κατά την διαφυγή του Μακαρίου. Και σας λέγει ότι ΔΕΝ ήταν επιλογή του Μακαρίου ο τρόπος διαφυγής, ούτε και το μέρος απ' όπου θα διέφευγε. Ηταν επιλογή της στιγμής, επιλογή της φρουράς του.

Σ: Τότε να σου κάνω εγώ μιαν ερώτηση, παρόλο που εσύ μου παίρνεις τη συνέντευξη. Γιατί- εφόσον ερχόταν από το Τρόοδος,-δεν τον σκότωσαν έξω από το στρατόπεδο της Κοκκινοτριμιθιάς, όπου ήταν τα τανκς; Και δεύτερον γιατί δεν τον εσκότωσαν όταν επερνούσε έξω από την ΕΛΔΥΚ, αφού είναι γνωστόν ότι η ΕΛΔΥΚ έλαβε μέρος εις το πραξικόπημα και οι 950 στρατιώτες της ήταν μυημένοι στο πραξικόπημα- οι αξιωματικοί τους φυσικά- δεν τον εσκότωσαν όταν επερνούσε από μπροστά τους ερχόμενος από το Τρόοδος; Προβληματιστείτε κύριοι. Φυσικά ποτέ δεν πέρασε από το μιαλό σας αυτή η ερώτησις.

Κ: Διότι κύριε Σαμψών, δεν ήθελαν μόνο να σκοτώσουν τον Μακάριο. Ηθελαν ΚΑΙ να τον σκοτώσουν ΚΑΟ να κάνουν πραξικόπημα. Διότι αν τον εσκότωναν εκεί που λέτε, θα μιλούσαμε σήμερα για τη δολοφονία του Μακαρίου. Αυτοί όμως δεν ήθελαν μόνο αυτό. Ηθελαν και αναστάτωση, ήθελαν να σκοτωθεί κι' άλλος κόσμος. Αυτό είναι το ένακ και το δεύτερο, πίστευαν ότι θα τα κατάφερναν και θα τον έθαβαν κάτω από τα ερείπια του Προεδρικού. Αλλά είναι και το άλλο. Ισως η διαταγή για ν' ασχίσει το πραξικόπημα, να μην είχε δοθεί μέχρι εκείνη την ώρα που επερνούσε έξω από τα δυο στρατόπεδα ο Μακάριος.

Σ: Οχι, τη διαταγή να εκδηλωθεί το πραξικόπημα, όπως κατέθεσε ο Κοντόσης, την έφερε δυο μέρες προηγουμένως.

Κ: Επικαλείσθε συνέχεια τον Κοντόση, λες κι' ό,τι και ο Κοντόσης αυτός είναι και τίποτε άλλο. Και μη ξεχνάτε ότι όλοι αυτοί στις καταθέσεις τους φάσκουν και αντιφάσκουν συνέχεια.

Σ: Είναι αλήθεια. Διότι είναι ο Κοντόσης που έφερε την διαταγή δυο μέρες προηγουμένως. Προσωπική διαταγή του Ιωαννίδη και του Μπονάνου. Δεν εδόθη η διαταγή εκείνην την ώραν αγαπητέ μου.

Κ: Πέστε μου κύριε Σαμψών, εγκρίνετε τις απόπειρες κατά της ζωής του Μακαρίου;

Σ: Οχι.

Κ: Αν είσασταν εσείς Πρόεδρος και εγίνοντο τόσες δολφονικές απόπειρες εναντίον σας, αν ξέρατε σαν Πρόεδρος, ότι υπήρχε η ΕΟΚΑ Β αποφασισμένη να σας σκοτώσει και να καταργήσει το κράτος, εάν ειλικρινά επιστεύσατε ότι η δράση της ΕΟΚΑ Β θα έφερνε στην Κύπρο τους τούρκους, την εισβολή και τη διχοτόμηση και την σημερινή εθνική τραγωδία, δεν θα το εθεωρούσατε χρέος σας σαν Ελληνας και σαν πολιτικός να αμυνθείτε με κάθε τρόπο και να διαλύσετε μια τρομοκρατική οργάνωση που απεργάζετο την καταστροφή του κράτους; Διότι ας μη ξεχνάμε ότι επανειλημμένα ο Μακάριος είχε προειδοιήσει για το πού μας οδηγούσε η δράση της ΕΟΚΑ Β.

Σ: Εάν ήμουνα εγώ στη θέση του Μακαρίου θα εύρισκα τους τρόπους για να επιφέρω την συμφιλίωσιν, την αγάπη και την ομόνοια του λαού. Και όχι το αλληλοφάγωμα και την εξόντωσιν μιας μερίδος του λαού που σκεφτόταν λανθασμένα και ενεργούσε λανθασμένα όπως λέμε.

Κ: Μου είχατε μιλήσει για βία και αντιβία. Αυτοί όμως που ασκούσαν την αντιβία, δηλαδή η ΕΟΚΑ Β ήταν μια μικρή μειοψηφία. Εγώ λέω ότι ΔΕΝ ήταν περισσότεροι από 3%. Εστω 10% έστω 20%. Εχαν αυτοί δικαίωμα με την αντιβία τους να επιβάλουν την πολιτική τους θέληση με τα όπλα;

Σ: Εγώ πιστεύω αγαπητέ μου ότι δεν είναι με τα όπλα που πρέπει ένας να επιβάλει τες απόψεις του στον άλλο.

Κ: Γιατί δεν εζητούσαν εκλογές; Πού σίγουρα ο Μακάριος θα τις εδέχετο.

Σ: Μα δεν ήμουν μέλος της ΕΟΚΑ Β αγαπητέ μου για να σου απαντήσω στο ερωτήματά σου. Να πάεις να εύρεις μέλη της ΕΟΚΑ Β σαν τον κύριο Λευτέρη Παπαδόπουλο και να σου απαντήσει εκείνος στο ερώτημά σου. Εγώ στη Βουλή είχα τονίσει επανειλημμένως ότι έπρεπε να σταματήσει η αδελφοκτόνος διαμάχη και καταδίκαζα τη βία οποθενδήποτε προερχομένην. Πώς μπορώ να σου απαντήσω εγώ, για την ΕΟΚΑ Β;

Κ: Σε δημοσιογραφική διάσκεψη στην αίθουσα του Γραφείου Δημοσίων Πληροφοριών αμέσως μετά το πραξικόπημα, μιλήσαμε για βασανιστήρια που ασκούσε η αστυνομία σε συλλαμβανόμενους Εοκαβητατζήδες.

ΣΑ: Είναι αλήθεια αυτά που είπα. Δυστυχώς είναι αλήθεια.

Κ: Ισως έγιναν, ίσως όχι, Εγώ όμως λέγω ότι έγιναν...

Σ: Δυστυχώς είναι αλήθεια, έγιναν διότι αγαπητέ μου όταν ήμουνα βουλευτής, ήμουνα και μέλος της Επιτροπής Εσωτερικών. Και γνωρίζω ότι εγένοντο βασανιστήρια. Μάλιστα δε μέσα στις κεντρικές φυλακές, εγένοντο βασανιστήρια κατά την μεταφοράν από το ένα μπλοκ στο άλλο. Είδα με τα μάτια μου ότι εγίνονταν βασανιστήρια. Και είδα με τα μάτια μου τον Μεταξάκη στο Νοσοκομείο, που κυριολεκτικά τον κατακρεούργησαν. Ούτε οι Εγγλέζοι δεν έκαναν τέτοια βασανιστήρια.

Κ: Θεωρείτε όμως ότι όλες αυτές οι περιπτώσεις είναι αρκετή δικαιολογία για το φοβερό εθνικό έγκλημα του πραξικοπήματος, με τες συνέπειες που όλοι τώρα βλέπουμε;

Σ: Το πραξικόπημα αγαπητέ μου και η ΕΟΚΑ Β είναι δυο διαφορετικά πράματα. Μην τα συγχύζετε. Η ΕΟΚΑ Β την εποχή εκείνην σχεδόν είχε σβήσει. Δεν είχαν συλληφθεί οι ηγέτες της όλοι στην Δασούπολη; Μεταξύ των οποίων και ο Λευτέρης, που λες ότι βρέθηκαν τα έγγραφα;

Κ: Δεν το λέω εγώ ότι βέθηκαν τα έγγραφα. Ετσι δημοσιεύτηκε. Ομως για να δικαιολογήσετε το πραξικόπημα κατά την δημοσιογραφική διάσκεψη που δώσατε στις 18 Ιουλίου επιδείξατε βασανισθέντες. Μεταξύ των οποίων και των μωλωπισμένο κώλο κάποιου. Μου διαφεύγει τώρα το όνομά του. Τι νόημα είχε η από τηλεοράσεως επίδειξη ενός κώλου; Για να αποδείξετε ότι καλώς έγινε το πραξικόπημα. Και το ξέρετε ότι κάποιος εγγλέζος δημοσιογράφος το αποκάλεσε το "πραξικόπημα του κώλου". Επομένως δεν είμαστε εμείς που συγχύζουμε το πραξικόπημα με την ΕΟΚΑ Β. Εσείς το συνδυάζατε. Ομως ας επιστρέψουμε πίσω στην "προεδρία " σας. Την παραίτηση σας, ποιος σας την υπαγόρευσε;

Σ: Περίμενα την ερώτηση αυτή κι αν δεν μου την υπέβαλλες θα την επροκαλούσα.

Κ: Θέλω επίσης μα μου πείτε αν σας υποχρέωσαν να παραιτηθείτε ή αν σας άφησαν εκλογή.

Σ: Θα σας τα πω όλα. Ναι μου άφησαν εκλογή. Ομως η συνείδησις μου δεν με άφηνε να συνεχίσω. Με πήραν στο τηλέφωνο από την Αθήνα. Και μου είπαν: "Το Εθνικό Κέντρον απεφάσισε είτε να παραμείνετε Πρόεδρος, είτε να παραιτηθείτε. Εάν παραμείμεντε Πρόεδρος θα πρέπει να δεχθείτε οι τούρκοι να ενώσουν τον θύλακα εισβολής με τον θύλακα Λευκωσίας αμαχητί. Κτάπληκτος άκουσα αυτή την πρόταση.

Κ: Σας την διαβίβασαν ή μιλήσατε μαζί τους;

Σ: Μου τη διεβίβασαν από τηλεφώνου.

Κ: Ποιος σας τη διεβίβασε;

Σ: Ο Μιχάλης Πηλιχός, άλλος μεγάλος προδότης. Αυτό τον Πηλιχό, όταν ανάλαβε ο Αβέρωφ υπουργός Αμύνης, τον είχε δεξί του χέρι. Προηγουμένως ήταν δεξί χέρι του Ιωαννίδη, τον πρόδωσε και πήγε με τον Αβέρωφ.

Κ: Και σεις τι του απαντήσατε;

Σ: Ούτε σπιθαμή γης δεν θα πιάσουν οι τούρκοι. Μου ζητάτε να παίξω τον ρόλο προδότου. Ο Σαμψών αγωνίστηκε πατριώτης και ο αγωνιστής και έτσι θα πεθάνει. Τότε μου λέει ο Πηλιχός: "Εν τοιαύτη περιπτώσει να παραιτηθείτε κύριε". Του λέω εγώ "δεν παραιτούμαι" Και έχε υπόψη σου ότι δεν ήμουν δαιτεθειμένος να παραιτηθώ. Ημουν διατεθειμένος να πάω να πέσω πολεμώντας και να υπερασπίσω τον τόπο μου, ώστε να μη γίνει η ένωσις των θυλάκων. Τότε μου λέει ο Πηλιχός: "Μα παίζεις τη ζωή σου". Λέω "κύριε Πηλιχέ, γαμώ το κέρατο σου" και χειρίστηκα κύριε Ηλιάδη, χυδαίες εκφράσεις. "Ποια ζωή μου αοπελείς ρε κωλο-Πηλιχέ; Το ξέρεις ότι καταδικάστηκα σε θάνατο και δεν φοβήθηκα και νομίζεις ότι θα φοβηθώ τους 5-6 αξιωματικούς που έχεις εδώ; Θα τους συλλάβω και θα τους εκτελέσω άνευ δίκης. Και δεν θα παραδώσω σπιθαμή γης".

Η απάντησις του Πηλιχού ήταν η εξής: "Το ξέρω ότι είσαι ικανός να το κάνεις. Αλλά έχε υπόψη σου ότι από αυτή τη στιγμή ούτε φυσίγγιον να μη περιμένετε από την Ελλάδα."

Αυτό μου έκοψε τα πόδια. Ηξερα ότι είχαμε πυρομαχικά πολέμου μισής ημέρας. Με τέτοια πυρομαχικά, πως θα οδηγούσα εγώ τον λαό εις τον πόλεμο εις τη μάχη, εις το αλώνι της τιμής, ξέροντας ότι θα τον έπαιρνα στην σφαγη; Και τότε είπα "Παραιτούμαι".

Αυτά είναι προδοσία κύριε Ηλιάδη.